Zaterdag 9 |§j| Mei 1914.
No. 8413.
63e Jaargang.
BIJBLAD.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff
HOOFD-REDACTEUR
F. J. 7RIDZRZ2S.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden ft.—
franco per post /1.15. Advertention 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieels- en onteigening*-
advertentièn per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f\ .25. Bewijsnummers naar bulten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de Incasseerkosten In rekening gebracht.
KOltTSCIXlAOZT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
Een Arbeidersbenrs voor
Amersfoort.
In de jongste Raadsvergadering heeft de
heer A. H, van Kalken, bij de rondvraag
aan het einde der zitting, aangekondigd.dat
indien Burgemeester en Wethouders daartoe
geen tijd kunnen vinden, van hem voor de
eerstkomende Begrootings-vergadering een
voorstel is te verwachten tot instelling ook
hier ter stede van een Gemeentelijke Arbeids
beurs.
Den 15 December 1908 heb ik in deze
courant gewezen op de zeer groote wensche-
lijkheid om hier een Arbeidsbeurs in te stel
len. Met opzet vermeed ik te spreken van
een Gemeentelijke instelling van dien aard.
Om de zeer eenvoudige reden, dat de
plaatselijke toestand naar mijn meening het
oprichten en in stand houden eener Gemeen
telijke Arbeidsbeurs niet wettigde. Ik bedoelde
in hoofdzaak het klein aantal inwoners ner
gens, behalve te Gouda, is een Arbeidsbeurs
in een Gemeente van 25 000 inwoners en
het totaal gemis van industrie.
In de Januari-vergadering van «Handelen
Nijverheid* van 1909 werd mijn artikel
dat ik weinig meer beschouwde dan een
proef-ballon ter sprake gebracht van de
Bestuurstafel.
In de Juni-vergadering van 1909 dier ver-
eeniging werd aan het Bestuur opgedragen,
te onderzoeken of het wenschelijk zou wezen,
dat «Handel en Nijverheid* overging tot het
stichten eener Arbeidsbeurs en in December
van dat zelfde jaar 1909 werd uitgebracht
het rapport, dat terecht is genoemd een Hink
stuk werk.
Dat rapport is den weg opgegaan van
zoovele rapporten. Men heeft de voorlezing
er van met groote belangstelling aangehoord
en heeft de samenstellers dank gebracht voor
hun arbeid; een enkele heeft het misschien
later nog eens doorgezien en met de samen
stellers gevonden, dat er toch veel goeds
stak in zoo'n Arbeidsbeurs.
Intusschen bleef dit rapport zonder eenige
uitwerking.
Eerst ia December 1912 werd het weer
voor den dag gehaald. Toen toch vergaderde
de Christelijke Bestuurders Bond met afge
vaardigden van «Handel en Nijverheid* en
en van de Ilanze-afdeeling en werd door
deze gecombineerde vergadering een adres ge
richt tot den Raad, houdend verzoek, van
Gemeentewege een Arbeidsbeurs op te richten.
Adressanten grondden hun verzoek hierop,
dat alleen van een Gemeentelijke instelling
kan uitgaan de noodige kracht, zoowel gel
delijk als zedelijkgeldelijk, omdat de
vereenigingen niet bij machte zijn de Beurs
in stand te houdenzedelijk omdat een door
den Raad aangesteld Directeur en een door
den Raad benoemde Commissie van toezicht
toch gansch anders staan tegenover hen
met wie ze in deze te doen hebben dan
een particulier, die als 't ware onder een
anderen naam een huur- en verhuurkantoor
beheert.
Er zijn er hier ter stede, die nooit een
ambacht hebben geleerd, en «bidden om
wark en God danken als ze't niet kriegen*
maar er zijn er, gelukkig, oneindig meer,
die geheel buiten eigen toedoen 2 onder werk
geraken. De eersten weten met een gelegen
heidsgezicht en een mooi praatje wel meelij
te wekken en scharrelen de booze weken
wel doorde laatsten, zoo eigenaardig door
den Voorzitter der boven bedoelde gecom
bineerde vergadering genoemd «de eerbare
werklieden*, hebben 't veel harder te ver
antwoorden.
Telken jare is er de even noodlottige als
niet te voorkomen seizoen-werkloosheid,
welke hieruit ontstaat, dat in een gedeelte
des jaars uit velerlei redenen niet in de open
lucht kan worden gewerkt en welke hierom
niet wordt verzacht omdat vele huisvrouwen
maar niet willen zoeken naar werk, dat in
de seizoen-slapte heel best kan worden ge
daan en nu moet worden afgeraffeld in den
beruchten schoonmaaktijd tusschcn Paschen
en Pinksteren, of daaromtrent.
En nu denk ik niet uitsluitend aan arbei
ders in het bouwvak of aan landarbeiders,
doch ik vraag uw aandacht voor allen, die
arbeid verrichten om loon.
Uw loopjongen valt van zijn rijwiel, uw
magazijn- of kantoorbediende wordt ziek, uw
dienstbode, uw werkvrouw, uw naaister kan
de haar opgdragen arbeid niet uitvoeren.
Daar zit ge. Hoe komt ge aan hulp?
Ge vraagt en ge zoekt natuurlijk in
de verkeerde richtingdat is immers schering
en inslag bij zoeken en wellicht woont
vlak in uw nabijheid iemand, die gaarne
dien arbeid zou verrichten en dien ook heel
goed zou uitvoeren.
Welnu, in zoo'n geval geeft een Arbeids
beurs uitkomst en bovenal betrouwbare uit
komst.
In plaats van uw hoofd te breken met
allerlei gepeins, dat tóch leidt tot niets, hebt
ge slechts uw telefoon te werk te stellen en
ge wordt geholpen.
Hoe zoo'n Arbeidsbeurs is ingericht
Liefst in het centrum der stad wordt een
Hink lokaal
aangewezen, waarvan een ge
deelte bestemd is voor de lang niet kleine
administratie en het andere voor hen die
werk zoeken.
Het is telefonisch aangesloten op het
plaatselijk net, maar óok met de Beurzen in
andere Gemeenten, óok die van organisaties
als de kantoorbediende-vereenigingen, enz.
Aan het hoofd staat een goed bezoldigd
Directeur, liefst iemand die het niet doet om
het salaris, maar die zich geheel geeft voor
zijn werkelijk mooie betrekking, die zich po
pulair weet te maken bij de werkzoekenden
en te gelijk het vertrouwen heeft van de
werkgeefsters en werkgevers. Hij moet goed
bezoldigd worden, opdat hij onafhankelijk zij
en juiste adviezen durft geven.
Komt nu een werkzoekende zich aanmel
den bij de Beurs dan wordt een kaart inge
vuld, bijvoorbeeld een gele voor mannen
en een blauwe voor vrouwen. Op die kaart
staan aangeteekendnaam, woonplaats, be
roep, leeftijd, kerkgenootschap, gehuwd of
ongehuwd, verlangde betrekking, de duur
daarvan, tijdstip waarop en reden waarom
die betrekking is verlaten, tijdstip en vesti
ging in de Gemeente en, wat minderjarigen
betreft, inlichtingen omtrent ouder of ver
zorgers, schoolbezoek, enz. De werkzoekende
krijgt een gedeelte van die kaart, dat hij zorg
vuldig moet bewaren.
Is die kaart nu naar behooren ingevuld
dan is het de taak van den Directeur, zich
er van te vergewissen of de door de(n) werk
zoekende gedane mededeelingen juist zijn.
Al vrij spoedig kan hij die nadere informa
ties vaststellen uit zijn registers.
De aanvraag van den werkgever geschiedt
bijvoorbeeld op een witte kaart.
Op die wijze krijgt men een goed over
zicht van vraag en aanbod, dat behoorlijk
wordt geordend en daardoor leidt tot een
even betrouwbaar als belangrijk materiaal
voor de kennis der arbeidstoestanden.
Wanneer nu de Directeur meent, dat hij
voor de eene of andere betrekking een ge
schikt persoon kan aanwijzen, dan bericht
hij den werkzoekende door een gedrukt for
mulier dat er voor hem wellicht een plaats
is gevonden. Met zijn inschrijvingsbewijs
gewapend, begeeft de werkzoekende zich
naar de Arbeidsbeurs; de werkgever ont
vangt aanstonds bericht en tien tegen een
of beiden zijn geholpen.
Het spreekt vanzelf, dat de Arbeidsbeurs
door het in de stad voorhangen van lijsten,
waarop vraag en aanbod, en andere doel
treffende middelen, de aandacht op haar be
staan vestigt en blijft vestigen.
C&-*sia*—
Als "de Arbeidsbeurs een poosje bestaat
en de Directeur een man is, die kijk heeft
op zijn klantjes, dan worden vanzelf de luien
en onverschilligen, die bidden om werk en
blij zijn als ze 't niet krijgen, ter zijde
gesteld of juister2e sluiten zichzelven uit
omdat ze duizend en een uitvluchten hebben
om werk, dat de Directeur voor hen meent
te hebben gevonden, af te wijzen, dikwijls
onder de allerzonderlingste motieven.
En als zoo'n sinjeur zich dan weer wendt
tot Burgerlijk Armbestuur, diaconie, welda-
digheids-vereeniging en andere corporation
die een atkeer hebben van zoogenaamd
kwaadkweekend weldoen, dan zal de eerste
vraag zijn: en was je al aan de Arbeids
beurs
De vadsigen en quasi-hooghartigen zullen
dan al spoedig eieren voor hun geld kiezen,
vergeten hun gelegenheidsgezicht te trekken
en hun best doen om weer te worden gere
kend tot de eerbare werknemers.
Ook het bij Raadsbesluit van 29 September
1908 ingestelde gemeentelijk Fonds ter be
vordering van de verzekering tegen gelde
lijke gevolgen van onvrijwillige werkloosheid
zal hoe langer zoo meer door de Arbeids
beurs worden ontlast.
Een Arbeidsbeurs zal dus ook hier ter
stede zeer veel nut kunnen stichtenmoei
lijk kan geld van de gemeenschap nuttiger
worden besteed voor de gemeenschap in al
haar geledingen dan door het oprichten en
het in stand houden eener Arbeidsbeurs.
't Is haast wel, overbodig te verzekeren,
dat ik in 1912 met genoegen zitting nam
in het Bestuur der gecombineerde vergade
ring, welke het denkbeeld eener Gemeente
lijke Arbeidsbeurs aanhangig maakte bij
het Gemeentebestuur.
Mij werd het Secretariaat opgedragen en
hierdoor kreeg ik alle gelegenheid, mij in
verbinding te stellen met do Gemeentelijke
en de particuliere Arbeidsbeurzen in den lan
de en om met het meerendeel hunner leid
sters of leiders van gedachten te wisselen.
Een vrij omstandig rapport, getrokken uit
de jaarverslagen en uit hetgeen mij monde
ling werd meegedeeld, heb ik indertijd ter
hand gesteld aan mr. Werkman, den toen-
maligen Gemeente-secretaris.
De heer Van Kalken heeft, dunkt mij, een
eenvoudiger weg gevolgd. Als Voorzitter
van de Katholieke Sociale Actie heeft hij
wel via die uitstekend ingerichte organisatie
voorlichting gevraagd in de verschillende
plaatsen waar een Arbeidsbeurs is geves
tigd. Hij was, dunkt mij, wel wat optimist
toen hij in de Raadsvergadering van 28 April
zcide, dat de 28 rapporten alle zeer gunstig
luiden. Evenwel, we zijn alweer twee jaar
verder en het is dus zeer wel mogelijk, dat,
óok door den arbeid van de Ned. vereeni-
ging van Arbeidsbeurzen er meer uniformi
teit is gekomen en dus betere resultaten zijn
bereikt. Men vergete niet. dat de instelling
van Arbeidsbeurzen bier te lande pas dag-
teekent van de laatste tien jaren (Haarlem
1903, Den Haag 1903, Groningen en Leiden
1906. Arnhem 1907, Amsterdam en Enschede
1908, Delft 1909, Rotterdam 1910, Zwolle
1911, Utrecht 1912).
«Een zaak kennen, is haar grondig be-
heerschen* aldus besloot het Bestuur van
«Handel en Nijverheid* zijn rapport van
December 1909; il faut juger les écrits
d'après leurs dates «zoo moet het óok
gaan met de werkloosheid. Wanneer we
haar door middel van de Arbeidsbeurs goed
kennen dan zijn ook de middelen te vinden
om de oorzaken, althans voor een groot
gedeelte, weg te nemen. Het geld, vooreen
dergelijk instituut uitgegeven, brengt goede
rente op. Wij achten het dan ook van groot
belang, dat ook hier ter stede een Arbeids
beurs worde opgericht.
«Waar de eventueele oprichting eener
Arbeidsbeurs hier zou zijn te beschouwen
als een proefneming, zouden wij wel willen
voorstellen, met steun der Gemeente de
vereeniging «Handel en Nijverheid* met die
oprichting te willen belasten om later, bij
gebleken succes, te pogen, die Beurs aan de
Gemeente over te dragen*.
Ziedaar dus twee oplossingen, tusschen
welke te zijner tijd een keuze moet gedaan.
FREDERIKS.
De Meimaand
Een inzender schrijft in de »N. Qron. Crt.«
de volgende ontboezeming:
O wondere Meimaand, wat gaat ge
beginnen,
Gunt gij ons menschen, geen zonneschijn
meer
Mogen de bloemen en vogels niet minnen,
Zijt gij. 0 Meimaand, geen vreugde-maand
meer
De knoppen en looten, en struiken en
boomen,
't Wacht alles, o Meimaand, op vriend'lijke
zon;
Doch guur zijn de dagen sinds gij zijt
gekomen,
En niets zegt ons, Meimaand, dat gij reeds
begon,
De wolken zijn dreigend en 2waar van
den regen,
Slechts even soms gluurt er de zon door
't gordijn,
De vogeltjes vragen zacht schuchter uw
zegen,
En gansch de natuur smacht naar Lente-
festijn.
Kom Meimaand, verjaag er de sombere,stonden,
Maak aarde en menschen weer jong en
weer blij
Laat blauwen de hemel en zingen de monden
Vertolken dc vreugde van wondere Mei.
Onder dagteekening van 5 Mei schreven
Burgemeester en Wethouders aan den Raad
Bij besluit van 24 Februari j.l., werd om
advies in handen van ons college gesteld een
adres van de bouwvereeniging «Volksbelang»,
alhier, houdende verzoek, haar ten behoeve
van den bouw van een aantal arbeiderswo
ningen, hetzij in koop, het zij in erfpacht, af
te staan een gedeelte van het aan de Ge
meente in eigendom toebehoorende terrein
aan de Watersteeg.
Uit een nader tot uwe vergadering gericht
schrijven, gedagteekend 11 April 1914, blijkt,
dat de vereeniging voornemens is, wanneer
zij een geschikt terrein voor den bouw heeft
gevonden, overeenkomstig 7 der Woning
wet een voorschot aan te vragen.