BIJBLAD
Amersfoortsclie Courant
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 25 OCT. 1913.
De thans in werking getreden Wet van
den 2ien Juli 1913 tot wijziging en aanvul
ling van de Burgerlijke Pensioenwet heeft,
door het daaruit doen vervallen van de ar
tikelen 24, 25 en 26, een einde gemaakt aan
het stelsel van korting op pensioen wegens
bijkomende verdiensten of wel van algehee-
len stilstand van het pensioen wanneer het
bedrag daarvan gelijk was aan het traktement
of dit overtrof.
Het gevolg daarvan is, dat een gepension-
neerde, die weer in bezoldigden Staatsdienst
terugkeert, naast zijn wedde als Staatsambte
naar zijn volle pensioen blijft genieten.
De afschaffing van de vroegere pensioen
korting berust op de overweging, dat het
ongerechtvaardigd is, den ambtenaar-gepen-
sionneerde een deel van het wettelijk ver
diend pensioen te onthouden, omdat hij uit
de Staatskas een salaris ontvangt, waarop
hij recht heeft als belooning voor de dien
sten, die hij als ambtenaar den Staat be
wijst.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat de lich
ting der Nationale militie van het jaar 1914
zal bedragen 25 830 man waarvan 500 voor
den dienst ter zee worden bestemd.
Het aandeel voor de Provincie Utrecht is
1192 man.
Het Hoofdbestuur van het Nederlandsch
Onderwijzers Genootschap heeft een adres
gericht tot den Minister van Binnenlandsche
Zaken.
Ten zeerste betreurt het daarin, dat in de
Troonrede elke aankondiging van een voor
genomen wijziging van de Wet op het La
ger onderwijs werd gemist en het derhalve
niet in de bedoeling der Regeering schijnt
te liggen, de door het Genootschap zoo hoog
begeerde verbeteringen
a. een afdoende regeling van de salariee-
ring der onderwijzers;
b. een wijziging van art. 21 der Wet op
het Lager onderwijs, waardoor ook aan de
niet-hoofden invloed zou worden gegeven in
de regeling der schoolzaken
c. uitbreiding en verscherping der Leer
plichtwet
d. verbetering van de opleiding der on
derwijzers
e. een reorganisatie van het schoolwezen,
waardoor het onderwijs zou worden Rijks
zaak
in deze regeeringsperiode aanhangig te
maken.
In zonderheid betreurt het Hoofdbestuur
dit ten opzichte van het eerste punt. Het is
van meening, dat een herziening der onder
wijzers-salarissen, niet het minst voor de
onderwijzers, die op het platteland en in de
kleine steden werkzaam zijn, in hooge mate
urgent is.
Het Hoofdbestuur veroorlooft zich den
wensch uit te spreken, dat het den Minister
moge behagen, zijn invloed aan te wenden,
dat wetsvoorstellen aanhangig worden ge
maakt, door welke aan de reeds lang be
slaande en tot nu toe onvervuld gebleven
wenschen der onderwijzers wordt tegemoet
gekomen.
Het »Ned. Landbouw-weekblad* heeft ons
artikel over de kaasmarkt hier ter ste^e
bijna in zijn geheel overgenomen.
Het blad wordt toegezonden aan alle
leden van het utr. Landbouw Genootschap.
Dat zij de waarschuwingén nu ook ter
harte nemen.
Dr. E. Kruisinga is andermaal benoemd
tot lid der commissie voor de akte-examens
Engelsche taal.
Deze examina worden afgenomen in No
vember en December.
De heer M. van Lingen hoopt 15 Novem
ber den dag te herdenken waarop hij 2,5
jaar geleden werd benoemd cot Hoofd der
R. K. Jongensscholen aan de Breestaat,
De heer W. C. de Blécourt, sedert 1 Octo
ber 1912 onderwijzer aan de Jongensschool,
Heerenstraat, staat op de voordracht ter
benoeming tot onderwijzer aan de Mulo-
school te Veendam.
De heer J. L. Bouwer, uit Maarsen, leeraar
aan den Tuinbouw-cursus hier, is benoemd
tot leeraar in de tuinbouwvakken aan de
Nieuwe meisjes-huishoudschool te Amsterdam.
De heer H. Donkersloot heeft zich genoopt
gezien, wegens ongesteldheid zijner echtge-
noote tegen 1 Februari ontslag te vragen als
binnenvader van het Burger Weeshuis.
Allerzielen* ging Donderdagavond weer
voor een stampvolle zaal.
Louis van Gasteren heeft zich op hoogst
verdienstelijke wijze gekweten van het zware
emplooi van den pastoor Nansen. Bij verge
lijking met Van der Horst, die in 1905 of
1906 de zelfde rol hier vervulde, zou alleen
sprake kunnen zijn van diens ander geluid
en zijn steeds zeer kalm en scherp gearticu
leerd spreken.
Rita werd thans vertolkt door mevrouw
Julia Cuijpers, die weer alles had gemaakt
van haar zoo heel moeilijke rol, doch die
heeft nagelaten, zich te kleeden voor die rol
van arme visschersvrouw, die neervalt voor
de deur der pastorie nu ze bij haar inmid
dels overleden schoonmoeder geen onderdak
vindt. Het kostuum naar den laatsten smaak
was bepaald hinderlijk.
Mevrouw Ranucci—Beekman gaf een
pracht-vertolking van de liefdezuster, wier
gemoed zoo dikwijls wordt gekwetst door
de wereldsche Rita, die nu eens de zuster
overlaadt met liefkoozingen om haar einde
loos geduld, dan weer haar op 't gevoeligst
treft en hindert.
Hesje van Rijk, wel wat jong voor een
ancilla, Marie Faassen, als voedster van
Rita's kind, en Van Staalduijnen, als dokter
waren eveneens heel goed.
Voortreflijk waren Brandenburg als de
strenge pastoor Bronk en Johan Schmidt,
zoowel als Wethouder Van Dalen, met zijn
telkens herhaald >da's vast*, als in zijn zoo
moeilijk emplooi als vader, toen hij den
dood van zijn kindje moest vernemen.
Jaap van de Poll, als koster Langebier,
was een type, vooral in de scènetjes met de
huishoudster en met den globe.
De geheel uitverkochte zaal was bij tijden
diep onder den indruk van deze veelbe
sproken Heijermans-tragedie.
Voor de pauze stond gisteravond de weer
geheel uitverkochte zaal van »Amicitia* in
het teeken van huiselijken twistaltijd op
het tooneel, waar nu het Ensemble Solser
en Hesse optrad.
't Begon al in »Een groote sul*, een aar
dige klucht, die echter ontzaglijk goed spel
vereischt om zóo tot haar recht te kunnen
komen als Mary Beekman, de heer Jacques
Sluyters en zijn vrouw, de typisch Amster-
damsche dienstbode, dit wisten te bewerk
stelligen. 't Eindigde in »Kimmel komt thee
drinken*. Arme Kimmel (de heer Soler) die
van zoo'n koude kermis thuis kwam, er zijn
visite-pak bij inschoot en nu ja, een
mensch mag niet toegeven aan zijn drift,
vooral niet als hij uit theeslaan gaat op
kostelijke wijze zijn woede koeide aan het
theeblad, dat met kopjes en schoteltjes en
al de lucht inging. Vooral om deze echt
Fransche klucht zijn tranen gelachen; ook
weer door het vlotte spel.
Solser en Hesse gaven »het vrijbiljet*,
Solser als ouvreuse, met de kostelijke pa
rodie op Royaards en enkele tooneelsterren
uit de oude school; »Dat motje nog eris
doen*, >Je hebt geen idee van Amsterdam*
en »Een vervelende last*. Daar kwam geen
eind aan het terugroepen.
Als de zaal haar zin had gekregen, zou
ook Jules Boesnach, de piano-humorist, nog
aan het spelen, zingen en dansen zijn. Voor
de armen, 't Raadsel, Marie en 't viertal, de
Song and dance sloegen geweldig in, zóo
zelfs, dat in Woud-idylle de halve zaal luid
keels meewerkte.
Na de zeer lange pauze deed Sluyters
zich bewonderen als ongelooflijk snel trans
formatie acteur.
Een echte Dolle Vrijdagavond, waarop
men nog eens ouderwetsch heeft gelachen.
Het nieuwe programma van ue bioscoop
»De Arend* begint met een kijkje te geven
door een deel van het land waar in andere
zomers als die van dit jaar de champagne
groeit. De bioscoop-courant bevat weer
menige aardige actualiteit.
Het gele gevaar, een Lux-film, doet zien
hoe een moderne stad in rep en roer kan
gebracht door een paar minder moderne
Chineezen en een bengel, die hun staarten
aan elkaar knoopt.
Arthème, de komiek der Eclipse-maatschap
pij, speelt ditmaal den alleronhandigsten
visscher, die zóo veel pech heeft, dat hij de
vischsport voorgoed vaarwel zegt.
Dat een jongmensch, om de aangebedene
zijns harten, te naderen, zich vermomt ab
kamermeisje kan zoo in 't algemeen niet
door den beugel. De Vitagraphe echter
maakt het geval vergeeflijk, omdat het jonge-
mensch een gewaanden lord, die echter een
allergevaarlijkste spitsboef is, ontmaskert en
met zijn handlanger doet arresteeren.
Uit »Het toovermatje* blijkt, hoe een
goede daad niet steeds wordt beloond. Het
matje, door een Arabier geschonken aan een
jongmensch die hem het leven redde, heeft
de eigenschap dat ieder, die er op stapt,
verdwijnt. De veelal in het buitenland,
natuurlijkwij Hollanders zijn niet zóo
goedkoop-geestig verguisde schoonmoe
der, de berenleiders, de dienstboden, alletl
bemerken de wondere kracht van het matje,
doch óok de jonge vrouw van den begiftigde.
En als deze den Arabier smeekt, hem zijn
vrouw terug te geven, keeren allen terug
en volgt de niet zeer zachte afrekening.
»Een moeilijke dienstorder* zou kunnen
spelen in den jongsten Italiaansch-Afrikaan-
schen oorlog en doet zien hoe een paar in
dreigend gevaar hun kalmte bewarende
militairen een overmachtigen en bloeddorst!
gen vijand weten' te verschalken.
Het groote nummer is »De dochter van
den detective*. Deze, valschelijk van een
moord op zijn huisheer beschuldigd, wordt
door zijn dochter in zijn eer hersteld, die
den waren dader weet aan te wijzen. Hij
vindt zijn straf bij den woedenden auto-rit
om te ontkomen aan den politie, die hem
dicht op de hielen zit.
In de koloniehuizen van het Centraal-ge-
nootschap voor kinder-herstellings- en vacan-
tie-kolonies werden in het afgeloopen seizoen
verpleegd 1926 kinderen.
Voor 561 van dezen oordeelden de verschil
lende kolonie-artsen een verlengd verblijf
van ten minste twee maanden noodzakelijk.
Wegens geldgebrek der afdeelingen kon
echter slechts aan 123 een langere verpleging
worden toegestaan.
Bovendien werden in het Tehuis te
Nunspeet, dat meer als herstellingsoord is
ingericht en bestemd is voor zwakkere
kinderen, van 1 Mei tot heden 90 kinderen
opgenomen en in de najaarsverpleging op
Zwartendijk, te Egmond aan Zee, 30 kin
deren.
Totaal werden dus tot heden opgenomen
2046 kinderen.
Het nieuwe koloniehuis, het Rivierhuis, te
De Steeg, heeft 5 groepen van 70 kinderen
gehuisvest en uitnemend voldaan.
Plannen zijn in bewerking voor den bouw
van een Herstellingsoord te Nunspeet, waar
kinderen met zwaardere aandoeningen een
voor ieder kind individueel te bepalen verple-
gingsduur zullen verblijven. Bij dit gebouw
zullen een afzonderlijk ziekenhuisje en een
schoollokaal behooren.
De grond, ter grootte van 15 Hectare, is
reeds aangekocht. Het is de bedoeling, het
gebouw te doen zetten zoodra de gelden
bijeen zijn.
Denkt om uw zilverpapier, flesschen-cap-
sules, enz. De heer A. B. van der Klein,
Arnhemscheweg 66, wil ze gaarne laten
halenneemt het ook w, zóo ir ontvangst.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den heer J. J. P. van Wisselingh, Lan-
gestraat 118 bij de Kamperbinnenpoort.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk vijf minuten over
vijven, die van de overige voertuigen op 't
laatst vijf minuten na half zes zijn aange
stoken.
Een oude stratenmaker, die op een voer
zand meereed, had gister het ongeluk, daar
op den Leusderweg af te vallen en een been
te breken.
Dr. Kamerling legde een noodverband en
deed den patiünt naar het Ziekenhuis brengen.
Een bewoner van den Hof werd gister in
het gelaat getroffen door een kogeltje waar
mee middels windbuksen in een spelletje
tegenover zijn huis wordt geschoten.
't Bleef gelukkig bij den hevigen schrik.
De vroeger zoo beruchte Dolle Vrijdag
heeft ook dit jaar een zeer kalm verloop
gehad. Ernstige vechtpartijen hadden niet
plaats.
De drankbestrijdings-vereenigingen hebben
succes van hun vermaningen. Slechts vier
beschonkenen moesten tijdelijk afgezonderd.
Hopen we, dat ook vanavond het pas
ontvangen weekloon niet wordt verbrast.
Gisterochtend kreeg de politie bericht, dat
van de zijde van Soest een half dozijn wa
gens met Zigeuners in aantocht was en
bijna gelijktijdig, dat vier wagens uit Soester-
berg waren vertrokken naar hier.
Beide karavanen, behoorend tot den troep
die te Woerden zoo hevig heeft gevochten,
werden nog intijdp gekeerd en onder ge
leide buiten de Gemeente gebracht en over
gegeven aan Rijks-politie.
Op den Utrechtscheweg werd gister door
de politie bij »Rustoord« een onbeheerd rij
wiel gevonden.
Even nadat het aan het bureau was gede
poneerd, vernam de politie, dat ook bij Spa
kenburg een rijwiel was gevonden.
Weidra bleek, dat de twee karretjes te
Utrecht zijn gehuurd. Een rechercheur kwam
ze halen en nam ze mee terug.
De justitie zal wel afrekenen met de jon
gelui, die meenden een middeltje bedacht te
hebben om eens heel goedkoop naar Amers
foort te kunnen reizen. Best mogelijk, dat
de reis hun heel duur zal komen.
De gebroeders D., die den adjunct-inspec
teur van polite Verschoor in de Van Marum-
straat te Haarlem aanvielen, met een mes
staken, hem gummistok en sabel afnamen en
pas op de vlucht gingen toen de politieman
met zijn revolver een der aanvallers in den
arm schoot, zijn door de Rechtbank te Haar
lem veroordeeld de hoofddader tot een jaar
en de twee anderen tot 4 en 3 maan
den gevangenisstraf.
De eisch was twee jaar en drie maanden.
Tracht onmisbaar te zijn, doch beeldt u
nooit in, dat ge het zijt.
TT it den Omtrek.
De nieuwe Ambachtsschool te Hilversum
is Donderdagmiddag in gebruik genomen.
Een officieele opening moest door verschil
lende omstandigheden achterwege blijven.
Van de 140 leerlingen, die zich uit Hilver
sum en omliggende plaatsen aanmeldden,
zijn er nu ruim 70 geplaatst, van wie 10
kosteloos onderwijs ontvangen.
Als een bewijs hoe hoog noodig de Am
bachtsschool is, kan dienen, dat nu reeds
blijkt, dat binnen afzienbaren tijd uitbreiding
van de inrichting, welke toch al zeer ruim
is, noodig zal zijn. Van den beginne af is
met dat denkbeeld echter rekening gehouden.
De Militaire gymnastiekschool te Utrecht
zal aanstaanden Woensdag door den Minis
ter van Oorlog worden geopend.
In Gardeners chronicle* wordt al een
hoogst eenvoudig middel aangeraden om
eieren maanden lang versch te houden.
Eenvoudig door ze te bewaren in water,
zonder eenige toevoeging.
Het doet er niet toe of ze een week dan
wel zes maanden in het water liggen ze
blijven goed, zoowel de eerste als de laatste,
't Is of ze pas gelegd zijn.
Eieren, die in kalkwater werden bewaard,
kunnen alleen gebruikt voor de keuken.
Eieren, in een groote flesch of een flinke
kuip gewoon water bewaard, hebben in 't
geheel geen bijsmaak. Men kan ze zoowel
bij 't ontbijt als geklutst gebruiken,
't Is licht te probeeren.
Burgemeester er "othouders stellen den
Raad voor
met ingang van 1 Juni 1914 te ontbinden
de overeenkomst, 28 Januari 1903 aangegaan
met het Bestuur der vereeniging Ambachts
school voor Amersfoort en omstreken* mits
zij het restant ad f 10 800 der hypothecaire
leening dan betaalt,
van haar voor f 16 000 te koopen het ge
bouw der Ambachtsschool met conciërge
woning, die f 37 000 hebben gekost,
aan haar in erfpacht af te staan een ter
rein aan den Leusderweg tegenover de Infan-
terie-kazerne tegen een canon van 4'/2 pCt.
van de koopwaarde, gesteld op f 3.50 per M2,
en aan haar, zoo noodig, onder hypothe
cair verband te leenen f 130 000, af te lossen
in 50 jaren door middel eener annuïteit van
'Va pCt.,
een en ander tot het bouwen eener nieuwe
Ambachtsschool en eventueel later een Mid
delbare Technische school.
Het schoolgebouw is te klein geworden
bijbouw op het terrein is niet mogelijk, ten
zij het »Werkhuis< aan zijn bestemming
wordt ontrokken, terwijl dan nog tal van
gebreken niet kunnen weggenomen.
B. en W. meenen dat het huidige school
gebouw kan ingericht voor bureaux ten be
hoeve van Secretarie, Publieke werken, enz.
Het Rijk heeft bereids f 6300 aan subsidie
voor 1914 uitgetrokken op de Staats-be-
grooting en als nu ook de Provincie haar
subsidie verhoogt dan kan het onderwijs ge
heel ingericht naar het plan, in de jongste
ledenvergadering ontvouwd.
Daardoor zal onder meer de Burgera vond-
school, zoo niet geheel, dan toch voor het
grootste gedeelte haar reden van bestaan
verliezen. Van de 139 leerlingen dier school
behooren er 95 tot de Ambachtschool, die,
komt het geheele plan tot uitvoer, voortaan
ook in de Ambachtsschool het onderwijs
zullen krijgen, dat zij thans in de Burger
avondschool genieten. Van de Burgeravond
school blijven nog slechts 32 leerlingen over,
omdat stellig 8 hunner naar de Ambachts
school zullen gaan. Het onderwijzend perso
neel wordt bij opheffing der school op
wachtgeld gesteld.
B. en W. meenen, dat het offer, door de
Gemeente gebracht aan het vakonderwijs,
ten goede zal komen aan de bevolking in
breede lagen en zullen te zijner tijd nadere
voorstellen doen en omtrent de verbouwing
der Ambachtsschool en de daaraan te geven
bestemming.
De voorstellen omtrent de uitbreidings
werken aan de gasfabriek zullen een halve
ton vorderen en omvatten de vernieuwing
der inrichting tot bereiding van zwavelzure
ammoniak, welke totaal is versleten (f 7000)
het aanbrengen eener electrischsche trans
port-inrichting der kolen, enz. (f .5 000).
Voor den verbouw van magazijnen en kanto
ren werd 27 Mei en 29 Juli reeds f 14 700
toegestaan, terwijl voor meubelen en toe
zicht nog noodig zal zijn f 2800. Voor ver-
