Dinsdag 6 October 1914. No. 8476. 64e Jaargang. Stadsnieuws. AHERSFOORTSCEE Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cloeff'V HOOFDREDACTEUR F. J. 7HHDSRIES. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fx.— franco per poat 1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleële- en onteigening*- advertentlSn per regel 15 cent Reclames 1-^-5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar bulten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: S0RTSGR40HT 9. Telefoon 19 KENNISGEVINGEN. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter openbare kennis, dat hij hun be- «luit van 29 September 1914 aan de Maatschappij tot verkoop van petroleum, voorheen H. RIETH Co, gevestigd te Amsterdam, en hare recht verkrijgenden, voorwaardelijk vergunning is ver leend tot het oprichten van een ondergrondsch reservoir voor petroleum, met bovenliggend ijzeren pomphuieje en ondergrondsche toevoer leiding, op een gedeelte van het emplacement van het station Amersfoort, bij het kadaster be kend onder sectie D no. 377. Amersfoort, 3 October 1914. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgem'pater, Van RANDWIJOK. De Secretaris, A. 11. VEENSTltA. SCHOUW. De Burgemeester en Wethouders vatt Amersfoort, Gezien art. 22 van het Reglement op het onderhoud en gebruik der wogen in de Provincie Utrecht d. d. 8 November 1853 (Provinciaalblad No. 102), alsmede art. 1 der Verordening op de wegen en waterleidingen, Doen te weten, dat de bij voormeld artikel bedoelde Najaars-schouw over wegen, slooten en waterleidingen, aan hun toezicht of beheer onderworpen, zal gehouden worden op Dinsdag den 20 October aanstaande en volgende dagen. Wordende Bij deze de bepalingen van bovengemelde reglementen aan de belang hebbenden in herinnering gebracht. Amersfoort, 6 October 1914. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris. A. R. VEENSTRA. De Burgemeester, Van RA 'gemeester, NDWIJCK. GEWETEN. Wordt van iemand gezegd, dat hij geen last heeft van zijn geweten, dan drukt dat geen lofspraak uit. De ironie is er niet in te miskennen. Met evenveel recht zou men een bedelaar geluk kig kunnen prijzen, dat zijn banknoten hem niet hinderen en de beweging in de koers- noteering der effecten zijn nachtrust niet stoort. Vatten wij de spreekwijze op naar de letter, dan zouden er in hoofdzaak twee middelen zijn om dien last te ontgaan. Het eerste is volstrekte onderwerping. Geen tegensparte len, wanneer de innerlijke drager, de ver tegenwoordiger, de persoonlijke vertolker van het ethisch beginsel, ons den te volgen weg aanwijst. Hij beveeltwij gehoorzamen, zonder eenige moeite te doen voor het leve ren van het bewijs, dat hij ditmaal zich ver gist. Het andere is zeer eenvoudig. Men ver telt den waarschuwer, dat hij niets heeft in te brengen. Verheft hij zijn stem, dan luistert men niet of legt hem het zwijgen op. Gelet op zijn vaak gebleken volharding, kost dat in het begin wat moeite en ver- eischt het eenigen tijdmaar het gaat toch wel. Planten, hoe taal ook van levenskracht, verkwijnen, als haar uitschietende sten gels steeds worden afgerukt, en sterven eindelijk. De verschijnselen, die er op wijzen, dat de laatste methode vaak wordt toegepast, zijn menigvuldig, al leert ook de ondervin ding, dat zij voert tot zedelijken onder gang. En het is niet bij de individuen al leen, het is eveneens bij de gemeenschap pen, bij de maatschappelijke groepen, bij de natiGn, dat ze zijn waar te nemen. Er is een publiek geweten, evenals er is een publieke opinie. De laatste is iets sa mengestelds, uit de vermenging van onder scheidene elementen ontstaan, waartoe zoowel eigen vooroordeelen als vreemde voorlich ting behooren. De eigenlijke leiding heeft dat openbaar en algemeen bewustzijn van goed en kwaad, hetwelk aan den stroom van de volksontwikkeling in zedelijken zin de richting geeft, den volksgeest beïnvloedt in zijn waardeering van, zijn streven tot navolging van collectieve daden, op het tafereel der historie voorgesteld. Zij, die door hoogen rang of door opdracht zijn aangewezen om de richtingslijn van het nationaal leven te trekken, drukken op het volkskarakter den stempel hunner persoon lijkheid, maar ondergaan ook op hun beurt een wisselwerking. Spreekt bij dezen het geweten met luide stem en duidelijk woord, het geluid dringt door tot alle volkslagen en is de heilbrengende aansporing tot edele daden. Volk en Regeering zijn elkander waardig; d? krachten, die In het eerste tot ontwikkeling komei., bezielen ook de laatste, wier strevingen wederkeerig den te volgen weg zoowel aanwijzen als banen. Als nooit te voren leven wij in een tijd perk van groote verantwoordelijkheden. Met tot dusver niet gei-venaarden ernst dringt de vraag naar vorenHoe is het al dus kunnen komen r Hebben de mannen, die aan het hoofd der volken hebben ge staan gedurende het laatste veertigtal jaren, mannen van talent, opgekweekt in de boste leerscholen, gevormd door hun werkkring, bekend met allerlei omstandigheden, welke buiten den algemeenen gezichtskring liggen, niet begrepen, dat de wijze waarop zij de dingen leidden, moest uitloopen op de vreeselijke ramp, welke thans de mcnschheid met ondergang dreigt? Hebben die Staatslieden, die legerleiders, die diplomaten, hebben zij geen geweten, of wegen bij hen eer- en heerschzucht zóo zwaar, dat zij de schaal, waarin de zedelijke overwegingen zijn neergelegd, met wapen geweld omhoogjagen Men zal erkennen, de onderstelling ver oordeelt zichzelve. Het ware de verschrik kelijkste aller dwaasheden en de dwaaste aller verschrikkingen, den massamoord onder gru welijke omstandigheden te beschouwen als het ideaal naar hetwelk met bewustheid gestreefd werd door de mannen, die de volken aan hun hoofd hebben geplaatst, die zelfde volken, uit welker boezem nu het krachtvolste element wordt weggerukt en als een vormlooze, onder ijzerbrokken verpletterde massa tegen den grond geslagen. Maar wat dan? Er is gezegd en herhaald, dat deze oorlog moest komen, en al wat beproefd erd om de aanleidingen weg te nemen ten einde de uitbarsting te ontgaan, slechts kon dienen om tijd te winnen tot versterking van de machten, die zich gereed maakten tot het meten van hun verdelgingsvermogc». Dus, liever dan maar de schok dan dat zenuw achtig in spanning blijven. Dat wisten toch de leiders waarom lieten zij het er op aankomen, werkten zij het vertrouwen niet in de hand, wendden zij niet liever alle denkbare middelen aan om den boozen geest te bannen, die meer en meer tot de volken doordrong, den duivel te bezweren wiens verschijning aanstaande was? De bewering, dat van al die bestendige of afwisselende heerschers en voorgange-s de stem van het geweten gesmoord werd door de begeerlijkheden, die men uitingen van machtswaanzin zou mogen noemen, is te nuchter om juist te kunnen zijn. De geest, die de voorgeschiedenis van den wereld oorlog bezielt, is van zóo geheimzinnige vreeselijkheid, dat wij niet dan metschroom de vragen stellen, welke het thans onmoge lijk schijnt, op te lossen. Wanneer in een toekomst, die afzienbaar genoemd mag worden, het tijdstip voor een objectieve beschouwing van de tegenwoor dige gebeurtenissen gekomen zal zijn als de herstelbare nadeelen vergoed zijn en de droefheid over de onherstelbare verliezen den verzachtenden invloed van den tijd zal hebben ondergaan dan eerst zullen pogingen om de verantwoordelijkheden voor de uitwendige feiten vast te stellen tot eenige resultaat kunnen leiden. De vraag, of het dan ook zal gelukken tot de thans verborgen bronnen, tot de psyche der geschiedenis, door te drin gen, laten wij nog onbeantwoord. En al vindt de uitroep: »Dat zal nooit weer gebeuren» bij zeer velen weerklank, of er ook een profetie in ligt, kan niemand zeggen. Maar wij kunnen de gedachte niet van ons zetten, dat een ontzettend wanbe grip het begrip der volken op het verkeerde spoor heeft gebracht en de regeerders zoo danig heeft vermeesterd, dat het kompas van hun geweten de declinatie heeft onder gaan, waardoor de vloot, gevormd door de schepen van Staat, in verkeerd vaarwater is gestuurd, zoodat die vaartuigen nu elkander te pletter rammen. Het kan niet anders, of, welke veranderin gen de wereldkaart ook 11a dezen wereld oorlog zal vertoonen, er zal nog een wijziging van meer diepgaanden aard moeten plaats grijpen, willen wij de waarborgen versterken tegen een nieuwe zóo vreeselijke beroering van hel menschengeluk. Zoowel van het per soonlijk als van het gemeenschappelijk ge weten is een zuivering en verheldering wij zouden zeggen verruiming, indien aan de uitdrukking een ruim geweten niet dc beteekenis ware gegeven van iets, dat aller minst gewenscht mag hceten van de allerdringendste noodzakelijkheid En wij allen moeten daar het onze toe bijbrengen. R. N. 1® (3^ Als w' allen waarlijk broeders zijn (jg) En kinderen van een God, {jtó Dan is toch wol de mcnschenmin {otö 't Verhevenste gebod. tóg} (c& Welk dogma ook moog' scheiden, Uw broeder mag geen honger lijden, 9? Zendt uw bijdragen of uw toe- ii*} (3$ zeggingen pan het aleun-rowité, {3!/ ten Stadhuize, kamer uo. f>. Ds. W. J. Meiners, de veldprediker, zal geen gevolg kunnen geven aan zijn voornemen om morgenavond voor te gaan in de ge bedsure in de Groote kerk bier. daar de verloven zijn ingetrokken. I.aat ons aanstonds hieraan toevoegen, dat er niet de minste reden is tot ongerustheid. Als regel wordt geen verlof verleend aan een leger dat is gemobiliseerd. Dat in de laatste paar weken, gelegenheid werd gege ven, gezin of verwanten te bezoeken, was uitzondering. Nu Antwerpen wordt belegerd, zorgt het legerbestuur, dat het aan alle even tualiteiten het hoofd kan bieden en daartoe moeten alle hens aan dek zijn. Bij de Tweede Kamer is ingediend een voorstel om een nieuw crediet van 50 mll- lioen te verleenen, ter voorziening in de kosten van het onder de wapenen houden van leger en vloot en de verdere buitenge wone maatregelen, door de Regeering ge nomen in verband met de tijdsomstandighe den. Het toegestane crediet van gelijk bedrag begint langzamerhand uitgeput te raken hetgeen niet te verwonderen is, waar alleen de kosten voor het leger dagelijks op 4 a 6 ton gouds zijn te schatten. Het denkbeeld der Regeering om de tractementen der Rijks-ambtenaren met het oog op de buitengewone omstandigheden halfmaandelijks in plaats van eens per maand uit te bptalen, waaraan reeds een begin van uitvoering was gegeven, is weder losgelaten omdat de ambtenaren zclven er weinig mee ingenomen bleken. Dc Nederlandscho Bank en hoar agent schappen geven geen zilverboiis meer uit, omdat er reeds weer zilvergeld in overvloed Dc nachtdienst voor de Rijks-telefoon is opgeheven, Ifet Rijks-telegraafkantoor blijft ook uu 7 uur 's avonds nog geopend, doch ultslui tend voor militaire zaken. Aan het plaatselijk telefoonnet zijn thans aangesloten met no. 3j4 de hoor G. II. Rouwhorst, slagerij, Groenmarkt. 110, 355 de hoor Bern. Brom, koperslagerij, Lange straat 37. De II. IJ, S. M, heeft uitgegeven een aanvullingsblad op haar dienstregeling. Daarop zijn niet minder dan 63 wijzigingen aangebracht. Met zal dus zaak wezen, vooral bij aan komst aan een station elders te informeeren wanneer men kan terugkeeren, Gedurende dc mobilisatie van land- en zeemacht zullen door de spoorweg-maat schappijen worden afgegeven vacaiitie-kaarton ie, je en 3c klussc voor In uniform geklcodo militairen. Het algemeen plaatselijk Stoun-comité zag zich genoodzaakt, opnieuw een beroep te doen op de offervaardigheid, vooral van hen, die tot dusver het op geen enkele wijze steunden. Onze geldmiddelen minderen sr.el; ,vor- sterking daarvan is dringend noodig, schrijft het, en het vervolgt: «Kunnen wij met waardeering gewagen.van veel daadv/orkelijken steun, dien wij van verschillende zijden op zoo treffende wijze mochten ontvangen, van een algcmecnc steunbeweging onder Amersfoort s ingezeto- non is echter nog geen sprake. Daarvoor ontbreken veel namen op de lijsten van wekelijksche bijdragen en giften. Het aantal personen, dat nog niets heeft gedaan en waarvan toch verondersteld mag worden', dat het in staat is, iets voor de behoeftigen in onze veste te doen, is helaas nog 'groot. «Op de offervaardigheid van dezen doen wij thans oen dringend beroep! De crisis, die wij tengevolge van den wereldoorlog doormaken, doet zich met klimmende heftigheid gevoelen cn richt overal haar verwoestingen aan. In vele ge- gezinnen begint nijpend gebrek tc komen fatsoenlijke, zooveel mogelijk voor de buiten wereld verborgen gehouden, armoede wordt reeds geleden. Het werk, dat hot comité tot leniging van den nood doet en nog te doen heelt, is zwaar. Directe steun moet verleend, voorbereidingen tot hulpvcrschaftuig in de komende dagen moeten getroffen worden. Geld is daarvoor noodig, veel geld! Zij. die in de mconing vorkeeren, dat de nood niet zoo erg is. beseffen den ernst van den toestand niet. Wij geven hun den raad: wendt U tot het Gteun-comlté, Stadhuis, ka mer no. 5, cn stelt U van het ondersten- ningswerk op dc hoogte. Wij twijfelen niet of U zult zondor lang te dralen, met ruime hand geven en bijgaand biljet mot opgave van uw bijdrage invullen. Het wordt over enkele dagen teruggehaald*. Moge deze welsprekende oproep tot velen doordringen. Bedenkt toch eens, dat het stcun-comité bovenal wil voorkomen verval tot armoede. Gaat toch eens na, dat het daartoe onder meer helpt om de zooge naamde ziekenbussen, de begrafenisföftdsen en dc huishuur tc doon betalen, kortom honderdcrlel klcino maatregelen treft, welke samen groote bedragen aan geld eischen. Binnenkort zal- het steun-comité weer eenige mcedeelingen doen. Men zal er dan van versteld staan, In hoeveel werkelijk

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1