Donderdag ]9 November 1914. IIEBSFOOBTSCHE COURANT. No 8494. 64e Ja&.-„ang. z rdz - Uitgave van de Naainlooze Vennootschap „De Aniersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff'1 HOOFD REDACTEUR F. J. FREDSRIES. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, Abonnement per 3 maanden f 1. franco per post ƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, offieieële- en onteigenlngs- advertentiën per regel 15 cent Reclames 15 regels 1.25. Bewijsnummers naar huiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advërtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: 2ZORT&GHAC2T 9. K Jt N N I 8 G E V 1 N U B N. GROENTEN- en FRUITVEILING Amersfoort en omstreken. Dinsdag 17 November 1914. Spruiten 30 a 51 cent per ben. Snijboo- nen 37 cent per 100 stuks. Pronkers ij cent per 100 stuks. Bloemkool f 4.50 a f 7.50 per 100 stuks. Witte kool f 4.00 a f 8.00 per 100 stuks. Roode kool f 2.00 a f 4.00 per 100 stuks. Savoye kool f 3.00 a f 4.00 per 100 stuks. Prei 16 a 20 cent per bos. Bleek selderij 13.5 cent per bos. Knolselderij 6 a 13.5 cent per bos. Andijvie 45 a 50 cent per 100 bos. Mispels 5 cent per pond. Appelen (zuur) 5.5 a 6.5 cent per pond. De Burgemeester van Amersfoort hrengt ter kennis van belanghebbenden, dnt, blijkens schrijven van den Commissaris der Ko ningin in deze Provincie van 1G November l'JM, 4e Al'deeling, no. 8067, in de Gemeente Mijdrecht een geval van miltvuur is voorge komen. Amersfoort, 18 November 161-1. De Burgemeester voornoemd, Van RANDWIJCK. Zijn we wel zoo rijk? Wie in het buitenland over Nederland hoort spreken, verneemt altijd weer de meening. dat ons land onder de rijkste landen der wereld beuoort. Nog onlangs, toen honderdduizenden vluch telingen onze grenzen overtrokken om hier hulp en steun te zoeken, redeneerde men wel over het mooie, dat Nederland zooveel barmhartigheid bewees, maar dadelijk voegde men er dan aan toe: »Maar Nederland is ook zóo rijk, dat geen land ter wereld het beter zou kunnen doen«. Hot werkt natuurlijk tamelijk ontnuchte rend als men bemerkt, dat Nederland niet zoo rijk is, integendeel eerst heel wat later komt in de rij der Staten, als ze naar hun rijkdommen worden gerangschikt. Dr. Blink heeft in Vragen van den dag' een opgave gedaan van de rijkdommen der verschillende landen en tevens de cijfers gepubliceerd van de nationale schuld. Ken onzer groote bladen bracht die cijfers onder de oogen van het publiek en zei hoe, in Hagranten strijd met de waarheid het is, nog maar steeds te spreken van het »stein- reiclie* Nederland en het te doen voorkomen, al ware ons land een der rijkste van Europa. De gegevens komen hierop neer, dat naar verhouding, onder de rijkste landen eerst komt 1. België met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, groot f8500. Alzoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezin nen door elkander van f42,500; 2. Engeland met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, groot f9500. Alzoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezin nen door elkander van f32500; 3. Frankrijk met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, groot f5400. Alzoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezin nen door elkander van f27000; 4. Duitschland met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, groot f3000. Al zoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezinnen door elkander van f15000; 5. Oostenrijk-Hongarije met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, f 2000. Alzoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezinnen door elkander van f 10000; en 0. Nederland met een bezit van per hoofd, voor alle inwoners, groot f 1300. Alzoo, het gezin op 5 leden gerekend, voor alle gezinnen door elkander van f 6500. I De schuld, die hier tegenover staat, maakt I deze ongunstige verhouding voor ons aller- k minst goed. België, met een bezit per inwoner van f f8500, heeft aan schuld f245 per inwoner. Engeland, met een bezit per inwoner van f 5400, heeft aan schuld f 185 per inwoner. Frankrijk, met een bezit per inwoner van f5400, heeft aan schuld f400 per inwoner. Duitschland, met een bezit per inwoner van f3000, heeft aan schuld f50 per inwo ner. Oostenrijk-Hongarije, met een bezit per inwoner van f 1300, heeft aan schuld f 190 per inwoner. En Nederland, met een bezit per inwoner van 1300, heeft aan schuld f 140 per inwoner. Er is dan ook geen quaestie van, of het historisch gerucht, dat vooral in Duitsch land nog steeds opgeld doet, als waren wij, na Engeland, naar verhouding, het rijkste land ter wereld, is wel waar geweest, maar is 't lang niet meer. Althans zoo dr. Blink deze cijfers juist gafen dat deed hij, de nauwkeurige werken, natuurlijk. Naar verhouding 't rijkst is thans België. Dan komt Engeland. Na Engeland komt Frankrijk. Na Frankrijk Duitschlar.d. En eerst als daarna nog Oostenrijk-Hongarije de bedroeg die achterstand nog f365 240. Kr I wordt veel te veel gebruik gemaakt van vrijdom van port aan en door militairen, óok door hen die het stuivertje voor een brief I I best kunnen missen. Dat wreekt zich. I De raming over éen maand, die f 16 635 416 Katholicisme en Protestantisme. Dr. II. J. Toxopeus, die Dinsdagavond in de plaatselijke afdeeling van den Ned. Pr tcstantcn Bond een rede hield over »Hct bedraagt, overtreft in October f263615 het cijfer der ontvangsten; meer ie Augiitiu,» vcrscbilll!nd k„aktM va0 hct Katholicl.tn. .va,de achter.,and f 3 907 J,0 en Sep. he, prote„antllra<1 leidde deze In me. .ember f5546345, en du. i. er betrekkelijk kor( w wf| beur, dat een belangrijke voorn,.gacd hoorder» en ap.eker me, geheel verechillende De opbrengst van de middelen October dachK„ olka„ kogm het ,eidt was f,637, 80, dat f, 74, 66, mmder teIcur.telli,,K. en zeideal aanstonds, dat 1 dan in Wijnmaand .„j maar ,n Augustus j J,erlei ds va„ hat pr01„. bedroeg dat nadcchg verschil f 140=135 en en ,|cUJk| van het K„. ,n September f3 =74 046, zooda, alweder een thollcilm. wildo omdat men er verblijdende vooruitgang valt te con. ateeren. aan hec( h,"t«„n hemolh vor. Gaan wij nu de onderdeelen na dan blijk I heff mer ama^kc n bel"ü,,«c" t,ltlnaal ™ot omdat geen wanklank mag gehoord In dezen f,066 achter bteven tegenover een surplus algemeen verbroedering door de I vin f464618 in September. De opbrengst 6 'Ine Cen.irlUntnnli.... ,1 inliln mnt e,, ii.fi. itn der Grondbelasting daalde met f59916: do revue gepasseerd is, komt pas op de zesde Bedrijfsbelasting (hoofdsom en opcenten)gaf plaats Nederland, en zulks met een nog ta melijk zware schuld. Het is goed, hierop eens te wijzen, vooral thans, want 't is altijd gevaarlijk voor vol te worden aangezien. Vooral nu in deze slechte tijden, nu we als neutrale Staat onze positie moeten be waren tusschen de oorlogvoerenden en men geneigd is, veel op onze rekening te schui- f109591 minder. Daarentegen wijzen het Personeel f45911 en de Vermogensbelasting (hoofdsom* en opeenten) f93 114 meer aan. Bij de accijnzen werd het reeds gemelde hoogere cijfer verkregen doordien de suiker f 75 048 meer opbracht, het gedistilleerd met f37529 steeg, de bieren en .azijncn f 17 35S meer gaven en ook de geslacht-accijns met f38054 klom, waartegenover op de ven. En óok omdat velen in eigen-land nog wijnaccijns f 13-154 minder werd ontvangen meenen, dat er hier zulke enorme kapitalen en het zout f 25 487 minder opbracht. 1 )it zitten, dat we verschillende zaken best kun- alles geeft een zuiver beeld van don toestand nen doen, en dat onze lasten zonder bezwaar nog heel wat grooter zouden kunnen wezen. Men is er licht op uit, onze gegoede in gezetenen als financieel schier alvermogend voor te stellen en bovendien is het niet wen- schelijk, dat men meent, dat we zóo rijk zijn, omdat het zeer op onze schade zou kunnen uitloopen bijaldien in het buitenland de ver keerde dunk omtrent onzen rijkdom stand hield en omdat het bij de regeling van onzen economischcn toestand zaak wordt, nu toch eindelijk eens op te nierken, hoe Nederland, altoos vergeleken bij andere Staten, naar verhouding achteruit gaat cti dus zijn draag kracht vermindert. aan gene zijde van onze grenzen. Spr. wilde trachten, zooveel mogelijk een I eerlijke schets te geven van het Protestan- j lisme en het Katholicisme; hij wilde dit I trachten, omdat hij, als Protestant, bevoor- j oordeeld is en dus heel moeilijk onpartijdig i kan zijn, al zou hij ook zooveel mogelijk «kregen aoorainn be suiker lrach,;'„ tóJb,ijïe„. Uit den aard der raak ral een reer groote plaats worden ingeruimd aan het Katholi cisme en een kleine aan het Protestantisme, Immers de leden van den Protestanten Bond hebben altaus veilige notie van het laatst'*, terwijl zij veelal van het eerste al bitter weinig weten. De kerktaal, die haar eigen manier van spreken heeft, mankt liet gebruik van vreemde woorden noodigspr. zal trachten, die te vertalen. waarin wij ons thans bevinden, liet totaal-cijfer der indirecte belastingen wijst een lager bedrag van f726487 aan. Feitelijk kan daarop f229 247 in credit wor- den gebracht als mindere opbrengst van 1 de successiebelasting, die f 229 247 ten J achter bleef in October, terwijl dat tekort in September f439940 bedroeg. Doch ook I dit houdt verband met den oorlogstoestand, 1 immers mot de lagere koersen der effecten. Overigens hebben tot het totaal-tekort op de rubriek der indirecte belastingen bijge dragen de zegclbelasting met f196302.de registratierechten met f 269 060, de hypo- lilt dc omstandigheid, dat de Christenen van het Westen behooren óf tot de Koomsch- Katholleke kerk óf tot de Protestantsche kerkgenootschappen, volgt de mogelijkheid eu het recht om Katholicisme en Protestan tisme te vegelljkcn. Hiermee is tevens reeds een groot punt van verschil genoemd; want er werd gesproken van de Katholieke kerk en van Protestantsche kerkgenootschappen. Die kerk is éen, in alle deelen der wereld O j I 1 'IC Ml A It, L.t-II, II .till 1tt-L.lk.lt tit.I tVDtCItt theekrechten met f 31 456. Dft wijst op den (|oor <)ft illtlividunlistische werking van het De Rijksmiddelen. Ook de derde maand van het oorlogsjaar is zeer nadeelig geweest voor 's Rijks-schat- kist en was f 1 742 661 minder dan in j October 1913, doch geeft, betrekkelijk ge- 1 sproken, wel eenige reden tot tevredenheid, "ipefl fleii achterstand zelfs vrii stilstand in allerlei transactiën, De toestand teekent zich wel het scherpst i af bij dc belasting op gouden en zilveren I werken, die gemiddeld f 50000 per maand j opbrengt, maar in October van dit jaar I slechts f 10128. Bij 1913 is deze belasting ruim f 110000 achter. I)e domein-opbrengst verminderde met f 26002, Ook bij de Staatsloterij was er nog teruggang van f 133 809, doordien slechts want m heeft den achterwand teil» vnj f k„s-"wsrd o,,,™,,; plaat, bew?r2 Jerm"'-C' u f 16; veris, lrt, jaa? October. Dc vtech- Wc, hebben wij cm lc October, na verloop 'htaktri, brachten ,lcsht» f .,'40 op, leden jaar op dat tijdstip mochten hoeken b f „ntra„gbn, v"".Je." (dat overschot is thans veranderd in een Eindclijkde Invoerrechten en de lood- tekort van f 5*8 =70) en wel is het eind- j belangrijke factoren in cijfer teruggegaan, want de tekorten van <ertwM> gavc„ onderschei,lijk Augustus en September hebben rjch opeen- j (M„1;1 en f ,8 minder dan in October 1913; maar ook hier is toch betrekkelijk gehoopt. Einde Augustus was de totale achterstand f i 121 516 en einde September f 1 148613. Ook bij de raming is de achter een verblijdende vooruitgang, wantin Septeni- I ber werd op de invoerrechten f 722 705 Protestantisme ontstond de schier hope- loozc verdeeldheid in tallooze kerkgenoot schappen. Van de beginne af heeft het Christendom zich geopenbaard in kerkdijken levensvorm (een objectief heils-instiiuut met sacramenten) eti secte-vereenigingen (groepen menschen, die vrijwillig zich samenvoegden om een Chr. leven te leiden). In de Katholieke kerk heersoht het gezag en treedt op den voorgrond de eereüienst, die geen rekening houdt met het individuhet Protestantisme, en vooral liet vrijzinnig Protestantisme, is in hooge mate individueel, want het is de vrij making van den menschelijken geest en kan daarom nooit leiden tot de vorming van éen algem *cne kerk. Dat is zijn glorie, maar tevens zijn zwakheid, want dit individualisme I geeft ook aanzijn lot groote verdeeldheid, 1 waartegenover de Katholieke kerk staat ala eenheid. En terwijl in de Katholieke kerk de cultus, tiitoincr tóeorenomen Finde Augustus hadden uer wcr<* n.P invoerfecbten - <ie eeredienst, met zijn altaar, zulk een groote wfi f450 4^2 en^inde Septmnber fT 10 85 '«vangen, thans „3= 0=8, on „p de lootte- hLt, de 1-ntewu.uchc y .4 459 43= en einde september 5 =40,52 geldan f 6to, than, f j 5echtt haar^vr(j prolai„he„ preekutoel, minder ontvangen dan waaroo trerekend was 1 //u,u' ",a,,a slechts haar*» vrij prozaischen prcektstoel, "S i doch biedt te gètijk meer plaats voor jihantasie. en thans bedraagt het nadeelig verschil reeds 18631068. Maar de overige cijfers zijn betrekkelijk gunstig. Er zijn zelfs twee rubrieken, waarvan het eindcijfer is vooruit gegaan; de accijnzen hebben f 129 248 meer opgebracht en de telegrafen hebben een voorsprong van f 311 828 op het cijfer van October 1913. Wij moeten er echter dade lijk bijvoegen, dat ook deze gunstige uitzon deringen met den oorlogstoestand nauw ver band houden. Er zijn, door den toevloed van vluchtelingen, zooveel magen meer te vullen en de telegraaf en de telefoon staan in deze dagen niet stil. Ook ditmaal geven de posterijen een tegenhanger; zij leverden i 291 137 minder op, doch de vorige maand werkelijk nog reden van tevredenheid, j Wij zijn nu over het tot dusver verloopen 1 jaar gekomen tot een eindcijfer van f 157 722 79,8 er moet over de laatste twee maanden nog f 41 9°2 202 ontvangen wor den om tot het volle ramingscijfer van f 199625000 over het volle jaar te komen. Er wordt in November en December steeds nog heel wat binnengehaald, doch wij kunnen nu al wel vaststellen, dat 1914 met een belangrijk tekort zal sluiten. De macht van het woord is wel heel groot, I omdat daaruit spreekt het geloof, dar een vuur is, waaraan men zich kan koesteren maar óok schroeien doch in do Katholieke eeredienst moet wezen een zeer sterke ge- dachtenkracht, welke niet kan bestaan bij den Protestantschen eeredienst, omdat men liicr niet kan weten hetgeen zal volgen, i In 't kort: in het Protestantisme is be 1 lichaamd als lieorschende gedachte dc per soonlijke gedachte van Gods heilswilhet Katholicisme brengt meer naar voren Gods koningschap op aarde, De Katholieke moraal I is, ala sedert haar ontstaan in omstreeks 180 van onze jaartelling, de leer der verdiensten

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1