Zaterdag 3
Januari 1914.
Ron a cacao
Van Houten's
No. 8359.
63e Jaargang.
Stadsnieuws.
Eitgave ran de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFD REDACTEUR
F. J. 7BSDXRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden ft.
franco per post /"1.15. Advertentiën I6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleële- en ontelgenings-
advertentlën per regel 15 cent Reclames 1—3 regels f\.25. Bewijsnummers naar buiten
worden In rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9,
BUREAU:
SOHTZGRACHT 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het 7e aanvullings
kohier der
Inkomstenbelasting
over het dienstjaar 1913, goedgekeurd door Ge
deputeerde Staten van Utrecht, in afschrift
gedurende vijf maanden op de Secretarie der
Gemeente voor een ieder ter lezing ligt.
Amersfoort, 2 Januari 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
brengen ter kennis van het publiek, dat een
door J. KAMSTEEG ingediend verzoek, met bij
lagen, om vergunning tot het oprichten
van eene smederij bij het perceel alhier gelegen
aan den Leusderweg No. 18, bij het Kadaster be
kend onder Sectie B, No. 2241, op de Secretarie der
Gemeente ter visie ligt, en dat op Dinsdag den
13 Januari aanstaande, des voormiddags te half elf
uren, gelegenheid ten Raadhuize words gegeven
om, ten overstaan vaD het Gemeentebestuur of
van éen of meer zijner leden, bezwaren tegen
het oprichten van de inrichting in te brengon.
Tot het beroep, bedoeld in art. 16, la lid der
Hinderwet, zijn volgeuv de bestaande Jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
artikel 7 dei Hinderwet voor het Gemeentebe
stuur of éen of meer zijner leden z\jn verschenen,
ten einde hunne bezwaren mondeling toe te
lichten.
Amersfoort, 30 December 1913.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
brengen ter kennis van het publiek, dat een
door W. TABERNAL, ingediend verzoek, met
bijlagen, om vergunning tot het oprichten van
een gasmotor van 2 P. K., dienende tot het
drijven van een cirkelzaag en polijstmachina, in
het perceel alhier gelegen aan het Smallepad
bij het Kadaster bekend onder Sectie D, No.
3200, op de Secretarie der Gemeente ter visie
ligt, en dat op Vrijdag den 16 JaDuan aanstaande,
des voormiddags te half elf eren, gelegenheid
ten Raadhuize wordt g~3ev om, ten overstaan
van hel Gemeentebestuur cl van éen of meer
zijner leden, bezwaren tegen hei oprichten van
de inrichting in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
Hinderwet, z\jn volgens de bestaande jurispru
dentie alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeente
bestuur of éen of meer zijner leden zijn ver
schenen, teneinde hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Amersfoort, 2 Januari 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Onderwijs-commissie.
Bij Kon. besluit is ingesteld een Staats
commissie aan welke wordt opgedragen:
a. wettelijke maatregelen te onderwerpen
ten aanzien van de voorziening in de kos
ten van het openbaar en het bijzonder on
derwijs, waardoor de deugdelijkheid en de
krachtige vooruitgang van het onderwijs der
jeugd wordt verzekerd, onder behoud van
de opvoedkundige zelfstandigheid van het
bijzonder onderwijs,
b. zoo noodig een redactie te ontwerpen
van artikel 192 der Grondwet, welke met
deze voorschriften niet in strijd is.
2. Is de commissie gemachtigd, zoodra
de hoofdpunten zijn vastgesteld, desgewenscht
een voorloopig rapport aan de Kroon uit te
brengen.
3. Is bepaald, dat de commissie nopens
alle zaken, waaromtrent zij niet eenparig
oordeelt, bij meerderheid van stemmen zal
jtyfu. j/xMuu. •mdm.vii\-,rxiaX /kunrwn. -vKi-nxdiieli^.
.tfjioliziruwwv Tixxkm..'2(M. mux dum. dx3.nkiri.-m.'
vam^m Wwhtv clwv
Jvx Uitx dx iwyidixd, wiell. Sivncx
aaecur i* un. jMcUurvju. tn. JoeA vwol^noh cbumft,
du. tiymlijk *n |im -maq m
dx Mnaafe. wli aau^itiamM, aan dun. van
-oj-ihu..
beslissen, doch het den leden vrij staat, hun
gevoelens van dat der meerderheid afwijkend
tegelijk met het onder sub 2 bedoelde voor
loopig rapport dan wel met het eindrapport
der commisse aan den Voorzitter te doen
kennen.
4. Is aan de commissie de bevoegdheid
verleend, zich door deskundigen te doen
voorlichten en deze als adviseerend lid tot
haar vergaderingen toe te laten.
5. Is bepaald, dat de commissie haar ver
gaderingen zal houden ter plaatse, door den
Voorziter aan te wijzen.
6. Zijn benoemd tot lid en Voorzitter dr.
D. Bos, lid van de Tweede Kamer tot lid
en Onder-voorzitter jhr. mr. A. F. de Savor-
nin Lohman, Minister van Staat en lid van
de Tweede Krmertot leden mr. W. H. de
Beaufort, Th. Ketelaar, K. ter Laan, mr.
Th. H. de Meester, J. van der Molen Tzn.,
dr. W. H. Nolens, A. Roodhuyzen, mr. P.
J, Troelstra. mr. M. Tydeman Jr., R. van
Veen. C. van der Voort van Zijp en mr.
A. I. M. J. baron Van Wijnbergen, allen lid
van de Tweede Kamertot Secretaris jhr.
mr. C. Feith, administrateur aan het Depar
tement van Binnenlandsche Zakentot ad
junct-secretaris jhr. mr. dr. W. D. de Jonge,
commies aan het Departement van Binnen
landsche Zaken.
De commissie zal reeds spoedig worden
geïnstalleerd.
In de Remonstrantsche kerk ordt mor
genochtend om 10 uur weer een godsdienst
oefening gehouden voor jongelieden en
's avonds om 7 uur de gewone dienst voor
de Gemeente, beide onder voorgaan van ds.
Hooykaas.
In de Doopsgezinde kerk hoopt voor te
gaan ds. Ten Cate.
De »Eembode« bericht, dat de heer H.
Mosmans om gezondheidsredenen is enthe
ven van de directie van net St. Alfonsus-
retraitenhuis. terwijl in zijn piaats is benoemd
de heer J. Vola, wien als assistent is toege
voegd de heer J. Pubben, te Amsterdam.
Aan het postkantoor Amersfoort en de
daaronder ressorteerende hulpkantoren werd
in December ingelegd bij de Rijks-postspaar
bank f 38 172.60 en daaruit teruggevraagd
f 43 421.31.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 18 353.
Uit den regenmeter werd in December na
18 regendagen afgetapt 211.1 m. M. neer
slag.
Slechts in een deel van het vorige nummer
konden we vermelden het overlijden op bijna
60-jarigen leeftijd van den heer G. Bersma,
sedert 1 Januari 1912 lid van de Commissie
van toezicht op het Lager onderwijs, in welke
hij, na bijna 40-jarigen dienst bij het onderwijs,
van welke 33 jaar als Hoofd der openbare
school te Veenendaal, waar hedenmiddag zijn
stoffelijk hulsel werd bijgezet in het familie
graf, een even actief als zeer gewaardeerd
lid was.
Ook buiten de onderwijskringen, waarin
hij zich uit den aard der zaak het liefst be
woog, heeft hij zich, ofschoon hij nog niet ten
volle drie jaar hier metterwoon was geves
tigd, zich ook hier veel vrienden verworven.
Het aandeel, dat hij had in de oprichting
van de Amersfoortsche Openbare Keuken
en hetgeen hij deed voor haar tot stand
koming en inrichting zal niet licht worden
vergeten.
Eveneens slechts in een gedeelte van het
vorige nummer kon worden opgenomen, dat
dr. J. H. Moll, tot Januari rector van het
Gymnasium, is benoemd tot officier in de
orde van Oranje-Nassau en dat de Minister
van Binnenlandsche Zaken heeft goedgekeurd
het Raadsbesluit waarbij dr. 'h. H. Peyrot
werd benoemd tot rector van .et Gymnasium.
Tandarts W. Wirtjes is benoemd tot as
sistent voor tandheelkunde, arts W. Storm
Leeuwen tot assistent voor procesmid-
delleer aan de Rijks-universiteit te Utrecht.
De Minister van Oorlog heeft naar aan
leiding van verschillende branden, die heb
ben plaats gevonden in militaire gebouwen
waarbij de Minister ernstige vermoedens
van boos opzet heeft aan de bevelheb
bers in de militaire afdeelingen een schrij
ven gericht, waarin deze autoriteiten wor
den verzocht, hun onderhoorige garnizoens
commandanten op te dragen, maatregelen te
nemen, ten einde de uitvoering van zoodani-
gen toeleg zooveel mogelijk te voorkomen
en eventueele nadeelige gevolgen daarvan
tot een minimum te beperken.
Zou een der eerste middelen niet zijn, eens
na te gaan of het nieuwe materieel van de
stedelijke brandweer past op de brandkra-
nen, de slangen, enz. van het garnizoen
Bij den brand der fabriek van den heer
Chr. Pleines waren de spuiten uit de irfan-
terie-kazerne zeer snel ter plaatse doch toen
bleek, dat de koppelingen niet kondon ge
bezigd worden op de stads-brandkranei,. Dat
is destijds ten spoedigste gewijzigd.
Doch is thans weer rek°-ing gehouden
met de reorganisatie der gen. ..telijke brand
weer.
In de bioscoop >De Arend* gaat als groot
nummer »Onschuldig veroordeeld*, een zeer
spannend drama in drie afdeelingen, naar
»Une cause célèbre*, den bekenden roman
van Gabriël, in scène gezet door de Eclair-
maatschappij.
Belooft dit op zichzelf reeds veel, de be
zetting der hoofdrollen zegt nog meer. Im
mers zij worden vervuld door Yvonne Pascal
en Jeunne Méa, van het théafe Sarah Ber
nard, de heeren Roussel, van het Gymnase,
en Duquesne, van de Vaudeville.
In het kort komt de geschiedenis hierop
neer.
Eduard, de neef van mevrouw Wilson,
eigenares eener groote fabriek, heeft alles
verspeeld en zijn vrouw Jeanne en zijn doof
stommen broeder Tom tot den bedelstaf ge
bracht. Zijn tante weigert, hem voor de
zooveelste maal te helpen. Hij besteelt nu
de fabriekskas, doch wordt door zijn tante
betrapt. Zij dwingt hem, naar het buitenland
te vluchten.
Hij wordt goudzoeker in Colorado, ver
moordt daar een lotgenoot, die een goudader
heeft ontdekt, keert naar Frankrijk terug,
wordt door zijn vrouw herkend, heeft 's nachts
een ontmoeting met haar, die hij door een
slaapmiddel verdooft, breekt in bij zijn tante
en verwondt deze doodelijk.
Tom, onraad bemerkend, loopt toe, maakt
alarm en wordt door de stervende vrouw,
die niet meer bij machte is den waren dader
aan te wijzen, aan de toesnellende bedienden
aangeduid.
De arme doofstomme wordt overgeleverd
aan het gerecht en veroordeeld. Jeanne, streng
door haar man bewaakt, weet echter op 't
laatste oogenblik de rechters te overtuigen
van Tom's onschuld, en Eduard ontvangt zijn
straf.
Onder de komische nummers munten uit
»Reine liefde en zwarte verf*, met den be
kenden Patachon in de hoofdrol, en »Buren-
twist*, een heele mooie en dol vermakelijke
Vitagraphe-film.
In het bioscoop-theater aan de Langestraat
gaat »Overwinnen of sterven*, een zeer boei
end spionnen-drama in 5 afdeelingen, waarin
het nieuwste op bioscopisch gebied, namelijk
de achtervolging van den spion middels een
luchtschip.
Ten einde deze geheel nieuwe beelden
reeks nu reeds hier te kunnen geven, moes
ten de toegangsprijzen een kleinigheid wor
den verhoogd.
We durven voorspellen, dat het bezoek er
volstrekt niet minder om zal zijn.
Dr. P. G. Tiddens, Directeur der Hoogere
Burgerschool, schreef ons Woensdag
Van den heer G. Dahne, Dozent der
Physik, te Dresden, ontving ik dezer dagen
het bericht, dat hij van plan is om in den
loop der maand Februari 1914 te Amersfoort
op twee achtereenvolgende avonden voor
drachten over onderwerpen uit het gebied
der Natuurkunde te komen houden.
De heer Dahne verzocht mij, deze lezin
gen met een enkel woord bij het Amersfoort
sche publiek te willen inleiden.
Gaarne voldoe ik bij deze aan dit verzoek.
Genoemde heer zal thans voor de derde
maal een tournee door ons land maken bij
beide vorige gelegenheden mocht hij overal
in den lande de grootst mogelijke lof voor
zijn voordrachten inoogsten. en daarom twij
fel ik er niet aan of ook dezen keer zal
iets geboden worden, dat ten volle de aan
dacht van alle belangstellenden verdient.
De voordrachten van den heer Dahne
kenmerken zich, zooals de ervaring heeft
geleerd, èn door de talrijke, altijd slagende
proeven, èn door de helderheid van zijn be
toog èn doo- de keuze van de te behandelen
onderwerpen.
In de beide thans geprojecteerde voor
drachten zullen worden behandeld de on
derwerpen 1. Das Wesen der elektrischen
und magnetischen Fernwirkungen und die
Einheit der licht-, warme- und elektrischen
Strahlen, en 2. Das Licht als Forschungs-
mittel ilber den Aufbau der Materie.
Ook ditmaal zal alles door talrijke proeven
worden toegelicht en verduidelijkt.
Het spreekt wel van zelf, dat de heer Dahne
bij zijn komst alhier op een bepaald aantal
hoorders moet kunnen rekenen. Om hierom
trent eenige zekerheid te hebben, zal weldra
namens hem een lijst ter inteekening worden
aangeboden. De toegangsprijs voor beide
avonden te zamen bedraagt f 2 per persoon,
(scholieren en onderwijzers f 1).
Er zal zooveel mogelijk voor worden ge
zorgd, dat de voordrachten gehouden wor
den op avonden, die niet door een andere
voordracht, concert of dergelijke reeds ia
beslag zijn genomen.
Dr. Tiddens schreef voor hen, die den