Zaterdag 7
Maart 1914.
No. 8386.
63e Jaargang.
BIJBLAD.
Stadsnieuws.
AMERSFOOBTSGEE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
F. J. 7RSSZEZSS.
AMERSFOORT.
Abonnement per 3 maanden fx.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagav
franco per post f 1.15. Advertention 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenlngs-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden In rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10' cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KOXtTSaitAOST 9.
Postbus 9.
Telefoon 19
Bij dit nummer behoort een
KENNISGEYINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
Gemeente, dat het door den Directeur van
's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe-
cutoor verklaard kohier no. 5 van de
Bedrijfsbelasting
over het dienstjaar 1913/1914 aan den Ontvanger
van 's Rijks directe belastingen alhier is ter
hand gesteld, aan wien ieder verplicht is, zijnen
aanslag op den bij de wet bepaalden voet te
voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke
plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 6
Maart 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat bij hun be
sluit van 3 dezer aan H. MEESTER en zijne
rechtverkrijgenden vergunning ie verleend tot
het oprichten van een gasmotor van 4 P.K. tot
het drijven van een cirkelzaag en draaibank voor
machinale bewerking van vaatwerk, in het per
ceel alhier gelegen aan de Hellestraat, bij bet
Kadaster bekend onder sectie E no. 5030.
Amersfoort, 6 Maart 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat bn bun be
sluit van 3 dezer aan H. LENSING A. van
»e VIJZEL en hunne rechtverkrijgenden ver
gunning ie verleend tot het oprichten van een
zuiggaa-inetallatie voor een motor van 30 P. K.
tot het in beweging brengen van versobillende
machines voor houtbewerking, in het perceel
alhier gelegen aan de Eemstraat, bij bet Ka
daster bekend onder sectie D no. 2970.
Amersfoort, 6 Maart 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Indië-Japan.
De «Deutsche Japan-post* maakt melding
van een te Tokio, onder voorzitterschap van
graaf Okuma gehouden algemeene vergade
ring van leden der Japanscle vereeniging
«Indië-Japan*, waarin door oaron Kanda
werd voorgesteld, het terrein van werkzaam
heid der vereeniging uit te breiden, en dit
niet meer beperkt te doen zijn tot de Engel-
sche bezittingen in Azië, doch voor de toe
komst ook de Nederlandsch-Indische koloniën
in de sfeer der bemoeiingen op te nemen.
Dit voorstel werd onder grooten bijval
door de vergadering aangenomen. Baron
Kanda zeide ter toelichting, dat zijn bedoe
ling was eenerzijds den argwaan der Engel-
schen, als zou Japan speciaal het oog heb
ben geslagen op de Engelsche bezittingen,
af te leiden, en anderzijds er de aandacht
op te vestigen, dat in het algemeen het
streven moet zijn, den invloed van het Ja-
pansche volk uit te breiden en te verster
ken naar het Zuiden.
Vandaag acht dagen vergadert de plaat
selijke afdeeling van »Onze vloot* m welke
over deze dingen nog wel meer zal worden
gezegd.
Vermiudering der
tuberculose.
Volgens de jaarcijfers voor het Koninkrijk
der Nederlanden, bewerkt door het Centraal
bureau voor de statistiek, bedroeg de sterfte
aan tuberculose in 1912 aan Ion gtuberculose
u.03 (voor mannen 10.70, voor vrouwen
11.36); aan hersentuberculose 1.67 (voorman
nen 1.71, voor vrouwen 1.64); aan andere
vormen van tuberculose 1.68 (voor mannen
1.60, voor vrouwen 1.77) per 10000 der ge
middelde bevolking.
Aan alle vormen van tuberculose te za-
men overleden derhalve 14.39 per 10 000
inwoners, zoodat in het geheel in 1912 aan
tuberculose zijn overleden 8732 personen, of
654 minder dan in 1911, niettegenstaande de
bevolking met 84 389 personen is toegenomen.
Wanneer men bedenkt, dat in 1901 het
aantal sterfgevallen 19.38 op 10 000 inwoners
bedroeg, dan mag met dankbaarheid worden
vastgestele, dat in een tijdsverloop van 13
jaren de sterfte aan tering met meer dan een
vierde is gedaald.
Nog duidelijker wordt de beteekenis van
deze cijfers als men nagaat, dat deze winst
aan menschenlevens van 5 op 1000 inwoners
voor een bevolking van 6 668 389 beteekent,
dat thans, door voorkoming en goede be
strijding, in éen jaar ruim 3000 personen
minder aan tuberculose zijn overleden dan
het geval was vóór ruim tien jaren.
Voor Amersfoort is het sterftecijfer aan
tuberculose per 10 000 inwoners gedaald
van 16.9 in 1903 tot 12.4 in 1912.
Jantje contantje.
Zoo dikwijls reeds hoorde ik een gesprek
als het volgende:
»Heb je er niet van versteld gestaan toen
je gisteravond las, dat .Dinges failliet is?
Arme kerel*.
»Ja, zeker arme kerel. Wie had dut nu
gedacht, hè?«
Anderen oordeelen harder, hebben niet met
hem te doen, wrijven het hem aan als zijn
eigen schuldweer anderen achten het een
raadsel, dat iemand met een zóo flink vast
inkomen failliet ging.
Dit geval ik ken den heer Dinges van
nabij bevestigt alweer mijn reeds herhaalde
lijk uitgesproken meening, dat het koopen op
rekening een kanker is voor de samenleving.
Het is weer een bewijs te meer, dat menig
een, particulier zoowel als handelsman,
ondergaat door het zoogenaamd crediet.
Een rekening valt nooit mee. En toch, de
menschen, die zich eenmaal hebben gewend
aan het denkbeeld van schuld, schijnen er
vertrouwd mee te gerakenzij worden er
langzamerhand eenigszins onverschillig onder
en in negen-en-negentig gevallen van de
honderd wordt de schuldenlijst steeds grooter.
Een voorwerp op crediet wordt veel gemak
kelijker en dikwijls veel duurder gekocht
dan een, dat contant betaald moet worden.
Niets moest ooit worden aangeschaft, zonder
dat men in ataat it, oogenblikkelijk geld in
ruil te geven.
Laten jonggehuwden zich van den eersten
dag van hun huwelijk toch voornemen om
nimmer anders dan contant te koopen. Het
zal hun welgaan.
Gij hebt gelijk. De verzoeking tot weelde,
tot meer en sierlijker kleeding dan de beurs
past, wordt door contante betaling tegenge
houden; geen duurder geschenken worden
gegeven dan bruintje kan trekkengeen
weelderiger feesten worden gevierd dan pas
send en wensrhelijk is.
Juist de credietkoop maakt, dat veel
huishoudens zuchten als ze het stapeltje
rekeningen zien, dat wellicht niet uit onwil,
maar ten gevolge van onberaden inkoopen
door onmacht niet gaat slinken, maar steeds
grooter wordt. Men stelt zich voor, dat het
huishouden in de toekomst minder zal kosten,
en toch weet men, althans kan men weten,
dat het steeds moeilijker wordt, zich in de
uitgaven te b^erken. Vandaar het gevaar
om niet te kunnen voldoen aan verplichtingen,
die zich hoe langer zoo drukkender doen
gevoelen.
»Wie kan er nu dadelijk betalen zegt
de ambtenaar. »Ik zelf ontvang mijn salaris
eerst om het kwartaal*.
Wacht dan met het costuum, dat gij wilt
bestellen, tot die termijn is verschenenan
ders zult ge weldra ervaren, dat gij al uw
'1 reeds hebt verteerd op het oogenblik,
gij het ontvangt en weldra komt de tijd,
dat gij een. twee en meer kwartalen achter
raakt* zou ik hem willen antwoorden.
Betalingen worden van het eene kwartaal
naar het andere verschoven en het behoeft
niet gezegd te worden, wat het eind is van
de historie.
Is het crediet de kanker voor den parti
culier, zij is ook de ondergang van den man
van zaken.
Een wijnhandelaar in een onzer provincie
steden, waar een kring is van menschen, die
elkaar den loef willep afsteken in kostbare
schotels en fijne flesschen, moest van som
migen honderden guldens ontvangen voor
wijn, reeds sedert zes en acht jaren geleverd.
Toen hem gevraagd werd, waarom hij geen
deurwaarder zond, als een beleefd briefje en
gewone aanmaningen niet hielpen, antwoord
de hij
»Dan kan ik mijn biezen wel pakken. Ik
heb reeds een paar malen ondervonden, hoe
vrienden en kennissen partjj trekken voor
den zoogenaamd beleedigde, en hoe ik dan
de lijdende partij word*.
Een kleermaker, werkende voor de jeunesse
doréc in een der grootste steden van ons
land, leverde aan een club van jonge man
nen van aanzienlijken huize. Zeer groot waren
zijn vorderingen. Reeds meermalen was
beleefd en later dringend om betaling ver
zocht, maar steeds te vergeefs.
Eindelijk hij moest ook zijn wissels be
talen disponeerde hij over de hem toe
komende bedragen. De nota's werden be
taald doch een bericht werd er aan toege
voegd, dat de «onbescheiden* leverancier
nooit meer behoefde te leveren. Binnen enkele
dagen ontving hij vijf dergelijke kennisge-
virgen.
Dat zijn feiten, die wijzen op de misstanden
in de maatschappij.
Nu en dan krijgt men het gevoel of alles
in de wereld het onderst boven staat. Scheef
staat er zeker veel. Het evenwicht wordt
soms bedreigd, dat voelt ieder en ieder is
verplicht mee te werken om dat evenwicht
te helpen herstellen.
Slechts door vereeniging en samenwerking
kan een einde worden gemaakt aan derge
lijke toestanden.
Dat zij bestaan, is geen nieuwsmaar het
blijft noodzakelijk, er op te wijzen, opdat
steeds ernstiger worde gestreefd naar het
wegnemen van deze misstanden.
De Minister van Waterstaat heeft, naar
aanleiding van een ongeval, voorgeschreven,
dat op .Rijks-wegen de wegvakken, die
wegens herstelling of vernieuwing zijn opge
broken, voortaan moeten worden aangeduid
door overdag aan weerskanten een bord van
bepaald model te plaatsen en 's nachts door
het plaatsen van lantaarns, welke wit licht
uitstralen.
In het St. "ieters- en Bloklandsgasthuis,
waar hij sedert zijn pensionneering werd
verpleegd, is in den ouderdom van 85 jaar
overleden Lambertus Kames, sedert 1 Juli
1867 gedurende ruim 42 jaar keurmeester
van de viscb en tal van jaren opzichter over
de Gemeentelijke sluis in het Spui en over
dc groote schotbalksluis van het heemraad
schap «De Eem*.
Een eenvoudig, doch zeer plichtgetrouw
ambtenaar, die door zijn stipte dienstvervul
ling heel velen aan zich heeft verplicht.
De heer L. G. M. A. van Nieuwenhuizen,
te Utrecht, is benoemd tot onderwijzer aan
de Chr. school voor Mecruitgebreid Lager
onderwijs, aan de Blankenheimstraat.
Aan gcneraal-majoor P. W. Webcr, adju
dant i. b. d. van H. M. de Koningin, com
mandant der 4e divisie, is verlof verleend
tot het aannemen en dragen der onderschei-
dingsteekenen van commandant se klasse In
de orde van Wasa, van Zweden.
Luitenant-kolonel J. Burger, van den
Generalen staf, chef van den staf van het
hoofdkwartier van het veldleger, zal weldra
worden belast met het bevel over de 3e
infanterie-brigade. t
Volgens de «Stichtsche Crt.« heeft de Mi
nister van Oorlog een hoofdofficier aange
wezen, speciaal belast met hot behartigen
van de belangen der onderofficieren.
Omtrent de grijsgroene uniform is, tot
veler verwondering, in de Eerste Kamer van
Beieren verklaard, dat de nieuwe veld-uni-
form van het Dultsche leger evenals de
onze grijsgroen een kolossaio misgreep
is. In 't volle gevecht is de kleur der uni
form een duidelijke oorzaak van minderheid.
Herinnerd werd, dat op 18 Juni 1912, tijdens
den Balkan-oorlog, de Bulgaron op 15 Meter
afstand blootstonden aan het vuur van hun
eigen troepen, omdat men de kleur van hun
uniform niet kon onderscheiden.
In «Staatscourant* no. 36 zijn opgenomen
de aankondiging betreffende de toelating tot
de Kon. Militaire Academie, den Hoofdcur
sus en de Cadettenschool in 1914, voorzoo-
veel de Kon. Militaire Academie en de
Cadettenschool betreft, de examenprogram
ma's enz., alsmede de verdere regeling van
de toelating tot beide laatstvermelde inrich
tingen.
Nogmaals vestigen we de aandacht op de
tentoonstelling van Kunstbeschouwingen
welke ook morgen, óok voor niet-leden, wordt
gehouden in de groote zaal van de sociëteit
«Vereeniging*.
Naast de brutale schetsen in waterverf
van Martijn Monnickendam, den meermalen
met goud bekroonde, een deel van het werk
van Ph. Zilcken, den oriëntalist, die, in tegen
stelling van zijn voorgangers, als De Famar
Testas, in den Levant zelve teekende en juist
daardoor is een realist van de beste soort.
Ook zijn er van hem enkele vroege staten
van portretkunst.
Een heel belangrijke expositie, welke een
nauwkeurige beschouwing meer dan waard is.
Voor de aanstaande handeldrijvende of
industrieele middenstanders zet de Middel
bare handelsschool haar deuren weer open.
De heer J. Peper, Directeur dier uitne
mende vakschool, verzoekt bij advertentie
in dit nummer spoedige aangifte van nieuwe
leerlingen.
Het is te eenen male onnoodig, tot den
laatsten dag te wachten. En bovendien ver
keerd want de toeloop is zóo groot, dat de
talmers best een «geen plaats meer* tot be
scheid zouden kunnen krijgen.
De Bijzondere kerkeraad der Ned. Her
vormde gemeente heeft besloten, instemming
te betuigen met het streven van het Comité
voor Plaatselijke keuze.
De derde winter-collecte voor de diaconie
der Ned. Hervormde gemeente heeft opge
bracht f 382.65.
In verband met het Paaschfeest zal in het
bioscoop-theater aan de Langestraat worden
vertoond de zeer gunstig gerecenseerde film
«Van kribbe tot kruis*.
Het Hoofdbestuur van den Middenstands
bond heeft te Utrecht vergaderd on definitief
besloten, als data voor het te Dordrecht te
houden ude middenstands-congres vast te
stellen 14, 15 en 16 Juli.
De agenda voor het congres is als volgt
vastgesteld15 Juli. a. Het nut der reclame
voor den middenstand en b. Snel, goed en
goedkoop recht. 16 Juli: s. Leerlingwezen
en vakopleiding, b. Het vreemdelingenver-