Dinsdag 21
Juli 1914.
No. 8443.
63e Jaargang.
Op reis.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff'
HOOFDREDACTEUR
F. J. FR&DZHZSS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fx.
franco per post ƒ1.15. Advertontien i6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officiede- en ontelgenlngs-
advertentlfin per regel 15 cent Reolames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar bulten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentifin van buiten de stad^ worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9.
SORTSG2UOBT 9.
Telefoon 19.
Aan onze abonné's die tgdelyk eldera,
binnen- dan wel buitenlands, vertoeven,
wordt op aanvrage, en met duidelijke
opgave van adres, de courant eiken ver
schijndag tegen vergoeding van porto
toegezonden.
Ook niet-geabonneerden (medelezers)
kunnen op de zelfde wjjze de geregelde
toezending van de „Amersfoortsche Cou
rant" t|jden& hun uitstedigheid zich ver
zekeren.
KENNISGEVING.
Door de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Amersfoort is het volgende schrijven
ontvangen
De Ned. Vereeniging voor tentoonstellings-
belangen heeft de eer U mede te deelen, dat op
Donderdag 23 Juli a.s., des voormiddag» ten
10.30, in het Zuid-Hollandsch Koffiehuis, te
's-Gravenhage een vergadering zal worden ge
houden met verschillende firma's, welke wen-
schen te exposeeren op de „Grosse Ausstellung
Düsseldorf 1915. Aus Hundert Jahren Kultur
und Kunst".
Op deze vergadering zullen eenige heeren uit
Düsseldorf een exposé geven van den opzet der
tentoonstelling en het belang ervan voor ons
land, terwijl daarna zal worden onder deoogen
gezien de mogelijkheid van eene Nederlandsche
deelneming en belanghebbenden in staat zullen
worden gesteld, eene Commissie te kiezen.
De Ned. Vereeniging voor TentoonBtellingsbe-
lacgen zou het op prijs stellen, indien uwe
Kamer zich op deze vergadering zou willen doen
vertegenwoordigen en eveneens indien uwe Kamer
de aandacht van belanghebbenden hierop zou
willen vestigen.
Namens het Dagelijksch Bestuur
der Ned. Ver. voor
Tentoonstellingsbelangen
H. A. CROMMELIN,
Secretaris.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Amersfoort
J. Ger. KLEBER,
Voorzitter.
II. P. van HASKLEN,
Secretaris.
Amersfoort, 20 Juli 1014.
De waarheid zeggen.
Wordt na een onderhoud tusschen twee
personen verteld, dat zij elkander eens flink
»de waarheid hebben gezegddan kan men
er op aan, dat er in de wederzijdsche ver
klaringen en betuigingen eenige warmte is
geweest. Het was dan niet de wisseling van
beleefdheidsfrazen, die gemeenlijk een deel
van onze gesprekken vullen, noch het in
verband en in overeenstemming brengen van
zakelijke beschouwingen, ten einde tot een
juist oordeel te komen, en evenmin in het
licht stellen van onderlinge waardeering. Bij
zulke gelegenheden wordt het bewijs geleverd,
dat krachttermen niet van onzen taalschat
het deel vormen, dat gewoonlijk ongebruikt
blijft.
Het is misschien niet al te gewaagd, te
ow' .rstellen, dat in die uitdrukking iets ligt
van den humor, die in den Nederlandschen
volksgeest niet is te miskennen. Het «de
waarheid zeggen* dient hier eenigszins iro
nisch te worden opgevat. Het »precies ver
tellen waar het op staat* beteekent het af
leggen van de maskers, die de conventies
der maatschappelijke omgangsvoorschriften
ons verplichten te dragen, het prijsgeven van
terughoudendheid, het in den wind slaan van
de waarschuwingen der voorzichtigheid. En
dan komt de belangstelling van wie den loop
en bet resultaat van het vriendelijk gesprek
vernemen, achteraan met de leuke opmerking:
«Ziezoo, nu weten wij het*.
Wèl mag het gewaagd heeten, te beweren,
dat in dergelijke «gedachtewisseling* steeds
de volle waarheid en niets dan de waarheid
zich openbaart. De woordkampioenen zijn
altijd beter dan hun tegenstander het voor
stelt, en mocht het al gebeuren, dat de van
hun persoonlijkheid en van hun streven in
vlotte trekken uitgebeelde schets juist is, zij
is dan toch niet vrij te pleiten van een ar
tistieke eenzijdigheid.die de betere eigen
schappen van den uitgebeelde in de schaduw
houdt. Een mensch is nooit zoo minder
waardig als zijn vijanden hem teekenen, en
in de hartstochtelijke overdrijvingen, die in
een twist opvlammen, wordt geboren, hetgeen
ook de scheppingsdrang van de kunst in het
aanzijn roepteen werkelijkheid, gezien door
een temperament heen. Alzoo een soort ge
stileerde waarheid. Alleen is het effect eenigs
zins anders.
Nu kunnen wij moeilijk als regel stellen,
dat een twist uit den booze is; of liever,
ons plaatsend op ethisch standpunt, zouden
wij het wel willen, maar wij durven niet.
Het ware mogelijk, met een andere soort
menschen, als de meesten onzer zijn, men-
schen, die begaafd zijn met een evenwichtig
deel zachtzinnigheid en ernst in het karakter
eerlijkheid en onbevangenheid in het oordeel.
Maar gewoonlijk voelen wij als bij instinct,
of is ons door de ervaring opgedrongen, de
noodzakelijkheik om gewapend te zijn en
bij een aanslag op de onschendbaarheid van
ons terrein gereed tot een verweer, dat uit
loopt op een tegen-aanval.
Somtijds ontmoeten wij op onzen levens
weg personen met wie het niet mogelijk
schijnt, in twist te geraken, óok al treden
wij met hen in een van die relation, welke
de kans er op doen ontstaan. Nu eens zijn
het de onbeduidenden, in wier handelingen
of woorden nooit iets is te vinden, dat aan
stoot geven kan of tot tegenspraak uitlokt;
waar vastheid ontbreekt, is weerstand vanzelf
uitgesloten. Maar het doet zich ook voor, dat
zij, die door de omstandigheden op eenig
oogenblik tegenover ons staan, ons zulk een
hoog denkbeeld hebben doen opvatten van
hun goede trouw, een zóo sterk geloof hebben
ingeboezemd aan hun onbaatzuchtigheid, dat
wij bij eenig verschil van inzicht geen anderen
weg kunnen volgen dan dien der kalme
redeneering om het punt van overeenstem
ming weer te vinden.
Voor het overige weten wij maar al te
goed, dat twist niet altijd vermeden kan
worden. De pas geschetste, als het ware on
aantastbare medemenschen, tegenover wie wij
het een ernstig vergrijp zouden achten, een
woord te spreken, dat beneden het peil der
waardeering blijft, zijn niet zoo talrijk, dat
het overbodig zou zijn als wij poogden in
hun rijen een plaats te krijgen, hetgeen wel
mag heeten het ideaal der zelfopvoeding.
Al de overigen, de overgroote meerderheid
wij doen voorshands verstandig met ons-
zeiven hierbij niet uit te sluiten geven
door onjuistheid van oordeel, door overijling
van uitspraak, door baatzucht van bedoelin
gen, door allerlei afwijkingen van den rech
ten weg, aanleiding tot een critiek, welke
niet kan worden teruggehouden, althans niet,
zoo onze persoonlijke belangen daarbij be
trokken zijn. Het is volkomen waar, dat men
het kwade het zekerst overwint door het
goede, maar niet zelden kan die zegepraal
eerst verwacht worden na een lang tijdperk
van rustigen strijd, gedurende hetwelk nog
veel schade kan zijn toegebracht. En dan,
er zijn erg stugge wezens op ae wereld, die
men moet aanpakken met forsche hand om
her tot rede te brengen en tot goede rede
te dwingen; in de kleine aangelegenheden
des da*elijkschen levens, die toch een zoo
groot deel van dat leven vullen, is, een be
slist optreden dikwijls noodzakelijk. Volgens
een bekend gezegde kan hij, die alles over
zijn kant laat gaan. zelfs den duivel tot
vriend houden. Niet, dat het mogelijk schijnt,
door onderwerping en toegevendheid deze
sinistere figuur zachter te stemmenware zij
niet het toppunt van kwaadheid, zij zou er
nóg kwader van worden.
In het algemeen bewijzen wij onzefTmede-
mensch geen dienst door hem maar «zijn
gang te laten gaan*, om ruzie te vermijden
hij moot af en toe er eens aan herinnerd
worden, dat het niet goed is, zich te buiten
te gaan aan grensgevallen dat er lijnen
zijn getrokken, die ook hij zal hebben te
eerbiedigen. Dan gaat men hem even «de
waarheid zoggen*, en -- het hangt niet altijd
geheel van onszelf af, in welken toonaard
de melodie overgaat. Want natuurlijk dient
de vriend van repliekhij aanvaardt niet
zonder tegenspraak wat wij «de eer hebben*
hem aan te bieden.
Men ziet weieens gebeuren, dat de uit
werking van het aldus ontstaan debat geens
zins wordt verhoogd in rechte evenredigheid
met de heftigheid van den toon, waarin men
het voerde. De hartstochtelijkheid gedraagt
zich jegens de logica als de zuurstof tegen
over het gepolijst metaalzij verbergt den
glans van de echte en zuivere waarheid onder
een bedekking van roest. Het eigenlijk op-
ject van den strijd wordt verwikkeld met
éen of meer andere, die de toepassing van
de door niemand te boek gestelde maar toch
geenszins denkbeeldige voorschriften der
mondtactiek heeft geleerd in het vuur te
brengen op het oogenblik, dat de aanval
moet verzwaard of de verdediging beter ver
zekerd mag worden, en zoo van lieverlede
komt men er toe om elkanders «doopceel te
lichten*, gelijk dat bij ons heel eigenaardig
heet. Dan is er van een sierlijk strijden, het
welk na den afloop partijen, onverschillig wie
gewonnen heeft, nog voldoening schenkt,
geen sprake; het «de waarheid zeggen*
krijgt de spottende, de ophitsende beteekenis,
die de volksmond er aan verbond, en de
echte, de gestrenge maar toch liefdevolle
waarheid neemt de vlucht als zij haar cari-
catuur zóo driest ziet optreden.
Ook dan, wanneer beschaafde menschen
elkander op dusdanige manier te lijf gaan,
dat geen eigenlijke ruwe taal wordt gebe
zigd, maar de twist een opvolging wordt
van door hartstocht verwrongen beweringen,
houdt alle vergelijking van het strijdperk
met een tournooiveld op. Nog met andere
wapens dan knodsen en messen kunnen
wonden worden toegebracht.
«Zij verblijdt zich niet over de ongerech
tigheid, maar zij verblijdt zich met de waar
heid* wordt van de liefde gezegd in haar
schoone omschrijving. Nemen wij haar lei
ding aan, dan verschijnt de verplichting, el
kander «de waarheid te zeggen* óok bij het
noodzakelijk uitspreken van een beoordeeling
in een ander licht.
Op de eerste plaats zal dan wel met ernst
worden overwogen de vraag of het noodig
is, zich de onaangenaamheid van een twist
op den hals te halen. Twistzieke en twistgie
rige lieden staan in kwaad gerucht, en dat
bewijst, dat wij eigenlijk vredelievend van na
tuur zijnhet is volstrekt geen blijk van zwak
heid, een conflict zooveel doenlijk te ontwijken.
Het antwoord op bedoelde vraag wordt maar
al te vaak ingegeven door de ijdelhcid
gemakkelijk te verwarren met een rechtmatig
gevoel van eigenwaarde of door de zelf
zucht, aan welke de mantel van verdediging
van rechtmatige aanspraken over de schou
ders wordt geslagen. Dat is de verkeerde
methode. Wordt zij toegepast, dan is ver
blijden over de ongerechtigheid de natuur
lijke liting van de voldoening over het feit,
in het bezit te zijn van wapens, met welke
men de tegenpartij kan bestoken.
Ook dan, wanneer de twist wordt opge
drongen en de wet der zelfverdediging zich
doet gelden, is het bastion dat opgeworpen
kan worden uit de bekendheid met de min
der goede eigenschappen des aanvallers en
bewapend met kanonnen, die gegoten zijn
uit het metaal van zijn vroegere handelin
gen, niet het meest verkieslijk defensie-ma
teriaal, Menig conflict ware tot kleine pro-
portiön terug te brengen en gemakkelijk op
te lossen, indien men zich hield binnen de
lijnen, die het begrenzen. Ontaardt het in
kijven, dan is het eind niet te voorzien en
zijn de te verkrijgen afmetingen niet te be-
I palen. Het gezegde «Waar twee kijven, heb
ben twee schuld" moet niet aldus worden
opgevat, dat het betrekking heeft op de
rechtstreeksche aanleiding, want dan zou het
in vele gevallen onjuist zijn; maar het is
onbetwistbaar waar, als men het toepast op
toon en omvang van het dispuut.
Gaat het niet om verdediging van ge
krenkte rechten of handhaving van bestreden
opiniön, maar het is de onafwijsbare voldoe
ning aan den drang om onzon naaste een
verkeerde handeling tc ontraden, bij hem
een ongegronde meening te doen verdwijnen,
de ontwikkeling van een ongeweuachto
eigenschap tegen te gaan, dan vooral is het,
dat de liefde zich verblijdt met de waarheid.
Mocht bij ons optreden blijken, dat het is
uitgegaan van een ongegronde onderstelling,
zoodat zij, dio wij in dit verband de aange
vallen partij kunnen noemen, zich geheel
gerechtvaardigd in ons oog vertoont, dan
is het allereenvoudigst, dat ons dit verheugt;
hebben wij door de wijze van inmenging en
door den toon, waarin de wisseling van ge
dachten is gevoerd daartoe geen aanleiding
gegeven, dan is ook het aanbieden van ver
ontschuldiging overbodig. Wie het zoover
weet te brengen, dat het openen van een
deur, waar een twist kan binnendringen,
geen anderen indruk geeft dan dat de waar
achtigheid eener liefdevolle belangstelling
dieper in het bewustzijn doordringt, betreedt
het terrein, waar het «elkander de waarheid
zeggttt* de uiting is eener liefde, die alles
gelooft, alles hoopt, alles verdraagt.
Daartoe te komen, is het opvoedingswerk
bij uitnemendheid, in de eerste plaats aan
onszelf te verrichten. Het brengt vrede in
de ziel, vrede in het gezin en vrede in de
maatschappij. Het legt den vasten grondslag,
waarop het onzichtbaar vredespaleis zal ver
rijzen.
R.N.
De zesde verbindingsweg
van Amersfoort.
Op de dienstregeling staat «Aanvangende
1 Mei*; het voornemen was, de lijn den ij
Juli te openen voor het algemeen verkeer,
doch de offlcieele opening reeds lang te
voren aangevraagd - - kon nog niet plaats
hebben en zóo geschiedde het, dat de leer
lingen der hoogste klasse van de I.agere
scholen zeer werden teleur gesteld omdat
het hun in uitzicht gestelde ritje den iqden
niet plaats had, en dat de dienst nog niet
werd geopend.
Nog deze week wordt de nieuwe lijn aan
een rigoureuse inspectie onderworpen en zoo
spoedig mogelijk daarna in gebruik genomen.
Wie in dezen tijd van jachten en jagen
met razende snelheid zich wil verplaatsen,
wie in den kortst mogelijken tijd het grootst
mogelijke aantal Kilometers wil verslinden,
zal, als hij van hier naar Arnhem moet, in
zijn spoorboekje den snelsten sneltrein uit
kiezen en er zich over ergeren, als die een
paar minuten over het in den reiswijzer aan
gegeven tijdstip aankomt aan het eindpunt.
Wie prettig wil reizen, in een luchtig rij
tuig met gemakkelijke zitplaatsen, wie oog
heeft voor natuurschoon cn wil genieten van
mooie landschappen, keurige villa's en heer
lijke vergezichten make de reis met de tram
Amersfoort-Zeist-Driebergen naar Arnhem.
't Geeft zoo'n idee van het rijden in een
rijtuig, met dit verschil, dat men, in plaats
van op warme kussens en nogal opeengepakt,
op luchtige houten bankjes zit, met goede
ruime zitplaatsen in een zonvrije en goed
geventileerde tram-coupee van zeer modernen
bouw.
Het treintje is saamgesteld uit den machine
wagen, welke bevat de plaats voor den
wagenbestuurder, waarachtereen afzonderlijke
afdeeling voor de brievenposten) en, weder
in een afgesloten afdeeling, dc 90 P.K.
benzo motor, die electriciteit opwekt zoowel
voor het voortbewegen van de wagons als
voor de verlichting, en daar weer achter een