Donderdag 17 fjfj| September 1914.
No. 8468.
63e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. 7RIOSBZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden ft.-
franco per post ƒ1.15. Advertentién 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief'op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenlngs-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht s us
BUREAU!
SORTSQRAOHT 9.
Telefoon 91
KENNISGEVINGEN.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat door hun
college de volgende werkverdeeling is vast
gesteld
De BURGEMEESTER is in het bijzonder
belast met de voorbereiding der werkzaam
heden betreffende: Financiën, Plantsoenen
en Brandweer, en is omtrent die zaken voor
het publiek ten Gemeentehuize te spreken
desJWoensdags en Zaterdags van iedere week,
van des voormiddags elf tot twaalf uur.
De Wethouder H. W. van ESVELD is
in het bijzonder belast met de voorbereiding
der werkzaamheden betreffende Openbare
werken en is omtrent die zaken voor het
publiek ten Gemeenlehuize te spreken des
Woensdags en Zaterdags van iedere week,
van des voormiddags elf tot twaalf uur.
De Wethouder R. G. RIJKENS is in het
bijzonder belast met de voorbereiding der
werkzaamheden betreffende het Onderwijs,
en is omtrent dife zaken voor het publiek ten
Gemeentehuize te spreken des Woensdags
van iedere week, des namiddags half twee
uur.
De Wethouder H. VELS HEYN is in het
bijzonder belast met de voorbereiding der
werkzaamheden betreffende de Bedrijven en
de Openbare reiniging en is omtrent die
zaken voor het publiek te spreken ten kan
tore van de Bedrijven des Dinsdags van
iedere week, van des voormiddags tien tot
elf uur.
Amersfoort, 1G September 1914.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Borgemf ester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Het Amersfoortsch steun-comité 1914
maakt bekend;
a. dat van een gever, die onbekend wenscht
te blijven, de somma van duizend gul
den is ontvangen.
Het comité is hiervoor ten zeerste dank
baar en hoopt, dat dit edele voorbeeld tot
navolging moge prikkelen.
b. dat er nu en dan, zonder voorkennis
van het comité, langs de huizen met voor
werpen wordt gevent ten bate van werkloo-
zen, enz.
Het comité heeft met deze zaken niets
te maken en keurt deze af. Wie door het
comité wordt gezonden, of met vergunning
van het comité inzamelt, moet dit kunnen
aantoonen.
c. dat het gaarne op de hoogte zal worden
gebracht van gevallen, waarin de verleende
steun mocht blijken niet goed te zijn besteed.
d. dat het .zich houdt aanbevo'm voor
adressen van personen, die steun dringend
noodig hebben, doch om de eene of andere
reden dien niet zelf komen vragen.
Het Comité voornoemd,
RIJKENS,. ie Voorzitter
LANK AMP, ie Secretaris.
N11 wij
Ook gij, vrouwen van Amersfoort, wordt
thans opgeroepen.
Niet, om mee te waken voor neutraliteits-
handhaving.
Integendeel, we dringen er met klem bij
u op aanBlijft niet neutraal tegenover
de groote zorgen en het leed, waarmede
zoovelen, wegens derving van hun gewone
inkomsten, te kampen hebben.
We roepen u evenmin op om uw gezin
te verlaten, ten einde daarginds pal te staan
voor hooge, vaderlandsche belangen.
Integendeel, onze oproep vraagt van u de
vervulling van een taak in uw eigenhuis,
door namelijk eens duchtig kasten en kisten
na te zien en na te gaan, wat gij nog missen
kunt, of liever nog afstaan wilt, aan onder
goed, kleeren en dekens ten behoeve van
hen, die dat alles zoo hoog noodig hebben
en het zich niet aanschaffen kunnen.
Eenige vrouwen, wetend, dat de taak van
het steun-comité veel omvangrijker en v e e 1
tijdeischender is dan menigeen wel vermoedt,
kwamen op het denkbeeld om te trachten
het steun-comité in het bezit te stellen van
een Hinken voorraad onder- en bovenkleeren
en dekens.
Een korte samenspreking en het plannetje
stond op pooten. Dankbaar werd het aanbod
aanvaard en nu is het aan u, Amersfoortsche
vrouwen, om mee te werken, dat het mooie,
practische doel bereikt worde.
Kom, huismoeders, ais ge eens goed zoekt,
dan vindt ge in laden en kasten allicht meer,
dat geschikt is om af te staan, dan ge zelf
wel vermoedt.
En als we u vertellen, dat zoo menige
knappe vrouw zich zoo gaarne aan naaiwerk
geholpen zag, kom, dan weet ge van uw
huishoudgeld nog wel iets af te zonderen om
er grondstoffen van te gaan koopen, waaruit
rappe handen allerlei kleedingstukken voor
het magazijn vervaardigen en eigen
verdiend brood smaakt een werkwillige zoo
heerlijk
Toe, denkt ook aan onze oude moedertjes,
wier oogen niet meer toelaten om de naald
te hanteerenze zouden óok nog zoo graag
bezig zijn en het gevoel hebben, dat ze nog
betaalden arbeid kunnen verrichten. Met een
paar knotten sajet of wol zet ge ze aan het
werk, laten ze de breipennen lustig klapperen,
en wordt het magazijntje eenige paren kousen
of sokken rijker
Ziet, als ge dat alles nu morgen of over
morgen tot een bundeltje samenvoegt, dan
hebt ge Zondag het rustige, voldane gevoel
dat, als de kar aanstaanden Maandag of
een der volgende dagen voor uw huis stil
houdt, uw pakje gereed ligt,
dat de dames, die het zelf dankbaar in
ontvangst komen nemen, het daarop dadelijk
kunnen deponeeren, zoodat zij niet behoeven
te wachten en daardoor veel op éen dag
kunnen >afdoen<,
en dat het magazijntje derhalve spoediger
kan worden ingericht.
Er wordt in deze dagen veel gevraagd;
we Deseffen dat ten volle.
Maar wie beter dan 'n vrouw weet altijd
nog wel iets af te zonderen, al wordt er ook
nóg zoo dikwijls een beroep op haar offer
vaardigheid gedaan
De Amersfoortsche vrouwen hebben steeds
getoond niet-neutraal te wezen als het er op
aankomt offervaardig te zijn.
En dat zullen zij ook wie durft er aan
twijfelen de volgende week zeker weer
schitterend bewijzen.
Suze Frederiks.
De rolkerenslag in Frankrijk.
Dr. Emanuel I.asker, de beroemde schaak
speler, vergelijkt den reuzenstrijd, die thans
op het Westelijk oorlogstooneel wordt ge
voerd, met een partij schaak en schrijft daar
over in de >Vossische Zeitung*
Het plan der Duitschers in Frankrijk is
de vooruitgeschoven positie te verzekeren
en den troepen meer vrijheid van beweging
te verschaffen. Daarvoor is een aanval noo
dig op de sperforten en moet te gelijker tijd
een verdedigende houding tegen het Fran-
sche veldleger worden aangenomen, en het
is waarschijnlijk, dat deze phase verschei
dene weken zal duren.
Om deze phase op het schaakbord aan
schouwelijk voor te stellen, moeten wij den
ken aan die stadia in een partij, welke on
middellijk volgen opeen gelukkigen aanval.
Dan komt er, gelijk bekend is, een kritiek
moment. Ofschoon er een resultaat is bereikt,
is daarmede de strijd geenszins beslist. Bij
het opschuiven is de stand der stukken slech
ter geworden en krijgt de tegenpartij, die
verliezen heeft geleden, plotseling een voor
sprong. Daarom valt hij ook aan en het ge
beurt vaak, dat het verkregen voordeel door
dien tegenaanval weer verloren gaat. Dien
tengevolge zegt de schaakspeler vaak, dat
niets moeilijker is dan een gewonnen partij
te winnen maar ook deze opvatting is slechts
gedeeltelijk juist, want een meester in het
spel zal zijn overwinningen door een andere
strategie ten slotte toch handhaven.
Heeft hij tot nog toe aangevallen, thans
bepaalt hij zich tot verdedigen, ordent zijn
strijdkrachten opnieuw en weet het behaalde
succes te behouden. Hij laat het aan de
tegenpartij over, wanhopige aanvallen te
doen, verijdelt diens listigste plannen met kalm
overleg en vóór hij zich opnieuw aan een
offensief waagt, bouwt hij eerst zijn goed
verzekerde positie op.
Dit nu is op dit oogenblik juist de strategie
van den Duitschen Generalen staf en deze
zal ook wel in de eerste twee a drie weken
zoo blijven.
De vestingreeks van Verdun naar het
Zuiden belemmert de bewegingen van de
legers van den Duitschen Kroonprins, gene
raal Von Heeringen en den Beierschen
Kroonprins en daardoor kan er van een be
slissenten slag ook nog geen sprake zijn.
De vijand schijnt nu aan te vallen; maar
wanneer men scherper ziet, dan zal men tot
de conclusie komen, dat achter zulke aan
vallen, als generaal Joffre nu onderneemt,
niet die geweldige, gezonde kracht zit van
een onverzwakt leger, waardoor men dan
ook niet anders kan verwachten dan dat de
Duitschers hier en daar hun vooruitgeschoven
stellingen zullen opgeven of versterken, waar
mee echter niet gezegd is, dat de huidige
positie zoo erg eilig isdat is zij geenszins.
En wat er verder gebeuren zal, kan naar
analogie van een schaakpartij aldus worden
voorgesteld: De aanvallen der Franschen
zullen gelijken op de sprongen van een kat,
en het Duitsche leger zal die zonder groote
verliezen kunnen weerstaan. Evenals bij het
schaakspel zullen systeem en methode ten
slotte den doorslag geven. En al mogen de
operaties der Duitschers tijd kosten, ten slotte
zullen zij den Franschen schaakmat geven,
zoo zeker als dat van kasteel en koning
tegen koning.
d*
De werkeloosheid neemt toe en
daarmee stijgen de aanvragen om
hulp bij het steun-comité, dat slechts y
rj-.- aan den aanvang staat van zijn taak. y
töjy Zoo het u mogelijk is, zonder
dan een vaste wekelijksche bijdra- g
y±.' ge af, ook al is die niet grootdan y
r-jtv weet het comité precies over hoe- y
veel het heeft te beschikken. y
Zendt uw bijdragen of uw toe- j
zeggingen aan het steun-comité, a
W ten Stadhuize, kamer no. 5. a
De zoogenaamde millioenen-nota zegt om
trent den toestand van 's Lands financiën
Ondanks de in de Staats-begrooting voor
1915 aan te brengen bezuinigingen zal met
de ontworpen verhooging en uitbreiding der
bestaande belastingen thans niet meer kunnen
worden volstaan. De groote eischen, welke
aan de schatkist zijn en nog verder worden
gesteld, zullen, in verband met de lagere
opbrengst, welke tengevolge van de crisis
van de meeste der bestaande middelen is te
verwachten, noodzaken, van de natie grootere
offers te vragen. Zoodra, al is het slechts bij
benadering, zal zijn te bepalen met welk
bedrag de middelen versterking behoeven,
zullen daartoe de noodige voostellen worden
aangeboden.
Op de Staatsbegrooting voor 1915 is het
Rijks-subsidie voor het herstellen van den
Lieve Vrouwe-toren teruggebracht van f4000
op f 2000.
Er is namelijk gebleken, dat, ten gevolge
van den eigenaardigen bouw en den slechten
toestand waarin dit monument verkeert, niet
zóo vlug kan worden gewerkt als de bedoe
ling was. In plaats van een bedrag van
f 8000 kan jaarlijks slechts de helft worden
verwerkt, zoodat over 1911 en 1912 slechts
ongeveer de helft van het Rijks-subsidie kon
worden uitgekeerd.
Met het Gemeentebestuur van Amersfoort
is daarom een nadere regeling getroffen in
dien zin, dat het subsidie zal worden ver
minderd tot f 2000 en verdeeld over een
grooter aantal jaren, met dien verstande ech
ter, dat het in uitzicht gestelde totaal van
f 25 000 door deze regeling niet zal worden
overschreden. Over de jaren 1911 tot en met
1914 zal vermoedelijk ongeveer f 10 000 k
f 11 000 kunnen worden uitgekeerd, zoodat, te
beginnen met 1915, nog gedurende 7 of 8
jaren een bedrag yan f 2000 zal moeten wor
den beschikbaar gesteld.
De Regeering wil een crediet van acht
millioen aanvragen voor het ten uitvoer bren
gen van openbare werken om daarmee de
werkloosheid te bestrijdeneen voorstel, dat
wel heel weinig bezwaar zal ontmoeten bij
de Kamers.
Als een deel er van eens kon afgestaan
voor het Kanaal door de Geldersche vallei.
In de eerste helft van September is weer
vlijtig ingelegd bij de Rijks-postspaarbank.
Bij het agentschap der Nederlandsche
Bank wordt óok weer aardig wat hard geld
ingewisseld tegen bankpapier. De groote
ontgraving der Keulsche en andere potten
met rijksdaalders en guldens heeft echter nog
niet plaats gehad.
Dat ook elders de kalmte terugkeert, blijkt
wel hieruit, dat van de f616 000 aan Ge
meentebons, welke Rotterdam uitgaf, op 15
September reeds tot een bedrag van vijf ton
weder was ingetrokken.
We vragen de bijzondere aandacht voor
de kennisgeving van het plaatselijk steun
comité.
Dat er kapers en vooral kaapsters op de
kust zijn, is al heel verkeerd. Want daardoor
kan het geval zich voordoen, dat menschen
worden gesteuud aan wie om grondige re
denen door het comité hulp wordt geweigerd.
Wie wil het steun-comité helpen aan een
25-tal mokers met langen steel.
Ze zijn noodig op het werk aan den Kalk-
weg en 't is toch oneindig veel beter, dat
ze voor een dag of wat worden ten gebruike
gegeven dan dat ze worden aangekocht.
De heer P. van Achterbergh, Vianden-
straat 38, die zich bij dat werk zoo zeer
verdienstelijk maakt, zal gaarne bericht ont
vangen bij wien hij ze kan laten halen.
De Amersfoortsche Zwem- en Polo Club
mocht thans weer f43.72 afdragen aan het
steun-comité als batig saldo van haar jongste
waterfeest, tevens het laatste in dit jaar.
De plaatselijke afdeeling van den Bond
van Ned. Onderwijzers hoopt het steun-comité
iedere maand te kunnen steunen met f 25.
Het gerucht wil, dat de gevierde zangeres
Tilly Koenen hier op 30 September in de
Groote kerk een concert zou geven ten bate
van het steun-comité.
Inderdaad is bij kerkvoogden een verzoek
daartoe ontvangen.
Zij waren aanstonds bereid het kerkgebouw
ter beschikking te stellen voor het goede
doeldoch wegens de Woensdagavond-gods
dienstoefening op 30 September en in ver
band met het op 22 September te. geven