Dinsdag 26
Mei 1914.
No. 8419
63e Jaargang.
Stadsnieuws.
AMERSFOORTSCHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
p. j. razsiazii
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f i.—
franco per post /1.13. Advertentien 1— 6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleCle- en onteigening»-
advertentiön per regel 13 cent Reclames 1—3 regels Bewijsnummers naar bulten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rokening gebracht. Postbus 9.
BUREAUi
SORTSQRAOBT 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer Gemeente zal vergnderen op Dins
dag den 20 Mei aanstaande, des avonds ten
8 ure.
Amersfoort, 23 Mei 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Arbeidsbeurs.
(Ingezonden.)
Wanneer mocht worden besloten tot liet
oprichten eener Arbeidsbeurs in de Gemeente
Amersfoort, dan kan misschien gelijktijdig
een ander vraagstuk onder de oogen worden
gezien, namelijk dit:
Op welke wijze kan er naar worden
gestreeld om de leerlingen, die de Lagere
school op den leeftijd van ongeveer 12 a
13 jaar gaan verlaten, het best voort te
helpen in verband met hun aanleg en ver
standelijke ontwikkeling, ón met het oog
op hun eigen belang, èn met het oog op
hetgeen zij later voor de maatschappij
kunnen zijn
Ik heb hier dus het oog op die leerlingen,
waarvoor de ouders geen verdere schoolont
wikkeling verlangen, noch op de inrichtingen
van Lager onderwijs, noch op de Ambachts
school, de Industrie- cn huishoudschool of
de Handelsschool. Alzoo de leerlingen, die
óf zelf moeten gaan verdienen, óf hun ouders
in hunne werkzaamheden moeten helpen.
Ik weet niet hoe groot in deze Gemeente
het aantal leerlingen gemiddeld jaarlijks is,
dat vrijkomt en langs dien weg hun leven
in de maatschappij aanvangt. Zulks ware
natuurlijk wel na te gaan ik zal mij echter
van een schatting onthouden, maar al moge
wat ik hartelijk hoop dat aantal be
trekkelijk klein zijn, tóch zal het nog groot
genoeg zijn, dat de aandacht daaraan mag
worden geschonken.
In den regel zullen eronder de leerlingen,
die ik dus hier op het oog heb, er meerderen
voorkomen, die nog geen gevestigde keuze
hebben aangaande eenig beroep. Dikwijls
zullen de ouders dan maar voor hen kiezen
en verklaarbaar is het, dat het «aanvang s-
loon* dat behaald kan worden, dan daarbij
een niet onbelangrijke rol zal spelen. Een ge
volg daarvan zal weer kunnen zijn, dat velen
dier bedoelde leerlingen zullen vervallen in
dienstverrichtingen, welke geenszins met hun
neigingen en aanleg overeenstemmen, en
wanneer zij dan enkele jaren in die richting
zijn werkzaam geweest, moeten zij weer
worden afgedankt, eensdeels omdat zij niet
voldeden, anderdeels omdat het loon dan niet
meer in overeenstemming is met den dan
door hen verkregen leeftijd. Voldoen kónden
zij niet meerde eigen neigingen van den
betrokkene kwamen te veel op den voor
grond en al hetgeen de patroon hun opdroeg,
moest daardoor met tegenzin, dus niet op de
wijze zooals redelijkerwijze verlangd mocht
worden, worden uitgevoerd.
Men gevoelt, dat eenige goede jaren voor
opleiding op die wijze zijn verloren geraakt;
jaren waarin ook, mogelijk door het straat
leven dat geleid kan zijn, de energie is uit
gedoofd om zich dan nog weer te gaan on
derwerpen aan de nieuwe plichten en moei
lijkheden, welke geregelde vakstudie
al is zij practisch vordert. En zoo kunnen
dan uit vroegere leerlingen der Lagere
school, waarvan, toen zij op de schoolbanken
zaten, de onderwijzers meer zouden hebben
verwacht, allerlei «gelegenheidswerkzoekers*
ontstaan, die dikwijls tijden lang werkeloos
blijven, daardoor vervallen in het pauperis
me en de schare ontevredenen en mislukten
vergrooten.
Wanneer de Hoofden der scholen en de
klasse-onderwijzers aan de hierboven bedoelde
leerlingen vóór dezen de school gaan ver
laten op eenvoudige wijze de inrichting
en werking der Arbeidsbeurs verklaren en
alzoo die jongelieden goed het besef bijbren
gen, dat middels de Arbeidsbeurs de gele
genheid kan worden geopend, dat zij in
verband met aanleg en geschiktheid vooruit
kunnen komen in de richting, welke voor
hen wenschelijk kan worden geacht, dan
is er reeds iets gewonnen. Ver
moedelijk echter nog niet veel. Want het
is best mogelijk, dat het nog maanden duren
kan vóór en. aleer de Arbeidsbeurs in de
verlangde richting kan helpen en alsdan komt
het gevaar, dat de ouders zullen zeggen. dat
zij daarop niet kunnen wachten. Dan zoude
weer de verkeerde richting worden uitgegaan
en de drang om het kind iets te laten ver
dienen, te spoedig de keus doen vallen op
eenig verkeerd cn doodloopend beroep,
Voor ik nu verder ga, moet ik even met
nadruk vooropstellen, dat ik slechts bet oog
heb op die leerlingen, van wie de onder
wijzers, wat aanleg en ontwikkeling aangaat,
gunstige verwachtingen voor de toekomst
hebben. Mijn betoog geldt dus niet de min
der verstandelijk bedeelden; hoe eerder zij
op de eene of andere wijze wat trachten »e
verdienen voor hun ouders, hoe beter.
Ik heb dikwijls opgemerkt, dat de Hoof
den der scholen cn de klasse-onderwijzers
een groote belangstelling hebben voor hunne
leerlingen. Vooral geldt dit. wal den klasse
onderwijzer betreft, als hij eenige jaren ach
tereen een gcschiktcn en flinken leerling ouder
zijn leiding had. Daarom schijnt mij het systeem
goed, wanneer een dergelijke onderwijzer
met zijn klasse medegaat. Dit kan natuur
lijk niet altijdiedere onderwijzer is daar
voor niet geschikt; maar wanneer het mo
gelijk is, dan gevoelt men wet, dat de weder-
zijdsche belangstelling moet toenemen en
dat het vertrouwen van den leerling in den
onderwijzer groot kan worden.
En nu komt het mij voor, dat de onder
wijzers, in het algemeen genomen, veel zul
len kunnen doen om het aantal leerlingen
van goeden aanleg, die na het veriaten der
school in verkeerde beroepen gaan, te doen
verminderen. Zij kunnen de ouders van die
leerlingen uit wie, naar zij meenen, wat meer
kan groeien dan b.v. besteljongen, gevolgd
door gelcgenheidswerkzoeker, er op wijzen,
dat gezegde ouders goed zullen doen op de
Arbeidsbeurs te zoeken naar voor hunne
kinderen passende ambachten, al ware het
dan ook, dat zij dan eenigen tijd moesten
wachten vóór en aleer plaatsing volgde.
Dien wachttijd :ou de vetrokken leerlinij,
dan op de school, ooi niet, moeten bljjnen
doormaken.
Natuurlijk zal hierbij teleurstelling voor
de onderwijzers niet uitblijven. Er zullen
toch nog zooveel ouders zijn, die, doof voor
goeden raad, de verkeerde richting voor hun
kinderen kiezen en zulks óok al omdat hun
eigen geringe verdiensten hen er noodwen
dig toe dwingen, niet langer op geldelijken
inbreng hunner kinderen te willen wachten.
Maar al zij er slechts een zeer gering succes,
dan is dit toch nog bemoedigend, want succes,
verkregen in deze richting moet gaande
weg gaan groeien.
Om dat weinige succes nog beter te ver
zekeren, zouden de Hoofden der scholen aan
den Directeur der Arbeidsbeurs opgaven kun
nen sturen van de leerlingen, die de school
gaan verlaten en geen verder onderwijs meer
zullen genieten, met vermelding, voor zooveel
mogelijk, van aanleg en geschiktheid voor
bepaalde ambachten. Dc Hoofden der scho
len zouden die opgaven, niet dan na gepleegd
overleg met den klasse-onderwijzer, moeten
indienen.
In de instructie van den Directeur der
Arbeidsbeurs zou dan kunnen worden opge
nomen, dat ook hij zooveel mogelijk de ouders
van die leerlingen, die meerderen aanleg heb
ben, wijzen moet op het verkeerde, wanneer
maar al te spoedig, alleen om het aanvangs-
loon, overgegaan wordi tot het gaan in een
verkeerd beroep. En wanneer dan nog ver
der het Bestuur der Arbeidsbeurs, dat hoofd
zakelijk uit werkgevers en werknemers zal
bestaan, werd aangevuld met enkele advi-
seerende leden uit den onderwijzersstand,
dan kwamen wij misschien weer een ietsje
verder op den goeden weg.
Ik heb getracht hier op een volksbelang
te wijzen, dat, nu misschien hier een Ar
beidsbeurs zal komen, tegelijk aan de orde
kan worden gebracht. Ik ben er van door
drongen, dat ik deze materie nog maar zeer
onvolkomen heb behandeld. Miaachien willen
beter bevoegden er eena over nadenken en
hun mcening dan kenbaar maken.
Men weetdu choc dea opinions jailiit a
vérité.
P. S. R. WOLTERBEEK.
Amersfoort, 23 Mei 1914.
Het Bestuur van de Zendings-vcrccnlging
der classis Amersfoort van de Ned. Hervormde
kerk heeft een geschriftje het licht doen zien
«om de vrienden der zending een heel klein
beetje op de hoogte te brengen van hetgeen
de gemeenten der claaaia doen voor de pre
diking van het Evangelie in de heidenwereld*
cn natuurlijk om steun voor den arbeid van
den eigen zendeling, den heer D. C. Prins,,
die 5 September 1913 van hier vertrok en
eerst 25 December zijn standplaats Djailolo,
op Halmaheira, bereikte.
Het Hof vertrekt aanstaanden Zaterdag
naar Het Loo.
van den Kalkweg tot de Barchman Wujr-
tierslaan, het eerst voor bebouwing in aan
merking zullen komen, behoort het terrein
langs den Utrechtscbeweg, even voorbij de
villa «Chantecler* tot aan den Kalkweg en
aan de achterzijde begrensd door het Zei»-
ter-spoor. Het behoort in eigendom aan me
vrouw J. O. A. Lingeman, weduwe van den
heer C. L. R. Roos Vlasman, en la 9.74.38
H. A. groot.
Het achijnt ons toe, dat het bezit van dit
terrein voor de Gemeente van veei belang
la; zij zal dan volle zeggenschap hebben
over de bebouwing, wat van belang Is,
vooral in verband met de omgeving, welke
haar reeda toebehoort.
Wij zijn daarom met de eigenares in
onderhandeling getreden, met bet resultaat,
dat zij bereid ia, de gronden aan de Ge
meente te verkoopen voor f60000 in totaal,
dat la voor ongeveer 60 cent den vlerkanten
Meter.
Bij de beoordeeling van dezen prija dient
rekening te worden gehouden met de groote
kans, dat bet terrein door de tot atand koming
van de tram Zeiat—Amersfoort zeer spoedig
in exploitatie zal komen en ook met het feit,
dat geen straten behoeven te worden aan
gelegd.
Met de commisaie voor de financiën zijn
wij van oordeel, dat het Gemeentebelang
meebrengt, dat deze terreinen worden aan
gekocht voor f60000, vrij op naam.
Een daartoe strekkend ontwerp-bealutt gaat
hlemeven.
In uw jongste vergadering ia ontkennend
geantwoord op de vraag, of de Gemeente
erold was, het z,g. Mierenboschje te ver-
Burgemeester en Wethouders schreven
aan den Raad
Bij brief van 13 Juni 1912 werd In her
innering gebracht, dat, ofschoon aanvankelijk
was gerekend, dat de Gemeente aan de
Amersfoortsche Tramweg Maatschappij een
jaarlijksche bijdrage zou moeten verleenen
van f 1800, later bleek, dat met een veel
geringer bedrag kon worden volstaan. Als
regel is toen aangenomen, dat de Gemeente
een subsidie geeft van f 800 plus de helft
van het dan nog bestaande tekort. De andere
helft wordt door de garantie-vereeniging be
taald.
Deze vereeniging heeft ons medegedeeld,
dat het door haar te dekken verlies f 366.49
bedraagt, en zii nog slechts een bedrag van
f 273.24 is kas heeft. Zij verzocht daarom,
het tekort van f 91.25 voor rekening der
Gemeente te willen nemen.
Wij brengen ook in herinnering, dat ver
leden jaar het volle door haar verschuldigde
bedrag door de garantie-vereeniging is op
gebracht, nadat daarvoor op de offervaardig
heid van de leden een beroep was gedaan.
Ofschoon, zooals is gezegd, ook dit jaar
een tekort valt tc dekken, meenen wij toch
dat hiervoor niet opnieuw een beroep moet
wordon gedaan op de leden der meerge
noemde vereeniging. Het blijven cxploi-
teeren van de tram is een algemeen belang,
cn dan is het te verdedigen, dat de lusten,
die daarvan het gevolg zijn, ook uit de al-
gemcene kaa worden bestreden. Is uw ver
gadering eenmaal van oordeel, dat het te
dekken tekort niet in evenredige verhouding
staat tot het belang, dat de tram oplevert,
dan dienen andere maatregelen te worden
getroffenzoolang dat oordeel niet is uitge-
j sproken, schijnt het ons billijk, dat de Ge
meente het gehcele tekort dekt.
Wij hebben daarom de eer U voor te
stellen, te besluiten, dat de Gemeente het
tekort van de Garantie-vereeniging over 1913
ad f 91.25 overneemt en in volgende jaren,
zoolang geen nadere regeling dienaangaande
I zal zijn getroffen, het geheele tekort voor
haar rekening neemt.
Tot de gronden, die, naar mag worden
i verwacht, door het verharden van den Kalk
weg en het aanleggen van den nieuwen weg
koopen, met de bedoeling, dat daarop inricb-
1 van nijverheid zouden worden geves-
Het gold hier niet wij wijzen daar
nogmaals met nadruk op de'vestiging
van een bepaalde Industrie of het verzoek
van een bepaald persoon; het besluit droeg
een algemeen karakter en aangezien de
Gemeente nagenoeg geen terreinen in eigen
dom heeft, waarop dit besluit niet van toe
passing kan worden geacht, kan zij voor
fabrieken bijna geen grond aanwijzen.
Wanneer onze meening wordt gedeeld,
dat een gezonde ontwikkelingen uitbreiding
van de nijverheid zooveel mogelijk dient te
worden bevorderd, dan komt de vraag naar
voren, of de Gemeente voor dat doei ook
moet trachten de beschikking te krijgen over
daarvoor geschikte terreinen.
Ons college heeft die vraag voor zich zelf
al vroeger is bevestigenden zin beantwoord,
nat
1 tot
d in
«l«ge
de heer J. K. Wegener, te Enschede, kocht
maar meende met naar uit te spreken, te
eld
grond in dat Tcwartler
elegenheid doet zich thans voor;
moeten wachten tot de gelegenheid
•ond in dat kwartier te koopen.
voordoen,
En die
van den heer J. G. F. van Achterbergh Sr.
de aan dezen toebehoorende gronden aan den
Ouden Soesterweg en ia bereid, die gronden
weder aan de Gemeente over te dragen. De
bedoelde gronden zijn gelegen in sectie D
en groot ongeveer 8.01 06 Hectarende
koopprijs bedraagt, alle kosten inbegrepen,
f29180. Deze prijs van ongeveer f 0.361/]
cent den Ma komt ons niet te boog voor.
Na raadpleging van de Commissie voor
de financiën, die zich hiermede geheel kan
vereenigen, hebben wij derhalve de eer U
tot aankoop van deze terreinen te adviseeren.
Burgemeester en Wethouders stellen den
Raad nog voor, in de instructie voor den
Gemeente-aanplakker v 'jzigingen aan te
brengen, waardoor hem voortaan een vaste
jaarwedde van f 60 wordt toegekend, terwijl
tevens wordt bepaald, dat hij kan vorderen
voor het aanplakken van stukkon, hem door
particulieren ter hand gesteld, een loon be
rekend naar 1 cent per 100 vlerkanter cen
timeter.
Een en ander in te gaan met 1 Juli aan
staande.
Nog stellen zij den Raad voor, In het
Regiement voor het Burgerlijk Armbestuur,