BIOSCOOP LMÏSTBHT.
Heyligers Verhoef,
j: De verschoppeling
IDe doodelijke Tango
Advertentiën.
Stadsnieuws
kamer
UITVOERING
CATTIE Co.
Vluchtelingen.
In 1815 stopte het Weener Congres twee
broertjes, een bruin en een blond, een woel
water en een meer kalmgeaarde, in een zelfde
bed, en schreef daarop: Nederland. Ze moes
ten heel zoet zijn en stil en rustig slapen
Want de Weener Procrustus oordeelde, dat
er in de eerste plaats rust noodig was, en in
de tweede plaats rust, in de derde plaats
rust, en nog eens rust.
Dat kunnen twee levenslustige bengels
niet. Die twee hebben elkaar uit dat enge
bed gevochten. En nooit herinner je je uit
je bengeljaren een beteren kameraad, dan aan
wien je eens een paar blauwe oogen bezorgd
hebt om, in ruil, een paar leelijke builen
terug te krijgen.
En beiden zijn ze hun eigen weg gegaan.
Het Koninkrijk der Nederlanden, het eene
stuk, dat van het groote deel dien naam,
bleef behouden, heeft, langzaam van aard,
tóch den Jan Salie-geest wederom weten om
te zetien in dien van den kranigen, kloeken
Jantje Kordaat, met het oude vuur der 17e
eeuw stralend uit de heldere kijkers.
Dat gedeelte herdenkt met de Draagster
van den grooten Oranje-naam het honderd
jarig bestaan van het Koninkrijk der Neder
landen, thans een eilandje te midden van
een zee van bloed en vuur.
Of die vloedgolf daar overheen zal wassen
We weten het niet. We zullen het afwachten.
Stormvloeden zijn niet vreemd aan de ge
schiedenis van het Nederlandsche volk, dat
daaraan nog nooit is bezweken. De leeuw
uit het wapen der Nederlanden, hebben we
voor een poosje weer veranderd in den
Zeeuwschen leeuw, die het worstelen gewend
is, maar bij alle Oranjes, en de jongens van
Jan de Witt er bij, altijd nog den kop boven
water heeft gehouden.
Hoogmoed.
»Wilt gij den vrede dienen, strijd
dan niet tegen den oorlog, maar tegen
den hoogmoed onder de menschen
Jhr. mr. De Savornin I.ohman.
Hetgeen hier als motto aangehaald,
is een van die treffende waarheden, die
van tijd tot tijd uit de ervaring van wijze
menschen gekristalliseerd worden en waarin
ieder nuchter denkend mensch zijn eigen nog
niet bezonken overtuiging ziet weerkaatst.
Een waarheid echter, die, bij de minste
overweging hoe men haar zal dienen, al
dadelijk eer. verschiet opent van strubbeling
met menschelijke instincten en ondeugden,
die sedert de vroegste tijden het lot van
volken en -individuen hebben beheerst.
Inderdaad, wie met een beetje menschen-
kennis om zich heen ziet, zal niets meer op
vallend vinden dan den algemeenen hoog
moed onder de menschen, die tot verwaten
heid uitdijt, wanneer hij niet door redelijke
gevoelens wordt beteugeld.
De een is hoogmoedig op geboorte, relaties
of fortuin; de.ander op uiterlijk, toevallige
gave of geleerdheid: een derde bloot uit
overdreven zelfgevoel.
De hoogmoed tiert in alle rangen en stan
den. Ingeval van materieele welgesteldheid
en persoonlijke of maatschappelijke onaan
tastbaarheid overwoekert hij gemakkelijk alle
andere gevoelens. Hij is de oorzaak van
wrijving, botsing, verwijdering, vervreemding,
nijl en haat onder de menschen Behoudens,
in zeldzame gevallen, door levenswijsheid,
laat hij zich slechts onderdrukken door de
harde slagen van het lot. Daarom is de hoog
moed grooter in de zoogenaamde beschaafde
kringen dan onder de heffe des volksgrooter
in tijden van vrede en voorspoed dan in
tijden van oorlog en Lruul geweld; grooter
onder een rechtvaardige, humane regeering
dan onder een regeering met de knoet.
Is het nu niet, alsof we ons in een vicieusen
cirkel zullen bewegen, als we den strijd tegen
den hoogmoed aanbinden Er is in de laatste
tientallen jaren ontzaglijk veel gedaan om
den piensch materieel, hygiënisch, economisch,
geestelijk en zedelijk in betere conditie te
brengen. En het gevolg? De gemeenschaps
band wordt losser, ieder voelt zich een
mogendheidje apart, de hoogmoed stijgt
zienderoogen. Mij uit zich in allerlei hinder
lijke, onbehaaglijke vormen. De straatjeugd
oefent met een brutaal, uitdagend gezicht
eer. schrikbewind uit onder het motto: »je
kunt me tóch niets maken*.
Jonge menschen, wier geestelijke horizon,
bij gebrek aan doorzicht en ervaring, nog
niet wijder is dan het cirkeltje dat hun neus
beschrijft bij hun parmantige bewegingen,
voeren in hun vergaderingen soms het hoogste
woord en brengen elkaar het hoofd op hol
door overdreven zelfverheffing en cynische,
dwarse criliek op al hetgeen buiten hun
bevatting ligt.
In wetenschappelijke en in kunstkringen
uit zich de hoogmoed door een stuitend
cxcusivisme, dat bij de .waardeering van
arbeid en verdienste persoonlijke en zake
lijke consideraties toelaat, die met de be-
leekenis van het werk niets te maken hebben.
In de uitgaande wereld openbaart zich de
hoogmoed in aanstellerij, weelderigheid en
pervers genot, waarbij de mede-verantwoor
delijkheid voor gemeenschapstucht niet wordt
gesteld. Dc in een langdurig tijdperk van
vrede groeiende voorspoed brengt de men
schen tot uitspattingen en buitensporigheden
van allerlei aardde aan de gemeenschap
bewezen sociale rechtvaardigheid vergeldt
het individu door brutaal egoisme en stuitend
machtsmisbruik tot de boog te strak
wordt gespannen en, zooals het waarschuwen
de spreekwoord zegt, »hoogmoed voor den
val komt*.
Zoo is het sedert oeroude tijden gegaan
onder families, klassen ên volken.
Het eenig afdoende zuiveringsproces was
tot nu toe de oorlog!
Vandaar, dat veel menschen op goede
gronden den oorlog een even noodzakelijk
kwaad vinden als de wervelstormen in tro
pische gewesten, waarvan wij immers het
verwoestend en toch zuiverend geweld
ook niet anders dan met een siddering van
vrees kunnen gadeslaan.
Wie den oorlog wil bestrijden en zich
bewust is van de dreigende verwordings
processen, die de eeuwige vrede onafwend
baar met zich brengt, moet tevens de zach
tere middelen tot beteugeling van allerlei
buitensporigheden kunnen aanwijzen, die
bij het tegenwoordige en het toekomstige
geslacht den oorlog kunnen vervangen.
Voorshands kan ik ten hoogste gelooven,
dat de volken met die zachtere middelen
(hpogere beschaving, opvoeding, internati
onalisme in wetenschap, kunst, handel en
industrie) hun regeeringen kunnen pressen
tot meer zelfbeheersching bij de
dikwijls lichtzinnige machinaties, welke tot
den oorlog leiden.
En dan is het nog de vraag, of de vol
ken door overreding en beïnvloeding zóo
toegankelijk gemaakt kunnen worden voor
die zachtere middelen, dat zij er zich naar
gedragen óok, hoewel hun individueele natuur
er volstrekt niet mee strookt.
Neem nu eens de betrekkei ij k een
voudige kwestie van de huiselijke opvoeding
in de eerste levensjaren van een kind.
Een mensch is van nature ijdel en behaag
ziek. De kiem van hoogmoed is er dus. En J
zij is onuitroeibaar. Het is alzoo een zaak
van verstandig pedagogisch beleid om haar
groei te beteugelen.
Is het sedert 20 eeuwen bepreekte en tot
nederigheid vermaande menschelijk geslacht
pzeda^ogisch nu ten minste zoover ontwik
keld, dat vaders en moeders sportaan samen
werken om dat gevaarlijke kiempje van den
hoogmoed er onder te houden
Immers integendeel Van de prille jeugd
worden de ijdelheid en de eigenwaan van
het kind gevoed door blinde bewondering.
Vader en moeder bewondere/i het kleine
kind, omdat het hun eigen vleesch en bloed
,s. Zij bewonderen zijn eerste lachje, zijn
eerste onsamenhangende geluidjes, zijn eerste
onbeholpen pogingen tot loopen, spreken
en onderzoeken. Familieleden, vrienden en
kennissen doen mee aan die bewondering,
uit verwantschap vleizucht of wellevendheid.
Het kleine kind ziet zich aanhoudend om
ringd door bewonderende gezichten.
Vooral in gezinnen, waar de ouders ruim
den tijd hebben om zich voor het kind te
intertsseeren en waar een drukke aanloop 1
is van menschen, die uit vriendschappelijk-
heid gaarne meezingen in het koor van I
bewondering, lof en verheerlijking, voelt
het kind zich gauw als het middelpunt van
aller belangstelling. Natuurlijk wreekt zich
dit op den duur. Het kindje wordt dwing-
ziek en onhebbelijk, later pedant en aan- J
matigend. Het maakt »oorlog« om een I
futiliteitde overwinning maaktr hem on-
genietbaarder, de nederlaag ve vult hem j
met wrok.
Overwin dat nu maar eens
Preek maar eens tegen het ouderlijk in-
stinct, schrijf maar eens brochuretjes tegen
het menschelijk zelfbehagen Het is allemaal 1
even vruchteloos als te trachten de grillen
van het klimaat te betoomen met vriendelijke I
woorden.
Meen nu niet, dat ik U de les lees en j
mijzelf een haar beter acht dan U. Och,
toen de liefde voor het kleine kindje in het j
hart woelde, was de paedagogische wijsheid j
ook bij mij zoo klein.
Onlangs deed een man mij een verhaal
van zijn vaderlijk lief en leed, en ik her-
kende in die smartelijke uiteenzetting "an
begane doch pas nu erkende fouten mijn
eigen zwakheden.
betreffende de regeling 1
aardappelen.
1 den uitvoer van
De jongedames A. F. Brouwer, S. J. K.
de Greef en A. M. van Kempen verwierven
de akte van bekwaamheid voor onderwijzeres.
Vervolg stadsnieuws zie bijblad.
PREDLKHEURTEN.
Zondag 18 April.
Evang. Luthersche kerk.
Voorm. 10Va uur, dr. Toxopeus.
Remonstrantsche kerk.
Voorm. lo'/a uur. ds. Hooykaas.
Doopsgezinde kerk.
Geen dienst.
Gereformeerde kerk (Langegrachl).
Voorm. 10 uur, ds. Donner.
Avond 5Va uur, ds. Donner.
Gereformeerde kerk(Zuidsingel).
Voorm. 10 uur, ds. Teerink.
Avond 5 uur, ds. Teerink.
Chr. Gereformeerde gemeente.
Voorm 93/4 uur, godsdienstoefening.
Avond 5'/^ uur, godsdienstoefening.
Vrije Gereformeerde gemeente.
Voorm. g'/a uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
Hersteld Apostolische gemeente.
Voorm. 10 uur, godsdienstoefening.
Avond 5 uur, godsdienstoefening.
HULPBANK TE AMKRSFUOK I.
programma
van 10 tot eu met 22 April
1, "Laatste Bioscopischeoorlogsberichten.no 4.
2. Turnoefeningen en spelen in de Onder»
I offigiersschool te Potsdam.
Pracht-sportnummer
Boeiende kunstfilm in 2 atdeelingen.
I Spa"»" »nd beeld uit het leven van een
i kunstenaar.
I 5, Vogels in de boomen, gekleurd. Komisch.
6. Een tijdperk van vorschrikkiugen. His
torisch schouwspel uit de Fransche Revo
lutie. Drama.
7. Vader Kerstmis bij de woudbewoners.
Feüerie.
i Modern drama in 2 afdeelingen.
10. Lcmke als veearts. Komisch.
Explicateur de heer T. HARTI.OOPKR.
ORKEST: Piano, de heer S. Smolders
I Viool, de heer G. BONF.HIU.; Cello, de heer
j. j, van' RoON.
j Prijzen der plaatsen 50, 35 en 20 et.
Prijzen voor militairen beneden den r.oig van
onderofficier (behalve op Zon- en Feestdagen)
I 2--,. 20 eu 10 cent.
DE DIRECTIE.
"Pot het geven van oel.dkn ter l.een
zal een commissie uit het Bestuur op DINS
DAG 20 APRIL aanstaande,
's namiddags ten twee uur, zitting houden ten
Kaadhuize, alwaar de belanghebbenden zich
kunnen aanmelden óok voor het teruggeven
van gelden.
11 ER MS. P. VAN HASELEN,
Secretaris-Penningmeester
Heden overleed onze geliefde
Moeder, Behuwd- en Groot
moeder, Vrouwe
Lonise Henriëtte Cornelia van
Weduwe B. J. van Eck,
in den ouderdom van 90 jaar.
Aerdenbout,
K. PRINS VAN WEST-
DORPE-Van ECK.
Jhr. mr. A. Th. PRINS VAN
WESTUORPE.
Amersfoort,
L. M. A. BLOEM-Van Eck.
J. W. C. BLOEM
en kleinkinderen.
's-Gravenhage, 14 April 1915.
Bal ist raat 65.
Allen, die iets te vorderen hebben van- of
schuldig zijn aan mejuffrouw cornelia
BareNDINA SMIT, gewoond hebbende en
overleden te Amersfoort, Kampstraat 48,
den 6 April 1915, gelieven daarvan vóór
20 April 1915 opgave of betaling te doen
ten kantore Soestervveg 7 van
Notaris BOLK.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft te kennen gegeven, dat hoewel er
met het oog op de tijdsomstandigheden geen
feestelijkheden zullen plaats hebben ter
gelegenheid van de eerstkomende verjaar
dagen van leden van het Koninklijk Huis,
op 19 en 30 April, de burgerij zich van het
uitsteken der vlaggen niet behoeft te ont
houden.
Dus, Maandag op den jaardag van Z. K. H.
den Prins der Nederlanden, de vlaggen uit.
Ter Secretarie der Gemeente ligt ter in
zage een overdruk uit de «Nederlandsche
Staatscourant* van 11 en 12 April 1915
AMERSFOÖRTSGH
WISSEL- en EFFECTENKANTOOR
(Mr. van wki.dkkkk Intron renders)
Kortegracbt II, Tel. 176.
TelegrauiHdres: „Wisselkantoor".
Assurantif-n, Incasseeri.r.g van Wis-
Credieteu. seis en Quitantlen.
Coupons. Vreemd geld.
Deposito's. Wissels op Binnen- er
Effecten, Buitenland.
Verhuurt loketten in zijn daarvoor
speciaal gebouwde kluis (Safe Deposit)
volgens tarief, op aanvrage verkrijgbaar
te zijnen kantore.
GEVRAAGD met 1 Juni of eerder onge
meubileerde ZIT- en SLAAP-
of ongemeubileerde ZITKAMER met slaap
gelegenheid.
Brieven onder letters E. G. aan het Bureau
der Amersfoortsche Courant, Kortegracbt 9.
Maatschappij tot lie vordering der Toonkunst
A I'd ec li ng Amersfoort,.
der Zangtrereeniging
op Dinsdag 2D April 1915 (aanv. 8 uur precies)
lm. AMICITIA,
onder leiding van den heer M. W. .PKTRI.
R. Schumann. Dor Rose Pilgerfahrt.
L. Délibes. Deux choeurspourvoixdefemmes.
X W. Gade. Lenteboodschap.
Liederen, voor te dragen door solisten.
Solisten Mevr. V. KamerlingVan Vollen
hoven (sopraan) te Amersfoort; Mevr. M. G.
Pont—Sligcher (alt) te Hilversum; de heer
E. G. Tobi (tenor) te Diisseldorf, en eenige
dames en heeren, leden van de zangvereeni-
g'ng.
Klavierbegeleiding: Mej. H. J, T. Mezger.
Voor toegang zie nnnplnkbiljetlen.
(Th. W. J. HEYLIGERS en
inr. dr. II. Th. A. VERHOEF).
Kaas ter* en Commission iiiiirs in effecten.
ZUIDKIXGEL no. 42.
Telefoon 327.
Coupons. Incasso's.
SAFE-DEPOSIT.
COMM. IN EFFECTEN.
KASSIERS.
PLANTSOEN 12,
Interconun. Telephooii ISS.
SAFE-DEPOSIT.
He HU KG KM EKSTER van Amersfoort
noodigt belanghebbenden uit, hunne
rekeningen voor leveranties aan het.
Comité voor de Belgische vluchtelingen
alhier over de maanden Januari, Februari
en Maart 1915 vóot 28 APRIL I915aan
het Comité in te zendon aan het. adres
van den heer W. WOUDSTRA (Stadhuis).
Na dien datum aal over
die maanden geen betaling
meer plaats vindea.
Amersfoort, 16 April 1915.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWÏJCK.
