Dinsdag 8 September 1914. No. 8464. 63e Jaargang. Stadsnieuws. COURANT. Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff'1 HOOFD-REDACTEUR p. J. rniDSEZss. AMERSFOORT. Verschijnt Dtnsdag-, Donderdagen Zaterdagavond. Abonnement per 3 maan^r» ft. franco per post /1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleële- en onteigening*- advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar bulten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van bulten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht Postbus 9. BUREAU: lOZtTBQXLAOST 9. Telefoon 19. KENNISGEVINGEN. De Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet brengen ter kennis van het publiek, det een door de Maatschappij tot verkoop van petroleum, voorheen H. Rieth Co., gevestigd te Amster dam, ingediend verzoek, met bijlagen, om ver gunning tot het oprichten van een ondergrondsch reservoir voor petroleum, met bovenliggend ijzeren pomphnisje en ondergrondsche toevoer leiding, op een gedeelte van het emplacement van het station Amersfoort, bij het kadaster bekend onder sectie D, bob, 3177, op de Secretarie der Gemeente ter visie ligt, en dat op Donderdag den 17 September aanstaande, des voormiddagB te half elf uren, gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan van het Gemeente bestuur of van éen of meer zijnor leden, bezwaren tegen het oprichten van de inrichting in te brengen. Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe stuur of éen of meer zijner leden zijn verschenen, ten einde hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Amersfoort, 3 September 1914. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, De Burgemrester, Van RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEENSTRA. KOSTELÖOZE INENTING. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter algemeene kennis, dat, te rekenen van 9 September 1914, dos Woensdags van iedere week, des namiddags ten drie uur, in een der lokalen van het voormalig Werkhuis, aan den Westsingelalhier,gelegenheid tot kostelooze inenting wordt gegeven. Vestigen er voorts de aandacht op, dat bij de aanmelding het vertoonen van een geboorte bewijs of trouwboekje gewenscht is. Amersfoort,, 7 September 1914. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, A. R. VEENSTRA. De Burgemeester, RANDWIJCK. Van By de vluchtelingen. Een enkel woord, Zaterdagmiddag in het postkantoor terloops gewisseld, was al vol doende om met een flinke bezending prach tig kindergoed te worden verrastnauwelijks was de conrant verschenen of een tweede pak vrouwe- en kinderkleeren werd bij ons bezorgd. Laat ons hier aanstonds bijvoegen, dat verdere zendingen behooren te geschieden aan mevrouw Van den Bergh—Van Ittersum, Wilhelminastraat 5. Ook ten deze behoort er eenheid te wezen. We wisten geen beter middel om het vlug naar zijn bestemming te krijgen dan het maar zelf naar Oldebroek te brengen. Nu er haast bij was, althans iets ter beschik king te hebben, achtten we het veiliger, maar zelf expediteur te wezen dan de be zorging over te laten aan een spoorweg maatschappij. Volop hebben we dan Zondag genoten van den beperkten treinendiensttot overmaat van ramp gaf een Veluwnaar ons nog een verkeerde inlichting, ten gevolge waarvan we een marsch van ruim drie uren in de felle zon langs den eindeloozen, zwaar be- grinten spoordijk hadden te maken; geen boompje, dat ook maar eenige schaduw, geen ven, na zóo veel droge dagen, dat een aampje verfrissching schonk. De lange en met verlofgangers overvulde trein bracht ons weinig over tijd aan het station Elburg. Een oud-gediende bevestigde onzen boordevol geladen rugzak en wees ons den korsten weg. Heel in de hoogte schitterden de groote zoogenaamd vaste gebouwen van de bekende artillerie-legerplaats; de geweldig stoffige grintweg, aanvankelijk vlak, doch weldra bedenkelijk stijgend, deed ons na een goed half uur het kamp bereiken. Even de legiti matie-kaart vertoond, de wacht liet ons pas- seeren en weldra stonden we bij de voorste stallen. Donderdag 28 Augustus is het eerste, zeer kleine convooi Belgische vluchtelingen, allen burgers de Belgische militairen worden naar Gaasterland gebracht in het kamp gekomen. Zondag waren er reeds over de duizendhedenmiddag kwam weer een con vooi en op den duur zullen er 3000 op en zijn hoogst 5000 slachtoffers van den oorlog hier zijn bijeengebracht. De ruime, zelfs in de felle koude tocht- en sneeuwvrije stalgebouwen zijn Ingericht tot nachtverblijven. De paardeplaatsen zijn bij de latierpalen door 2 Meter hooge houten schotten afgescheiden in afdeelingen voor 5 personen, hetzij voor een gezin, hetzij voor 5 jongemeisjes dan wel jonge mannen, die zoo'n beetje gesorteerd zijn. Zoo'n [afdeeling is afgesloten middels zwaar gonje. Sommigen hebben er couchettes in getimmerd, beneden voor de kinderen, boven voor de ouders. Met een flesch als bloemvaas, een paar tak jes bloeiende hei, een veldbloem, een ge kleurd lapje hebben ze eenige gezelligheid weten te geven aan hun kamertje. Vlak daarnaast echter ligt de heel zware laag stroo nog op de zelfde wijze als de militai ren het er in brachten eer de eerste gasten kwamen en is er geen spoor van poëzie te vinden of te verwachten. En evenals de graad van beschaving spreekt uit het al dan niet in orde maken van hun »homec blijkt dit uit het spreken, de wijze van vragen, enz. Wie 't thuis het best had den, zijn het meest tevreden, het minst veel- eischend, het erkentelijkst voor de veilige haven waarin de Regeering deze schipbreuke lingen van den oorlogs-oceaan bracht. Het overgroote meerendeel der kamp-be volking bestaat uit Luiker-Walenslechts enkelen spreken Vlaamsch en een zeer klein deel wordt gevormd door Nederlandsche werlieden, die kort na het uitbreken van den oorlog ,door de Belgen werden verdre ven en zeer terecht door onze Regeering als Belgische vluchtelingen worden beschouwd. Het is nuttig noch noodig, dat zij het aan tal werkloozen in ons land nog komen ver- grooten, terwijl zij door hun lang verblijf in België ook halve vreemdelingen zijn geworden. Het is een zeer gemengde bevolking; naast hen, die naar kleeding, manieren, op treden, enz. te oordeelen, behooren tot de allereenvoudigsten, zijn er, die een maand en nog korter geleden in zeer goeden doen waren en die thans niets bezitten, dan de kleeren die zij droegen toen ze, met achter lating van alles, moesten vluchten, of lie ver op de vlucht sloegen. Nu ze weer tot bezinning zijn gekomen, betreuren velen, dat ze mee zijn weggehold. En daarbij komt de geweldige pijniging der onzekerheid omtrent het lot der hunnenze weten niet of hun man nog leeft, waar de andere kinderen zijn, waar broers of zusters of ouders zich bevinden. Er zijn straatslijpers uit de groote steden en er zijn stumpers, die heel correct zich weten uit te drukken óok in zuiver Fransch en die vloeiend Duitsch en Engelsch spreken er zijn Rijks-ambtenaren bij en kleine baasjes, voorlieden in de eene of andere gToote fa briek, banketbakkers en kappersbedienden, winkel-personeel, enz. Het is de zeer zware taak van dr. Hendrik Muller, den Regeeringscommissaris, om orde te brengen en orde te houden in deze zóo uiteenloopende massa. Een staf van ambte naren helpt hem wat het burgerlijke gedeelte betreft weldra zullen de eerste huwelijken worden gesloten, natuurlijk volgens de Neder landsche wet terwijl een sterk detache ment marechaussee den politiedienst doel en huzaren met geladen karabijn overal op post staan om te voorkomen, dat de wandelingen te ver zich buiten het reusachtige kamp uit strekken. Overdag zijn de menschen volkomen vrij om binnen de kampruimte zich te bewegen waar ze willen, 's Avonds, tegen dat het donker wordt, moeten allen naar de nacht verblijven. Het spreekt vanzelf, dat, mede om ver veling te voorkomen, allen moeten werken. De mannen bouwen nu houten barakken, maken zitbanken, helpen in of houden toe zicht over de eetzalen, of werken onder lei ding van den heer M. de Koningh, hout vester van de Ned. Heide-maatschappij laatstelijk te Cherbourg, die al zeer tevreden is over den goeden wil van zijn ongeschoo d tersoneelde vrouwen moeten, zoodra de Inderen zijn verzorgd en de huiselijke bezig heden in hun kamertje zijn afgeloopen, kousen breien of kleeren maken voor den komenden winter, aardappelen schillen, groenten schoon maken, enz. De spijzen worde bereid door de militaire koks in de vaste keukens bij het commandantshuis op den heuvelrug. Het eten is natuurlijk allereenvoudigst, maar toch zijn we een oogenblik in twijfel geraakt door een chef van een der eetzalen. Een heel eenvoudig moedertje vroeg hem, gewezen chef-kok in een der grootste hotels, geheim zinnig hoe 't menu was. Iets bijzonders, antwoordde de Vatel, wien 't erg aan zijn hart ging, dat hij zijn wit pak in der haast had vergeten mee te nemen. En op haar aanhouden volgde, na het gewichtig »secrèt professionel, chère madame*, bij wijze van troost: »mais après je vous arrangerai un bon petit crème brulée*, met zóo veel ernst uitgesproken, dat het vrouwtje in extase geraakte over zoo'n verraïsing en wij twee maal moesten kijken eer we zeker wisten, dat de »plat du jour* wasgestampte roodekool en aardappelen. Niet minder verdienstelijk waren de coif- feurs-posticheurs, die onder een haastig in elkaar gezet afdakje met groote vaardigheid en tal van kwinkslagen hun geachte clientele ontdeden van hun baard van een week en langer; 't was immers Zondag en dan wil toch iedereen wel eens op zijn mooist wezen. Een geluk, dat er nog zijn, die in al hun leed nog een grap ten beste weten te geven en er daardoor den moed in houden. Slechts enkelen spraken we, doch 't geen we hoor den, was éen en al ellende, zóo diep tragisch, dat het een wonder mag heeten, dat slechts een drietal van deze ruim duizend stakkers het verstand verloor. Aan elk der eetzalen hangt een in het Fransch gesteld werkprogram, zoodat ieder precies weet wat zij of hij heeft te doen, hoe laat wordt ontbeten, gemiddagmaald, gesoupeerd, enz. Dr. J. W. Jenny Weijerman, lid van den Centralen gezondheidsraad, heeft de niet minder zware opdracht, te zorgen voor den algemeenen gezondheidstoestand. Twee be roeps-verpleegsters, van welke een den Balkan-oorlog meemaakte, staan hem bij. Veel patiënten zijn er niet, wel menschen met kwalen en kwaaltjes en verwondinkjes. lederen dag wordt polykliniek gehouden. Een der Zusters heeft tevens het opper toezicht over de artillerie-loods, die is inge richt voor kleedingmagazijn. Er is heel veel ruimte in, lezeressen, en als straks het mooie weer, waarvan thans zoo volop wordt genoten, zal hebben plaats gemaakt voor regenbuien en gure winden en sneeuw en vorst dan zal het magazijn duchtig worden aangesproken. Bedenkt, dat de menschen vluchtten in hun zomergoed en bijna niets konden redden dan hetgeen ze aanhadden. Geeft dusgeeft allen iets. Overweegt eens hoe schatrijk ge zijt en dat het een plicht der dankbaarheid is, voor hetgeen u werd gelaten iets van uw rijkdom af te staan. Het geluk diende ons bij ons bezoek. Bijna dadelijk hadden we de Zuster-»inten- dante* gevonden. Spoedig was de rugzak ontpakt, doch nog veel sneller was alles uit gedeeld een droppel op een gloeienden steen. Al hadden we het draagvermogen gehad van den sterksten en meest geoefenden graanlosser dan nóg zouden de kleertjes als versmolten zijn onder de heel velen, die op alle wijzen er om vroegen, naar snakten. Geeft dus, lezeressen, wat ge uit kist of kast kunt missen aan boven- of ondergoed voor mannen, vrouwen en kinderen, 't Be hoeft heusch niet van den laatsten snit te wezen. Het allermeest noodig zijn op 't oogen blik een paar dozijn stevige werkbroeken voor mannen van 1.60 tot 1.80 M. lengte en evenveel paren stevige mansschoenen, doch groote nummers. De Waal is klein van stuk, doch leeft op grooten voet. De geestelijke verzorging is opgedragen aan pastoor Drees, uit Mourand, en aan de abbé's Chrisfontaine, uit Visé, prof. Bernard Troquet, uit St. Truien, en abbé Baltua. Alle thans in het kamp vertoevenden zijn Roomsch Katholiek. De godsdienstoefeningen worden gehouden in het fourage-magazijn, dat, zij het dan ook hoogst eenvoudig, is ingericht tot kapel. En tot school. Het aantal kinderen is legio en om te voorkomen, dat zij zich en de volwassenen vervelen, is schooldwang ingesteld. Prof. Troquet is de scholarch; enkele rintellec- tuels* staan hem bij en gister kwamen twee religieuses om de Fröbelschool in te richten en te leiden. Alweer vragen, alweer geven? Er komt geen eind aan. Lezeressen wilt even bedenken, dat uw hulp slechts wordt ingeroepen voor de aller eerste dagen. Dr. Muller kreeg zóo onver wacht zóo veel logees en bijna onaangediend komt telkens een luitenant uit het Zuiden met een convooi. Als er straks eenig overzicht is te krijgen en een kortere verbindingsweg zal zijn ge vonden met Den Haag, zullen dr. Muller en dr, Weijerman wel zorgen, dat ook het klee ding-magazijn goed wordt voorzien en zal het goede voorbeeld, door mevrouw Van den Bergh, mevrouw Sandberg tot den Essen- burg en mevrouw Van Reigersberg Versluys gegeven, alom in den lande navolging vinden. Wie thans helpt, helpt dubbel. Zelfs dr. Weijerman kan geen ziekten voorkomen als hij onder toezicht van de Zusters en van kader van het militaire hos pitaal-personeel Iaat baden en niet te gelijk schoon ondergoed kan doen uitgeven. Helpt hem en zorgt mee, dat mevrouw Van den Bergh reeds aanstaanden Donder dag heel veel kan verzenden. Stelt het niet uit; van uitstel komt zoo licht afstel. Eeuwen geleden opende Nederland zijn gastvrij gebied voor de Franscbe refugiés; zouden de Nederlandsche vrouwen thans hun hart sluiten voor de Belgische vluchtelingen Wat een pracht van een zomer! Met uw welnemen, na-zomer. Dat is j( 't juist en die doet zoo licht verge- i ten, dat de winter op handen is. De K winter met zijn vele noodende j| winter, waarin zóo veel zal worden j| gevorderd van het steun-comité. Vergeet dit vooral niet jv Zendt uw bijdragen of uw toezeg- 3 gingen aan het steun-comité, ten jx Stadhuize, kamer no. 5. De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft aan de Biv geroeesters de vol gende aanschrijving gericht Daar het mij gebleken is, dat in verschil lende Gemeenten vrees voor te groote prijs stijging van inlandsche tarwe en rogge be-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1