Donderdag 20 Augustus 1914. No. 8456. 63e Jaargang. Stadsnieuws. Uitgave vaii de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortscho Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff" HOOFDREDACTEUR F. J. fredehzes. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, Abonnement per 3 maanden fi.— franco per post 1.15. Advertenticn 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieöle- en ontelgenings- advertentiën per regel 15 cent Reclames 1 —5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenab afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: ZOHTSGIUOBT 9. Postbus 9. Telefoon 19. l)c oorlog. De derde week van dezen geweldigen oorlog is begonnen met een ernstig bericht Japan heeft zich thans óok gemengd in den internationalen warboel, dat wil zeggen, dat de moeilijkheden nog grooter zullen worden en de strijd nóg op ruimer gebied verspreid. Want dat uit deze inmenging iets anders kan voorkomen dan nieuwe ellende, is niet aan te nemen. Japan doet hetgeen anderen vroeger deden het vischt in troebel water, en de buit, dien het denkt op te halen, is het Duitsche «pacht- gebied* Kiautsjau, gelegen tegenover Korea aan de Gele Zee. De vorm, waarin dit plan der wereld wordt meegedeeld, is van dien aard, dat Duitsch- land niets anders kan doen dan weigeren, daargelaten nog, dat de inhoud elk toegeven van Duitschland onmogelijk maakt. Japan stelt een ultimatum aan Duitschland. Vóór (de telegraphische gemeenschap is gestoord) 23 Augustus moet het antwoord binnen zijn en is het niet toestemmend, dan zal Japan «de maatregelen nemen, die het noodig acht*. Een ultimatum dus in vollen vredestrijd tusschen Japan en Duitschland, terwijl de korte inhoud daarvan niets meer of minder is dan dat Duitschland voldoe aan den eisch van Japan omde Duitsche schepen uit het Oosten terug te trekken of te onwapenen en om binnen een maand het grondgebied van Kiautsjau te ontruimen «zonder schade loosstelling voor een eventueele teruggaaf aan China<. Ziedaar Japan onderdeel van het Gele gevaar optredend als behartiger der belangen van China, ander onderdeel van het Gele gevaar. En ziedaar ook te midden van al het onbegrensd oorlogs-egoïsme, dat over de wereld gaat, een daad van altruïsme, tenzijEr wordt immers gesproken van een «eventueele* teruggave aan China, Het spreekt vanzelf, dat het ultimatum als een zaak van groot belang wordt beschouwd, óok door de zeer groote mogendheid, die in Oost-Aziö óok een woordje heeft mee te spreken: de Vereenigde Staten van Noord- Amerika. Doch deze schijnen voorloopig gerustgesteld door de verzekering, dat Japan Kiautsjau aan China zal teruggeven. Overi gens vinden zij de zaak ernstig, heel ernstig. De status quo in China mag Kiautsjau heb ben geen andere mogendheid Dat begrijpen we: Engeland hehoeft zich daat niet te nestelen en Japan nog minder. Japan is in zekeren zin een niet al te gewaar deerd buurman voor de Vereenigde Staten in Oost-Aziö. En dat is voor ons, Nederland, nog zoo kwaad niet. Maar China heeft al troepen per spoor gezonden om Kiautsjau maar vast zelf terug te nemen. En of Australië en per slot van rekening zelfs Engeland, in dezen oorlog de partijge noot van Japan, de uitbreiding van het Gele gevaar maar zoo zonder protest en desnoods wapengeweld zullen toelaten Maar waarover ons nog te verwonde ren Toen Italië in vollen vredestijd zijn slag sloeg in Tripoli, heeft de Driebond dit toe gelaten. Turkije had zijn revolutie-misère en de schending van het volkenrecht kon haar gang gaan. En voor ruim veertien dagen heeft België ervaren wat verdragen, wat vriendschapsbanden en wat »staat van vrede* waard zijn. Nu doet Japan iets, dat in het zelfde genre valt. Het is niet mooi, het is heel leelijk zelfs, doch kan, wie er recht streeks onder te lijden heeft, er zich op dit oogenblik verontwaardigd over gevoelen? Arme wereld, waarin men niet eens meer het recht heeft, een slechte daad van een ander te veroordeelen, omdat de geschiede nis van balk en splinter daartegen zou op komen. Arme wereld ook, waarin het element van vernieling een steeds grooter gebied ter bewerking krijgt. Japan geeft nu een vervolg op de hoofd stukken, waarvan het eerste tot opschrift zou kunnen dragen »De zendelingenmoord* en het tweede: »De gepantserde vuist*.Zal dat derde hoofdstuk heeten »Japan past jiu-jitsu werd uitgezonderd al de tarwe, die, op het Reeds wordt steun verleend aan 260 ge- f°e«? I oogenblik waarop deze maatregel werd ge- zinnen zeer vermoedelijk zullen er eer we In 1897 werden op de Chinecsche kust, nomen, reeds ter verzending Rijnopwaarts 14 dagen verder zijn 500 moeten worden waar nu het pachtgebied van Duitschland in lichters was geladen, hetgeen ongeveer geholpen. is. twee Duitsche zendelingen vermoord. De de helft is van den te Rotterdam aanwezi- De inzamelingen maken het mogelijk, dat Duitsche Regeering zond toen naar de golf gen voorraad. nog eenigen tijd kan voortgegaan doch van Kiautsjau oorlogsschepen, die het land Den handelaar, die winstderving zou heb- daarna En juist «daarna* zal de nood op 't bezetten. Het volgend jaar werd China ver- 1 ben bij den taxatie-prijs, zal dit worden ver- 1 hoogst zijn. plicht, dit gebied voor negen en negentig goed bij afdoende bewijs. Wil het comité zijn taak eenigszins naar jaar aan Duitschland te verpachten en sedert De economische toestand laat zich, vol- behooren kunnen vervullen, zal het juist als heeft dit land er straat-, spoor- en haven- gens den Minister, op het oogenblik beter de nood stijgt steun kunnen verleenen dan werken aangelegd, fabrieken zijn er verrezen, aanzien dan een weck geledentoch heerscht kortom op krachtige wijze is daar in het or in verschillende takken van bedrijf reeds Oosten een Duiisch centrum gevormd, een abnormale werkloosheid, die in de komende mooie haven biedend voor oorlogs- en han- weken en maanden nog sterk zal toenemen, delsvloot van het groote Duitsche Rijk, j In sommige plaatsen is de toestand dan welks «toekomst op het water* lag. Dit ook nu reeds hoogst ernstig, pachtgebied is omstreeks 500 vierkante mij- Nu de kassiers in de Provincie door het inwoners. I Bestuur van hun Bond zijn uitgenoodigd, i naar de toezeggingen. len groot en heeft een Maar er tegenover is Japan zich 1 geen betalingen te weigeren, noodig voor de komen vestigen toen het stil, listiglijk en j verplichtingen of de voortzetting van het afdoend, Korea onder zijn «protectie* nam. gewone bedrijf der cliënten hoopt de Minis- Nu hindert die Duitsche overbuurman den j ter, dat ook aan het weigeren van betaling Aziaat. Het steunpunt voor elke actie in de der rekeningen door het publiek een einde Gele Zee van de Duitsche vloot, moet weg, I zal komen. zooals trouwens elk Westersch element on- De Commissie van levensmiddelen-voor- gewensclit is op «gelen* bodem. En nu is het ziening te Amsterdam adviseerde den Bur- zal het door hen, die iets willen afzonderen, eenigszins geregeld moeten bijgestaan. Daarom is overwogen, wekelijksche bijdragen te vragen. j Het comité kan dan eenigszins nagaan I over hoeveel het heeft te beschikken, de zaken overzien en de uitkeeringen regelen oogenblik gunstig. Duitschland heeft de han den vol. De Duitsche vloot moet zich ver- deelen over een groot zeegebied. Engeland is sedert 1908 het roerend eens met Japan over de wederzijdsche belangen in het Oosten van Azië en derhalve luidt het ultimatum, tot Duitschland gericht: «Weg met uw schepen vorderen, dat een nieuwe broodsoort ge bruikt worde, welke door haar samenstelling het groote voordeel biedt ongeveer 15 pCt. t ïeer brood uit de zelfde hoeveelheid tarwe uit het Oostenontruim Kiautsjau uw ver- te kunnen verkrijgen dan bij levering van plichting tegenover China moet ge zelf maar het gewone wittebrood mogelijk is, en daar- regelen wij geven geen schadeloosstelling naast nog het voordeel van lageren prijs, noch zijr. daarvoor tegenover China aanspra- liet nieuwe brood zal den naam dragen kelijk*. van grof tarwebrood en zal worden gebak- Dat noemt men iemand den stok bij de ken uit de helft ongebuild en de helft ge- deur zetten. build tarwemeel. Het zal zijn waterbrood Alle kanalen, die oorlogsnieuw kunnen van den gewonen vorm. De prijs kan wor- aanvoeren, zijn zóo secuur gesloten, dat al- 1 den gesteld in de winkels op 11 cent per leen overwinningsberichtcn, door allerspc- 1 brood van 7.5 ons blijvend gewicht, «gaar ciaalste correspondenten uit hun duimenpaar gebakken* (voor «dubbel gebakken* brood gezogen, de courant-redactiën bereiken of is het gewicht dan lager in de gewone ver- althans heeten te bereiken. j houding). Deze prijs is in overleg met ver- 't Is nog altijd «abwarten und Theetrinkcn* schillende groote bakkerijen vastgesteld op en ieder blijft in spanning afwachten den een grondslag van een meelprijs van f 12 grooten slag niemand, behalve de Duitsche per 100 K. G. voor ongebuild tarwemeel, generale staf, weet waar dat vreeselijke tref- j tot welken prijs van meelfabrieken kan wor- fen zal plaats hebben, in België dan wel in j den gekocht en die ook in goede verhou- Frankrijk niemand, behalve de Duitsche ding staat tot de thans geldende marktprij- generale staf, weet waar de tegenpartij staat, zen voor den nieuwen oogst van inlandsche Maar met dat al is helaas volkomen waar tarwe. De bedoeling is, dat dit «grof tarwe- hetgeen de «Times* schrijft over de met {brood* te beginnen met Maandag 24 Augus- iederen dag dichter op handen zijnde gewei- j tus door de verschillende bakkerijen naast dige botsing«Europa heeft nooit onzettender 'de gewone broodsoorten zal worden ver- Die uitkeeringen geschieden in geld dan wel in natura en na zeer zorgvuldig onder zoek. Als uit inlichtingen voor welke het comité zich ten zeerste aanbevolen houdt blijkt, dat het mistast, dat het uitkeert aan hen die reeds van andere zijde steun ont vangen (van weldadigheids-vereenigen, orga nisaties, of hoe dan ook) dan worden uit- vkeeringen aan zulke personen óf vermin- meel, om zoo krachtig mogelijk te be- derd óf geheel ingehouden. emeester der Hoofdstad, in overeenstem- j ming met de bijzondere commissie voor brood ontmoeting gezien. De geheele toekomst van Europa zal daarvan afhangen. Maar het is denk baar en waarschijnlijk, dat de beslissing niet zal vallen in oen slag, wellicht niet eens in vele. Aan beide zijden zal met groote volhar ding worden gestreden, en het zal niet dan met groote inspanning, met opoffering van vele tienduizenden menschenlevens zijn, dat de overwinning zal worden behaald. Thans zal moeten blijken, of het Duitsche leger de geweldige, maar volkomen goed ingerichte oorlogsmachine is, die het steeds geschenen heeftthans zal moeten blijken of de Fran- sche organisatie, de aanvoer en de volhar ding der troepen bij een aanvankelijke of partieele nederlaag inderdaad zooveel beter zijn dan in 1870*. Uns brood. In een interview met een der Directeuren van het Ned Drlandsch (Ilaagsch) correspon dentie-bureau voor dagbladen heeft Minister Treub o.a. meegedeeld, dat de graanvoor raad slechts voor twee a drie weken toerei kend is. De oogst hier te lande zal eerst over een maand beschikbaar zijn voor de bakke rijen en voor niet meer dan ten hoogste drie maanden toereikend wezen. De normale aanvoer van tarwe is zeer verminderd. De broodprijzen in ons land zullen dus spoedig stijgen en daarom moet men er zich nu reeds aan gewennen, naast brood ook rijst als voedsel te gebruiken. Van het in beslag nemen door het Rijk krijgbaar gesteld. Het is dus aller belang, dat zij het comité ten deze voorlichten. Samenwerking is bovendien door het comité gezocht met alle instellingen van liefdadigheid hier ter stede. Wie op 't oogenblik niet bij machte is, een wekelijksche bijdrage te geven, ont- trekke zich echter niet. De toezegging is een voldoende waarborg voor het comité om later het ter beschikking gestelde bedrag in ontvangst te kunnen nemen. Alle dames en heeren verklaarden zich bereid, door persoonlijk bezoek het winnen van wekelijksche bijdragen tot wederopzeg- gens in de hand te werken. Wordt geen of onvoldoende hulp geboden, dan zal in menig gezin onverdiend armoede worden geleden. Bij het verleenen van steun wordt zoo veel mogelijk rekening gehouden met de samenstelling van de gezinnen, hun gedra gingen, hun welstand. Zoo noodig wordt ook ongevraagd steun verleend aan hen die het behoeven, maar te I veel eergevoel hebben om te vragen. Geef geen particuliere ondersteuning: daardoor schaadt men den arbeid van het comité, dat immers is een centraal verzor- gings-comité. Het comité steunt ALLEN die het noodig hebben en is volkomen op de hoogte waar steun wordt vereischt. Door ontvangen op gaven van de instellingen van weldadigheid wordt voor dubbele en onoordeelkundige ondersteuning zooveel mogelijk gewaakt. Men rekene dus niet zorgvuldig uit met hoe weinig men «er af* kan, doch hoe veel men kan geven of althans toezeggen. Er wordt steun verleend doorhet geven van geldhet verstrekken van voedselhet aanbieden van werk ten nutte van de ge meenschap. Wat dien arbeid ten nutte van de ge meenschap betreft, wil het ons voorkomen, dat het Dagelijksch Bestuur van het comité een heel gelukkige vondst heeft gedaan. Met ingang van aanstaanden Maandag wordt namelijk het geld zooveel mogelijk omgezet in werk, dat der gemeenschap ten goede komt. Ieder die wil en die kan, zal te werk worden gesteld aan het in orde maken van den Kalkweg. Een mooie oplossing, die wegneemt het onaangename van een gift te moeten ontvangeneen bemoedigende cirkelgang, omdat wie genoeg heeft hen steunt die te weinig hebben en in ruil hun arbeidskracht willen geven voor een werk, dat den gevers weder ten goede komt. Moge ieder zich bewust zijn van zijn groote verantwoordelijkheid tegenover zijn medemenschen en dus geven naar zijn krach- In de Doopsgezinde kerk hoopt aanstaan den Zondagochtend voor te gaan ds. A. L. van Hoorn, uit Utrecht. In de Remonstrantsche kerk, ds. Hooykaas. In het weder zeer druk bezochte biduur, gisteravond in de Gereformeerde kerk aan de I.angegracht gehouden, werd een bedrag van f 5-b gecollecteerd, dat is afgestaan aan het steun-cemité. De audiëntie van den Commissaris der Koningin in deze Provincie zal morgen, Vrij dag, aanvangen om twee uur des middags. Jhr. H. P. C. Bosch van Drakesteyn van Xieuw-Amelisweerd, kamerheer i. b. d. van II. M. de Koningin, lid van de Eerste Ka mer voor Utrecht en oud-lid der Provinciale Staten van dat gewest, is in den ouderdom van 74 jaar overleden. Zijn stoffelijk hulsel zal morgen worden bijgezet in het familiegraf te Soesterberg. Het plaatselijk stcun-comité, dat zich thans heeft uitgebreid tot 60 leden, vergaderde gistermiddag wederom ten Raadhuize. De Voorzitter, de heer R. G. R ij k e n s, heette vooral de nieuwe leden welkom en hield er zich van overtuigd, dat zij stellig I cen' - niet met minder ijver dan de oude zouden I Als ieder, die eiken middag in de Soos meewerken om den nood te helpen lenigen. 1 zijn partijtje maakt, zich dit een week of wat

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1