Donderdag 26 November 1914.
No 8497.
64e Jaargang
Stadsnieuws
COURANT.
IJitgBTe van de Maantlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. yan Cleeff"
HOOFDREDACTEUR
F. J. THSDSRZSa
AMERSFOORT.
Verschijnt Dtnsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden /1.
franco per post ƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer m ent. Hij regcl-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, offideSle- en onteigening»-
advertentiSn per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers m cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de Incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTZGRAOZT 9.
[bus 9. Telefoon 19
KENNISGEVINGEN.
Ontrekking van grond aan den
openbaren dienst.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat zij het
voornemen hebben, aan den Raad voor te
stellen, aan den openbaren dienst te onttrek
ken een gedeelte van de Groenmarkt, gren
zende aan de woning van den koster van
de St. Joriskerk, nader aangeduid op een ier
Secretarie (kamer no. 8) ter inzage liggende
teekening.
Bezwaren tegen deze onttrekking kunnen
bij hun college worden ingebracht tot en
met 5 December a.s.
Amersfoort, 21 November 1914.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
VAN RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gelezen het Provinciaal blad van Utrecht,
No. 9U van 1914
Brengt ter kennis var. belanghebbenden, dat
in de Gemeento Gothen en in de in gemeld
Provinciaal blad nader aangegeven gedeelten
van de Gemeenten De Bildt, Bunnik, Houten,
Odijk, Werkhoven, Wijk bjj DuurBlede en Zeist,
wahrin tbbns de jacht is gesloten voor zoover
betreft de jachtbedrijven, vermeld in artikel 15,
lilt. c en d der Jagtwet, de jacht op water
wild en de jacht op klein- en grof wild voor
de uitoefening van alle geoorloofde jaohtbedrij ven
zal zijn geopend »an 28 November tot en met
December 1914 en vau 28 December tot en
met 31 December 1914
Wijst voorts de eventueel ia deze Gemeenten
woonachtige belanghebbenden op de in hel ge
bied der Nieuwe Hollandsche Waterlinie gel
dende politieverordeningen, die in algemeenen
zin verbieden om militaire terreinen te betre
den en bij het verrichten van militaire werk
zaamheden of het houden van militaire ue'snin-
gen binnen een afstand van 300 M. van de
plaats waar een en ander plaats heeft, stil te
staan
wordende als militaire terreinen beschouwd:
vestingwerken, vestinggrachten, wallen, bedekte
wegen, geschutopstrilingen, schansen, loopgraven,
versperringen, werktuigen en waterkeeringen van
de inUDdatiën, alsmede plaatsen waar werkzaam
heden ten oehoeve van de verdediging worden
verrioht, benevens kazernes, kampementen of
bivaks.
Amersfoort, 24 November 1914.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
GROENTEN- en FRUITVEILING
Amersfoort en omstreken.
r'nsdag 24 November 1914.
Witte kool f 0.05, Savoye f 0.05, Roode
f 0.02.5 alles per stuk, Spruiten f 0.45 per
ben. Boerekool f 0.S0 per 100 struiken. Prei
f 0.31, Bleekselderij f o.r i, Knolselderij f 0.10,
Schbrsenberen f 0.06 alle per bos. Wortelen
f 1.60 per bos. Mispelen f 0.08 per pond.
Witlof f 0.14 per pond.
Belasting of leening 1
Wat kunnen wij, Nederlanders, toch hin
derlijk naief doen hindelijk, niet kinderlijk
een kind verstaat gelukkig de kunst nog
niet om zwart en wit met elkaar te verwar
ren.
Als iemand den dag der mobilisatie en de
eerste dagen van Augustus bij den boer en
den burger ware rondgegaan en had gezegd
>gij kunt het lot van België ontgaan mits
ge maar zoo spoedig mogelijk onze Regee
ring helpt aan contant gelde, boer en bur
ger en allen, die toen geen enkel dubbeltje
heetten te bezitten, hadden hem dolgraag heel
wat meer gegeven dan den in enze Historie
zoo bekenden tienden penning.
Indien in een gezin een buitengewone
omstandigheid zich voordoet, bijvoorbeeld
de huisarts consult verlangt van een profes
sor, dan aarzelt niemand, de hoogere uitgave
zich te getroosten en niemand zal er ook
later over spreken, dat zijn huishoud-budget
opeens met zoo'n groot bedrag werd over
belast.
Begin Augustus was er slechts éen ver
langen: kost wat kost het gevaar te ont
gaan; en een eenstemmigheid, die sinds 1830
baar wedergade niet vond.
Dodi nu de kou van de lucht is men
meent althans veelal, dat er volstrekt geen
gevaar meer dreigt put men zich, als vóór
de crisis, uit in Ingezonden stukken en tracht
men weer voor wit te doen doorgaan het
geen zwart is.
OorlogsbelaBting dan wel oorlogsleening
is de vraag, die thans zwaar de gemoederen
beweegt.
De groote kosten, veroorzaakt door de
mobilisatie en tal van andere met de buiten
gewone omstandigheden verband houdende
maatregelen, uitgaven waarvan het einde
niet is te overzien, vereischen buitengewone
middelen tot dekking. Dit heeft men van
den eersten dag kunnen voorzien het is een
onafwendbare noodzakelijkheid. Reeds spoe
dig werd dan ook door velen de vraag ge
steld op welke wijze die middelen moesten
worden gevonden. Twee stelsels traden daar
bij op den voorgrond een belasting ineens
op de groote of grootere vermogens, dan
wel een leening, waarvoor de rente en aflos
sing eveneens in de belastingen moesten wor
den gevonden. Beide stelsels vinden hun
aanhangersde Regeering koos het laatste
en diende een leeningsontwerp in," met aan
wijzing van de middelen tot dekking van
rente en aflossing.
Dat dit bestrijding vindt, verwondert ons
geenszins; ware de keus anders uitgevallen
dan zou de bestrijding niet minder geweest
zijn. Want ongetwijfeld, aan beide kleven
ernstige bezwaren. De vraag is slechts welke
het zwaarst wegen.
Welke zijn nu de meest voor de hand
liggende gevolgen
Een belasting ineens is een vermindering
van het nationaal vermogen, een verlies, dat
niet spoedig hersteld kan worden en dat zich
veel verder in de maatschappij doet gevoe
len dan door hen, die hun vermogen zien
verminderen. In onze maatschappij vormt het
kaptitaal nu eenmaal een onmisbaar element,
de drijfkracht van het bedrijfsleven. Het
aantal zeer groote kaptitalen is in Nederland
geringeen aderlating van meer dan een
kwart milliard zou een geldschaarschte ver
oorzaken, welke de herleving van handel en
bedrijf ernstig moet belemmeren. Zoo snijdt
men het eenige middel af om het geleden
verlies van het nationaal vermogen te her
stellen, vermindert men de algemeene wel
vaart, en veroorzaakt men werkloosheid.
Een leening met niet te laag rentetype
heeft het voordeel van uit te lokken de be
legging in buitenlan Ische fondsen te verwis
selen fondsen voor h°t binnenlandsche effect,
zoodat hetgeen voor binnenlandsche onder
nemingen beschikbaar is, intact kan blijven.
Immers hieraan is de grootste waarde tc
hechten. Zal het verlies van het nationaal
vermogen worden gedekt dan moet dit ge
schieden door arbeid, door onderneming,
hetzij voor uitvoer naar het buitenland, hetzij
voor vermindering van den invoer. Het her
stel toch kan alleen plaats vinden door batige
sloten van de nationale handelsbalans, m.a w.
wanneer de waarde van den invoer die vaii
der. invoer te boven gaat. Daarvoor is noodig
een intensieve ontwikkeling van het bedrijfs
leven.
Te meer is die noodig omdat de groote
uitgave voor inproductieve doeleinden al
is zij ook onvermijdelijk altijd aanleiding
moet geven tot bezuiniging, op welke wijze
zij ook wordt gedekt. Er blijft minder over
voor persoonlijke uitgaven, er zal dus minder
gekocht en daardoor weer minder arbeid ge
vraagd worden. Want al hetgeen men koopt,
is hoofdzakelijk arbeidsproductworden er
minder artikelen gevraagd en verbruikt dan
kac er ook minder worden gearbeid. Het is
dus van het allergrootste belang, dat het
arbeidsproduct, dat hier minder wordt ge
vraagd, plaatsing vindt in het buitenland.
Dit heeft in den oorlog een aanmerkelijk
deel zijner levende economische krachten
Het zou toch wel een droeven indruk
maken tegenover het buitenland, waar men
zich zonder morren zulke reusachtige offers
voor den oorlog getroost, als wij in Neder
land gingen kibbelen over de zooveel gerin
gere offers voor de handhaving onzer neu-
verloren, terwijl Nederland die ongeschon- traliteit en de voorkoming van den oorlog
den mocht behouden. Daarvoor en voor het voorzoover dit mogelijk is.
herstel der nu geleden verliezen is gereed Dit moet tot eiken prijs worden vermeden,
geld noodig, dat door een vermogensbelas- i In de tegenwoordige moeilijke dagen be
ting ineens bedenkelijk zou verminderen. hoeft de Regeering den steun van de gan-
De Regeering heeft voorzichtig gehandeld sche natie,
door weerstand te bieden aan den drang Voor welke slechts éen weg is: zouder
om door het aanspreken der grootere ver- i veel gepraat de lasten te helpen dragen, des-
mogens ineens van alle moeilijkheden ont- I noods weer den tienden penning te offeren
heven te worden. Het klinkt zoo verleidelijk, op het altaar des vaderlands,
enkel de rijken te treffenalles had dan
immers op den ouden voet kunnen voort- I
gaan. Dit laatste is echter schijn; alles zou ZOll IK
zeker niet op den ouden voet voortgaan. I
Zonder nog te spreken van de vermindering j
der Vermogensbelasting, welke rechtstreeks 1
daarvan het gevolg zou zijn en natuurlijk
door andere belastingen moest worden aan- j
gevuld, zou de vermindering van hït natio-
naai vermogen vèr-strekkende gev n heb- j
ben voor het bedrijf en daardoor op het j
geheele maatschappelijke leven, in eiken j
kring.
Zeker, ook de belastingverhooging welke z00 hoogst welkom zijn aan onze militairen,
het Regeeringsvoorstel noodzakelijk maakt, j dat ze zoo'n weldoend gevoel van warmte
Ja, waarom eigenlijk ook niet.
Te meer omdat ik nu iets kom vragen,
dat heel weinig tijd van mijn lezeressen vor
dert, heel weinig geld kost. een cent of vijf
tien, en waarmee ze toch zoo hsel veel
goeds kunnen doen.
Van meer dan een met verlof van de gren
zen komend officier hoorde Ik, dat een paar
doodgewone polsmofjes (zonder vingers)
heeft schaduwzijden, die niet mogen "'orden
voorbij gezien. Dit is het gevolg van elke
belasting.
In het kort is de strekking van het Re
geerings voorstel, dat het inkomen wordt ge
troffen, terwijl de belasting ineens het kapitaal
aantast. Dit is de eigenlijke kern van het
vraagstuk. En dan wil ons een treffen van
het nationaal inkomen verkieslijk voorko
men boven dat van het kapitaal. Behalve de
reeds genoemde redenen pleit daarvoor de
omstandigheid, dat het beter te herstellen is
geven aan houden en armen,
j Wie heeft er nu niet een avondje pv«r
I om gauw zoo'n paar mofjes ter lengte van
I 17 c.M. te breien. Men kent bet recept:
64 steken opgezet, los breien twee naadjes,
twee recht, opdat ze goed elastisch zijn een
i donkere kleur. Ze zijn klaar eer ge 't weet.
I Toe, stel dat goede werkje nu niet uitge
hebt ergens nog wel een kluwentje wol
1 liggen; begin daarmee maar vast; ik wed,
dat, zoodra het eerste paartje af is, ge aan
het tweede begint.
Muurhuizen 9 bij de Kortegracht, die wel
zorgt voor de opzending, en ge hebt een
goede daad meer in uw leven gedaaa.
Suze Frederiks.
In de Remonstranttche kerk bier hoopt
aanstaanden Zondagochtend voor te gaan ds.
G, J. Sirks, uit Doesburg.
In de religieus-socialistische samenkomst
zal Zondagavond mevrouw Tr. Kruijt-Ho-
gerzeil (Johanna Gronius), uit Gennep, spre
ken over I Iet Koninkrijk Gods en do vrouw.
verminderd inkomen leidt tot bezuiniging, gn dan ze bezorgd bij mevrouw Knoote,
verminderd kapitaal is door bezuiniging niet - -
zoo spoedig te herstellen.
Ook dc Staat kan daartoe meewerken. De
economisch zoo gunstige jaren, welke achter
ons liggen, hebben de Staatsuitgaven zóo
snel doen uitzetten, dat zelfs de sterk toe
nemende middelen daarmee geen gelijken
tred hielden. Hierin zal in de eerste jaren
eenige voorzichtigheid geboden worden,
echter niet in dien zin, dat de bezuiniging
worde gevonden op de middelen, welke de
ontwikkeling van het bedrijfsleven ten goede
komen. Om het verlies te dekken, is op de
eerste plaats noodig ontwikkeling van handel,
nijverheid en bedrijf; ook is die noodig om
de belastingschuldigen in staat te stellen, de
onvermijdelijke nieuwe lasten te dragen, om
den loonstandaard zooveel mogelijk op peil
te houden, welke door een zóo aanzienlijke
kapitaalsvermindering zonder twijfel zou
moeten dalen.
Wat nu de wijze betreft, waarop de Re
geering zich voorstelt, dekking voor de rente
en aflossing te vinden, het daarbij gehuldigde
opcentenstelsel zal zeker niemand als een
ideaal bschouweu. Onbillijk is het niet te
achten, dat voor een zaak als waarom het
hier gaat, elk naar zijn krachten bijdraagt.
Dat Nederland tot hiertoe voor den geeset
des oorlogs is gevrijwaard, is toch zeker niet
ren belang van enkelen, maar van het ge-
h e e 1 e volk een blik over onze Zuidelijke
j grenzen toont dit duidelijk genoeg aan. Maar
al moet aan een meer rationeel stelsel dan
opcenten de voorkeur worden gegeven, het
is slechts oen tijdelijke, een nood-maatregel,
gewettigd door de omstandigheid, dat onze
tijd voor een ingrijpende herziening van ons
belastingstelsel zeker zoo ongeschikt moge
lijk moet worden geacht.
Daarbij zullen zich allerlei vraagstukken
van Staats-economie en belastingpoütiek op
den voorgrond dringen, waarbij partijstrijd
niet is te vermijden. Deze moet thans echter,
juist door de buiiengewoone omstandigheden
in welke wij even goed als begin Augustus
verkeeren, vermeden worden en mag daarom
ook niet ontstaan tegenover het ontwerp.
Men schrijft aan »De Eembode*
Na afloop der plechtige inzegening vaa
het pensionnat »St. Louis» bezichtigde Z.
D. II. de Aartsbisschop in tegenwoordigheid
van den hoogeerw. heer Vicaris-generaal dr.
Brouwer, den zeereerw. heer deken L\ock en
den weleerw. heer Secretaris Scholte op
Reymer het terrein, waarop de nieuwe
parochiekerk voor het Leusderkwactier zal
worden gebouwd. Het hooge gezelschap werd
ontvangen door den weleerw. heer F. Paping.
Nadat Z, D. H. zich nauwkeurig had op
de hoogte gesteld van de desbetreffende
omstandigheden, gaf Z. D. H. zijn volkomen
tevredenheid te kennen over de schoone en
doelmatige ligging der toekomstige parochie
kerk.
In verband met de voornemens dér Re
geering betreffende het Zuiderzec-vraagstuk,
wordt uit 's-Gravenhage meegedeeld, dat
een ontwerp tot gedeeltelijke droogmaking
der Zuiderzee bij het Departement van Wa
terstaat gereed is om de phasen te doorloo-
loopen, noodig voor dc indiening van een
voorstel aan de Staten-Generaal.
Als dat doorloopen nu eens kon geschie
den met meer dan den bekenden «bekwamen*
spoed en daardoor de Belgische geïnterneer
den, die zich zoo gruwelijk vervelen, een»
aan 't werk konden gezet.