Dinsdag 'iït December 1914. No 8499. 64e Jaargang Stadsnieuws JJERSFOORTSCHE COURANT de Nnamlnozo Vennootschap „De Amerst'oortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff", MOOFD-RKDACTEUR pS. jr RED ES. IS a AMERSFOORT. Na drie maanden. (INGEZONDEN.) Verachijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.— franco per post /i ,5. Advertentien 1-6 regel. 60 cent; elke regel meer .0 cent. Bij regel- reduct'e, waarvan tarief op aanvraag koateloo». Legale, officieêle- en ontelgeninge- «.nrftAn"} iferi feg u '5uCent Reclam08 ,_~3 regela 1.25. Bewijanummers naar buiten worden in rekening gebracht en ko»ten evenal» afzonderlijke nummer» 10 cent. 1 ij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkoaten in rekening gebracht. BUREAU: EORTZGRACHT 9. Poatbu» 9. Telefoon veel langer dan de zon scheen. Hoeveel nachtrust is toen en de geheele volgende In den avond van a week °Pgeofferd, ook al was men nóg zoo sprake trebraoht nt L»"9 - ^U ls werd ter mne' om a 11 e s in orde te hebben. was, naast het Plaatse iikest gen^ "OOClig J°ft,,hebben onw dames gezwoegd en richten een Cnm2 1 steun-comite op te gesloofd om de villa «Gretha» en het huis landsche slachtoffer» Va" buiten" ?an den Liendertschenweg en dat aan het loop dervebe^re ,Va" 1°orlo8- De Juliana"Plftin e" dat aan d! Kampstraat zoo rijzen of nie^ afh! f r VTaag g°ed mogeliik in te "chten. Daar zat heel zou zoeken in\u r aP°*dl8 men toevlucht wat aan vast om de honderden stukken '/onniu ;age landen aa" «le zee. meubelen en huisraad saam te voegen tot het' kleine J g?t' waren er een Prettig geheel, waarvan zelfs geen vak- hesorak nnilrl f mogelijkheid man zou hebben gezegd, dat de samenatel- P,1 °pbmisten en pessimisten; de lende deelen kwamen uit wie weet hoeveel atste verre in de minderheid. j huishoudens. Maar óok hoe goed deed het werd n.>g eens over gesproken en hun als zij hoorden en zagen, dat de arme "!lg Cn al sP?edig werd besloten verjaagden, die weinige weken te voren in pieren hllic An met pitran n,AiiKAl».'A. maar te wagen. Ieder wist hoe ont zaglijk veel reed» was gevraagd en hoe heel veel reeds werd gegeven voor de stadge- nooten, die te avond of morgen óok de gevolgen van den oorlog zouden gevoelen; maar allen meenden, dat éen kwartje er nog wel bij zou kunnen. Hoe heel veel er met dat éene kwartje is tot stand gebracht, willen we hier schetsen, ook als voorloopige verantwoording, maar niet minder om wat meer bekendheid te geven aan ons goed en nuttig werk, dat uit den aard der zaak niet zoozeer naar buiten werd opgemerkt. Er werden nog een paar samensprekingen gehouden den 3 October werd een oproep geplaatst in de plaatselijke pers en 0 October had een openbare vergadering plaats in >Ons Huis». Het stukje »Het moet had ingeslagende zaal was overvol en we kregen niet alleen veel kwartjes, maar ook allerlei persoonlijke hulp en toezegging van velerlei, dat we noodig hadden. 't Allereerst hielp ons de heer Joh. G. F. van Achterbergh, die zijn villa »Gretha«, gedeeltelijk gemeubeld, met een Hinken voorraad winterprovisie, zijn waakhond, en nog veel meer, te onzer beschikking stelde nog wel voor den duur van den oorlog. De hartelijke ovatie welke hem, die zich bij den ingang der zaal achteraf hield, in de vergadering van 6 October werd gebracht, toen men hem letterlijk dwong zijn schuil hoek te verlaten, was welverdiend. En hoe heerlijk heeft zijn voorbeeld na volging gevonden. De heer H. Jonker stelde een zijner huizen aan het Juliana-plein ter beschikking; men wedijverde in het aan werven van contribuanten en het ter bruik leen geven van meubelen en huisraad. Hoe gaarne zouden we hier enkele namen noemen van hen, die een hartig woordje spraken met vrienden en kennissen en die een aantal jongemeisjes wisten mobiel te maken om, iedere week weer aan. den Penningmeester behulpzaam te zijn bij het innen der kwartjes; maar we zouden som migen vergeten en dus ontstemming wekken. Ons doel was, de uitgewekenen, die om velerlei redenen niet konden onderge bracht in het pakhuis van den heer (ierritsen en in schoollokalen en andere groote zalen, zooveel mogelijk in eigen kring* onder te brengen in zoo goed mogelijk gemeubelde huizen. Dat werd in de openbare vergadering van 9 October delinjtief besloten. En eer we een etmaal verder waren, kwam de stroom van Belgische uitwijkelingen ook over Amersfoort. In den ochtend van Zaterdag 10 October werd, heel onverwacht, het Gemeentebestuur gealarmeerd door het telegram, dat dé komst van het eerste convooi aankondigde tegen 8 uur 's avonds. Zij kwamen eerst na middernacht en vonden allen, dank zij de edelmoedigheid der burgerij, de krachtige organisatie door de zoogenaamd groote commissie en den ijver van zóo veel dames handen, een flink avondmaal en een goed nachtleger. Al aanstonds werd er «gesorteerd»; maar dien nacht vonden we er geen voor onze huizen; ook niet den volgenden laugen Zondag, toen heel ons comité in touw was eigen huis en met eigen meubeltjes zaten, in hun tijdelijk tehuis zich recht op hun gemak gevoelden, en hoe volkomen juist wa3 het zeggen van een der heeren, die in opdracht van het comité een soort inspectie-tocht hadden ondernomen naar onze huizen: «we kwamen er opgefrischt vandaan; het zal ons bijblijven heel ons leven». Maar nog ander werk wachtte ons. Nog in de zelfde eerste week bleek het noodig, sommige Belgische officieren, die maandenlang niets hadden vernomen van vrouw of kinderen, óok bij te staan omdat enkelen hunner, alweer door de gevolgen van den oorlog, niet bij machte waren, zelf standig zich de zeer groote uitgaven te getroosten, verbonden aan het meubelen van een huis. Het comité had het geluk, hiervoor de medewerking te verkrijgen van luitenant G. M. P. Henriette, van de Belgische grena diers, wien geen moeite te veel is om zijn kameraden te helpen en die niet minder heel den dag en halve nachten in de weer is om zijn landgenooten bij te staan. En weer waren het de plaatselijke pers, die door 't opnemen van het communiqué »Al weer?« en de onuitputtelijke goedgeefsch- heid der burgerij van Amersfoort, in alle lagen, die ook dit deel van ons werk deden slagen. Een week later werd ons even plotseling een nieuwe taak op de schouders gelegd. De Lijsten der geïnterneerden begonnen toen bekend te worden in het buitenland en als gevolg daarvan kwamen 's avonds vrou wen en moeders en zusters en vaders naar hier om hun verwanten na zóo veel weken scheidens terug te zien een korte ver zachting voor het onbeschrijflijke leed en de verschrikkelijke vermoeienissen, welke deze beklagenswaardigen doorstonden. Van dertig klom hun aantal alras tot twee- en drie honderd per avond en niet alleen groeide hun aantal, maar wat heel wat erger is dat van de treinen, die hen tot zelfs 's nachts half een hier aanbrengen. Men moet slechts ééns hebben gehoord hoe deze beklagenswaardigen in 't holle van den nacht te voet van huis gingen, een enkele maal zoo gelukkig waren om een kar te vinden die hen voor grof geld mee nam tot de grens en hoe ze na urenlang iu den trein ergens op de vlakke spoorbaan te hebben gewacht, eindelijk hier aankwamen, om al aanstonds te zeggen: menschen ia-eten we óok helpen. -if van angst en vermoeienis komen ze hier aan en, onbekend als ze zijn met ons geld en de prijzen, worden ze overvraagd en wordt hun een onderkomen verschaft, dat dien naam niet kan dragen. Er zijn er onder, die al heel blij zijn een eenvoudig, doch zindelijk strjoleger te krij gen; maar óok, die van beteren doen zijn en bij goede menschen onderdak worden gebracht voor redelijken prijs. Er zijn er onder, die nog iets overhielden van hun reis geld maar óok, die bijna niets meer hebben. Noem 't onverantwoordelijk, dat dezen de lange reis onder die omstandigheden maak ten, doch ze zijn er en men kan hen niet op straat laten en zonder een warme kop koffie en een paar sneden brood. Ook hier heeft het geluk ons gediend. Me vrouw Van Arkel, echtgenoote van den Burgemeester van Hoevelaken, heeft in die Gemeente een collecte gehouden en de op brengst daarvan is afgestaan, aan ons comité, dat daarmee heel veel goed doet. Van niet minder belang is de medewerking Welke ons comité in de laatste week mocht ontvangen van tal van dames en jongeman nen, die op de eerste plaats nagaan of het aangeboden logies voldoet aan zekere mini- mum-eischen, afwisselend met den daarvoor gevraagden prijs, en zorgt, dat de vreemde lingen blijven uit handen van hen, die hen trachten te exploiteeren. Wat dit zoogenaamd >stationswerk< eischt van de jonge mannen, die het natuurlijk om beurten, want anders zou het heelemaal niet uit te houden zijn geheel belangloos tot diep in den nacht doen, weten slechts enkelen, die tegen middernacht en zelfs bij eenen hen als geleiders bezig zien en besef fen slechts zij, die nagaan dat eerst lang daarna, als de bezoeksters een weinig zijn uitgerust en verkwikt door een kop warme koffie, kan worden overgegaan tot het be zorgen naar het nachtkwartier 't is gewoon lijk al een eind na tweëen eer de heeren, die de late beurt hebben van het stationswerk, hun eigen huis weer betreden. Zouden er nog wezen, die hier de behulp zame hand willen bieden Ten slotte zij vermeld, dat het kolonie- huis van de Oud-Katholieken, bij den Stom- pert, met den volledigen inventaris welwil lend te onzer beschikking is gesteld. On- noodig te zeggen, dat wij dit gulle aanbod met beide handen aangrepen. Een 14-tal vrouwen van geïnterneerden vindt daar reeds tegen betaling van een matig bedrag, met hun kroost een in ieder opzicht uitmuntend onderdak en althans eenigermate het familie leven terug; er zijn nog enkele plaatsen, doch wij stellen, gelijk wel vanzelf spreekt, vrij hooge eischen voor de toelating, opdat het doel, waarmee dit heerlijk tehuis ten ge- bruike werd gegeven, volkomen worde bereikt. Hoe gaarne zouden we in bijzonderheden treden over de verschillende afdeelingen van het werk, dat ons op de schouderen werd gelegd; de Redactiën der bladen kunnen ons echter niet zóo veel ruimte afstaan. Besluiten we dus met te 'eggen, dat de bijdragen, geschonken voor den oorspronke- lijken arbeid van ons comité en het geld, verkregen door de collecte te Hoevelaken en bijdragen van Belgische officieren zorg vuldig worden uiteen gehouden en dat elke cent eenige malen wordt omgekeerd, opdat we niet voor de droeve noodzakelijkheid komen, tegen onze me'nschjes' te moeten zeg gen, dat we hun geen huishoudgeld meer| kunnen geven. Ook gij lezeres of lezer kunt dit voorkomen, namejijk door ons geldelijk te steunen. Herinneren we, dat het Bestuur van het comité is saamgesteld als volgt: C. J. F. Prins, Voorzitter, Beekensteinschelaan 12 P. J. Frederiks, Secretaris, Kortegracht 9, telefoon 19; W. C. Engelberts, Penningmees ter, Pieter Bothstraat 5; A. L. Versluys, Onder-Voorzitter, Blankenheimstraat 20, tele foon 123; G. M. P. Henriette, luitenant der Belgische grenadiers, Beekensteinschelaan 12 B. H. Kuiper, Zevenhuizen 7Th. C. V. ter Maat, lid van het Provinciale Comité, Hof 2, telefoon 165; mevrouw A. Jorissen— De Wit, Muurhuizen over de Kortegracht 21tfelefoon 90; mevrouw P. A. L. MollConinck Wes tenberg, Groote Koppel 2, telefoon 14 mejuf frouw H. J. Muller, Lange Bergstraat S mevr juw E. E. Prins—Fortuin, Beekenstein schelaan 12; mevrouw J. B. RantVan der Meijden, Beukenlaan 1 mevrouw A. S. J. RijkensVan Slooten, Utrechtscheweg 69, telefoon 110; mejuffrouw M. E. M. Sudkamp, Van Mechelenstraat 15s; D. Gerritsen, Soes- terweg 9, telefoon 25; H. Koning, Arnhem- schestraat 24, telefoon 91. Voor het comité C. J. F. Prins, Voorzitter. P, J. Frederiks, Secretaris.- Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp, strekkende om te voorkomen, dat ten gevolge van de tegenwoordige buitengewone omstandigheden het kiesrecht verloren gaat voor velen, die bij normale verhoudingen kiezer zouden zijn gebleven. Naar zich laat verwachten, zal het aan tal wanbetalers van belasting tegen wil en dank veel grooter zijn dan gewoonlijk, ter wijl ook bedeeling, welke verlies van kies recht meebrengt, een aanmerkelijk ruimeren omvang zal aannemen. Daarentegen zal het cijfer van hen, die aan de door de wet ge vorderde eischen voor woning-, loon-, groot boek en spaarbankkiezers voldoen, beden kelijk dalen. Ten einde de gevolgen van dergelijke abnormale toestanden af te wenden, wordt in zooverre met afwijking van artikel 34 der Kieswet, voorgesteld de geldende Kie zerslijst in stede van voor éen jaar, voor twee jaar van kracht te verklaren. Alsdan wordt voorkomen de ontkiezering van al degenen, wier namen deze lijst bevat. Het wetsontwerp bevat verder een be paling, strekkende om hen, die om redenen, buiten den huidigen toestand gelegen, de vereischten voorde kiesbevoegdheid verliezen, niet als kiezers te handhaven. Daarentegen zullen de namen van hen, die nog niet op de bestaande lijst voorkomen, doch in 1915 aan de vereischten voor kies bevoegdheid blijken te voldoen, aan de lijst worden toegevoegd. Aan het postkantoor Amersfoort en de daaronder ressorteerende hulpkantoren is in November ingelegd bij de Rijks-postspaar bank f42561,70 en daaruit terugevraagd f32 668.84 Het laatste door het kantoor uitgegeven boekje draagt het nummer. De cijfers van November 1913 waren f 43 117.81 voor inleg, f 45 159.19 voor terugbetalingen en 18 289 als laatst uitge geven boekje. Waaruit blijkt, dat men ditmaal heel wat spaarzamer was dan verleden jaarstellig ook wel doordien er dit jaar geen kermis was. Uit den regenmeter hier is in November na 14 regendagen afgetapt 57 m.M. neer slag de grootste hoeveelheid denzgsten.na de stortbuien van Zaterdagnacht, namelijk 13.2 m.M. Tot telephoniste bij het plaatselijk telephoon- net is met ingang van heden benoemd mejuffrouw A. C. van Eist. De dagploeg bestaat thans uit 4 dames. De plaatselijke afdeeling der s. d. a. p. zal in de Raads-vacature in het 3e district tot candidaat stellen den heer J. Hofland. Zij stelt een candidaat in de vacature- Wolterbeek omdat deze geen lid was van een der kiesvereenigingen. Dr. P. G. Tiddens, Directeur der Hoogere Burgeschool hier, staat op de voordracht ter benoeming tot Directeur der Gemeentelijke Hoogere Burgerschool te Utrecht. Naar de „Aft. Kerkbode" bericht, is door eenige ouders van schoolgaande kinderen en belangstellenden in het Ch^stelijk onderwijs te dezer plaats aan het Bestuur van dc Chr. school aan de Blankenheimstraat het verzoek gericht, in do vacature, die weldra zal ont staan door het vertrek an den hee' O, F. V. Rietveld naar Doetinchem, iemand te benoemen, die lidmaat is van de Neder- landsche Hervormde kerk. Tevens wordt in dit adres erop gewezen, dat het voor een school, waarop zooveel Hervormde kinderen gaan, niet gewenscht is, dat van de 15 onderwijzers en onderwij zeressen slechts éen onderwijzer en twee onderwijzeressen Hervormd zijn. Er wordt dan ook op aangedrongen, dat het Bestuur, bij verdere benoemingen, de belangen der I Hervormden meer in het oog houde.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1914 | | pagina 1