Zaterdag 13
Juni 1914.
No. 8427.
63e Jaargang.
kosteloos
BIJBLAD.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. r&SOSRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post /1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZORTEGHACHT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19
Wie zich met ingang
ran 1 Juli doet in
schrijven als abound,
ontvangt de tot dien
datum verschijnende
nummers
Bij dit nummer behoort een
K K N N IS G K V I N K N.
SCHIETOEFENINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
van 15 tot 30 Juni a.s. schietoefeningen zullen
worden gehouden van verschillende verdedigings
werken in de stelling van Den Helder.
a. van het fort KIJKDUIN, waarhij de zen
onveilig is tusschen de ware richtigen \V\ en N.
W. (45°) tot op 80U0 M. van het fort.
b. van de batterij KAAP1100FD, waarhij
onveilig wordt een sector tusschen de ware rich
tingen N. W. en N. N. O. (07°) tot op 4500
M' van het werk,
c. van het fort ERFPRINS, waarbij het on
veilig terrein ligt tusschen de ware richtingen
N. W. en N. N. O. (07") lot op 9000 M. van
het fort.
De onveilige sector zal voor elk fort worden
aangegeven door bakens, op het fort of op de
zeewering geplaatst en wel
voor Kijkduin, door een stel bnkens, voorzien
van een ronde schijf.
voor Kaaphoofd, door een stel bakens, voorzien
van een driehoek.
voor Erfprins, door twee stel bakens, waarvan
éen stel, voorzien van twee dwarslutten, de O.
lijke grens en éen, voorzien van 1 dnarslat, de
W.lijke grens aangeeft.
Op de dagen dat gevuurd wordt, zal van
den lichttoren van Kijkduin of van het fort
Kijkduin en van de betrokken verdedigings
werken een roode vlag waaien, die drie uur
vóór het begin van de oefening halfstok en éen
uur vóór de oefening geheel voorgeheschen
wordt. Bovendien zal op den avond vóór en
op de dagen dat gevuurd wordt een waarschu
wingsbord geplaatst worden op het terrein van
den Gemeentelijken viscbafslag te Nieuwediep.
Indien een stoomvaartuig tot waarschuwen
of sleepen aanwezig is, zal, indien de oefeningen
zulks toelaten, aan kleinere vaartuigen desge-
wenscht hulp worden verleend 0111 uit den on-
veiligen sector te komen.
Amersfoort, 12 Juni 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDW IJCK,
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort.
Gelet op art. 37 der Drankwet,
Brengen ter openbare kennis:
lo. dat bij hen is ingediend een verzoek
schrift om verlof tot verkoop van alcoholhou
denden, andere dan sterken drank, voor gebruik
ter plaatse van verkoop, door JAN WERNER
VAN DIJK pensionhouder, wonende te Amers
foort in de benedenzaal van het perceel Utrecht-
scheweg no. 97 te Amersfoort.
Binnen twee weken na de dagteekening de
zer bekendmaking kan ieder tegen het verleenen
van de vergunning schriftelijke bezwaren in
brengen.
Amersfoort, 13 Juni 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJGK.
De Secretaris,
A. R. VKENSTRA.
De vergadering der classis Amersfoort van
de Ned. Hervormde kerk, welke 24 Juni in
de consistorie der Groote kerk wordt gehou
den, zal onder meer voozien in de vacatures,
welke aan het einde des jaars ontstaan door
het periodiek aftreden van het lid ds. W. J.
Meiners, te Amersfoort, en zijn secundus
ds. E. U. Schallenberg, te Leusdenvan
het lid-ouderling W. Kleber en zijn secundus
jhr. J. W. Barchman Wuytiers, beiden te
Amersfoort, en van den quaestor der classis
G. van Kempen, te Westbroek en zijn
secundus ds. Meiners. Ook moet een secundus
gekozen worden van ds. E. Postma, te Blauw
kapel, die met 1 Juli a.s. optreedt als primus,
wegens het met dien datum verleende eervol
emeritaat aan den assessor ds. A. Gelderman,
te Bunschoten, terwijl dan tevens een asses
sor moet worden aangewezen uit de leden
van het Bestuur.
De aartsbisschop van Utrecht zal hier
aanstaanden Maandag het vormsel toedienen
in de parochie-kerk aan de I.angegracht en
aanstaanden Woesdag in de parochie-kerk
aan het Zand.
H. M. de koningin zal in Septemper haar
officieel bezoek brengen aan Amsterdam.
De «Telegraaf* kan met beslistheid mede-
deelen, dat de vrije Zaterdagmiddag aan de
Departementen van algemeen bestuur te
's-Gravenhage wel degelijk wordt ingevoerd
zelfs met ingang van heden, te kwart over
twaalven. Belanghebbenden zullen wijs doen
door den ouden, beproefden weg van de
dubbele briefkaart aan den Kamerbewaarder
te volgen.
De Staatscourant* voor gister bevat het
Kon. besluit waarbij met ingang van 1 Augus
tus is benoemd tot Commissaris der Koningin
de Provincie Utrecht mr. dr. F. A. C.
graaf Van Lynden van Sandenburg, sedert
31 Augustus 1903 kamerheer i. b. d. van
H. M. de Koningin.
Graaf Van Lynden werd in 1S75 geboren
te 's Gravenhage en is een zoon van nu
wijlen den oud-Minister mr. C. Th. graaf Van
Lynden van Sandenburg, achtereenvolgens
Minister van Eeredienst, van Justitie en van
Buitenlandsche Zaken, en is dus 41 jaar.
In 1892 werd hij student aan- de Rijks
universiteit te Utrecht, waar hij in 1899
promoveerde tot doctor in de Rechtsweten
schap na verdediging van stellingen en cum
laude tot doctor in de Staatswetenschap op
proefschrift «Beschouwingen over interventie
in het internationaal recht*.
Achtereenvolgens werd graaf Van Lynden
kantonrechter-plaatsvervanger te Wijk-bij-
Duurstede, secretaris van het Hoogheemraad
schap van den Lekdijk benedendams, secre
taris der Staatscommissie voor de Gemeente-
financiën, in 1904 lid van Provinciale Staten
en in 1905 lid van Gedeputeerde Staten van
Utrecht, als opvolger van mr. F. D. graaf
Schimmelpenninck, alsmede sedert 1905 lid
der Staatscommissie voor den Landbouw,
van die voor de Grondwetsherziening en
van die voor de Evenredige vertegenwoor
diging.
In 1900 werd hij lid van de Tweede Ka
mer voor Kampen, waarvoor hij zich in 1913
echter niet herkiesbaar stelde.
Het is thans zeker, dat mr. W. van Son,
nieuwbenoemd kantonrechter, hier aanstaan
den Woensdagochtend wordt geïnstalleerd.
Ten kantore van den Ontvanger der
registratie en domeinen hier is ten behoeve
van 's Rijks schatkist ontvangen f 12.50 van
een inwoner van Amersfoort wegens te wei
nig betaalde Vermogensbelasting, en van
een inwoner uit Baarn f 105 wegens te wei
nig betaald successie-recht.
Met ingang van 1 Juli is bevorderd tot
hoofdbesteller aan het pose- en telegraafkan
toor hier den hear W. E. Kamerbeek, thans
brieven- en telegrambesteller.
Aan den Raad dezer Gemeente is verzon
den het volgende adres:
Geven met verschuldigden eerbied te ken
nen, ondergeteekenden, vormende het Be
stuur der Afd. Amersfoort en omstreken van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers
(goedgekeurd bij Kon. besluit van 22 Maart
1890 no 28).
dat de regeling van de jaarwedden van
het onder- Ijzend personeel alhier dringend
verbetering behoeft:
1. omdat een aanvangssalaris van f 650
voor een onderwijzer in onze Gemeente on
voldoende is
2. omdat een eindsalaris als thans in onze
Gemeente kan worden bereikt, den onder
wijzer niet in staat stelt, op behoorlijke wij
ze een gezin te onderhouden; en
3. omdat de opklimming in salaris met
f 75 of f .50, telkens na het volbrengen van
2, 4, 6, S, 10 en 12 dienstjaren, onvoldoende
is.
Redenen, waarom ondergeteekenden, na
mens de afdeeling voornoemd, uw college
verzoeken de Verordening tot vaststelling
der onderwijzers-salarissen zoodanig te willen
herzien, dat:
1. het minimum-salaris dermate worde ver
hoogd, dat een onderwijzer in zijn noodza
kelijkste uitgaven kan voorzien;
2. een maximum-salaris worde vastgesteld,
waarvan een onderwijzersgezin een behoor
lijk bestaan kan hebben.
Tevens verzoeken zij uwen Raad beleefd,
een aldus herziene regeling te doen ingaan
op 1 Juli 1914.
De Memorie van toelichting is zóo uitge
breid, dat we haar elders moeten opnemen.
De spelleiders-cursus voor onderwijzers is
op aanschrijving van den Minister \an Bin-
nenlandsche Zaken opgeheven.
Indien de teekenen niet al te zeer bedrie
gen, zal dit onderricht worden voortgezet
door de welhaast definitief op te richten Ver-
eeniging voor sport- en speelplaatsen, wier,
voorloopig comité zich bereids wendde
tot het Gemeentebestuur met het verzoek
een terrein te harer beschikking te willen
stellen
Voor spoedeischende gevallen kan men
zich nochtans wenden tot den Secretaris-boek
houder, den heer N. G. van de Stadt, Zuid
singel 12.
De leden der plaatselijke afdeeling van
«Toonkunst* zijn opgeroepen tegen Maandag
avond in verband met de jaarvergadering
der Maatschappij, welke 20 dezer te Bussum
wordt gehouden.
De zomer komt nauw om de deur kijken
of de plaatselijke afdeeling van den Ned.
Protestantenbond, voortvarend en bij de pin
ken als ze steeds is om het opgewekt leven
gaande te houden, kondigt reeds haar vijf
lezingen voor den aanstaanden winter aan.
De onderstaande dubbeltallen zijn daarvoor
opgemaakt.
r. Prof. Dr. B. D. Eerdmans te Leiden
en Ds. J. L. N. Zillingcr Molenaar te Dord
recht.
2. Dr. H. J. Toxopeüs te Amersfoort en
Ds. VV. Bax Jr. te Maastricht.
3. Prof. Ph. Kohnstamm te Amsterdam
en Prof. VV. B. Kristensen te Leiden.
4. G. VVestmeijsze te Leiden en Ds. A.
C. Schade van Westrum te Haarlem.
5. Dr. VV. Haverkamp te Nijmegen en
Dr. G. H. van Senden te IJborst dc Wijk.
In reserve worden gehouden
Ds. I. Hooykaas te Amersfoort, Ds. M.
van Kleeff te Beverwijk en Ds. F. Dijkema
te Rotterdam.
Mejuffrouw A. A. Dahmen slaagde bij het
examen voor apothekers-assistentemejuf
frouw M. Mensing verwierf de akte van be-
kmaamheid voor onderwijzeresmejuffrouw
J. E. L. M. de Jong legde aan de Rijks
universiteit te Utrecht met gunstig gevolg
af het eerste natuurkundig examen.
De firma Houtzager Heineman zal wel
dra een tweede stoomboot in vaart brengen
en viermaal per week de reis naar Amster
dam doen.
Jhr. m. H. W. van Asch van Wijck, be
noemd rechter in het Hof van justitie te
Paramaribo, zal 19 Juni per «Prins Maurits*
zijn nieuwe bestemming volgen.
In de bioscoop «De Arend* als natuur
tafereel de oogst van bananen en cocosnoten,
een wel zeer leerzame film, en als hoofd
nummer een boeiend drama in twee afdeelin-
gen, getiteld «De nachtelijke gaste.
In het bioscoop-theater aan de Langestraat
onder meer de veelbesproken met reuzen-
sommen in het land der onbegrensde on
mogelijkheden in scène gezette treinbotsing.
Op onze agenda staat, dat morgen hier
een R. K. bloemendag zou worden gehouden.
Is 't bij het plan gebleven, of komt het
morgen tot uitvoering
De heer VV. H. Vierdag, die zich zoo ont
zettend veel moeite geeft voor het sport-
bureau hier ter stede, moeite welke gelukkig
erkenning vindt en mettertijd stellig ook zal
worden gewaardeerd, heeft ook de water
sport opgenomen onder zijn berichtenreeks.
Daardoor zal men morgen, bijna onmid
dellijk na den afloop, niet alleen de uitsla
gen kunnen zien van den waterpolo-wedstrijd
en den estafette-wedstrijd, doch voortaan óok
kunnen nagaan de temperatuur van het wa
ter in en de uren van openstelling van de
Amersfoortsche zwem-inrichting.
Het Bureau van «Liefdadigheid* houdt
tot September geen zitting op Dinsdag.
Dr. G. Wisse, Gereformeerd predikant te
Bodegraven, sprak gisteravond in een open
bare vergadering, belegd door de anti-revo-
lutionnaire propaganda-club «Groen van
Prinsterer*, over lijkverbranding.
De groote zaal van «Amicitia* was slechts
matig bezet en wel zeer opmerkelijk was
het in evenredigheid zeer groot aantal dames.
De heer A. M. J. G o o t e opende de
samenkomst op de gebruikelijke wijze, sprak
een kort welkomstwoord en zeide, dat, juist
omdat het onderwerp thans weer zoo veler
aandacht heeft, het niet geraden was, de be
spreking er van uit te stellen tot een voor
vergaderen geeigenden tijd.
Dr. Wisse herinnerde, dat, door het geval,
dat onlangs bij Velzen een lijk is verbrand
en, tegen de bedoeling der wet, opzettelijk
niet is begraven, het vraagstuk der lijkver
branding weer aan de orde gekomen weder
om, want inzonderheid tusschen 1840 en 1870
is het reeds herhaalde malen aan de orde
geweest, doch daarna vrijwel in den vergeet
hoek geraakt.
Het is een alleszins teer vraagstuk, waar
over het laatste woord nog lang niet is ge
sproken.
Het is niet minder een samengesteld vraag
stuk. Er is een staatkundige kant aan, in
zooverre, dat de Staat uitmaakt hoe de be
zorging van het lijk zal wezen (hier te lande
schrijft de wet voor ter aarde bestellen in
andëre landen gedoogt zij óok verbranden);
er is ook een hygiënische zijde aan, waarbij
de vraag opkomt of het beter, profijtelijker
is voor de levenden en óok een ethische
kant, waarbij de vraag rijst wat welvoege-
lijker, fraaier is, begraven dan wel verbran
den en óok is er samenwerking met gods
dienstige overtuiging en gevoel, tiet is een
vraagstuk waarvan prof. Harting zeer terecht
heeft gezegd, dat daarover niet alleen het
koel berekenend verstand, doch vooral het
warme gevoel dient mee te spreken.
Zorg voor dooden vindt men zelfs in de
dierenwereld hoeveel te meer zorg en eer
bied moet derhalve de mensch hebben voor
een afgestorvene, óok waar de Schrift dien
aangaande voorschriften geeft (de «groote
verbranding*, daarbij genoemd, op te vatten
in den juisten zin, dus als verbranding van
specerijen).
De Chineezen, de Semieten en de Egypte-
naren begroeven, de laatsten na balseming,
in verband met hun leer der zielsverhuizing.
De Grieken en Romeinen verbrandden, al
thans in lateren tijd, de lijken der aanzien
lijken die der slaven werden begraven,