BIJBLAD
Amersfoortsclie Courant
Stadsnieuws
van de
No. 8577
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 5 JUNI 1915.
KENNISGEVING.
GOEDKOOP BROOD EN MEEL.
Burgemeester en Wethouders van Amers-
foórt
maken bekend:
1. dat met ingang van Maandag 7 Juni
a.s. goedkoop tarwebrood tegen den
prijs van 6 cent per half K.G., tot een
maximum van een half K.G. per dag en per
persoon voor een ieder, zonder onder
scheid, verkrijgbaar zal zijn, op vertoon van
een broodkaart, bij de volgende bakkers,
welke kennis hebben gegeven aan den Bur
gemeester van Amersfoort, dat zij, met in
acht neming van de voorwaarde, vervat in
de Verordening van Burgemeester en Wet
houders dezer Gemeente van den 2isten
Mei 1915, ongebuild tarwebrood wenschen
beschikbaar te stellen.
E. van Beek, Havik 4
J. Brakenhoff, Groote Spui 33
A. Brondijk, Eemstraat 9
Anth. C. van Buuren, Arnhemschestraat 21
C. H. van Buuren, Lange Bergstraat 2
Tj. Dijkstra, Kamp 69
E. J. Elbertse, Kamp 39
J. D. van Gelder, Zuidsingel 63
Th. W. J. G eising. Hof 15
J. Gijsbertse, Aldegondestraat 69
J. L. Goedknecht, Kamp 59
L. de Heusde van der Sluijse, Kleine Haag 10
Alb. Hogenboom, Langestraat 29
H. Hoogeveen, Langegracht 29
J. D. van der Hoorn, Lavendelstraat 3
A. J. Jans, Soesterweg 117
G. Jonkman, Groote St. Jansstraat
D. F. van Kamp, Soesterweg 63
J. Klein, Krommestraat 10
A. Knuivers, Kamp 9
G. Koning, Krommestraat 54
H. Koning, Arnhemschestraat 24
M. van de Lagemaat, Leusder weg 118
S. A. Meerburg, Gerrit van Stelling
werfstraat 14
W. H. Meursing, Smallepad 7
B. C. Morsink Nieuwstraat 29
J. Th. van Nes, Hof 30
G. Nieuwenburg, Arnhemscheweg 24
H. van Nimwegen, Soesterweg 81
A. van Ooik, Arnhemscheweg 125
C. Okhuizen, Kamp 14
A. W. van Ommeren, Westsingel 19
C. van Ommeren, Langestraat 18
C. J. Prins, Utrechtscheweg 70
W. C. Ramselaar, Bloemendalschestraat 16
D. Ruitenberg, Kortegracht 23
J. Ruijs, Utrechtscheweg 42
J. Schaap, Muurhuizen 97
C. A. Stoové, Utrechtschestraat 23
J. van der Velden, Paternostersteeg 2
A. Vonk, Havik 26
G. Voskuilen Hzn., Arnhemscheweg 95
Th. Vreeswijk, Bloemendalschestraat 5
F. Wolfenbuttel, Paulus Borstraat 70
A. J. van Zalingen, Langestraat 1
Coöp. bakkerij «Helpt Elkaar», Muurhuizen 48
N.V. Utrechtsche Brood- en Meelfabriek,
depot K. Klein, Bloemendalschestraat
depot J. van den Brink, Schimmel-
penninckstraat 21
N.V. Broodfabriek V. I. O. S., te Utrecht,
depot, H. Bekker, Bisschopsweg 109
N.V. Brood- en Meelfabriek B. Hus, te Utrecht,
depot G. de Ruiter, Arnhemschepoortwal 13.
2. dat met ingang van Maandag 7 Juni
1915 goedkoop tarwemeel tegen den
prijs van 8 cent per half K.G., tot een maxi
mum van 350 Gram per dag en per persoon,
voor een ieder, zonder onderscheid, verkrijg
baar zal zijn, op vertoon van een meelkaart,
bij de volgende meelhandelaren, welke kennis
hebben gegeven aan den Burgemeester van
Amersfoort, dat zij, met inachtneming van
de voorwaarde, vervat in de verordening van
Burgemeester en Wethouders dezer Gemeente
van den zisten Md 1915 ongebuild tarwemeel
wenschen beschikbaar te stellen
C. H. van Buuren, Lange Bergstraat 2
E. J. Elbertse, Kamp 39
J. D. van Gelder, Zuidsingel 63
P. van Gent, Pieter Pijpersstraat 7
H. Koning, Arnhemschestraat 24
J. Nefkens, Leusderweg 120
W. C. Ramselaar, Bloemendalschestraat 16.
3. dat de prijs van het goedkoop tarwe
brood bedraagt b cent per half K.G-, welke
prijs te beschouwen is als een vaste prijs
en niet als een maximum-prijs en dat dus
hiervan door bakkers en broodfabrieken geen
dividend zal mogen woeden uitge
keerd.
4. dat de aanvragers van broodkaarten er
met nadruk op attent worden gemaakt, dat
voor elk huisgezin slechts éen broodkaart bij
éen bakker wordt uitgereikt, doch dat er geen
bezwaar la om na afloop van den geldigheids
termijn der eerste broodkaart (uiterlijk 28
Juni) zich bij een anderen bakker te doen
inschrijven.
5. dat het ongebuild tarwemeel met ingang
van heden verkrijgbaar is tegen den prijs
van f 0.50 per 100 K.G. (zakken worden
bovendien berekend a f 0.50 per stuk) na
invulling van een formulier, welke formulieren
verbrijgbaar zijn aan het Gemeente-labora
torium, Appelmarkt no. 11.
6. dat geen aandacht moet worden ge
schonken aan geruchten over mindere qualiteit
van het brood.
7. dat inlichtingen aan bakkers, meelhan
delaren en houders van broodkaarten worden
verstrekt, alle werkdagen van 9 tot 12 uur
v.m. op het daarvoor opengestelde bureau,
Appelmarkt 11 te Amersfoort.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
VAN RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA
Amersfoort, 5 Juni 1915.
In de gisteravond gehouden en door 49
gemachtigden bijgewoonde vergadering van
het kies-college der Ned. Hervormde ge
meente werden herkozen tot ouderling de
heeren mr. P. J. F. van Voorst Vader en
H. M. Brouwer, werd herkozen tot diaken,
de heer H. Noorman en gekozen tot diaken,
in de vacature-W. van Esveld Rz,, die na
36 jaar arbeid voor de armen bedankte, de
heer H. A. Pothoven.
Het Bestuur der plaatselijke afdeeling van
den Ned. Protestanten Bond heeft een schrij
ven gericht aan het Hoofdbestuur, waarin
er op wordt aangedrongen, dat het Bonds-
bestuur, als zoodanig, zich zal wenden tot
onze Regeering met het verzoek, volledig
te worden ingelicht omtrent den aard en de
strekking van het Regeeringsvoorstel om
een (tijdelijk) gezantschap bij den Paus in
te stellen.
Met alle waardeering van het ongetwijfeld
goede van de bedoeling onzer Regeering
voelt het Bestuur zich niet gerust en vreest
het voor mogelijke verstoring van den vrede
in ons eigen volk.
Hoe ongaarne ook, moeten we andermaal
het verslag van de jongste Algemeene ver
gadering van het Utrechtsch Landbouw-
Genootschap uitstellen.
Wel vinde thans plaatsing hetgeen daarin
is vermeld omtrent
koemelk.
Na sluiting van de vergadering hield dr.
Mogendorff, Rijks-veearts te Schoonhoven,
een interessante lezing over »De kwaliteit
en den prijs der consumptie-melk in groote
steden*.
Het is te betreuren, dat van de toch al
niet in grooten getale opgekomen leden (40)
velen vóór den aanvang der lezing de zaal
verlieten.
Spreker begon met zijn leedwezen er over
uit te drukken, dat zoo weinig veehouders
aanwezig waren, want allicht ware er voor hen
ook gelegenheid geweest, iets te hooren, dat
ze nog niet wisten.
Spr. is er een groot liefhebber van, zijn
oor te luisteren te leggen bij menschen van
de practijk en bij heeft zoodoende heel wat ge
hoord van den fokker, den mester, van de
koningin der wringtobbe, van dep bojerbe-
reider, over de superieure eigenschappen van
het. door henzelf gefokte vee, van de weel
derige vormen en het groote gewicht van
de door ben gemeste beesten, de hooge
prijzen van de kaas, de geurigheid en de
duurzaamheid van de eigengemaakte boter,
maar éen categorie van boeren heeft hij
nooit hooren roemen op hun product, name
lijk de melkvee-houders,
Is dat, omdat het van minder belang is?
En toch, het ligt in hun hand of de melk is
een uitstekend voedsel dan wel een vergif.
Zij zijn zedelijk verplicht, de kwaliteit van
de melk zoo hoog mogelijk op te voeren
maar hoever is het in het algemeen nog
daarvan verwijderd. Door hun toedoen is de
sterfte der kinderen berfhden het jaar nog
2 pCt van de geborenen; in 1906 ontstond
een typhus-epidemie in 40 gezinnen die door
éen melkhandelaar werden bediend.
Hoe vaak komt het nog voor, dat de
melkvee-houder zijn vaatwerk omspoelt met
slootwater, waarin, op geringen afstand, de
gier uit de mestput of een secreet ujtmondt.
Hoeveel melk wordt nog gemolken pit
een ontstoken uierkwartier, niet genezen,
ofschoon de harde knobbel verdwenen is;
de medegevoerde etter wordt niet door koken
van de melk onschadelijk gemaakt.
Hoeveel melk komt nog van koeien met
open tuberculose. Een onderzoek van de j
Engelsche Regeering toonde aan, dat darm-
ontsteking bij kinderen een gewoon ver-
schijnsel is bij gebruik van melk, uit een j
ontstoken uier afkomstig.
Het is toch een onbillijke eisch, te vor-
deren, dat de consument eerst melk moet
maken van het product, hem door den
melkvee-houder geleverd.
Maar niet alleen beslist zieke uiers leveren
ondeugdelijke melk; ook koeien die aan de
nageboorte zijn blijven staan, zijn gevaarlijk.
Het vocht besmet den uier en infecteert de
melk. Koeien, die diarrhae hebben, ten ge
volge van het gebruik van ondeugdelijk
voer (zure pulp en moes) bevuilen niet alleen
hun dijen, maar óok den uier en de tepels
en het gevolg is: vuile melk.
Spreker liet een wattenscbijf zien uit een
Ulax-filter, waarop terug gehouden was het
vuil uit 1 Liter melk, en waaruit bleek, dat
dergelijke melk, ofschoon oppervlakkig be
schouwd niet verkeerd, een ontzettend vuile
stof was, ongeschikt voor menschelijk voedsel.
En toch zijn er boeren, die meenen, dat
de koeien het rossen en poetsen niet kunnen
verdragen.
De coli-bacteriën worden niet door teems
en doek teruggehouden.
En bovendien; hoe wordt er met dien
doek gehandeld. De een gebruikt hem onaf
gebroken, terwijl, hij soms wel eens wordt
uitgespoeld in vies slootwater. Iemand die het
beter met zijn klanten meent, kookt hem
uit. De besten nemen een wattenfilter. Het
aantal bacteriën, op zulk een filter verzameld,
is ontelbaar.
Melk, die niet dadelijk na het melken
wordt gekoeld en koel bewaard, is een uit
stekende kweekplaats voor schadelijke bac
teriën. Dat de reuk van de melk er niet op
verbetert, wanneer tijdens het melken wordt
gevoederd (de koeien willen anders niet stil
staan, beweert de boer en in de weide dan
of de stal kort te voren is uitgemest, be
hoeft geen betoog.
De consumenten, die meenen, dat melk
van melkinrichtingen steeds beter zou zijn,
vergeten, dat de inrichting de slechte kwali
teit niet goed kan maken en de directeur
van zulk een inrichting, die zijn plici.. doet,
weet dan ook met den vinger aan te wijzen
de boeren, van wie hij geen melk moet be
trekken, wil hij niet die van de zindelijke
boeren, waaronder hij ze mengt, tevens be
derven.
Melk van gezonde koeien is steriel. Ze
wordt besmet door onreine uiers, vuile tepels,
vuile handen, vuile kleeding der melkers,
door onvoldoenden gezondheidstoestand van
den melkveehouder of diens personeel. Wan
neer een besmettelijke ziekte in het gezin
van een melkveehouder of diens personeel
(tuberculose, diphterie, typhus, enz.) heerscht,
mag die melk niet in consumptie gebracht
worden, zooals trouwens in goede politie
verordeningen is voorgeschreven.
Wordt de melk spoedig zuur in z u 5 v p r
vaatwerk, dan is zij van slechte kwaliteit.
Het is eigenaardig, dat men zoo vaak bij
melkleveranciers, die melk in de stad leve
ren, beesten aantreft, die, volgens de brands
merken op de horens, afkomstig zijn van de
eene of andere fokvereeuiging. Zou zulk een
leverancier nu werkelijk niet weten, dat dit
dier, dat toch een groote hoeveelheid meik
geeft (want anders bad hij het niet gekocht)
van de hand is gedaan, omdat bet vetge
halte van de door baar geieverde melk on
voldoende is? Het is dus afvalkwaliteit, die
hij koopt en die hij dus ook levert. Maar
zoolang dfe huismoeders meer acht geven op
den prijs dan op de kwaliteit, zoolang be
staat er voor den leverancier geen prikkel
om betere waar te leveren.
Een melkoorlog te doen ontbranden, is
onverstandig, want het gevolg is alleen, dat
de prijzen werden gedrukt.
Men dient een anderen weg in te slaan en
dien dient het U.L.G. voor te bereiden.
Spreker stelt zich dit als volgt voor:
Door het Be?tupr wqrdf een vergadering
van melkveehouders uitgeschreven, die zich
willen verbinden om slechts uitstekende melk
te leveren, onder controle, niet alleen van
de melk zelve, maar ook van den stal, het
vee, het personeel, de werktuigen, de be
waarplaatsen, kortom van a 1 hetgeen met
{je melk in verband staat. Er wordt op die
vergadering een vereeniging gesticht, waar
van het Bestppr bestaat pit 3 personen, te
weten twee melkveehouders,. een arts, een
veearts en den Directeur van de keprijfgs:
dienst. Een reglement wordt ontworpen,
waarin behandeld wordthet vee, de stal,
de voeding, de verpleging van het vee, de
behandeling van de melk, de wijze van con
troleeren, en het recht om een waarborgmerk
te voeren.
Voor tegemoetkoming in de kosten wordt
een kleine contributie geheven van de aan
geslotenen, wordt steun gevraagd bij Ge
meentebestuur en Gedeputeerde Staten, ter
wijl ook burgers, die het wel meenen met
hpn eigen Ijcbaaip en dat van hun mede
burgers, genegen zpllen zijn, zoowel moreel
als financieel te steunen.
Door publiceering van de namen der leden
van de vereeniging aan de eene zijde, en
schorsing en ten slotte schrappen als lid van
hen, die niet voldoen aan de gestelde eiscben
aan den anderen kant wordt de waarde van
de melk, door de vereeniging geleverd, ver
hoogd en zal zich dit uiten door denhooge-
ren prijs, dien zij zal kunnen bedingen.
Die vereeniging, door den spreker «Ge
zonde melk« gedoopt, zal geen eersteling
zijn. In Amerika, Denemarken en in den
omtrek van Hamburg bestaan dergelijke ver»
eenigingen reeds.
Mocht bet eens waar kunnen zijn, dat in
Utrecht, tot voorbeeld voor ons geheele
land, een dergelijke vereeniging tot stand
kwam. Het is alléén mogelijk, wanneer de
consumenten zich bewust worden, dat hun
vaak als melk verkocht wordt hetgeen niet
anders is dan een vergiftige, vuile en ziek
teverwekkende stof, die met zuivere melk
alleen de kleur en lang niet eens altijd
gemeen heeft.
We herinneren nog éven aan den wed
strijd om den U. P. V. B.-wimpel, morgen
te houden tusschen Quick en Allen Weer
baar, uit Bussum.
De tuinbouw-maatschappij «Gelderland*, te
Neede, heeft een reclame-plaat uitgegeven,
waarin het fraaie op zeer gelukkige wijze is
saamgeweven met het nuttige, namelijk een
vogel-kwartetspel, waarop 48 inlandsche
en 4 hier zeer bekende sier vogels zijn afge
beeld.
Het «spaar de vogels* zal door dit aardige
kinderspel stellig een flinke schrede voor
waarts doen en er meer door worden in de
hand gewerkt dan door de bekende borden
aan de schoolgebouwen,
Aan de Centrale eierveiling werden gister
75297 kipeieren verkocht voorf6.55 üf7->o.
De eendeieren deden f6.15 tot f6.65; de
kalkoeneieren f8 f9.
De Lijst van onbestelbare poststukken, in
de tweede helft van Mei door het postkan
toor Amersfoort verzonden, hangt weer in
de wachtkamer van dat kantoor.
Ietwat zonderling is, dat onbestelbaar heeten
een brief aan het bekende dagblad «De
Courant* te Amsterdam en een aan den heer
J. Schulte Nordholt te Amersfoort.
Voor iemand te Sas van Gent zijn er maar
1 eventjes 44 brieven, voor een ander aldaar 13.
1 Ook zijn er 143 gesloten brieven voor
België bij.
Nogmaals zij herhaald, dat die open
moeten worden verzonden.
Morgen is hier alleen geopend de apotheek
van den heer Th. C. V. ter Maat, Hof a,
telefoon 165.
De lantaarns van auto's en rijwielen moeten
volgende week uiterlijk om kwart voor
negenen zijn aangestoken.
Als ieder beter was, dan hadden allen 't beter.
Maar 't schijnt, dat men dit niet doorziet.
Schier allen willen 't beter hebben,
fyfaaF beter wezen (Jat zoo niet.
Het Kon. Ned. meteorologisch instituut te
De Bilt publiceert het volgende voorloopig
overzicht over het weer in Mei.
De afgeloopen maand kenmerkte zich door
groote tegenstellingen, zoowel op bet gebied
van temperatuur als op dat van regen. Ge=
middeld waren de eerste en de vierde week
(3 tot 4 gr.) te warm, het midden en de
laatste dagen veel (2 tot 3 gr.) te koud, zoo
dat het maandgemiddelde ongeveer normaal
werd.
Verreweg de meeste regen viel omstreeks
het middenhet einde der maand was zeer
droog, het begin evenzoo, behoudens een
uitgebreid onweer op den sden. De maand-
som van den regen was in het N.W. ander
half maal de normale en nam geleidelijk af
naar Limburg, waar slechts de helft van de
normale som viel.
Vooral ten gevolge van het mooie weer
omstreeks Pinksteren was de zonneschijn te
De Bilt met 219 uren merkbaar boven nor
maal, n.l. 1 SS uur.
Nachtvorst kwam vooral voor op den 3den,
den 15 den en den 31 sten.
Azijn tegen typhus. Azijn is een oud
huismiddel tegen typhus, dat, met name in
oorlogstijd, werd toegepast wanneer de ge
vreesde ziekte menigen jongen man aantastte,
die zijn vaderland moest verdedigen. De azijn
werd toegevoegd aan het drinkwater, natuur
lijk slechts in gering kwantum, zoodat de
drank niet onaangenaam smaakte. Qok meen:
de men op te merken, dat de azijn, op salade
gebruikt, meehielp, de typhus te verdrijven.
Twee Fransche dokters, Loir en Legagneur,
hebben thans nagegaan, of dit een gewoon
huismiddeltje is van de categorie «baat het
niet, dan schaadt het niet» dan wel, of azijn
werkelijk als voorbehoedmiddel tegen de ge
vreesde ziekte kan worden beschouwd. Hun
oordeel over deze remedie uit de oude doos
luidt niet ongunstig. Zij hebben vastgesteld,
dat een dosis van 20 Gram azijn op 1 Liter
water den typhusbacil in den tijd van 65
minuten doodt.
Natuurlijk zij hiermee niet beweerd, dat
voortaan een typhuslijder slechts een azjjn-
drankje heeft in te nemen om na een goed
