BE)
Zonda
ii
Donderdagavond \n »De Arend* dr. Jan Kalft"
een voordracht met lichtbeelden houden over
Belgische monumenten.
De eerstvolgende portefeuille zal na Januari
worden ten toon gesteld.
We herinneren nog everi aan de opvoering
van «Jonge Harten*, door de tooneelver-
eeniging «Vriendenkring* morgenavond ten
bate van het plaatselijk steun-comité te geven.
Mejuffrouw Elly Geuer zal iS December
met haar Amersfoortsche leerlingen in
»Amicitia* ten bate van het steun-comité
uitvoeren een Kerst-cantate.
Van de lichting 1915 zullen geen miliciens
worden opgeleid tot reserve-luitenant.
Voor de hier garnizoen houdende Neder-
landsche militairen is Donderdagavond weer
een welgeslaagde soiree musicale gegeven
door de dames Joh. Wolter (piano) en
Nijland (sopraan) en de heeren Chr. Groene-
veld (bariton) en Wefers Bettink (viool).
Een fraaie krans met lint en een hartelijk
applaus toonde den uitvoerenden hoezeer zij
werden op prijs gesteld.
Onder voorzitting van den heer A. M.
Tromp van Holst werd gisterochtend
in «De vergulde Zwaan» de najaarsverga
dering gehouden der afdeeling Amersfoort
en omstreken van Utrechtsch I-andbouw
Genootschap.
De notulen van 16 Januari werden gelezen
en ongewijzigd vastgesteld, met dank aan
den Secretaris, den heer A. J. Looxma van
Weideren baron Rengers.
Ingekomen was een circulaire van het
Centraal-bureau vkn het landbouw-comité
nopens de prijzen van kali en kainiet. Be
stellingen worden ingewacht vóór 16 December.
Tot afgevaardigde naar de Algemeene
vergaderingen van het Genootschap iii 1915
werd vervolgens gekozen de heer C. Geertsma
(Leusden) tot zijn plaatsvervanger, de heer
D. van de Grift (Baam).
Z. d. of h. st. werden hierna eenige wij
zigingen aangebracht in het Huishoudelijk
reglement der afdeeling, opdat dit in over
eenstemming zij met het pas herziene Regle
ment van het Genootschap.
Vervolgens was aan de orde een voorstel
tot benoeming eener Commissie van onder
zoek nopens het instellen van handels-ver-
eenigingen in de tot de afdeeling behoorende
dorpen, dan wel van een Centrale handels-
eeniging te Amersfoort.
De Voorzitter lichtte dit voorstel
zeer in den breede toe en deed uitkomen,
dat het oprichten van zulk een handels-ver-
eeniging zeer gewenscht zou zijn, zoowel om
den landbouw onafhankelijk te maken van
tusschenpersonen, die het is ook in de
crisis gebleken zich niet ontzien, de aam
gegane verbintenissen tot levering van
voeder of kunstmest te verbreken, als om
voor minder geld betere waar te ontvangen.
Aan de hand van het Genootschaps-orgaan
verslagen van de Directie van den Land
bouw, van de Rijks-proefstations en van
den Rijks-opsporingsdienst, benevens mede-
deelingen van de Lonneker- en de Meppe-
ler landbouwbanken bleek wel hoe zeer
achterlijk in de Provincie Utrecht de land
bouw en het vereenigingsleveen nog zijn,
ofschoon het »den boer zóo best gaat, dat
hij zich de weelde kan veroorloven, op den
zelfden akker behalve graan nog massa's on
kruid te teelen* en werd daghelder aange
toond, dat door goede samenwerking ge
makkelijk kan tot stand gebracht hetgeen
voor den eenling absoluut onbereikbaar is.
De Secretaris der afdeeling lichtte
het gesprokene toe met zijn ervaringen in
Frieslandde Secretaris van het Ge
nootschap, de heer G. C. Spengler, herin
nerde, dat, toen de werkkring van den con
troleur van het Rijks-proefstation te Wa-
geningen was overgebracht van Utrecht en
Gelderland naar het Noorden, omdat de
leveranciers daar zóo geweldig knoeiden,
dezen zich wierpen op Utrecht en Gelderland
en .thans daar zóo hun afnemers bedotten,
dat er sprake van is, den controleur te doen
terugkeeren naar Wageningen.
Een lid merkte op. dat er in sommige
dorpen reeds kleine aankoop-vereenigingen
bestaan.
De Secretaris achtte dit een stap in
de goede richting, doch meende, dat een
centrale vereeniging, die np veel betere con
ditiën kan inkooprn, veel voordeeliger is dan
tal van kleine, die ook niet en-gros kunnen
inslaan en ieder heel wat administratie-kos
ten hebben.
De heer S i e p e r d a (Achteveld) deelde
eenige zijner ervaringen als Directeur van
zulk een vereeniging mee en meende, d^t
een Hinke centrale vereeniging»te Amersfoort
alle re<len van bestaart heeft. De ligging van
Amersfoort aan een knooppunt van vijf
spoorwegen en aan een waterweg en met
afvoer naar de omliggende dorpen langs zeer
g«>ede wegen kan men niet beter wenschen.
Intusschen is het zeer noodig, aan de ver
eeniging onmiddellijk toe te voegen een
maalderij. Het groote bezwaar der dorps-
verecnigingeri is, dat zij niet kunnen speeï-
riceeren, duurder inkoopen, groote onkosten
hebben en menschen missen, die voldoende
op dc hoogte zijn met de gebruiken in den
groothandel.
Het is gewenscht, samenwerking te zoekep
met de afdeelingen van den Boerenbond.
Zonder stemming werd besloten, aan de
Commissie van onderzoek een crediet te ver-
leenen vart f50.
Tot leden van die commissie werden be
noemd de heeren: Sieperda (Achteveld), Van
Dijk (Hoogland). Lam (Soest), Boshuizen
(Amersfoort) en Geertsma (Leusden).
De Voorzitter deelde ten slotte mede,
dat èn door de benarde tijdsomstandigheden
èn met het oog op het onder de wapenen
zijn van tal van boerenszonns, dezen winter
geen landbouwcursussen worden gehouden.
De vergadering werd hierna gesloten.
Aanstaanden Woensdag wordt bij Rarne-
veld een groote Roode Kruis-oefening ge
houden, aan welke' ook deelnemen de vol
ledige verpleeg- en transport-colonnes van
het comité van Amersfoort en omstreken.
Naar de Centrale eierveiling werden gister
aangevoerd 4223 kipeieren, die werden ver
kocht voor f 11 tot f 13.10 per honderd,
»met een middelprijs van f 11.95.
De eendeieren golden f 8 tot 9.50, de
kippen ,55 cent per Kilo, de jonge hanen
45 tot 49 cent en de jonge eenden 40 cent
per Kilo.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den heer D. H. G. Ittmann, Langestraat 9,
bij de Varkenmarkt.
Het gerucht, dat Donderdagavond uitvoe
ring was gegeven aan de bedreiging, dat
men brand zou stichten in het barakkenkamp
te Zeist, bleek gelukkig onwaar.
Gisteravond echter werd de brandweer
omstreeks half zeven gealarmeerd voor een
schoorsteenbrand en onmiddellijk daarop voor
een ernstigen binnenbrand in de deponeer-
kamer der 4e compagnie 2e bataljon 16e
regiment infanterie.
Zij was spoedig ter plaatse, het materieel
werd aangelegd, doch water behoefde door
haar niet te worden gegeven omdat de brand,
die reeds door het dak sloeg, inmiddels onder
toezicht van brandweerkader was bedwongen
door de Nederlandsche militairen, die daabrij
flink werden geholpen door de Belgische
geïnterneerden.
De brand is ontstaan door den slecht ge-
construeerden schoorsteen en niet te wijten
aan hoos opzet.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk kwart vóór
vijven, die van de overige voertuigen op
't laatst te kwart over_ vijven goed helder
Het is gemakkelijker, een woord terug te
houden dan terug te nemen.
In het vorige nummer deelden we mee,
dat een der hoofdoorzaken van de ongere-
geldneden in het eerst betrokken barakken
kamp bij Soesterberg is geweest de ledigheid,
die des duivels oorkussen is. Laat ons hier
aanstonds aan toevoegen, dat wel nnttig werk
is gezocht voor de geïnterneerden, maar dat
velen hunner zich eigenlijk te goed achtten
om dit te doen.
Een andere oorzaak is de altijd ietwat
gespannen verhouding tnsschen de Walen
en de Vlamingen, met plagerijen over en
weer.
Een derde, de inperking van hot bezoek.
Doch aan wie de schuld, dat de bezoektijd
vroeger van 's ochtends 8 tot 's avond 7
allengskens is bekort van 12 tot 3? Aan
bezoeksters, die telken avond als zij hier
kwamen, werden aangemaand toch geen bur-
gerkleeren en geen sterkedrank in het kamp
te smokkelen, maar die het tóch deden. Het
sprefckt vanzelf, dat de orde moet bewaard
onder een 6000 man, onder wie, naast zeer
veel goede, enkele kwade elementen schui
len het spreekt evenzeer vanzelf, dat de
goeden mei de kwaden hebben moeten lij
den en niet minder vanzelf sprekend is het,
dat, toen de gisting toenam, en aan den eenen
kant hoe langer zoo scherper, toezicht is uit
geoefend, aan de andere zijde de relletjes
makers ondanks de vertoogen van hun-
kameraden over elke kleinigheid een
grooten mond opzetten.
Men kan er in komen, dat zoowel de ge
ïnterneerden als hun verwanten, die sedert
begin Augustus elkaar niet zagen, veelal
niets van elkaar vernamen, een bezoektijd
van drie uren veel te kort achtten. Doch dan
hadden zij behooren te doen hétgeen hun
j door de Nederlandsche officieren zoo dikwijls
in den mond "is gegeven en. wel, zooals dat
1 aan tucht gewenden en aan tucht onderwor-
penen past, op behoorlijke wijze hun verlan-
j gen moeten kenbaar maken. En de verwan
ten hadden behooren te luisteren naar den I
raad, hun iederen avond bij hun komst hier I
ter stede gegeven1: ga morgen niet zoo vroeg I
naar het kamp, dat ge toch pas om 12 uur
moogl betreden.
1 In stede van gehoor te geven aan dien
welgemeendcn raad gingen de vrouwen en
de moeders tóch met het eerste trammetje
naar het kamp, waar voor zij dan dikwijls
van 8 uur tot bij twaalven moesten wachten. I
Dank zij hun voorgangsters. i
Om beide partijen oen beetje te bevredigen,
werd reeds naast het kamp jeen omrasterde
plaats aangewezen waar de bezoeksters wer
den toegelaten en waarheen, nadat zij hadden
opgeschreven voor wien ze kwamen, de be
zoek ontvangende uit het kamp werd geroe
pen. Aan het eind van dit veldje stonden
twee vrij kleine poffertjeskramen, die gelegen
heid gaven om bij regen of koude te schui
len. Nu in den laatsten tijd het bezoek zóo
toenam, dat de kraampjes fe klein bleken,
werd er reeds ovér gedacht een groot ere
tent te bouwen. In het kamp was dit bekend,
doch de mopperaars maakten er telkens luider
aanmerkingen over.
Al lang heeft het gemokt en Woensdag
avond kwam het tot tumult, nadat we'derom
een paar geïnterneerden, die in burgerklecding
trachtten te gaan passagieren, waren aange
houden en ten slotte in arrest gesteld. Daar
kwam helaas bij een geenszins door boos
opzet ontstaan defect in de electrische
lichtgeleiding. Men liep te hoop en koelde
zijn gram aan de camine.
De bewakingsdienst werd verscherpt. Men
liet de heethoofden hoera voor 1830* roepen
en schelden voor Kwatta-mennekes* en liet
hun het genoegen hun geliefd kaaskoppen*
te schreeuwen en de «Marseillaise* te zingen,
sprak hen kalm toe in liet Vlaamsch en het
Fransch en de nacht ging vrij rustig voorbij.
Donderdagochtend al vrij vroeg begon het
geplaag weer en andermaal moest de cantine
er aan gelooven. Men trachtte de Neder
landsche militairen voor de voeten teloopen
en tegen 8 uur werd het tumult zóo hevig,
dat de wacht er bij te pas moest konien,
met het treurig gevolg, dat, nadat luitenant
Mallinckrodt tot elf keeren too had aange
maand en eindelijk ernstig in beide talen
gesommeerd, uiteen te gaan, er ten slotte moest
worden overgegaan tot bet uiterste, waarbij
zes dooden en twintig gewonden vielen, van
welke laatste er nog een overleed tijdens
het transport ftiaar het St. Elisabeths-zieken-
huis, waar de achtste gisterochtend ontsliep.
De overige gewonden waren gister en heden
koortsvrij, op éen na, wiens toestand heden
minder gunstig is.
De namen der overledenen zijn: Gaston
Bontemps, genie, uit MolenbeekJoseph
Richard Boeykens, 4e linie, Antwerpen;
Honoré Clément, yedinie, Korbeek Francois
Cuppens, genie, Ixelles; Philippe de Haerdt,
4e linie, Antwerpen Joseph de Mayer, genie,
WillebroekPierre de Smet, 2e linie,
Borgerhout; en Camil de Vrieze, 9e linie,
Brussel.
Gewond werden Maurice Albrecht, 2e linie
Pierre van Dijk. genie; Edmond deCloedt, 2e
liniePaul van Gendt, 7e linie-, Guillaume Joos,
6e linie; Alphonse van Giesberghe, 2e linie
Marcel Janssens, genie Francois van Loo,
6e linie; Gustave de Looze, 3e linieAuguste
Marcel, 6e linieBenoit van Mol, genie
Albert van de Plas, 2e linieEdouard
Seghers, 6e linie Octave Sodoyer, genie
Désiré de Smet, 6e linie; Joseph Utenhove,
genie; Petrus Wijns, 4e linie; en Arthur
Willemet, 7e linie.
Als gewoonlijk behooren tot de getroffe
nen enkelen, die part noch deel hadden aan
het tumult en die zelfs vrij ver verwijderd
waren van den hoofdingang. Ook de Neder
landsche ambienaren en beambten in het
postkantoor hebben zeer benauwde oogen-
blikken doorleefdzij ontsprongen den dans
door zich op den grond te werpen.
Generaal Knel, commandant van het inter-
neerings-depot, was zeer spoedig ter plaatse
en verklaarde, na ernstig onderzoek, dat niet
anders kon en mocht zijn gehandeld. Het
parket uit Utrecht stelde 's middags een
gerechtelijk onderzoek in, terwijl Donderdag
ook de Belgische consul onder- wien de
Provincie Utrecht ressorteert een langdurig
bezoek bracht en gisterochtend zoowel de
Nederlandsche Minister van Oorlog als de
Belgische gezant bij het Nederlandsche Hof
het kamp bezochten.
Gister werd weer bezoek toegelaten.
De begrafenis zal zeer vermoedelijk plaats
hebben te Soest, tot welke Gemeente het
kampterrein behoort.
riiKUIKItKUKTKiM.
Zondag 6 December.'
Evang. Luthersche kerk.
I Voorin, to'/a uur, prof. dr. H. A. van Bakel,
uit Amsterdam.
A<h
Remonstrantsche kerk.
i Voorin. 10 uur, kinderkerk, ds. Hooykaas.
Avond 7 uur, gewone dienst, ds. Hooykaas.
1 Doopsgezinde kerk.
Voorm. lo'.'a uur, ds. T. Kielstra.
uit Oegstgeest,
Gereformeerde kerk. (Langegracht).
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Avond 5'Zj uur, ds. Donner.
1 Gereformeerde kerk (Amicitia).
Voorm. 10 uur, ds. Teerink.
Avond 5l/o uur, ds. Teerink.
Chr. Gereformeerde gemeente.
Voorm g:;/4 uur, godsdienstoefening.
Avond 5'i4 uur, godsdienstoefening.
Vrije Gereformeerde gemeente.
1 Voorm. 9'/o uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
I Hfersteld Apostolische gemeente.
Voorm. 10 uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
KKNNISIIKVI N 0
De Burgemeester van Amersfoort brengt ter
openbare kennis,
dat met ingang van 1 December J914, in af
wijking van voorgnunde regelingen duur den
Minister van Landbouw, Nijverheid en Haiulrl
is besloten
1. den maximum-prijs van iniandsche tarwe
te laten vervallen;
2. den orijs van tarwebloem, inlandsch, uit
sluitend éen soort, te stellen op f 17 per 100
K. G. contant anti fabriek, molen of magazijn)
voor bakkers en deigelijke verbruikersaan
tusschenpersonen moet op verzoek f 0.2Ó kor
ting worden toegesluiuide prijs van tarwemeel
(ongebuildj blijft f 14 per 100 K. levering-
conditiën als bij tarwebloem
3. den maximum-prijs voor witbrood vusl Ie
stellen op f0.2-1 per Kilogram contant, afgehaald
aan bakkerij of winkel.
Amersfoort, Decern lier 15)14.
De Burvemeeaier voornoemd,
Van BANDWTJCK.
Marktprijzen.
AMERSFOORT, 4 December 1914.
Appelen f 4.— a f S.50. Peren f 3.50 a
f 5.— Nieuwe aardappelen f o.a f o.Zand-
aardappelen f 2.50 a f 2.70. Hoendereieren
f 11.50 a f 12.50 per idö stuks. Bruine eieren
f 12.50 a f13.p. 100 stuks. Hooiboter fi.55
a f 1.75 per Kilo. Kippen fo.70 f 1.20.
Kuikens f 0.90 a t 1.50. Piepkuikens f 0.60 a
fo.90. Ganzen fo.a fo.Oude eenden
f 0.70 a fi.io. Jonge eenden fo.— a f o.
Hazen f t.50 a f2.Wilde konijnen f050
a fo.55. Tamme konijnen fo.80 a f 1.25 per
stuk. Duiven f 0.50 a f 0.60 per paar. Vette
varkens f o.afo.Magere varkens fo.
a f o. Zeugen f o,a f o.Biggen
f4.- a f9.—. Vette koeien fo.a fo.
Aangevoerd waren ongeveer50 heet.
Appelen, 40 heet. Peren, héct. Kleiaard -
appelen 60 heet. Zandaardappelen 14 000
stuks Hoendereieren st. Eendeneieren
400 Kilo HooiboterVette Varkens
Magere Varkens; Varkens voor export
slagerij; 350 Biggen; Zeugen.
LIKFDADIGltKID.
Tot het geven van inlichtingen aan De
partementshoofden, Wijkbezoekers en Be
langstellenden zal het Coutraal-bureiiu op
DINSDAG 8 DEC., namiddags van vier
uur tot half vijf ten Raadhuize zitting
houden.
Voor spoedeischende zaken wende men
zich tusschentijds tot den Boekhouder der
vereeniging, den heer n. G. van de S FADT,
Zuidsingel 12.
Burgerlijke Stand van Amersfoort
van 27 November tot en met 3 December.
GEBOREN
Teuntje Adrians, d. van Cornelis' Barel en
j Alida Johanna Harteveld. Arnolda Pe-
tronella, d. van Pieter Schoonderbeek en
1 Theodora Helena van Beek. EmmaTere-
sia, d. ivan Joannes Alphonsus Ge.ens en
Maria Elisabeth van Avondt. Johanna
j Maria, d. van Cornelis Gerrit Klaarhamer en
Alida Clasina van Delden. Wulfin'a, d. van
Wulfert Hofland en Evertje Kraaij. Buiten
huwelijk geboren kind van het mannelijk
1 geslacht. Pieter, z. van Nicolaas Ilazen-
donk en Aaltje Hoogland. Johannes
Isaac, z. van Isaac Johannes Kreupeliug
en Helena Hendrika Flameling. Alida,
Willemina, d. van Wilhelmus Johannes van
Doorn en Petronella Verkroost.
ONDERTROUWD
Jacob Spelt en Hendrika van Daal. -
Johannes Hermanus van Velthuijsen en
Deliana Elsina Koene. Gerrit Gouw en
Sophia Ruizendaal. Jan Jansen en Maria
Wilhelmina Jansen. Jacobus de Mots' en
Pietje van Kamp. Cornelis Pannekoek en
Grietje Binsbergen.
OVERLEDEN
Gerritje van Ark, 54 jr., echlg, van Alber-
tus van Zomeren. Stephanus Brits, 29 jr.,
ongeh. Germanie l-ernande Augustine
Maria Smolders, 3 md. Hendrik Hartman,
17 jr. ongeh. Trijntje Hendriks Zandstra,
88 jr.. wed. van Anne Johannes Mulder.
Lena Broekmans, 85 jr., wed. van Cornelis
Hoogland. Hermina van der Horst, 82 jr.,
wed. van Jan Veldkamp. Maria Broodbak
ker, 79 jr., wed. van G. Dobbelman. Gerrit
van Eeden, imd. Margrietha van Putten,
10 w. Levenloos aangegeven kind van
het mannelijk geslacht.
A MKK9F00RT,
Kortegractt
hssement van 1
melkslijter, Wló
heden ter fa
j rechtbank te C
I gerecht te Arm,
uitdeelingsljj}^
I aldaar gedutw
de schuldei^
j Amersfoort,
Arnhemschsw
--J
Sollicit-
QuakerQats
la ge*akk«yjk klaar te maken
blfaondtr fljn »an amaak.
Verhuurt fett
speciaal geb.-jte
volgens tariiA.-i
te zijnen kae.-. 1
i.angkstI
m 1
Nicoj
Ell
Ins
TOOMfl
„VUB
OPVOE
het plaat)
vatf
elonj
Het Bestifj
uitvoering Hf
een symp.Kr
interneerde
den heer J.'j
