Donderdag 16
April 1914.
No. 8403.
63e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FREDJCRIKS
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1
franco per post f 1.15. Ad ver ten tien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kósteloos. Legale, officieêle- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worderj de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTZCSRACET 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVING.
De Gedeputeerde Staten van de Provincie
Utrecht,
Gelet op artikel 105 der Kie&wet,
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
de in hnnne vergadering van heden vastgestelde
Lijst van hoogstaangeslagenen in de Provincie
Utrecht, verkiesbaar als afgevaardigden ter Eerste
Kamer van de Stateu-Generaal, tot en met 21
Mei a.s. .'''on- en feestdagen uitgezonderd) voor
een ieder tor Provinciale Griffie van Utrecht ter
inzage is nedergelegd en in afschrift tegen betaling
der kosten verkrijgbaar is gesteld.
Bedoelde lyst zal, ingevolgde artikel 105 voor
meld, aeploatst worden in de „Nederlnndscbe
Staatscourant" van 5 Mei a.s.
Utrecht, 14 April 1914.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNICK. Voorzitter.
A. VAN DOORNINCK, Griffier.
Gezelschap en voorbeeld.
Ons ouderlijk huis is onze omgeving het
allereerste gezelschap, waarin wij ons als
kindeken bevinden. Daar ontvangen wij de
natuurlijke opvoeding, die zich in het leven
voortzet en in werkelijkheid niet ophoudt.
Daar nemen wij de eerste indrukken op, die
wij onbewust verwerken wij bootsen het
voorbeeld na, ons door oud en jong gegeven
diar worden de eerste grondslagen ge
legd voor het karakter, want niets is ont-
vanklijker dan de ziel van het kind gedach
ten worden snel opgenomen en dikwijls lang
onthouden.
Het »kind-zijn» lijkt op een spiegel; hij
weerkaatst later de beelden, die hij vroeger
opgenomen heeft. De eerste vreugde, ae
eerste smart, het eerste gelukken en mis
lukken, de eersce daad treden in zijn jong
leven reeds spoedig als herinnering op den
voorgrond. In dezen tijd ontwikkelen zich
ook het karakter, het temperament, de wil,
de gewoonte, waarvan later her geluk van
den mensch afhangt.
Het huis, de eerste plek, waar kinderen
tot mannen en vrouwen opgroeien, is dus de
akker, waar het goede dan wel het kwade
zaad word gestrooid, al naar de macht, die
het bestuurt.
Wanneer het huis den geest van liefde
«n plicht ademt, wanneer hoofd en hart hier
veutandig regeeren, wanneer de leiding een
volkomen goede en vriendelijke is, dan
kunnen we van zulk een tehuis gezonde,
nuttige, gelukkige menschen verwachten,
die, wanneer zij opgegroeid zullen zijn, in
de "oetstappen hunner ouders treden, fier
het hoofd oprichten, zich weten te beheerschen
en zullen kunnen en willen bijdragen tot
welzijn van hun omgeving.
Heerschen in het huis evenwel onwetend
heid, ruwheid en zelfzucht dan zullen de
kinderen onbewust dat zelfde karakter aan
nemen zij groeien ruw en onbeschaafd op
en worden te gevaarlijker voor de maat
schappij naarmate zij tegenover de vele
verleidingen van het leven komen te staan.
Een oude Griek zeide »Laat uw kind
opvoeden door een slaaf, en in plaats van éen
slaaf zult gij er twee hebben*.
Het kind kan niet anders dan nadoen
hetgeen het ziet, eerst in het huislijk leven
en dan, na ettelijke jaren wanneer de
tijd is aangebroken waarin het huis niet meer
uitsluitend invloed oefent op het karakter
in school en in gezelschap van vrienden
en kameraden, die op hun beurt, door den
invloed van het voorbeeld, het karakter verder
vormen.
»Voor het kind* zegt Jean Paul »is het
gewichtigst»- tijdperk dat der eerste jaren.
Wanneer wij dus mooie karakters willen
hebben, moeten wij het noodzakelijkerwijze
mooie voorbeelden geven*.
Door het nadoen van handelingen wordt
het karakter langzaam en ongemerkt, maar
dan tej slotte ook beslissend gevormd.
De verschillende daden mogen misschien
op zichzelf nietig schijnen, evenals dit inder
daad het geval is met alle gebeurtenissen in
het dagelijksch leven. Zij vallen neer als een
sneeuwvlokelke ylok vermeerdert niet
opmerkelijk de massa en toch vormt op den
duur de massa een lawine. Geheel op de
zelfde wijze vermeerderen zich herhaaldelijk
feiten de eene daad volgt de andere, en
zoo ontstaat een onverbrekelijke keten van
gewoonten, die beslissen over de neiging van
den mensch tot het goede dan wel tot het
kwade en die in éen woord den inborst vormen.
Omdat de moeder meer invloed heeft op
het doen en het laten van het kind dan de
vader is ook haar goed voorbeeld in huis
van veel grooter gewicht. Zij is het dage
lijksch voorbeeld, dat het kind steeds voor
«ogen heèft.
Emerson zegt niet voor niets, dat een zeer
groot deel van de beschaving komt door den
invloed van »goede* vrouwen.
De moeder van Georg Herbert had de
tot haar zoon te zeggen »Even-
beschaafden met de ruwen, de kuischen met
de schaamteloozen omgang zochten.
Omgang met slechten wijst op een lagen
smaak, op neigingen naar het afk_ zr.swaar-
dige en leidt het blijft niet uit naar
verlaging van het karakter.
»De omgang met dezulken is schadelijk*
zegt Seneca >want schaadt zij ook niet on
middellijk dan laat zij in ons gemoed haar
zaadkorrel achter en openbaart zich in ons,
wanneer wij den spreker verlaten hebben
een ziekte, die later weer te voorschijn
treeedt*.
Wanneer jonge lieden dus onder verstan
dige leiding zijn grootgebracht, wanneer zij
hun vrijen wil nauwgezet gebruiken, dan
zullen zij het gezelschap opzoeken van die
genen, die beter zijn dan zij zeiven en er
naar streven, dat betere voorbeeld te volgen.
In den omgang met het goede vinden zich
ontwikkelende naturen steeds het beste voed-
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondag voor te gaan prof. dr. B.
D. Eerdmans, uit Leiden.
gewoonte,
als het lichaam wordt gesterkt door zekere sel, terwijl de omgang met het slechte slechts
voeding en zich daaraan gewent, dus afhan- ongeluk oogst,
kelijk is van de voedingswijze, neemt in de
zelfde mate onze ziel door het voorbeeld,
door den omgang met goed of slecht gezel
schap, zonder dat wij het bemerken deugden
dan wel ondeugden op*.
Het is dan ook inderdaad onmogelijk, dat
de omgang met onze omgeving niet een
machtigen invloed zal oefenen op onze karak- j
tervorming. Want de menschen zijn immers,
evenals kinderen, van natuur uit nabootsers
en alle personen worden meer of minder
door de spraak, de manieren, de houding,
de gedragingen en zelfs door de denkwijze
van kameraden beïnvloed.
Zoekt dus naar goede voorbeelden en goed
gezelschap. Het is een tuchtmiddel voor uw
leven, dat zich aan het goede behoort te
gewennen.
W. P. A. E.
Kentering 1
Dr. Frederik ran Eeden, die, ten koste
van heel wat ontgoocheling en heel wat
geldelijke opoffering, naast de theorie de
j practijk der dingen heeft leeren kennen, heeft
in de jongste Paasch-bijeenkomst zijn getrou-
j wen voorgehouden, dat het toch niet aangaat,
den bedrijfsleider in den meest uitgebrei-
j den zin genomen, dus niet alleen in het
engere begrip van bedrijf of handel, maar
óok in de school, ja in de gansche samen
leving te beschouwen als den natuurlijken
vijand en gezegd, dat wie de noodzaak van
den bedrijfsleider ontkent, zelfmoord pleegt.
Het »Arnhemsch Dagblad* stelt bijna te
gelijker tijd in het licht de pogingen van
den Burgemeester van Zaandam in het daar
ontstane conflict. Het blad meent, dat zulke
pogingen lof verdienen doch het vervolgt
i maar uit deze daad blijkt bij vernieuwing,
dat de oude klassenstrijd-leer wordt losge-
Is het voorbeeld niets?* vraagt Burke.
-Het is alles*.
Het voorbeeld is de school voor allen
in geen andere school leeren zij.
De nabootsing gaat meestal onbewust, zoo-
dat haar uitwerking nauwelijks wordt be
merkt maar haar invloed is desniettegen
staande volhardend en duurzaam Bij gevoe
lige naturen is de invloed des te merkbaar
der.
Het ligt in het wezen der zaak, dat de
omstandigheben gedurende de ontw'kkelings-
jaren van den mensch een hoofdinvloed op
de karaktervorming oefenen.
Het voorbeeld en de nabootsing worden
tot een gebruik en langzamerhand tot een
gewoonte, die zóo geweldig is, dat wij, voor- j laten door de revisionistische sociaal-demo-
dat wij ons daarvan bewust zijn, een deel j craten. Wij zien thans een sociaal-democratisch
van onze persoonlijke vrijheid daaraan ge- Burgemeester pogingen verrichten om den
offerd hebben. Slechte gebruiken, die tot
gewoonten worden, zijn zulke tyrannen, dat
men dikwijls lieden zich aan ondeugden ziet
overgeven, die zijzelven vervloeken. Zij zijn
tot slaven der gewoonte geworden, waar-
tegen zij niet meer opgewassen zijn.
Daarom wilde Locke een zielssterkte aan-
kweeken, die de macht der gewoonte kan
trotseeren.
Groot is de macht van die zielssterkte, j
want zij is teeds gericht op het goede.
En degene, die door het goede is bezield,
is koning onder de menschen.
In tegenwoordigheid van dezulken, bezield j
met het schoone, edele, goede, ademen wij i
een verfrisschende, versterkende atmosfeer
het leven wordt ons va:, de schoonste zijde
belicht.
Zóo krachtig werkte Thomas Moore's edele
natuur, dat zij gelijktijdig het booze verbande
en met het goede bezielde.
Het goede vormt het goede, en is van
ver-strekkenden in"loed. Het gelijkt in zijn
werking op den kiezelsteen, die, in den vijver
geworpen, steeds breedere kringen trekt, tot
de laatste kring den oever bereikt.
Op de zelfde wijze zegt Ruskin »Wat
uit den booze is geboren, schept weer het
booze*.
Het leven van ieder mensch is dus een
dagelijks inenten van goede en slechte voor
beelden op een ander. Het leven van een
goed mensch is daardoor ook het sprekendste
bewijs voor de deugd en de scherpste be
risping op de ondeugd.
Het zou niet natuurlijk zijn, wanneer de
Z. K. H. de Prins der Nederlanden keert
Zaterdag uit Oberursel terug te 's-Graven-
hage.
Brietkaarten, met uitzondering van die
met antwoord betaald, zullen, bij wijze van
proef, mede worden verkrijgbaar gesteld in
strooken van 10 stuks. Deze strooken zullen
voorloopig niet op alle postkantore- voor
radig zijnop verzoek zal verstrekking
nochtans steeds zoo spoedig mogelijk plaats
vinden.
rede te herstellen in het bedrijf, om kapi
talistische groot-ondernemers en arbeiders
weer tot elkaar te brengen.
Zoo verbleekt al meer het oude dogma
van den onverzoenlijken klassenstrijd.
Dat verwondere niet al te zeer.
Met de klassenstrijd-theorie is het werk
der vakvereenigingen feitelijk onvereenig-
baar. De vakvereeniging, die theoretisch en
practisch daaraan vasthoudt, ziet zich ge
plaatst voor een wonderlijke tegenstrijdig
heid. Zij moet den onverzoenlijken klassen
strijd stijden en te gelijker tijd zorgen, dat
het bedrijf niet wordt geschaad, dat de pa
troon in staat is om zijn onderneming voort
te zetten. Zij moet loven, bieden, onderhan
delen als gelijkgerechtigde partij. De klas
senstrijd-theorie moet verloochend, zoodra
men toekomt aan den practischen vakver-
eenigingsarbeid.
Aanvankelijk moesten de sociaal-democra
ten dan ook van de vakvereenigingen niets
hebben, evenmin als van collectieve contrac
ten, coöperatie, enz.
Onder den invloed van het revisionisme
kwam er een kentering.
Maar nu moeten ook al meer de oude
revolutionnaire theorieën losgelaten worden.
Als ballast gaan zij feitelijk overboord, al
bedient men er rich in de propaganda nog
gaarne van.
Het schrijven van Burgemeester Ter Laan
over den »bedrijfsvrede< is een typische uiting
van dat revisionistisch streven.
Daarom vestigden wij er de bijzondere aan
dacht op.
Na de munt-gasmeter, de munt-watermeter.
De horlogemaker B. W. van Kampen, te
Beesd, heeft er een geconstrueerd waarbij
door bet inwerpen van een cent automatisch
een vooruit bepaalde hoeveelheid water door
loopt, die willekeu.ig kan worden gesteld
op 5, 10, 15, enz,, tot 50 Liter, voor een cent.
Men kan tot 10 centen inwerpen, een wijzer
geeft aan hoeveel centen zijn ingeworpen en
hoeveel water is verbruikt. De meter kan
ook gemaakt worden, dat 100 muntstukken
achter elkaar worden opgenomen. De meter
werkt zeer nauwkeurig, en geeft na het in
werpen van een cent precies de bepaalde
hoeveelheid, ook als men deze hoeveelheid
niet ineens, maar bij gedeelten laat uitloopen.
Daar bij de thans in gebruik zijnde water
meters zeer dikwijls groote onnauwkeurig
heden worden geconstateerd, is deze vinding,
waarbij dat gebrek absoluut is uitgesloten,
zeer practisch te noemen.
Mejuffrouw J. H. Mulder verwierf de akte
van bekwaamheid voor onderwijzeres.
Ds. G. Boekenoogen, thans predikant te
Steenwijk, heeft toezegging van beroep ge
daan naar de Ned. Hervormde gemeente te
Arnhem.
Arts P. van den Nieuwenhuizen, thans te
Nijkerk, is benoemd tot officier van gezond
heid 2e klasse bij de zeemacht.
Tot luitenant-kolonel-kwartiermeester is be
vorderd majoor H. Wijs, controleur van de
inwendige administratie der korpsen, hier.
Tot generaalmajoor-hoofdintendant is be
vorderd kolonel W. H. A. Doorman, inten
dant van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie
tot kapitein-intendant luitenant W. J. A. de
Wolf, thans van het 15e regiment infanterie.
De Nat. Chr. Onderofficieren Vereeniging
houdt 22 dezer andermaal haar jaarvergade
ring in het Militair tehuis aan de Beekstraat,"
hier.
Ds. G. W. C. Vunderink, uit Haarlem,
zal spreken.
Nog even herinneren we aan het concert,
hier morgenavond in »Amicitia« te geven
ten bate van Arlhut Monnier Harper.
De Amersfoortsche Muziek-vereeniging,
directeur de heer J. A. Jochems, zal tot inzet
der viering van haar 25-jarig bestaan morgen
avond haar eersten ommegang door de stad
houden.
Morgenochtend tusschen zes en halfzeven
zal een "xtra treï- van 62 vaggons den circus
Hermann Althoff van Utrecht naar hier over
brengen dan Duitsch-stram de opbouw der
reuzentenlen op het terrein aan de Koninginne-
laan en 's avonds om acht uur precies de
groote opcnings-voorstelling.
Een der Utrechtsche bladen schrijft over
zulk een voorstelling daar ter stede
Gisteravond was de groote mai ègetent
van den circus Hermann Althoff wederom
goed bezet, Het afwisselende en rijk voor
ziene programma, dat in ruime mate »voor
elk wat wils* biedt, werd in een prijzens
waardig vlug tempo uitgevoerd. De verschil
lende nummers vielen zeer in den smaak van