Dinsdag 13 $£l October 1914.
No 8479.
64e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naauilooze Vennootschap „De Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff
HOOFD-REDACTEUR
P. J. razsiBiss.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden tl-
franco per post ƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, offideële- en ontelgenlngs-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummer» naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht.
BUREAU:
XMTBQUAOBT
Postbus 9.
Telefven i«
kennisgeving.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Amersfoort I
maken bead, dat door den Gemeentelijken
Keuringsdienst is geconstateerd, dat door I
'pna'fpTXT1AI'5NH0Ef'' hu»8vromv van R. LOG-
riiSTEIN, te Soest, en door
ANTONIA Van VELUW, huisvrouw van J.
NIJHOF, te Barneveld,
Vrijdag 2 October j.l. op de botermarkt alhier
boter is gepresenteerd met onjuiste opgave van
de hoeveelheidde door vermelde personen aan
gevoerde hoeveelheden van een half en een kwart
K.G. werden bijna alle aanmerkelijk te licht in
gewicht bevonden.
Amersfoort, 12 Octobor 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris.
A. It. VEENSTRA.
Inlichtingen
gevraagd door
Richard Willemsen, Xavier Mincier, Alphon-
se Bauduin, Julien Belin, Jules Potard, Oscar
I.eiebure, Louis Hain, Jules Hennart, Emile
Boiteau, Gustave Boiteau, Albert Dumoulin,
Jan Baptist Segers, Joseph Verspreet, Philip
Groothae(r)s, Louis Albrechts, Raphael Ver-
kuyck, Victor Thijs (of Chys?), Joseph Fleur-
quin, Louis Devigne, I.ouis Bonnet, Edouard
Liégeois, F. J. van de Wijngaert, Leopold
Seigneur, Jan Batist Declercq, Frans Meeus,
Désiré Druart, Aimable Schollaert, Charles
Coart, Capron Adelson, Vital Maquet, Char
les Driesen, J. Eeckels, Jacques Boetz,
Marcel Simkens, J. Routenel, Henri Verstre
pen, Gustaaf Deproost, Frans Peeters, Falise
van den Bosch, Juvénal Cougniaux, Alphons
Schepens, Georges Cobut (sergeant-majoor),
I.éon Moreau, Auguste Hainaut, Tackaert-
Hector De Zaegtijd, Adolphe Sonck (sergeant;
fourier), Charles Spruyt allen 3e jagers
Joseph Viane, 3e vesting, Alois Doom (geen
korps genoemd) Gerard Timmermans, briga
dier 25ste batterij, Alphonse Hendricx, kor
poraal, Joseph van Even, sergeant, beiden
2e jagers, Dominicus Keustermans, se veld,
Charles Monnoyeur, wachtmeester 22e bat
terij, O. (of C?) Vantoren, korporaal, Jules
Delrue, Raymond Vandendrussche, Francois
Vanhoornbeek, Arnold Gillissens, Louis Hel
lemans, Cesar Colson, Louis Arnolz, Michel
Reynders, Francois Verholleman (uit Borger-
hout) door dezen geen korps opgegeven
Gérard Renkin, Prosper Dupuis, beiden 2e
vesting, Octave Delépine Thiesset, 2e infan
terie, Pierre Vangucht, Emile Huyck, beiden
grenadier, Arthur Wurms, 25e infanterie,
Isidore Lantsheer, ge infanterie, Lagneau,
korporaal ge infanterie, Joseph Geibert, ge
infanterie, Louis van Dessel, 26e infanterie,
N. Twistenberg, geen korps, Francois Van
denbranden, korporaal 26e infanterie, Jean
Hoyen, Henri Leclerc, Charles Soete allen
2e jagers, Emiel de Cat, 5e infanterie, Louis
Verdijck, 2e infanterie, Alexander Geens, ie
jagers, Frans van Loock, J. B. Eyckmans,
Jozef van Go(u)tum allen 10e artillerie;
Hector Roelandt, Emiel Peuss, beiden genie,
Constant Sempoux, hoornblazer 5e infanterie,
J. E. van Bulck, Isidoor Peetere, beiden 12e
'infanterie, Corneel Toen, 2e grenadiers.
Gevraagd over:
René Lecrenier. korporaal 14e infanterie,
uit Grivegnee.
Rodson Wilmotte, maréchal des logis,
uit Grivegnee.
Alphonse Dusseu, omstreeks 45 jaar, uit Ant
werpen.
Familie Vermetten, uit Antwerpen.
Frans Joosen, idem.
Johannes van Oorschot, uit Brussel.
Men wende zich tot P. J. Frederiks, Kor-
tegracht 9, over het Postkantoor.
Met de uitgewekenen. I
Ook Amersfoort heeft, sedert het vorige j
nummer van deze courant verscheen, een
kleine duizend burger- en een dikke tien-
duizend militaire gasten gek-egen en met
groote hartelijkheid ontvangen."
Zóo gauw als Zaterdagmiddag het gerucht
werd verbreid, dat de eerste 500 zouden
komen, en zóo snel als vrouwen en jonge-
meisjes er op uit trokken om dekens en
kleeren en huisraad in te zamelen, en zóo
gul als bergen en nog eens bergen werden 1
opgeladen op de karren, die in sommige
straten tien en meermalen moesten terug
komen en onmiddellijk weer werden volge-
gestapeld. Klokke 12 hingen we het eerste
biljetje waarbij hulp werd gevraagd, voor
en reeds om half een hadden we een kamer
vol goederen.
Onder de krachtige opperleiding van den 1
energieken Burgemeester werd gezorgd voor
voeding en slaapgelegenheid en toen om
ruim middernacht in plaats van tegen 8
uur de eerste trein met Belgen aankwam,
was alles gereed.
Wat is er gewerkt
De groote zaal van de sociëteit »Vereeni-
ging« was aangewezen als algemeene eet
zaal en daarheen zouden allen worden ge
leid om, na de heel lange reis, eerst nog te
worden gelaafd en vervolgens naar hun tij
delijk nachtkwartier te worden gebracht.
Wat de heer I\ Palstra zijn naam
worde genoemd, en niet éen van de zeer
velen, die uren achtereen in touw waren om
mee te helpen en wier of wiens naam hier
wordt verzwegen, eenvoudig omdat er niet
aan te beginnen is, allen op te sommen, zal
dit andere dan hoogst naatuurlijk vinden j
met zijn op alles raad wetende echtge-
noote en hun staf van Heilsleger-offi-
cieren en vooral den kastelein der sociëteit
en diens vrouw in het uit den aard
der zaak veel te kleine keukentje hebben
gesloofd, is beter te raden dan te beschrijven.
In den kortst denkbaren tijd een flink avond
eten gereed te hebben voor vele honderden
gasten is geen kleinigheid.
En al die slaapplaatsen in orde maken en
al die bedden spreien en al dat aandragen
van allerlei. Hoe dikwijls hoorden we: «ik
ben als gebroken» om telkens weer te zien,
dat de klaagsters weer nieuwen moed had
den gevat en alweer druk in de weer waren.
Op den geweldigen vloed van uitwijkelin
gen, vooral uit Antwerpen en omgeving,
was het spoorwegvervoer niet berekend;
vandaar, dat de treinen vele uren later
kwamen dan aanvankelijk werd getelegra
feerd en dat gansche zendingen verkeerd
werden gedirigeerd. Over een paar dagen
zal echter alles in orde wezen, zullen de
plaatselijke comité's niet meer worden opge
schrikt door een telegram «over een paar
uur komen er weer een paar honderd' en
zal d«* algemeene inlichtingsdienst in volle
werking kunnen komen.
Gelijk wel vanzelf spreekt, is het éen
vragen naar verwanten of kennissen. Men is
elkaar kwijtgeraakt op den langen marech
naar veilig Nederland; men heeft gehoord,
dat hier ook militaire landgenoótën zijn
geïnterneerd; en over en weer vraagt men.
En daar tusschen de vreeselijke verhalen
van doorgestane ellende, óok op de vlucht,
waarbij veelal alleen het leven werd geborgen.
Is 't wonder, dat de over-vele aanvragen
uit alle standen zelfs uit de allereen
voudigste werkmansgezinnen om de kin
deren tijdelijk af te staan resoluut werden
geweigerd en dat de waterlanders kwamen
als voor de kinderen een stUKje speelgoed
werd gebracht of een prentenboek of een
plakje chocolade. Eerst gister gingen enkele
oudere er toe over, een kind tijdelijk af te
staan, omdat zij hadden gevoeld, dat zij, die
dikwijls baden en smeekten om zoo'n peuzel,
er heel goed voor zouden zijn en de kin
dertjes het dus nóg beter zouden hebben
dan thans bij vader en moeder zelvtn.
Weet ge wat zoo heel mooi was, zoo
roerend mooi Zondagavond, toen de tweede
groote groep kwam, te zien hoe allen als
om strijd zich aanboden om de «bagage»
wat in der haast saamgeraapte kleeren
in een doek te dragen of een kind op
den arm of aan de hand te nemen.
E11 wat zoo heel welsprekend is? De
kleine giften, meer dan schatten waard, en
de opofferingsgezindheid.
»We zaten vanmiddag samen te schaften
en toen zei ik: jongens, we moesten eens
een grapje hebben voor die arme menscben
en toen, mijnheer, hebben we allemaal wat
gegeven, 'tls wel niet veel, maar wij hebben
ook niet veel te missen. En hier is 't«. Dat »het«
was bijna drie gulden, die ons werden ge
bracht. De brave man was verlegen als een
kind, dat het zoo weinig was. Wij noemden
het heel veel, want we wisten hoe heel hard
er voor wordt gewerkt.
Of: »We hebben 't zelf niet breed; maar
waar er eten is voor zes, is er ook wel eten
voor zeven en een slaapplaats hebben we al
ingeruimd. Zend u er maar gauw een«. En
dan dat kennelijk leedwezen als ge moet
meedeelen, dat, voorloopig althans, de men-
schen worden ondergebracht in een der 10
groote lokalen, hetgeen óok noodig met is
het oog op allerlei zeer noodige maatrege
len, waarvan we slechts noemen het inschrij
ven in de registers van den Burgerlijken
stand, en den uitstekend ingerichten genees
kundigen dienst.
F.én zaak is te betreuren de onkieschheid
om deze menschen aan te gapen.
Dat men dit toch nalate dat men toch
begrijpe, dat zoowel op straat als in de ver
blijven de menschen ongemoeid moeten wor
den gelaten; dat het geen kijkspel geldt.
Wat zullen we vertellen van de nacht
verblijven? Ze zijn alle zoo practisch en
hygiënisch mogelijk ingericht. Het grootste
het pakhuis van de firma H. Gerritsen,
aan den Kleine Koppel heeft niet alleen
heel mooie verlichting met Kittson-lampen,
door de heeren Meinesz Klaarhamer in allerijl
geïnstalleerd, maar ook een eigen brandwacht.
Nu 't gelukkig mooi weer is, wordt er
druk gewandeld en steeds zijn er geleidsters
en geleiders te over, die den weg wijzen
naar de mooiste puntjes en naar de
infanterie-kazernes, waar immers de landge-
nooten zijn. Als het slecht weer wordt,
vinden de menschen een recreatie-zaal inde
groote zaal van »Amicitia«.
Nog even vermeld, welke onschatbare
diensten de vracht-auto van de firma Van
Vollenhoven bewees door óf de ouden van
dagen en de heel kleine kinderen, óf de bun
deltjes goed te vervoeren, tot diep in den
nacht.
Het vele en goede werk van de transport-
colonne van «Het Roode Kruis» mag ook niet
vergeten, die zieken en gebrekkigen uit de
waggons droeg en met liefdevolle zorg ver
voerde.
In de Infanterie-kazernes en in tenten op
de groote grasvelden daar vóór zijn een
12 000 Belgische militairen van alle wapens
ondergebracht, menschen wien men 't kan
aanzien, dat zij weken achtereen in 't veld
waren, overdag geweldig lange marschen
maakten en 's nachts hard werkten aan
loopgraven of wat dan ook, menschen die
eerst na langen tijd tot rust zullen komen,
doch reeds zich veilig weten en daarvoor en
voor de hartelijkheid die men hun betuigt
heel dankbaar zijn. «Dank aan Holland» en
«Merci iï la Hollande» schreven ze met krijt
op de waggons en hier en daar op een deur
en de laatst aangekomenen, voor wie uit
den aard der zaak geen eten voorhanden
was, hielden niet op, de loftrompet te steken
over de omwonenden, die hun koffie en
brood kwamen brengen.
Hoe schril steekt daarbij af het schande
lijk bedrijf van enkelen, die deze menschen
bestelen, een frank wisselen voor een kwartje,
aanbieden peren te koopen en, als hun te
goeder trouw een vijf-frankstuk wordt over
gereikt door het stevig gesloten hek, met
dat laatste geldstuk van een armen soldaat
verdwijnen onder de tallooze kijkers
Thans is daaraan een einde gemaaktIaat
wel licht, maar toch niet te laat. Pas gister
werd het ruchtbaar en in de kazerne is
gewaarschuwd en aan de politie kennis
gegeven.
Er zijn er ook, die Belgisch geld opkoo-
pen tegen schandelijk lagen prijs.
Ook hieraan is nu paal en perk gesteld.
De Nederlandsche Bank (Muurhuizen 13,
bij het Postkantoor) zal weldra inwisselen
tegen den koers van 47.75. Zoolang de
agent dier Bank nog geen machtiging daar
voor heeft, belast de firma Methorst Van
Lutterveld (Muurhulzen 15) zich met die
inwisseling.
Ook hiervan is kenis gegeven in de ka-
zerne.
Vele der 150 officieren hebben intrek
genomen in hotels of bij particulieren. Bij
het zoeken van kamers worden zij trouw
bijgestaan en de meesten zijn reeds heel
goed geslaagd. Allen zijn geïntroduceerd
in de sociëteit «Concordia*, terwijl ook voor
hen wordt gezorgd voor lectuur, couranten
en tijdschriften zoowel als boeken.
Onze nieuwe stadgenooten willen de gast
vrijheid, welke Amersfoort betoont aan hun
naar hier gevluchte landgenooten, recipro-
ceeren en zinnen op middelen om iets blij
vends tot stand te brengen, iets, dat de
Gemeente ten gdede komt zonder dat het
schade doet aan de werkverschaffing.
Zoodra de plannen, die uit den aard der
zaak nog slechts zeer y^ag zijn, vasteren
vorm zullen hebben aangenomen en de
goedkeuring der autoriteiten zullen hebben
verworven, zullen we daarvan ietsfneydeelen.
Het verblijf van burgers en van militairen
kan van langen duur zijn. Ook daaraan is
gedacht en allerlei maatregelen worden ge
nomen om te voorkomen, dat de menschen
zich vervelen. I 3ctuur en werkverschaffing
weer zonde: werklooze stadgenooten
te benadeelen staan mede op bet zeer
uitgebreide programma.
Ten slottehouders van Belgische Post
spaarbankboekjes (echter niet van spaar
boekjes van volksbanken) kunnen daarop
op de in België geldende voorwaarden ten
Postkantore terugbetalingen krijgen.
Hoe verheffend,
En treffend
Was uw liefde
Bij zwervlings verdriet.
Doch vergeet ook de armen
Uit Amersfoort niet.
Zendt uw bijdragen of uw toe
zeggingen aan het steun-comité,
ten Stadhuize, kamer no. 5.
Architect H. Kroes en het kerkbestuur
van de Franciscus Xaverius-kerk, aan het
Z»nd, hebben de groote welwillendheid gehad
om te bevorderen, dat nu reeds de wonin
gen, door die kerk aangekocht en gelogen
aan het Zand, worden afgebroken en dat bet
puin daarvan wordt vervoerd naar en ge
bruikt voor verharding van den Kalkweg.
Op die wijze toch geraakt het steun-comité
geheel kosteloos in het bezit van een flinke
hoeveelheid puin en kan het dus weer velen
aan het werk houden.
Nogmaals vestigen we de aandacht op het
concert door Tilly Koenen en Loyis Robert
aanstaanden Vrijdagavond in de Groote kerk
te geven ten bate van het steue-comité.