Stadsnieuws.
hier te lande tc deren opzichte alle partijen
schouder aan schouder zullen staan en de 9
Dreadnoughts er zullen komen. De uitvoe
ring van het geheele programma zal vorde
ren van Nederland 5.35 en van de koloniën
S.75 millioen per jaardoch wat is dit in
vergelijking met het verlies, dat wij zullen
lijden als onze koloniën ons worden ontsto
len.
Het is voldoende dat 4" van deze 21 000
tons-schopen in Indie zijn en de overige 4
hier ter lande met 1 reserve-schip. Minister
Colijn heeft het zoo heel juist gezegdJapan
heeft schepen van 11 tot 16 000 ton, de paar
grootere durft het niet ver van huis zenden
als die thans in gevecht komen met de onze
dan zijn de onze kartonnen doozen maar als
wij onze Dreadnoughts hebben, ^ijn de Ja-
pansche kartonnen doozen.
Er is meer. Er zijn onderhandelingen tus-
schen Washington en Den Haag omtrent
een verbond van wederkecrige hulp bij een
aanval op de Philipijnen of op onze koloniën.
Het is van groot belang, dat er steeds een
eskader van 4 Dreadnonghts gereed ligt om
de Amcrikaansche vloot bij te staan. Amerika
kan pas het verdrag teekenen als wij too-
nen, dat ook wij iets over hebben voor onze
belangen wij moeten deze Dreadnoughts
hebbenwij moeten een voorbeeld nemen
aan het buitenland. In het sociaal-democra
tische Denemarken werd gemakkelijk het
geld gevonden voor eeu vloot en de Deen-
schc vrouwen voegdeu er een schip aan toe
in Griekenland schonk éen Griek een com-
pleete Dreadnought.
Ook in ons land weet men wat patriotisme
is. doch het is latent cn komt pas los als
het water aan dc lippen komt. Vroeger ging
dat nog: toen kwam het vooral aan op
persoonlijkon moed en toewijding; doch thans
moet men zich in vredestijd aanschaffen
krachtig en goed materieel, behoort men te
luisteren naar het woord van mr. Verster,
den Voorzitter van het Anti-tariefwet-comité,
die zoo heel juist zeide, dat menschen van
zeer uiteenloopende politieke en godsdien
stige overtuiging, die hebben getoond zoo
heel goed te kunnen samenwerken, thans
gezamenlijk allereerst het belangrijke defen
sie-vraagstuk tot een juiste oplossing behoo/en
tc brengen.
Met opgewekt gelaat kunnen wij ons deze
uitgave getroosten, die immers slechts is een
verzekerings-premie van eenige millioenen
om vele milliarden te behouden.
We moeten onze Dreadnoughts hebben.
De Nederlander is lauw en laks als gevolg
van de gelukkige omstandigheid, dat we
thans 75 jaar niet in een oorlog werden
gewikkeld. Komt de nood aan den man, dan
zullen wc weder toonen, dat we zijn van het
oude houtdoch dan zullen we tevens zien,
dat we te laat onze maatregelen namen.
Er zijn er die zeggen als er oorlog komt,
staan we t>'>ch niet alleen. En de Boeren
dan Ieder verwachtte, dat Duitschland
redding zou brengen, doch het heeft geen
hand uitgestoken. Eén gekroond hoofd heeft
toen Albion getrotseerd, onze Koningin
(applaus) die een oorlogsschip zond om den
ouden Krüger te bewaren voor gevangen
schap. Denken we toch aan deze les.
Er zijn er, die zeggen we kunnen tóch niets.
Die geen gevoel heeft voor onafhankelijk
zijn, is niet waard het te blijven. Komt de
nood aan den man, dan zal echter al wie
Nederlander zich gevoelt weer Nederlander
zich toonen. Zal dit echter met succes kunr.en
geschieden dan dient thans voorbereid, opdat
wc volkomen gereed 2ijn.
De Volksvertegenwoordiging moet achter
zich hooren de gebiedende stem van heel
de natie, die wil dat alles gereed zij.
Welnu »Onze Vloot* kan daartoe mee
helpen.
Nu 7 jaar geleden is zij opgericht door
admiraal Ellis en thans reeds is zij een
bloeiende vcrceniging, die absoluut staat
buiten de politiek. Ieder, tot welke gods
dienstige dan wel staatkundige partij hij of
zij ook behoore, en ten minste 50 cent over
heeft voor een zóo goed doel, kan lid wor
den. Zij geeft een tijdschrift uit en houdt
lezingen en bioscoop-voorstellingen op ma
ritiem gebied.
Er zijn er, die moor voelen voor Vrede
door rechtdezulken moeten op de aller
eerste plaats lid worden van »Onzc Vloot*,
naar het woord van mr. De Pinto, den Voor
zitter van «Vrede door recht*, die immers
zeide de eerste plicht van ieder goed vader
lander is, zich weerbaar tc maken cn naar
het woord van den grooten vredes-apostel
William Stead, die zeideik haat de ont
wapening.
Wie den vrede wil behouden, moet krach
tig zich wapenen tegen den oorlog. Ieder
Nederlander moet medehelpen om van »Onze
Vloot* tc maken een even machtig lichaam
als de Deutsche Hottenverein* of nog be
ter, als de >English navy league*, van welke
die Zwitserschc hotellier zeide, dat immers
iedere Engclschc vrouw en iedere Engclsche
man lid is en je slechts een diepgezonken
ellendeling bent als je daarvan geen lid
bent.
Vandaag is het dc grootste dag der her
denking van onze onafhankelijkheid. Overal
is dit eeuwfeest gevierd; laat ons nu, op den
herinneringsdag bij uitstek, bewijzen, dat het
ons ernst is, dat wij willen hoog houden
onzen glorievollen naam, dat wij werkelijk
prijs stellen op onze onafhankelijkheid. Laat
ons dit bewijzen door lid te worden van
deze zoo uitstek vaderlandslievende vereeni-
SinS-
Nadat het strijkje het «Wilhelmus* had
aangeheven, gingen dames rond, die heel
wat leden wierven.
Na een korte pauze nam de heer Q u i s p e 1
het woord, die er zeer verheugd over was,
dat de afdeeling Amersfoort is tot stand ge
komen. Liefst nog deze maand roepe het
voorloopig comité een vergadering op om
haar definitief te constitueeren en een Be
stuur t kiezen.
Een 12o-tal veelal zeer interessante
lichtbeelden op maritiem gebied werd ver
volgens door hem toegelicht.
Spr. hoopte, te hebben doen zien, dat ver
betering van het materieel onzer Marine noo-
dig isbetere officieren en betere manschap
pen komen dan bij onze zeevarende natie
wel vanzelf.
Spr. herinnerde aan de verzuchting van den
Russischen zee-officier die in zijn gevangen
schap de kleine Japanners zag, zich afvjoeg
hoe deze kleine kereltjes zulke groote din
gen konden doen en toen bedacht, dat er
feest is in elk Japansch gezin waarvan een
zoon wordt opgeroepen voor 's lands dienst.
Hoe is dit bij ons
Allen hopen we, dat eens de tijd zal ko
men, dat alle volkeren eikaars rechten zul
len eerbiedigen; doch daar vóór moeten we
gereed zijn als men onze wetten wii schen
den.
Dat de nieuwe afdeeling Amersfoort daar
toe krachtdadig meewerke tot handhaving
van onze onafhankelijkheid, tot welzijn van
ons vaderland, tot eer van onze Koningin.
Nadat de muziek nogmaals het «Wien
Neerlandsch bloed* had doen weerklinken,
sloot de Burgemeester met een woord
van hartelijken dank aan beide sprekers, die
op even aangename als overtuigende wijze
het doel van »Onze Vloot* hadden gepro-
r geerd, even vóór half elf de bijeenkomst.
Ter herdenking van het eeuwgetijde van
onze onafhankelijkheid wapperde gister van
den Lieve Vrouwe-toren de vlag en werd
het carillon bespeeld.
Uit slechts zeer enkele particuliere wonin
gen was het dundoek uitgestoken. Van de
Rijks-gebouwen, voorzoover we althans kon
den nagaan, echter niet.
In de Groote kerk herdacht Zondag ds.
Den Hollander de vrijwording van ons land
naar aanleiding van Psalm 77 20.
Bij Kon. besluit is aan de Gemeente
Amersfoort ean voorschot van ten hoogste
f 174 460 verleend uit 's Rijks-kas ten be
hoeve van de stichting «Volkshuisvesting II*
die nu weldra kan aanvangen met den bouw
van 88 arbeiderswoningen op het terrein
tegenover de Koningspoort.
Door den Minister van Financiën is aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal de
goedkeuring gevraagd voor den verkoop
aan het Hoogheemraadschap De Bunschoter
Veen- en Veldendijk* te Amersfoort van de
voormalige batterijen ten Oosten van de
haven te Spakenburg.
Het Hoogheemraadschap kan de voorma
lige batterijen gebruiken tot steun van zijn
dijken.
Gedeputeerde Staten van Utrecht hebben,
gelijk we gistermiddag zooveel mogelijk bul
letineerden, thans hun goedkeuring gehecht
aan de Raadsbesluiten van 22 Januari 1913
tot aankoop, van mevrouw Roos Vlasman,
van terreinen tusschen Wuytierslaan en
Utrechtscheweg ter grootte van 35.3470 H.A.
voor fno ooo, kosten van overdracht inbe
grepen, en aansluitende bij de 3 October
1912 aangekochte terreinen van «Vleutber-
gcn«, en van 22 April 1913 tot aankoop,
van mevrouw Van Walchren, van 87.7338
H. A. onder Leusden voor f57 200, waar
van de 5 H. A. behoorende tot het hotel
»Oud-Leusden« zijn verhuurd voor f1200
per jaar.
Herinnerd zij, dat Grondbelasting en Per-
soneele belasting vóór 1 December betaald
moeten zijn.
Rijks-veldwachter W. Mengerink is hier
vervangen door brigadier-titulair C. van oer
Lee, uit Kootwijk.
Aan het plaatselijk telefoonnet zijn thans
aangesloten met
no. 295 de heer S. Posthuma, hoofd-inspec-
teur van politie, Schimmelper ninckstraat 46,
cn met
no. 296 de heer M. A. E. Seeuwen, in
specteur van politie, Utrechtscneweg 64.
Het brandalarmnet is thans geheel gereed.
Ds. jhr. D. P. M. Graswinckel, tot 1901
Ned. Hervormd predikant alhier, is Zaterdag
middag in den ouderdom van 77 jaar te
Utrecht zeer onverwacht overleden.
Na te Leiden te hebben gestudeerd, werd
hij in i860 candidaat tot den heiligen dienst
in Noord-Brabant, was predikant te Zalk
sedert 3 Maart 1861, stond te Zierikzee
sedert 1868 en werd in 1871 predikant te
Amersfoort, waar hem 15 April J901 opzijn
verzoek eervol emeritaat werd vei'eend,
waarna hij weldra vertrok naar Utrecht om
ook daar zijn groote gaven te wijden aan
de armen en misdeelde» en niet minder aan
zijn geestverwanten in de kerk.
Ds. Den Hollander deelde Zondagochtend
in de godsdienstoefening het verscheiden van
ds. Graswinckel mede en herdacht den
degelijken, ernstigen, hartelijken man, die
hier 30 jaren met grooten ijver werkzaam
is geweest en hier nog zooveel vrienden heeft.
Zeer velen waren heden gegaan naar de
Oude algemeene begraafplaats te Utrecht
om den ontslapene de laatste eer te bewijzen.
Onder hen de Commissaris der Koningin in
de Provincie Utrecht, het College van
notabelen der Ned. Hervormde gemeente te
Utrecht waarvan ds. Graswinckel lid was,
een deputatie uit den Algemeenen kerkeraad
van -Amersfoort bestaande uit zijn Voorzitter,
ds. Den Hollander, en de heeren F. Wesseling,
W. Klebei en H. van Ommeren, benevens
vele vrienden en geestverwanten.
Het was de uitdrukkelijke wensch van der
overledene, dat aan het graf niet zou wor
den gesproken voor prof. dr. TCannegieter,
als persoonlijk vriend, werd een uitzondering
toegestaan.
Toen de kist in de groeve was neerge
laten, herinnerde prof. Cannegieter er aan
hoe in breeden kring het heengaan van
Graswinckel droefenis wekte. Te Zalk, te
Zierikzee en vooral tc Amersfoort heeft de
ontslapene tal van vrienden. Als predikant,
als catecheet en als herder betoonde hij On
wankelbare trouw en toewijding.
Alle vragen op het gebied van godge
leerdheid, kerk en maatschappij hadden tot
het laatst zijn volle aandacht.
Spreker waagde niet te schetsen hetgeen
de overledene is geweest voor vrouw en
kinderen, die hij zoo lief had, gelijk zij hem
lief hadden. Bij de diepe droefheid over zijn
heengaan, is er groote reden tot dankbaar
heid, waar Graswinckel, een hoogen leeftijd
bereikt hebbend, een voltooid en vruchtbaar
leven heeft mogen leven en hij zoo velen
tot steun en zegen is mogen zijn.
Dankbaar daarvoor staan zijn zonen en zijn
vele vrienden om de groeve geschaard, niet
zonder hope nochtans; want de Eeuwig
heid is in onze harten gelegd en we weten
daardoor, dat we niet verliezen, die we lief
hebben en tot hooger leven werden opge
roepen. Vinden we troost in een eerbiedig
Heer, Uw wil geschiede.
Diep geroerd dankte de oudste zoon
namens dc familie voor de hartelijke en
warme belangstelling, onzen lieven, braven,
besten vader bewezen.
Den heer M. van Lingen, die Zondag zijn
zilveren jubilee als Iloofd der R. K. jon
gensscholen mocht vieren, heeft het niet
ontbroken aan talrijke bewijzen van sympa
thie.
Tot voor ongeveer 3 jaar de school aan
de Schimmelpenninck-straat werd geopend,
heeft hij nagenoeg alle R. K. jongens aan
zijn school doen onderwijzen en zonder uit
zonderinghebben thans allen a^n «meester Van
Lingen* blijk gegeven van hun onverflauwde
aanhankelijkheid.
Gister was het feest in de schoolde leer
lingen zongen hun mooiste liedjes en boden
als blijvend aandenken, den jubilaris een zeer
fraaien wandelstok met zilveren knop aan.
Mejuffrouw A. A. J. M. Benedic en de
heer H. van Gelder verwierven de akte
vrije- en orde-oefeningen der Gymnastiek.
Het detachement van het 16e regiment
infanterie, dat gister te 's-Gravenhage uit
handen van H. M. de Koningin het vaandel
ontving, dat morgen met groote plechtig
heid aan het korps zal worden aangeboden,
keerde hier gisteravond omstreeks 10 uur
terug, aan het station opgewacht door de
stafmuziek van het 5e regiment infanterie
en een groot aantal belangstellenden.
Het Pathé-journaal van het nieuwe week-
programma van het bioscoop-theater aan de
Langestraat geeft onder meer den Ameri-
kaanschen journalist die het reccord van
Phileas Fogg terugbracht van 80 tot 35
dagen, kolonel Coddy, een bloemencorso te
Valencia en een schitterend ruiterfeest te
Luneville.
Een pracht van een natuuropname is een
reis door den Loeschberg-tunnel tot Brieg.
Het hoofdnummer is »De geitenhoedster
van Ivry«, een Eclair-film van de bovenste
plank, met.zeldzaam mooie natuurtafereelen
en heel goed spel, vooral van het herde
rinnetje dat zich opoffert voor haar pleeg
moeder.
Een zeer spannend drama uit de Far West
is «De zoon van den betaalmeester*.
Als extra nummer wordt gegeven «Toto
en r.eonce* met Susanne Grandais in haar
guitig speleen natuurlijk weer blij-eindende
verliefdentwist.
Het zal menig trouw bezoeker van dit
theater leed hebben gedaan, te vernemen,
dat de explicateur de heer W. H. Kaljee,
die er sedert de oprichting aan was verbon
den en die zeer w^rd gewaardeerd, het
wegens benoeming te Gouda gaat verlaten
De directie heeft reeds onderhandelingen
aangeknoopt met een zeer goeden explicateur.
Bij de officieele inwijding van het her
stellingsoord Het Treeker bergje*, van de
Maatschappij «Zandbergen*, op aanstaanden
Vrijdag, zullen de Minister van Binnen-
landsche Zaken en van Justitie zich doen
vertegenwoordigen door een hoofdambtenaar
van hun Departementen.
Vrijdag acht dagen wordt ten Raadhui ze
hier een vergadering gehouden tot oprichting
van de Kanaalvereeniging «De Geldersche
vallei*.
In de zaal-De Jong, aan dc Verlengde
Wilhelminastraat, werd Zondag van 10 tot 4
uur onder leiding van kapitein H. Bierman
gehouden de wedstrijd om het kampioen
schap op den sabel voor 1913, uitgaande van
den Kon. Officieren Scherm Bond.
Van de 700 leden van den Bond, meldden
zich 15 aan en kwamen er 12 op de loopers,
8 officieren van de veld-artillerie, 3 van de
infanterie en 1 van de genie. Dames en
burgers vormden verreweg de meerderheid
van de zeer belangstellende en door de
zonder uitzondering prachtige partijen
enthusiaste toeschouwers.
De kampioenprijs was de zilveren wissel
beker va.i den Prins der Nederlanden, be
schermheer van den Bond.
Deze beker werd gewonnen in 1907 en
1908 door luitenant A. E. W. de Jong, van
de artillerie; in 1909 door luitenantJ. Door
man, van de artillerie; in 1910 door luite
nant H. J. van der Grinten, van de artillerie
in 1911 door kapitein H. P. J. M. Bakker,
van de grenadiers; in 1912 door luitenant
J. Doorman, van de artillerie, die hem thans j
weer bemachtigde met 25 gegeven treffers
en 6 gewonnen partijen.
Den 2den prijs, een verguld zilveren me
daille, verwierf luitenant A. E. W. de Jong
met 26 treffers en 5 partijenden aden, een I
zilveren medaille,luitenant T.Wijnoldy Daniëls
met 22 treffers en 4 partijen; den 4den, een j
zilveren medaille, luitenant W. van den Hoek, 1
met 21 treffers en 5 partijen.
Majoor jhr. E. A. L. Gevers Deynoot,
Voorzitter van den K. O. S. B., reikte de
prijzen uit en dankte vooral de vijf heeren
uit Bergen-op-Zoom voor hun komst.
Om het kampioenschap degen zal 14 De
cember worden gestreden te Utrecht.
De examina in voorgeoefendheid hebben
in bet geheele land vitgewezen, dat vele
adspiranten voldoende gymnastisch ontwik
keld waren om in aanmerking tc komen 6'/o-
maander, doch dat slechts hoogst enkelen
konden voldoen aan de gestelde eischen.
Waaraan dit toe te schrijven Die eischen
toch werden geformuleerd door een commis
sie van vaklieden, welke volkomen tot oor-
deelen zijn bevoegd.
Wat hapert er?
De H. IJ. S. M. heeft ingevoerd een car-
tonnen label, bedrukt metUitsluitend te
gebruiken bij het vervoeren van rijwielen
als bagage.
Deze label is voorzien van ijzerdraad.
Beschadiging van de fietsen door opplakken
van etiquette» op frame of spaken wordt
voorkomen het beplakken der rijwielen zelf
is nu voortaan verboden.
stel ls geen ik<
Begin Januari 1914 zullen weer Rijks-
cursussen worden gegeven ter opleiding tot
hulp-keurmeester bij een Rijks- of een Ge
meentelijken keuringsdienst van vee en
vleesch.
Zij, die verlangen als leerling tot een der
cursussen te worden toegelaten, moeten zich
schriftelijk vóór 1 December aanmelden bij
den Inspecteur van den veeartsenijkundigen
dienst, Ir. H. Remmels, Willemstraat 54 te
's-Gravenhage.
Ter kaasmarkt werden gister aangevoeru
7 wagens met 2916 pond kaas.
De prijs was 31 tot 3 2^ cent.
De handel was vlug.
Bij de ten Raadhuize gehouden aanbeste
ding voor de levering van schoolmeubelcn
werd ingeschreven als volgtC. J. Kuntz,
alhier, f 695 II. M. Ragetlie, te Baardwijk,
f609; firma Renes, te Bergum, f506; en
J. H. Keunen, te Sloterdijk, f472.59.
Gegund aan den laagsten inschrijver.
Voor de levering van spek aan het gar
nizoen schreef de heer F, J. Willcnborg niet
in voor 64 cent, doch voor 61 cent.
Zaterdagavond moest weer een man op
een handkar naar het politie-bureau gebracht.
Gisterochtend vond een moeder haar eeni-
gen zoon, een 30 jarige, gestikt in den drank.
De politie maakte proces-verbaal op tegen
een automobilist, die zonder achterlicht reed.
Grootheid van ziel vindt men het meest
bij de menschen met weinig pretenties, die
voor haar op-Hl
HET IDE.ll
(OlllgBll?' y»
in do zaalöl
Aanvang S uur*»
Kaarten verkrr*
cn El.ZKN'AABM
SooieW^
Bekroond tor*»#
Zwccdsch "V*
De hoofdrol}®»
Holtrop, Cl). (""'j
Brceman enllctS
Kling cn Lcnajj
Entree >e W
rang f 0.75. 3°
