Stadsnieuws.
Ingezonden.
volgens hetwelk wij ons uiterlijk en innerlijk
moeten inrichten, niemand bekend is. Ons
geheele leven door moeten wij zoeken en
tot de ontdekking trachten te komen van het
beste.
De zekerheid, dat wij een hoog ideaal
zullen bereiken, hebben wij nimmerals ver
goeding en als steun zijn ons menschelijke
voorbeelden gegeven. Zij geven zij het
ook zeer onvolledig een beeld van het
geen onbewust sluimert in onze zielzij ver-
toonen in groote omtrekken, hetgeen als
kiem en aanleg, wellicht nog weinig ont
wikkeld, in ons aanwezig is. Zij vullen met
hun macht de leemten aan, die zich in onze
natuur voordoen.
Zoo zullen wij, navolgende, geen imitatie
worden, maar een zelfstandig wezen.
Wij tooien ons met geen vreemde veeren
maar het goede, dat wij in anderen opmer
ken, verwerkend tot onze eigene natuur,
worden wij een persoonlijkheid, die weer aan
anderen tot voorbeeld kan strekken.
In de Remonstrantsche kerk wordt aan
staanden Zondagochtend om 10 uur een
godsdienstoefening gehouden voor jongelie
den van 10 tot 16 jaar. De gebruikelijke
avonddienst voor de gemeente zal niet
plaats hebben.
Met ingang van 1 Mei, op welken datum
dit jaar, gelijk we reeds vroeger berichtten,
de zomerdienst bij de openbare middglen
van vervoer niet in werking treedt, zijn
weer wijzigingen gebracht in den treinendicnst
der H. IJ. S. M.
Men raadplege dus de officieele biljetten,
welke o. a. in de stationsgebouwen zijn aan
geplakt.
Zaterdag zal weer een belangrijke dag
zijn in de Geschiedenis van Amersfoort. Dan
immers zal 's middags om 4 uur van Ge
meentewege electrische energie worden ver
strekt, zoowel voor licht als kracht.
En voorja, wie zal zeggen waarvoor
zij in de nu komende jaren zal worden aan
gewend in ziekenhuis en kliniek, in fabrieken
en trafieken, en vooral in de klein-industrie.
Het belangrijke gebeuren, oneindig be
langrijker dan we thans nu de electrici-
teit eigenlijk nog in haar windselen ligt.
óok al heeft zij reeds wonderen gewrocht
kunnen vermoeden, is wel feestbetoon waard.
En daarom Zaterdagmiddag de vlaggen
uit, evcnala uiire grootoudera dat deden toen
voor het eerst het gaslicht hier brandde.
De jongedames M. E. P. Jebbink, C. S.
F. Kuntz, J. M Nijman, M. E. Sinkeldam
en P. M. van der Knoop behaalden de
akte van bekwaamheid voor onderwijzeres.
Overste J. Nord, dirigeerend officier van
gezondheid 2e klasse, zal weldra den dienst
met pensioen verlaten.
Aan reserve-sergeant S. Spier, van het
16e regiment infanterie, is toegekend de
gouden kroon het teeken, dat hij heeft
voldaan aan het practisch examen voor
vaandrig.
De oefeningen van den Vrijwilligen Land
storm worden zóo geregeld, dat men er in
zijn werkkring weinig last van ondervindt.
Meldt u dus aan.
Morgen, ter gelegenheid van den verjaar
dag van Prinses Juliana en v?n den Bel-
gischen Prins Charles, en aanstaanden Zondag
zal, met toestemming van de autoriteiten,
ten voordeele van de Belgische vluchte
lingen en van de in het Militair hospitaal
en de ziekenhuizen verpleegd wordende
Belgische en Nederlandsche militairen wor
den verkocht de Hulde aan mijn Koning*,
op den jaardag van Koning Albert hier
door mejuffrouw Magda Peeters uitgespro
ken.
De tekst, in het Nederlandsch en het
Fransch, is omgeven door een reproductie
van het titelblad, voor die soiree gebruikt,
doch thans op steen geteekend door den
ontwerper, den heer Frans Holst, thans hier
geïnterneerd, die ook op de huisvlijt-tentoon-
stelling zooveel mooi werk inzond.
Zijn lotgenoot, de journalist Georges
Bouiiau, heeft het goede plan gevormd,
thans op deze wijze iets te doen voor zijn
landgenooten en de zieke kameraden van
het Nederlandsche leger.
Moge hij er volkomen in slagen.
In Valkhoff's kunst-vitrine is thans ten
toon gesteld hoogst verdienstelijk amateurs-
werk van den Belgischen kapitein M.Gernaert.
Ze zongen uit «De lecuwerk* en ze zon
gen Dinsdagavond weer als leeuwerikken
de jongens van pastoor Brouwer, nu in het
patronaatsgebouw aan de Withoosstraat. De
mooie bovenzaal was tot in de uiterste
hoeken gevuld; ai wat zitplaats bood, was
iugenomen, dikwijls drie op twee stoelen;
en in dikke rijen stond men te luisteren
naar den zang der knapen.
De nieuwe Voorzitter van de Roomsch-
I Katholieke vereeniging tot bevordering van
J den volkszang, kapelaan 11. A. O. Oost-
een, heeft het in zijn hartelijk welkomst
woord zoo heel juist gezegd, dat pastoor
Brouwer zoo buitengewoon de kunst verstaat
om van de jongens van de straat kleine
concertzangers te maken. E11 zoo heel juist
zette hij ook uiteen het doel van de samen
komst: de bevordering van het goede lied;
niet alleen om het te doen hooren, maar
óok en vooral om het te leeren zingen op
de oefen-a vonden, die geen concert-a vonden
j zijn, doch waarop de leden zeiven onder de
j flinke leiding van de heeren Van Buijtenen
en Vis moeten leeren zingen goede Neder
landsche liederen, die stellig in den smaak
zullen vallen en zullen worden gewaardeerd,
zoodat de leden zeiven ze kunnen uitdragen
in kamers en zalen en op straat.
Is dit niet de methode om een einde te
maken aan den dikwijls walgelijken straat
zang
De heer Br una, uit Utrecht, sprak nog
een kort woord ter inleiding om de aan
wezigen een klein weinig nader te brengen
tot den tekst der liederen vóór de pauze
vaderlandsche, na de pauze volksliederen en
i een kerkelijk lied.
I Toen nam pastoor Brouwer plaats voor
j de pianoeen bijzonder artistiek voorspel,
I een »jcngens, pittig hoor en daar zenen
I de knapen het «Wilhelmus* in, gevolgd
J door «Een liedje van de zee*, »Mijn Neder-
I land*, het bijzonder mooi gezongen «Heb
j je nog nooit van De Rnijter gezongen*,
J .«Ferme jongens* en «Al is ons landje nog
zoo klein*.
Eu onverbiddelijk moest, nadat het dap-
pere jongenskoor het eerste couplet had
doen weerklinken, heel de zaal de volgende
coupletten zingen hetgeen al aanstonds heel
goed en hoe langer zoo beter ging.
Na de zeer korte pauze, sprak de heer
B r u n a nog over het volkslied, het Room-
sche lied en het geluk, dat tot dusver ons
vaderland is beschoren terwijl rondom* alles
in lichtelaaie staat.
En weer werd gezongen «Het Hemelhuis*,
«Jezus en St. Tanneker, «Hij die geen
liedje zingen kanc alle drie zoo bekend
door Emiel Ilullebroeck «Pietje bedroefd*,
en «Gelukskind*, terwijl werd besloten met
«Aan U, o Koning der eeuwen*, telkens
eerst door het jongenskoor, vervolgens door
allen zonder uitzondering in de zaal, dat
het zoo daverde.
«Pastoor Bouwer heeft weet een succes
avond gehad met zijn jongens» zeide de
Voorzitter in zijn slotwoord. We zouden er
willen bijvoegen«Ook voor uw vereeni
ging moet dit een goede avond zijn, wapt
het goede lied z a l worden uitgedragen
naar alle hoeken der stad*.
Bijzondere vermelding verdient nog de
solo-zang van Cor. Koster, een jongen met
een prachtgeluid.
Te zelfder tijd gaf de zangvereeniging
«Soli Deo gloria* een uitvoering in «Ami-
citia*, waar slechts op den eersten rang
eenige leege stoelen waren.
Na de eerste zenuwachtigheid te hebben
overwonnen, gedurende welke pianist en
koor niet tie zelfde meening bleken te hebben,
ging alles op rolletjes en bleek onder de
goede leiding van den heer O. Rooke flink
te zijn geoefend.
De soliste, mejuffrouw Mooij, uit Edam,
zong zoo mogelijk nóg mooier dan onlangs
bij de uitvoering van «Amersfoorts Mannen
koor*.
niet uilbrak in keuken of bijkeuken, doch in
een overdekt bergplaatsje van brandstoffen,
dat in geen enkele verbinding staat met het
gesticht.
We voldoen bij deze aan dat verzoek. Het
kordate optreden der Zuster, die voorkwam
dat de in den aanvang zeer dreigende vlam
men uitbreiding konden vinden, is er niet
minder verdienstelijk om.
Hoe minder plaats men inneemt, des te
minder men anderen in den weg zit en des
te meer bevordert men eigen rust.
"0"it den Omtrek.
De Gemeenteraad van Eemnes heeft be-
slotèn, de eenige openbare Lagere school
wegens gebrek aan leerlingen met 1 Juli
te sluiten.
Aan de openbare Lagere school aan den
Hoogeweg te Zeist vaceert éen onderwijzers
plaats.
Daarvoor zijn honderd sollicitanten.
De 35ste lijst van het Kon. nationaal
steun-comité heeft aan giften f 27 o86'.20.
In het geheel is tot «7 April, behalve in
giften in natura, ontvangen f2031816.41.
De boekhoud-cursus van de plaatselijke
afdeeling van den Nationalen bond van han
dels- en kantoorbedienden «Mercurius* wordt
thans reeds in twee afdeelingen gegeven,
telkens anderhalf u-
Nu in den laatsten tijd wederom do aan
dacht is gevestigd op het noodzakelijke, het
onmisbare van boekhouden, meldden zich
weer nieuwe deelnemers aan.
Het afdelingsbestuur zal, ais er voldoende
belangstellenden zijn, ook een derden cursus
openen
In het geheel bracht «Mercurius* f t50o
bijeen voor de door den oorlog in moeilijke
omstandigheden verkeerde Belgische collega's.
De plaatselijke afdeeling droeg daarvoor
juist f 47 af.
Bij de Dinsdag ten Raadhuize gehouden
aanbesteding voor den bouw eener Water-
gasfabriek en het verrichten van uitbreidings
werken. op het terrein der Gemeente-gasfa
briek werd ingeschreven als volgt: Gebr.
Mastenbroek, te Enschede, f 21 407; A. M.
Bos, te Utrecht, f 21000; firma Goelicker,
te Enschede, f 19 696 J. Wildeman, f 18 500
J. Bunnik, f 18404; C. Ruitenberg f 17909
en A. Rennes f 17623, allen hier; G. de
Bruijn, te Hoogland, f 17500; A. C. Beijer,
hier, f 17228; Waijen Schuurman, te
Amsterdam, f 17 225 G. C. Blanken, f 16 870,
G. J. Kuntz f 16 760; J. van Keulen f 16 620;
T. van Hoogevest f 16358 en L. J. Hemels
f 16 295, allen hier.
De gunning is in beraad gehouden.
Men verzoekt ons te berichten, dat de
binnenbrand, die verleden week ontstond
op het terrein van het St. Joseph-gesticht, I
Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.
Kopy van Ingezonden stukken al dan
niet geplaatst wordt nimmer teruggegeven.
«Mijnheer de Redacteur,
Met een enkele vraag te stellen, was het
niet mogelijk om den inhoud der rede van
mr. De Meester, op Maandagavond j.l. ge
houden voor en over de Middenstands-
credielbank, tot meerdere klaarheid te brengen,
of om geschilpunten te bespreken.
Evenwel het kan zijn nut hebben, dit als
nog in de courant te doen.
De kern van zijn rede was o. i. deze, dat
alle mogelijke waarborgen voor het groot
kapitaal moesten worden gegeven, opdat bij
verlies, ontstaan doordat sommige crediet-
nemers hun verplichtingen niet nakwamen,
zij geen risico zouden hebben. Het oprichten
van de Borgmaatschappij, wier risico nu
met 55 pCt. door het Rijk wordt overge
nomen, terwijl de resteerende 45 pCt. nog
door de Gemeentebesturen moet worden ge
dekt, dan wel zich door afkoop met premie-
j betaling de risico op zich nemen, is hiervan
I het sprekend bewijs. Dat de Ned. Bank haar
risico tegenover de Centrale zou hebben ver
hoogd tot 2.5 millioen tot een promesse-dis-
j conto welke de Centrale in portefeuille heeft
J of kan hebben, zijnde het tienvoud van haar
I oprichtingskapitaal, weerspreekt de stelling,
dat hier een gewone kapitaal-onderneming
machineert, volstrekt niet. Ten eerste is dit
risico voor de Vereeniging van den Geld
handel gedekt met 20 pCt. en door den Ned.
Staat met 50 pCt. Als men nu in aanmer
king wil nemen, dat bovendien de crediet-
nemers nog 20 pCt. moeten dekken van
hunne mede-erfedietnemers en dat volgens de
statistiek vaststaat, dat dergelijke risico met
5 pCt. is gedekt dan blijft van het geheele
mooie plan, den middenstand er door te
helpen, niets over. M. a. w. komt, kapitalis
tisch gesproken, het geheele risico der Ned.
Bank in ruil voor de gunst, dat de promes
sen in portefeuille bij de Centrale door haar
in betaling worden genomen hierop neer,
dat stel eens, dat het totaal van 2.5 mil
lioen in promessen in omloop zou zijn (wat
bijna niet is aan te nemen) een tiende
van de 5 pCt. risico of een half percent voor
haar rekening komt. Ik geloot, dat ze zelfs
voor deze weinige risico een «d r o o g e
rekening* kan voeren, aannemende, dat
de proiongatiekoers is 5.5 pCt. en zij do
credietvragers 7 pCt. zal laten betalen.
Ongezond is, zegt mr. de Meester, o~
kunstmatig kleine ondernemers op de been
te houden, met geld te gever, tot lager koers
dan het crediet op een gegeven oogenblik
waard is.
Gevraagd mag dan toch: met welk doe!
gaat men uit om te helpen Bij een normaal
verloop van de maatschappelijke functies kan
deze stelling werkelijk goed heetener zijn
echter nu buitengewone oorzaken,
welke sommige zaken op den rand van
ondergang brengen, en zouden nu ook niet
buitengewone middelen aangewend
mogen worden om deze middenstanders te
helpen er weer bovenop te komen, althans
dat zij weer hun brood zouden kunnen ver
dienen
Een der oorzaken, dat het geld zoo duur
is, is zeker door het wereldgebeurenniet
genoeg, dat onze groot-kapitalisten enorme
winsten maakten, zullen ze nu achter het mom
van hulp te bieden aan de slachtoffers dezer
crisis, de geldmarkt steunen door het vragen
van een hooge rente, weinig risico, bijna
geheel geen risico, en zichzelf steunen door
de markt te steunen. Immers verontrustend
is volstrekt niet, dat er nu nog meer
deposito is dan er credietnemers zijn zij geven
3.5 pCt. en nemen 7 pCt.; dat wordt wel anders,
zegt mr. De Meester, aanstonds wordt wel
meer crediet genomen; hoe meer vraag naar
crediet, hoe vaster de markt.
Het geheele mooie doel - een volksgroep,
wier bestaan wordt bedreigd, die voor een
gedeelte zal ondergaan en in normale tijden
wordt bestookt aan alle kanten te helpen,
wordt tot een fictie.
Het is ook der menschen eigen schuld.
Kruideniers verkoopen hun suiker zonder
winst. Men rekent niet, en boekt nietdat
zijn de oorzaken.
Ik zal de laatste zijn om een goede boek
houding tot in stand houding van zaken met
de voornaamste factor te noemen maar als
een kruidenier zijn suiker of andere artikelen,
zonder winst verkoopt, is dat zijn eigen schuld.
Moet hem dat nu juist als een grief wor
den aangerekend.
Het is een legende, meer niet. Zoo weinig
kent mr. De Meester den middenstand, dat
hij, wat algemeen als een noodlot wordt ge
voeld, n.l. het concurreeren in prijzen met
artikelen die tot de dagelijksche nooddruften
worden gerekend, hun tot een verwijt maakt.
Alsof men dit voor zijn pleizier doet. Onze
zaken zijn meegezogen in de kapitaal-con
centratie. Een dóodende concurrentie noopt
ons. dingen te doen, die men anders zou laten.
Groote kapitalen zijn in Naaml. Vennoot
schappen, in Coöperaties saamgetrokken de
eerste achten het kruidenieren een goede
geldbelegging, de laatste doen het dikwijls
om enkele guldens dividend, zonder noemens
waardig maatschappelijk perspectief. Dood
gedrukt tusschen deze twee buffers, deze
groep nu nog een ezelstrap te geven, getuigt
niet van zielenadel. Als mr. De Meester de
oorzaken van achteruitgang wil zoeken, dau
moet hij zijn licht opsteken bij het groot
kapitaal, welks pleitbezorger hij ook Maan
dagavond was. Als hij dezen achteruitgang
objectief had willen beschouwen, in het licht
van economische feiten, hij zou zeker tot een
geheel ander resultaat zijn gekomen. Dat de
middenstand een noodzakelijke keten is in den
schakel van maatschappelijke functies, ik zou
het, althans in den vorm waarin hij nu bestaat,
niet durven beweren. Maar terug gedrongen
van de plaats als zelfstandige ondernemer,
naar die van de afhankelijken in allerlei
vorm door de werking van het groot-kapi
taal zou hij toch verdienen want deze ver
dienste heeft hij toch wel dat hij nu be
hoord te worden geholpen en niet gestroopt.
Eenmaal de maatschappij weer in normale
banen gekomen, zal zich ook de positie der
middenstanders weer zetten, en zal het wel
blijken, dat het zelfstandig karakter dezer
volksgroep niet bestaanbaar is tegenover het
groot-kapitalisme; Dan valt te spreken over
het al of niet kunstmatig in stand houden
doch nu nietnu dient geholpen. Verschil
lenden onzer kochten gedroogde vruchten.
De kapitaalkrachtige ondernemer heeft ze
wel, de kleine gedupeerde winkelier niet.
dan tot veel te hooge prijzen, en mondjes
maat. De sterken konden dwingen, voor-
koopen te leveren; de kleinen konden bij
passen de grooten konden aan alle eischen
der nieuwe koopvoorwaarden voldoende
kleinen niet. De koopvoorwaarden van rijst,
van suiker, van graan, van peulvruchten, van
zuidvruchten zijn zóo gewijzigd, dat ze zwaar,
zeer zwaar drukken op de kleine onderne
mingen de groote komen er, dank zij hun
kapitaalkracht, onderuit,
groote houders de kleine noodzaken hun
stukken te verkoopen en zelf als koopers
Als er sprake van achteruitgang is, dan
zijn dit de oorzaken welke de ontwrichting'
van het maatschappelijk verband tot gevolg
had. Te helpen in deze richting, dat ver-
koopérstot hun gewonen plicht tot levering
gedwongen wordeu, dat de gewone condities
wêer geldig zouden zijn, dat het crediet op
de gewone wijze zou worden verleend, dan
zou er minder behoefte zijn aan het geld-
credict-systeem bij de kleinere ondernemers;
zij zouden geen 7 pCt. behoeven ie betalen.
De kapitaalkrachtige ondernemers hebben
geen behoefte aan geld-credietzij wijzigen
zoodanig alle condities in den handel, dat
hun risico bijna, nihil is, terwijl zij zelf mis
schien aandeelhouder van de Borg-maatschap-
pij of de Ned. Bank zijn en zonder eenig
bezwaar hun 7 pCt. opstrijken, omdat
het crediet nu eenmaal zooveel
waard is.
Heeft mr. De Meester nooit eens gehoord
van machinaties op de effectenbeurs, zoodat
optraden. Het zelfde beeld vertoont de 7 pCts-
comedie. Inderdaad de opmerking van den
heer Krook was raak. In weerwil van alle
spitsvondige redeneeringen van den heer
De Meester is dat feit niet weg te rede
neeren, dat de Ned. Staat geld waarvoor hij
borg staat (dc Rijks-postspaarbank) en waar
van zij 2.64 pCt. rente geeft, ook kan uit-
leenen zonder alle mogelijke soesah van
3 5 pCt. op een «drooge rekening*.
Wat heeft men in deze richting gedaan
Nietsmen heeft ons aan ons lot overgelaten,
terwijl de strooptocht is aangevangen.
U dankend, M. de R„
11.
Amersfoort, 29 April 1915,
