Donderdag 27 Augustus 1914. 63e Jaargang do Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Conrant, voorheen Firma A, van Cleeff' TEUR cnzss. ORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f i. anco per post /i. 15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- aoonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en ontelgeninga- f,7lÜ "tl6n ,per- rege! 15 cent Reclames 1-5 regels /1.25. Bewijsnummers naar buiten worden 111 rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. ij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: KORTEGRAOHT 9. Postbus 9. Telefoon INÜEN. ïersfoort, eenlewet, ingezetenen, dat de vergaderen op Dins- ande, des uvonds te 1914. imeester voornoemd RANDW1JCK. Augustus, it per 1(X». Uien 1' 1 üom kom mors (geel) imkommers (groen) ooi 3.75 a 4.5 ceni 4.5 cent per stuk. per 10(1. Dubbele 1. Postelein 8 22 [Augustus. Ijboonen 12 IS ct. lil 55 cent per 1000, p f 2 A f li per 1I.U, Imkers 7 il 9 cent per bos. Suikerboonen f 1 7 cent. Boter l De Burgemeester, Van liA.NDWIJCIv. ilerlainlsclio ME edietbiink. rgaderdc in >Kras- 3, het Bestuur van der voorzitterschap rergadering, welke it in de geheel ge- velcn zich moesten anplaats, waren uit- an alle Nederland- banken en van alle 3 bij den Ned. gaf dr. Bos een ïomischcn toestand, bleek te zijn, dat eel was, dat alles dat mogelijk was m. Natuurlijk gold Middenstand, maar Voor den Midden- tand er droevig uit. t worden, verbete- :dige en zoo moge- ling en zóo onver- I de handelswereld :ille, rustige wijze, lan een eeuw lang atseling opgezegd, gewend waren hun a te komen, zagen leden plotseling in jetalingen voort te ïogelijk te zijn om Middenstand niet oeg slaat. Hiervan iordrongen. Bij de n de eerste week inisterie van Land- ïdcl plaats vonden, II spreker en aan icieele Regeerings- Algemeene Neder- istands-Credietbank alle plaatsen in locale Banken, or Middenstanders, •t in hun eigen eze locale Banken seeren in Centrale loals er zich reeds hebben ontwikkeld, ngen, waarbij zich aangesloten, ook die een Centrale mze-banken, welke >ben, en andere. En al deze Centrale Banken en de nu op te I richten alleen staande locale Banken komen dan in Algemeene Nederlandsche Centrale Middenstands Credietbank, het lichaam, dat zich direct in verbinding kan stellen met de geldmarkt te Amsterdam en de Nederland- I schc Bank en welks kapitaal is voorloopig tien millioen gulden, j De bedoeling is niet, concurrentie te bren gen, doch eenheid in het verkrijgen van crediet voor alle soorten Middenstands Cre- dietbanken. j Vervolgens deelde spreker mede, dat het doel van de Centrale Bank niet is, zelf crediet te verleenen aan personen, maar uitsluitend aan Credietbanken voor den 1 Middenstand, aan spaar- en voorschotban- J ken, in het kort aan alle Banken, die cre- diet verleenen aan Middenstanders, ook aan I Coöperatieve inkoopvereenigingen en ver- koopvereenigingen, evenals dit in het bui-, tenland het geval is. Natuurlijk moeten al deze Banken en vereenigingen van hun credietnemers de noodige zekerheidsstelling eischen, welke door de Centrale worden verlangd. Het Comité van den geldhandel en de Nederlandsche Bank zullen deze zaak j steunen. Tot het tienvoud van het aandeelen- kapitaal zal op de Nederlandsche Bank j kunnen_worden getrokken. Als eisch wordt echter gesteld, dat de I Middenstand zich als éen man aangordt om de Middenstands-credietbanken zoo soliede 1 mogelijk in te richten, j De Middenstand moet toonen, zóóveel saamhoorighc-idsgevoel te bezitten als de omstandigheden dit zullen eischen. De g e h e e 1 e Middenstand moet zich voor elkaar borgstellen, niet zooals bij de I Boerenleenbanken door met zijn geheele j vermogen zich aansprakelijk te stellen voor eventueele verliezen, maar een aansprake- lijkhcid van 20 pCt. voor ieder credietnemer boven het crediet, dat hij neemt. Dr. Bos eindigde zijn op meesterlijke wijze in elkaar gezette redevoering, met de ver wachting uit te spreken, dat de vergadering, bestaande uit de tegenwoordigers van den 1 georganiscerden Middenstand zich zou beij veren om zelf mee te werken tot het krach- tig organiseeren van het Middenstands- crcdietwezen in Nederland. Hetgeen thans, onder den drang der omstandigheden, met medewerking van de Regeering en de grootste mannen op het gebied van den geldhandel is bereikt, dient door den Middenstand, uit welbegrepen eigenbelang gretig aanvaard en krachtig gesteund te worden. Gretig aanvaarde zij de haar toegestoken hand. Na de zeer breede en glasheldere uiteen zetting gaf dr. Bos de gelegenheid om vra gen te stellen. De Secretaris der Centrale te Groningen deelde mede, dat het Dagelijksch Bestuur dier Centrale heeft besloten aan de Alge meene vergadering voor te stellen, zich aan te sluiten bij de Algemeene Centrale van dr. Bos. I De heer Das, Penningmeester van den Middenstandsbond, gaf een uiteenzetting van de inrichting der Boaz'-banken en juichte de oprichting der Algemeene Nederlandsche Centrale Middcnstans-Credietbank ten zeerste toe, terwijl spr. de aanwezigen opwekte, tot deze nieuwe centrale toe te treden. Hierna vroeg de heer Kropveld op welke wijze de nieuwe Centrale bestuurd zal worden, waarop dr. Bos meedeelde, dat, in overleg met de Regeering en met den vertegenwoordiger van den Geldhandel en van de Nederland sche Bank, besloten is om voorloopig de leiding van de Bank te doen uitgaan van een Raad van Commisarissen, bestaande uit de hceren mr. F. van Nierop, Van Aalst, I D. W. Stork, Aalberse, Gerretson, mr.S. de Vries, Wethouder van Amsterdam, Mar. van Hout.' notaris Van Stokcum, prof. Kohnstam, Meuwscn en spreker zelf. Op verzoek zal spreker zelf als President-commisaris optre- den en de clagelijksche leiding op zich ne men. Deze mededeeling werd met donderend applaus door de vergadering begroet. Hierna verkreeg de heer Kellenaars het woord om te spreken over de te voeren propaganda en zulks in verband met de verschillende bestaande Hanze-banken, terwijl daarna door de heeren De Waal Malefijt, Bartels en mr. Van Noppen het woord werd gevoerd tot verkrijging van verschillende inlichtingen. Nadat dr. Bos alle sprekers uitvoerig had beantwoord, stelde hij de vraag, of de ver gadering er zich mee kon vereenigen, dat door en voor den georganiseerde Nederland- schen Middenstand deze nieuwe Centrale werd opgericht. Met algemeene stemmen bleek de vergadering dit gevoelen te zijn toegedaan, waaruit geconcludeerd kon wor den, dat de geheele georganiseerden Midden stand de oprichting van de Centrale Mid denstands Credietbank met instemming be groet. Hierna deelde dr. Bos mede, dat de Sta tuten, waarvan de voornaamste artikelen door hem waren meegedeeld, nog aan een bespreking met den vertegenwoordiger van het consortium van den geldhandel en van de Nederlandsche Bank zouden worden onder worpen en daarna de Koninklijke goedkeu-' ring zou worden aangevraagd, hetgeen met het oog op den spoed in een paar dagen zou kunnen geschieden. Spreker wekte voorts de aanwezigen op om zoo spoedig mogelijk in eigen kring vergaderingen te beleggen ten einde op zoo ruim mogelijke schaal aandee- len te plaatssn, opdat de tweede serie van f 100 000 nog deze week zou worden geplaatst en overal het voorbeeld, door de Amster- damsche Middenstanders gegeven, mag worden gevolgd. Nadat een ovatie met langdurige toejuichin gen aan dr. Bos was gebracht voor zijn inge spannen arbeid ten behoeve van den Midden stand wekte de Voorzitter alle aanwezigen op, zoo spoedig mogelijk inschrijvingen te zenden voor het aandeelen-kapitaal in de nieuwe Centrale. De propaganda ter stichting van locale Banken over geheel Nederland zal met kracht worden ter hand genomen. De leiding daarvan is toevertrouwd aan den heer Fie- deldy Dop, die, in samenwerking met de drie Nijverheids-consulenten en prof. Kohn stam, maatregelen zullen nemen om zoo spoedig mogelijk locale Banken te stichten. Te Amsterdam zal binnen enkele dagen de locale Bank gesticht zijn. Door mr. C. Frik kers zijn de Statuten voor de locale Banken ontworpen, welke zich geheel aansluiten zul len aan de Nederlandsche Centrale. Donderdagavond werd, op uitnoodiging van de vereeniging »Handel en Nijverheid*, in »De vergulde Zwaan* hier een vergade ring gehouden van middenstanders te Amers foort, Behalve de Burgemeester en de Wethou ders Van Esveld en Rijkens waren daar, slechts een 25-tal leden van »H. N.*, het Bestuur en veel leden van plaatselijke Hanze- afdeeling, van patroons-vereenigingen, van »Boaz«, enz., terwijl de heeren Beegeman, Nij verheids-consulent in Utrecht, en Kropveld, lid van het Dagelijksch Bestuur der Centrale credietbank te Coevorden en omgeving, mede aanwezig waren. De Voorzitter, de heer K r o o k, herinnerde, dat, met het oog op den benarden econo- mischen toestand, door den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, de Voor zitter van den Middenstandsbond werd uit genoodigd, op 6 Augustus een bespreki:.g te houden met hem, Minister Treub, mr. Ever- wijn, dr. Bos en het consortium van den geldhandel. Daar er van de Regeering geen voorstel is te wachten om een moratorium in te stellen, ried de Minister aan, door den Mid denstand zelf een Centrale Middenstands Credietbank te doen stichten, waarbij door de Regeering en het consortium voor den geldhandel steun zal worden verleend. Reeds den volgenden dag werd. door een vergadering van Middenstands-vereenigingen te Amsterdam deze Bank gesticht. De aan- deelen zijn nominaal groot fioo; daarop moet onmiddellijk gestort f 20. Staande de vergadering werd reeds een zeer groot aantal aandeelen geplaatst. Wel een zeer belangrijke en voor den geheelen Middenstand hoogst verblijdende mededeeling is het tot stand komen van de Algemeene Nederlandsche Centrale Midden- stands-credietbank. Gedurende 13 jaren heeft de Middenstand geroepen om een Alge meene Bank van waaruit de gelden zouden kunnen toevloeien aan plaatselijke dan wel gewestelijke Banken. Juist in dezen barren tijd wordt het gemis aan zoo'n Bank zoo duchtig gevoeld nu ontbreekt de schakel tusschen het Middenstands-crediet en de Nederlandsche Bank. Tans reiken de Regeering, de Nederland sche Rank en het machtige geld-consortium de handeen zóo gunstige gelegenheid, als nu wordt aan geboden, keert niet terug het is de plicht van alle Middenstanders om de toegestoken hand te aanvaarden met grooten dank, en met alle kracht en ernst te bevorderen, dat overal locale Banken of, waar deze door het gering aantal handel drijvende dan wel industrieele middenstanders te klein zouden zijn, districts-Banken worden opgericht. De heer Beegeman, Rijks-consulent, hierna het woord verkrijgend, herinnerde, dat de omstandigheden in welke vooral de middenstand thans verkeert, van dien aard zijn, dat er raad dient geschaft wil hij het hoofd kunnen blijven bieden aan den reeds zoo zwaren strijd^ om het bestaan. Hij moet blijk geven van érnstig willen en van groote energie en op de eerste plaats ter zijde stel len den rampzaligen broodnijd. De macht der groot-industrie doet zich meer en meer gevoelen. Door betere machi nes, door grootere inkoopen produceert zij tegen prijzen, voor welke de klein-industrie niet kan fabriceeren. Daartegen hebben reeds vele klein-nijveren zich vereenigd en door velerlei maatregelen de vaktoestanden en de bedrijfsvoorwaarden aanzienlijk verbeterd. Door dergelijke patroons-vereenigingen zijn reeds groote voordeelen bedongen. De brood nijd is vervangen door een gevoel van saam- hoorigheid, een besef van onderlinge belan gen oneerlijke concurrentie, druk van de zijde van het personeel en zooveel meer zijn daardoor veel verminderd. En, wat vooral in deze dagen van belang is, het ontzettend moeilijke vraagstuk der crediet-voorziening is door die samenwerking op bevredigende wijze opgelost. In dagen van crises als die, welke wij thans beleven, is het hoogst moeilijk crediet te verkrijgen. Bij de groote Banken kan men riet terecht dan tegen zeer hooge interesten, waardoor een groot deel van de winst ver loren gaat. Daarom moet steun gezocht bij elkaar, daarom moeten alle middenstanders zich aan sluiten en borg blijven voor elkaar en daartoe als coporatie lid worden van een locale Mid- denstandsbank als onderdeel der Algemeene Ned. Centrale Middenstands-credietbank. Sinds jaren is getracht, dergelijke Midden- stands-credietbanken te stichten en zoo zijn er tot stand gekomen te Groningen, te Coe vorden, enz, Ook zijn er drie Hanze-banken, de Boaz-banken, enz. In tijden van crisis in het hoogst moeilijk, promessen te disconteeren. De Nederlandsche Bank is uit den aard der zaak uiterst voor zichtig en wil uitsluitend te doen hebben met uiterst soliede posten. Thans wordt de gelegenheid geboden om onafhankelijk te worden van kassiers en bankiers. Door medewerking van dr. Bos is 7 Augustus besloten tot oprichting van de Al gemeene Nederlandsche Centrale Midden stands-credietbank, welke een schakel vormt met het consortium van den geldhandel en met de Nederlandsche Bank. Sluit u daarbij aan en gij zult een mach tige organisatie vormen. De aandeelen zijn groot f 500 en gespitst in onder-aandeelen van f 100, waarop f 20 moet worden gestort. Die aandeelen geven geen recht op crediet. Het is natuurlijk zaak, het kapitaal zoo hoog mogelijk op te voeren en dit om de Bank zoo sterk mogelijk te steunen. Deze Algemeene middenstands-credietbank heeft ten doel. den stoffelijken welstand der leden te verbeteren door het verleenen van bedrijfecrediet aan haar leden, door het bel ?g- gen van de bij haar gedeponeerde gelden, en door de bevordering van de belangen harcr leden in het algemeen. Alleen aan die leden wordt crediet ver leend, die voldoende waarborg kunnen geven onder eenigen vorm (effecten, huizen, fabrieks- inrichtingen, vorderingen op soliede klanten, enz.) een en ander te controleeren door accountants. De crediet-vereeniging, Naamlooze Yen nootschap of coöperatie hier zal men dezen, daar genen vorm kiezen moet nog instaan voor 20 pCt. boven het aangevraagd crediet. De Ned. Bank eischt dit surplus. Dit kan nooit een bezwaar zijn, waar het immers geldt door en doorsoliede personen. Middenstanders, die reeds voor de crisis zwak stonden, zullen niet worden geholpen alleen worden geholpen zij, die werkelijk credietwaardig zijn. Deze 20 pCt moeten dienen voor de onderlinge aansprakelijkheid en een zeer klein bedrag daarvan, ongeveer een half percent, wordt beheerd in een afzonderlijke kas. Door nu welbegrepen solidariteit toe te passen, zullen de soliede middenstanders een hoogst soliede crediet-instelling tot stand brengen, welke zelfs in de grootste crisis hen niet in den steek zal laten, hetgeen door de grootste mannen op Bankgebied wordt erkend. De Ned. Bank is bereid, een bedrag van vijfmaal het aandeelenkapitaal als crediet te verleenen, onder voorwaarde, dat de Regee ring borg staat voor een deel van het tekort, hetgeen deze bereid is te doen. Het verdient dus aanbeveling een onder linge Bank op te richten, dan wel zich aan te sluiten bij de naastbij zijnde en zóo bij de Algemeene. Een andere wijze om den strijd om het bestaan oneindig lichter te maken is het vormen van inkoop-bureaux, desnoods pro- vinciaals-gewijze het vormen van verkoop- vereenigingen, waarin niet alleen de geza menlijk geproduceerde waren voor gezamen lijke rekening worden verkocht, doch die tevens vormen een goedkoope do'orloo- pende tentoonstelling, welke leert wat in ons land zelf wordt vervaardigden bureaux van adviezen op handels- en juridisch gebied, gelijk er sedert 1903 een met verbazend succes werkt te Deventer, Het tot stand komen der Algemeene middenstands-credietbank is een levensquacs- tie voor den middenstand. In Oostenrijk vooral, maar ook in Duitschland en in Noord- Italië werken dergelijke Banken met zeer groot succes en hebben zij reserve-kapitalen van ideale grootte. Een eisch des tijds is ook het vormen van patroons-vereenigingen. Zoo ergens, dan blijkt daaruit de waarheid van het Eendr.,-:ht maakt macht. Ook zij kunnen het crc,".iet wezen reorganiseeren, zóo zelfs, dat, als andermaal een crisis ontstaat, zoowel aan de leden en hun mede-middenstanders als aan heel ons volk een onschatbaar groote dienst wordt bewezen. De heer Kropveld zeide moeilijk beter en breeder dan de Middenslands-consuler.t de enorm groote belangen en voordeelen ecner Middenstands-credietbank te kunnen uiteen zetten, doch wel een en ander tc kunnen meedeelen uit eigen ervaring sedert 1908 toen de Neutrale Bank te Groningen werd opgericht, een Bank, die iets anders werkte dan de toekomstige Algemeene middenstands- credietbank zal doen. De Neutrale dan is in 1908 opgericht te Coevorden ten einde te helpen bij mid- denstandsnooden. Men kon wel terecht bij kassiers, doch niet zóo als de middenstanders dit gaarne zagen. In 1908 dan werd een kleine vergadering gehouden met slechts 18 personen, aanvan kelijk om de heel kleine middenstanders te helpen en zóo kwam er tot stand eigenlijk een philantropische inrichting. Later werd een vergadering gehouden te Groningen met Groningers, Coevorders en Leeuwarders. Thans zijn te Coevorden ruim 60 leden d. i. de geheele middenstand in dat stadje, en hoe goed de Bank werkt, is geble ken in de eerste dagen van Augustus, toen gedurende slechts drie dagen 50 pCt. der vorderingen konden gehonoreerd, doch daar na alles weer loopt alsof het gesmeerd is. Zoo'n crediet-instelling kan echter niet alleen onschatbare diensten bewijzen in tijden van crisis, doch ook onder normale omstan digheden. Een klein-industrieel heeft nieuwe of betere gereedschappen noodig om zijn vleugels te kunnen uitslaan, doch hij mist kapitaal daarvoor. Een verstandig Bestuur praat eens met zoo'n man, ter wille van hem zeiven maar óok ter wille van de gemeen schap, en krijgt prachtige resultaten.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1