Stadsnieuws.
Een woord van pas.
Onder het opschrift «Overmatige liefde*
gaf het Handelsblad* de volgende zeer
behartenswaardige waarschuwing
Met alle ruimte, die wij voor de congres
sen gebruikelijke internationale pluimstrij
kerij willen laten, lijkt toch een uitlating
van mr. Troelstra jegens het Duitsche soci
alistencongres te Jena ernstiger en bepaald
een waarschuwing waarJ.
Daar toch zeide de leider van het Neder-
landsche proletariaat:
»Wij voelen ons zoowel op politiek ge
bied als op dat der vakbeweging als een
tak der Duitsche proletarische beweging*
Ter waarschuwing hiertegenover zij de
vraag gesteld, of mr. Troelstra zijn volks
beweging niet liever op den eigen Holland-
schen stam zou willen doen blijven rusten
en wat minder naar zulke vreemde ver
groeiingen haken, in welke richting ook.
Zijn opmerking is in de eerste plaats on
juist. Nederland heeft zijn eigen arbeiders
beweging, en deze neemt haar eigen
gang. Zij krijgt hier te lande niet als «vader-
landlooze gezellen*, de uitnoodiging het »stof
van den nationalen grond van de schoenen
te schudden* en 't is zeer de vraag of de
volgelingen van den heer Toelstra blij zou
den zijn, omslingerd te worden door een
buitenlandsche beweging, die, ja, op heel
wat grooter stemmenpercentage kan stoffen
•n die theoretisch geweldiger geschoold is
maar daarnevens dan toch ook niet half
zooveel erkenning, gehoor er. fatsoenlijke
behandeling ondervindt als die in Nederland.
De geest, die'uit de woorden spreekt, is
bovendien schadelijk.
Reeds eenmaal heeft een Nederlandsche
volksbeweging zich smachtend in de armen
van het groote buitenland geworden. Dit is
nu ruim honderd jaar geleden. Toen was
het Fransche Jacobinisme alles en 't om
wentelende Nederland niets dan een tak van
de groote een en ondeelbare Republiek.
Veel genoegen heeft onze democratie
daarvan toen beleefdHaar «volkswil* kwam
achter de deur bij ien bezemstok, en zij
mocht dansen naar het pijpen der Parijsche
Jacobijnen zij mocht groote hongerige legers
»bevrijders* onderhoudenen als laatste
eind van bet lied mocht zij worden ingelijfd
onder een Fransche bureaucratie. Al spoe
dig kwam zij tot de ontdekking, dat het
pleïzieriger is eigen wortels te hebben dan
»tak* te zijn van een ander.
Wij erkennen terstond de groote verschil
len en willen geenszins van een onzer
naburen zulke ervaringen in het uitzicht
stellen, als ons toen overkomen zijn. Maar
Nederland lette nu eenmaal op zijn zaak.
En indien de heer Troelstra wat meer aan
het zelfstandig karakter en de zelfstandige
kracht van zijn beweging de aandacht wil
geven en de in haar gelederen heerschende
overmatige verafgoding van de Duitsche
sociaal democratie wat temperen, zou hij,
dunkt ons, zijn volk een dienst bewijzen, en
hij moge dit dan begeeren of niet
ons volk ook.
De levensstandaard.
In verschillende plaatsen zijn in de laatste
dagen door organisaties van werklieden zoo
wel als van ambtenaren landelijke bijeen
komsten belegd om de noodzakelijkheid van
verbetering hunuer positie in het licht te
stellen. Wanneer men nagaat, hoe de prij
zen van tal van levensbehoeften in de laatste
jaren zijn gestegen, komt men tot de over
tuiging, dat inderdaad de loonen vaak den
werknemer niet meer in staat stellen, zich
het zelfde voor zijn onderhoud aan te schaf
fen, dat hij tien jaar geleden van zijn loon
kon betalen.
Het lijvige blauwboek*, dat het Engelsche
Ministerie van Handel bekend om zijn
nauwgezette onderzoekingen onlangs heeft
uitgegeven, biedt bewijsstof te over voor de
noodzakelijkheid van salarisverbetering. Ge
noemd Departement stelde over 88 steden,
met gezamenlijk 19 millioen inwoners, een
onderzoek betreffende huurprijzen van arbei
derswoningen en de prijzen der levensbe
hoeften in den kleinhandel in.
Het Engelsche rapport komt tot het be
sluit, dat huishuur, voeding en brandstof den
arbeider heden ongeveer 10 pCt meer kos
ten dan zeven jaar geleden. Rekent men
langer terug, dan blijkt dat over de laatste
15 jaren de verhooging 25 pCt bedraagt!
De sterkste prijsstijging hebben de voedings
middelen ondergaan. Zij bedraagt voor 32
en voor aardappelen zelfs 46 procent.
Rekent men sedert 1900 en stelt men den
prijs van zekere hoeveelheid voedingsmidde
len op éen gulden, dan blijkt, dat men voor
e hoeveelheid in
1912 noodig had
in Engeland
115 cent
Frankrijk
116
Nederland
123
Duitschland
123
België
«32
Oostenrijk
«35
Hongarije
«37
Amerika
'39
Heeft met die prijsstijging de loonstijging
gelijken tred gehouden
Het Engelsche rapport stelt voor Engeland
de gemiddelde loonstijging op nog geen
4 pCt. Ons land zal in dit opzicht waarschijn
lijk niet gunstiger bij Engeland afsteken.
Van 1900 tot 1912 bedraagt de gemid
delde prijsstijging te onzent een vierde der
prijzen van eerstgenoemd jaar. Met een vierde
zijn de loonen zeker niet verhoogd en aller
minst de salarissen van ambtenaren en werk
lieden in Rijks-, Provincialen Gemeentedienst.
Het is dus zeer begrijpelijk, dat de orga
nisaties krachtige pogingen aanwenden om
tot lotsverbetering te komen.
Zal het levenspeil van duizenden niet dalen,
dan kan een grondige herziening hunner
jaarwedden nie.t uitblijven.
De inillioenen-nota.
Uit de toelichtingen van den Minister van
Financiën op de Staats-begrooting voor 1914
blijkt, dat de uitgaven zijn geraamd op
fJ53 345 818.34, waarvan bijna 21 millioen
voor buitengewone, een vermeerdering van
bijna 22 millioen voor den geheelen dienst;
en dat er een geraamd tekort is van 25 mil
lioen.
De noodige middelen wenscht de Regee
ring te verkrijgen
ie. uit de invoering der voorgestelde In
komstenbelasting, in het aanhangige ontwerp
waarvan de Minister echter eenige wijzigin
gen wenscht te brengen. Tevens wenscht hij
de Vermogensbelasting te wijzigen ten einde
de onroerende goederen in aanmerking te
brengen naar de werkelijke waarde, in stede
van, gelijk thans, naar de belastbare opbrengst.
Met het oog op den toestand van 's lands
financiën dringt de Minister op spoedige
afdoening van deze aangelegenheid aan.
Bij invoering der Inkomstenbelasting op 1
Mei 1914 berekent hij een reductie van het
tekort tot ongeveer 3 millioen gulden. Mocht
de Inkomstenbelasting niet met genoemden
datum zijn ingevoerd, dan zal bestendiging
van de tijdelijke tien-opcenten-heffing op de
Vermogens- en de Bedrijfsbelasting moeten
worden voorgesteld. Verdere dekking van
het tekort moet dan gevonden worden uit
hetgeen de verhoogde accijns op het gedis
tilleerd in 1914 vermoedelijk meer opbrengt
dan 25 millioen, hetgeen wordt geschat op
3 millioen 6 ton
2e. door uitbreiding der progressieve hef
fing in de Successiebelasting met wegneming
van onregelmatigheden in het progressieve
heffingstariefverder door de schenkingen
en die bevoordeelingen des doods, welke
thans, ,als niet uit den boedel van den over
ledene verkregen, niet aan de successie
belasting onderworpen zijn, aan het successie
recht te onderwerpen, waardoor o. m. de
uitkeeringep bij overlijden krachtens levens-
verzekeringscontracten daaronder vallen. De
daardoor te verkrijgen hoogere opbrengst is
voorshands nog niet te bepalen.
Ten slotte doet de Minister eenige mede-
deelingen omtrent den stand der kas, onder
aankondiging, dat binnenkort tijdelijke ver
sterking der schatkist door uitgifte van
schatkistpapier noodig zal zijn, hoewel er
waarschijnlijk einde 1913 geen zoodanig
papier in omloop zal wezen.
Burgemeester en Wethouders hebben,
onder dagteekening van 16 dezer, enkele
wijzigingen voorgesteld in het door de
Raads-commissie ontworpen en door haar
22 Juli ingediende ontwerp-Reglement van
orde voor de Raads-vergaderingen.
Worden deze wijzigingen aangenomen,
dan zullen de Raadsleden o.a. niet meer een
vaste plaats hebben, doch plaatsnemen naar
de volgorde der handteckeningen op de
presentie-lijst.
De heer H. J. Veldhoen, nieuwbenoemd
Hoofd der openbare Lagere school aan de
Beekstraat, hoop i November in functie te
treden.
Ds. G. J. Heering, die het beroep heeft
aangenomen naar de Remonstrantsche ge
meente te Arnhem, heeft Zondag afscheid
genomen van zijn gemeente te Dordrecht,
die hem noode zag heengaan.
Aan overste J. N. Ballangee is, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend alsdirigee-
rend paardenarts onder toekenning van pen
sioen en van den titulairen rang van kolonel.
Bij de inspectie van den geneeskundigen
dienst der landmacht is hij vervangen door
overste L. J. M. Rijnenberg, dirigeerend
paardenarts 2e klasse.
De oud-leerling der Hoogere Burgerschool
alhier, de heer Mulder, behoort tot de
jongelieden met diploma eind-examen H. B. S.(
die na vergelijkend ex°men, bij beschikking
van Z. Exc. den Minister van Koloniën, te
Rotterdam in opleiding zullen worden ge
nomen voor adspirant-verificateur bij den
dienst der in- en uitvoerrechten en accijnzen
in Ned. Indië.
Volgens de Oorlogs-begrooting voor 1914
bestaat sedert jaren te Amersfoort een te
kort aan stallingruimte van ongeveer 70
standplaatsen, terwijl ook de Rij- en hoef-
smidschool zeer noodig uitbreiding behoeft
en verschillende ouderdeelen van het kazer-
nement voor bereden wapens dienen te wor
den verbeterd. Voorts is uitbreiding van het
kazernement noodig om gevolg te geven
aan het voornemen het geheele eskadron
ordonnansen te Amersfoort in garnizoen te
brengen. De totale kosten worden geraamd
op f 450 000.
Dit klinkt wel ietwat anders dan dat het
voornemen zou bestaan, een groot deel van
het garnizoen te verplaatsen naar Soester-
berg.
De gouden medaille voor 36-jarigen trou
wen dienst zal op 3 October op plechtige
wijze worden uitgereikt aan adjudant-vaan
deldrager K. J. Kerling, van de 5e infanterie
brigade.
De troepen, die thans deelnemen aan de
groote leger-manoeuvres, worden Donder
dagmiddag hier terugverwacht.
Vaandrig Van Meel vertrok Zondagmid
dag om 4.45 uit de vliegplaats bij Soester-
berg naar Millingen, waar hij even over
vijven \Hot landde.
Luitenant Van Steijn vertrok gistermiddag
om 2 uur naar Milligen en kwam daar aan
te 2.25.
Gister tegen 5 uur kwam weer een vliege
nier over de stad, nu naar de richting Soes-
terberg.
En heden ochtend tegen half twaalf lokte
alweer een vliegmachine heel wat kijkers.
Het gerucht, dat hier Donderdag liep,
dat een officier bij de brigade-manoeuvres
een ernstig ongeval zou zijn overkomen,
blijkt niet geheel onjuist te zijn.
Nochtans is het geen officier uit dit garni
zoen.
Bij een nachtelijke oefening bij Speulde
stortte het paard van een officier van ge
zondheid, die daarbij een been brak en naar
het Militair hospitaal te Utrecht moest wor
den vervoerd.
De abonnements-concerten, uitgaande van
h_t concert-bureau Stoker Reddingius, zijn
thans voor Amersfoort vastgesteld als volgt
Vrijdag 17 October mevrouw Elly Ney
Van Hoogstraten, piano, met den heer Van
Hoogstraten, viool.
Vrijdag 28 November Sevcik-kwartet.
Dinsdag 9 December Thelmanyi, violist
uit Berlijn.
Woensdag 14 Januari Minny de Jonge,
sopraan, Anten Verhey, piano.
Maandag 9 Februari Frederic Lamond,
de beroemde Beethoven-vertolker.
De plaatselijke afdeeling van Toonkunst
houdt Donderdag haar 80ste ledenvergadering.
De afdeeling Amersfoort en omstreken
van de Ned. Natuurhistorische vereeniging
zal aanstaanden Maandagavond haar werk
zaamheden hervatten.
Het veelbelovend menu bevat onder meer
een causerie over de steenen van den Amers-
toortschen berg.
Het hoofdnummer van het nieuwe week-
programma der bioscoop aan de Langestraat
is »Madeleine*, een werkelijk spannend
drama uit den Fransch-Duitschen oorlog, al
legt de Duitsche film er den moed der Prui
sen en de lafheid en laaghartigheid der Fran-
scben af en toe wel wat dik op.
In een fabriek te Verneuil is een jong
Duitsch ingenieur werkzaam. We zijn al in
den zomer van 1870 en dus spreekt het van
zelf, dat de »sale Prussien* nog wel eensin
botsing komt met de werklieden, van wie
vooral een meesterknecht liever lui dan
moe is.
De ingenieur doet een uitvinding, die den
eigenaar der fabriek schatten doet verdienen.
Als hij om de hand van zijn eenig kind komt,
wordt hij dan ook niet afgewezen. Nauw is
Madeleine verloofd of de oorlog breekt uit
en de ingenieur wordt als reserve-officier
opgeroepen. Hij strijdt een zwaren strijd,
doch zijn geweten zegeviert en hij gaat zijn
plicht doen. Madeleine verbreekt haar enga
gement, vooral als een harer neven, die een
heel goed oogje op haar heeft, haar mee
deelt, dat de «sale Prussien* niets anders is
dan een spion.
Het huis van den fabrikant wordt bezet
met Fransche troepen, wier kapitein óok
dingt naar Madeleine's hand. »Wie mij hem
levend hier brengt, zal ik mijn hand schen
ken*, zegt ze.
Neef en kapitein slagen er in.de patrouille
waarmede de ingenieur-luitenant nabij de
fabriek komt, te doen afmaken en hem le
vend voor Madeleine te brengen. Sluit hem
in den kelder* is al hetgeen zij kon uit
brengen.
Hij zal als spion worden opgehangen. Doch
in den nacht komt bij Madeleine de liefde
weer boven en zij bevrijdt hem. Hij weet
door de Fransche voorposten te komen en
zijn korps weer te bereiken.
Thans wordt hij met een sterkeren troep
uitgezonden om den dood der mannen van
de patrouille te wreken. Weer komt hij in
de woning van zijn vroegeren patroon de
daarin aanwezige Fransche soldaten vluchten
als kaf voor den wind doch éen hunner, die
zich heeft verstopt, lost een schot op den
ingenieur, dat door Madeleine, die daardoor
den dood vindt, wordt opgevangen.
Men ziet, dat het gegeven een zeer span
nend verloop kan doen verwachten. Het
bijzonder goede spel en de uitmuntende
ensceneering werken daartoe ten volle mede.
De Pathe-courant geeft onder meer een
nieuwen vliegeniers-helm met zijn uitvind
ster, een Fran<;aise, een bloemen-corso zooals
men dat in de eerste jaren hier ter stede
niet zal kunnen ineenzetten, een defilee van
Spaansche troepen en een Zweedsch gymna-
sliekfeest.
Een prachtige reeks natuuropnamen in
het hooge Noorden wordt vertoond onder
den naam «Winterlandschappen*.
Drie komische films, waarvan «Pe vogel
verschrikker* wel de aardigste is, geven een
goede afwisseling.
Zouden er hier nog vrouwen zijn, die de
zoo hoogst belangrijke tentoonstelling »De
Vrouw 1813—1913* niet hebben bezocht?
Voor dezen dan de herinnering, dat zij
den laatst en dezer maand wordt gesloten.
Door het Amersfoortsch Drankweer Comité
is aan alle lotelingen een biljet toegezonden
van dezen inhoud
Lotelingen
Het is een gewichtige dag voor u.
Ge loot aan of ge loot vrij.
Ge zult soldaat worden of niet.
Dat beteekend veel.
Sommigen uwer zullen graag de wijde
wereld ingaan, eens wat zien. Hun lacht het
militaire leven aan.
Anderen zien met angst dea tijd tege
moet, die hen scheidt van de hunnen. Ze
zien er tegen op, in de kazerne gedrild te
worden.
Allerlei verschillende wenschen en nei-.
gingen zijn er.
Maar niemand bijna laat die dag koud.
Waarom dan zoo'n dag op zoo dwaze wijze
doorgebracht.
Dat er over 't geheel niet gewerkt wordt,
dat is te begrijpen misschien.
Maar niet te begrijpen en te billijken is,
dat de drank zoo'n rol speelt op de lotings-
dagen.
Als ge verdriet hebt, dan wordt dit er niet
beter door. 't Zal wel erger terugkomen.
Zijt ge blij, welnu, bewaar die blijdschap.
Laat ze niet ondergaan in vechtpartijen of
braspartijen.
Waarom drinkt ge op dezen dag?
Waarom
Zal uw moeder u met méér pleizier zien,
als ge haar een blijde tijding komt brengen
en ge dronken of beneveld zijt?
Zal haar smart verzacht worden, als gij,
onder den invloed van sterkedrank, haar
droevige boodschap brengt
Wie anders, dan de verkooper heeft voor
deel van uw drinken
Is uw geld u gram
Kunt ge het niet nuttiger gebruiken
Of meent ge een man te zijn, als ge mee
doet aan het drankgebruik
O ja, vele mannen drinken in Nederland
Maar dat zijn niet de mannen, waartegen we
opzien en naar wie we ons richten. Dat zijn
mannen, met wie we medelijden hebben.
In 't waardig dragen en genieten van ver
driet en vreugde toont zich de man niet in
't onwaardig dragen en genieten.
Waarom dan zoudt ge drinken.
Is het wenschelijk, uw geld te vermorsen,
uw gezondheid te benadeelen, u aan dwaas
heden bloot te stellen, uw ouders leed aan
te doen
Is dat wenschelijk. Ja, drink den
Neen, drink niet op dezen dag.
Nuchterheid is immer een plichtop den
lotingsdag niet het minst.
De Utrechtsche Leo-vereeniging van R. K.
middenstanders, heeft het initiatief genomen
voor een actie tegen de oneerlijke concur
rentie, wegens het ontbreken in de Troon
rede van eenige toezegging van het in het
leven roepen van maatregelen tegen de on
eerlijke concurrentie, dien onuitstaanbaren
Middenstandskanker.
Moge zij veel medewerking ondervinden.
De Minister van Oorlog, beschikkende op
twee verzoekschriften van den Bondsraad van
den Nëderlandschen Coöperatieven Bond, van
21 Maart en van October 1912, houdende
verzoek tot intrekking van de circulaire,
waarin aan officieren en onderofficieren der
landmacht verboden wordt, lid te zijn van
het Bestuur eener coöperatieve vereeniging,
welker Statuten haar veroorloven, haar werk
zaamheden ook uit te strekken tot derden,
heeft volgens »De coöperator* aan verzoeker
medegedeeld, dat overeenkomstig de verzoe
ken genoemde circulaire wordt ingetrokken,
waardoor evenwel uiteraard de bevoegdheid
van hem. Minister, niet vervalt om in elk
bijzonder geval te beoordeelen, of het lidmaat
schap van het Bestuur eener coöperatieve
vereeniging in strijd is of komt met de be
langen van den dienst.
