Zaterdag 12
Juni 1915.
64e Jaargang.
TEUR: Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post ƒ1.15. Advertenticn 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
«nj "es j g g abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officiefile- en onteigenlngs-
advertentifin per regel 15 cent Reclames 15 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten
d -p worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 1 o cent. Postbus
Bij advërtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. 9-
VAN ST. JORIS.
Vicariün gevestigjd in
nersfoort, brengen ter
1 September e.k.
Joris te Amers-
rechtsche Universiteit
eving van die beurs
komen, moeten zich
neldcn bij den Bur-
oort vóór 27 Juni 1915.
9*5-
>ren voornoemd,
:ster van Amersfoort,
IANDWIJCK.
Amersfoort
volgens aanschrijving
der Koningin in de
9 Juni 1915, 4e af-
Gemeenten Acht-
lijk opnieuw gevallen
er zijn voorgekomen.
;emeester voornoemd,
x RANDWIJCK.
915*
BUREAU:
ZORTSGHACHT 9.
Telefoon 19.
fvoer-
lartkauaal.
nden.)
am ik kennis van den
blad van 8 Juni 1.1.
titeld: «Waterafvoer-
In het laatste gedeelte
de wijze, waarop de
neentebestuur mijner
iroken en beschuldigd
lange verwaar-
872 tot 1905 aan het
gestaan, veroorloof
.nd een enkel woord.
Leusden, het Heem-
met het beheer over
belast, en in de Ge-
iet, is een omstandig-
iemeente geen verwijt
1 is vanwege de Ge-
herhaaldelijk bij dat
.;ongen om dat beheer
doch steeds zonder
eld Gemeentebestuur
en heeft destijds door
den toen maligen Ka-
aadschap de Eem, een
ing van kosten, laten
ige verbetering van
binnen Woudenberg,
door het College van
als door het Eern-
ng ontvangen, en door
iet groote ingenomen-
itvoering daarvan ter
le Gemeente Wouden-
an en bleef elk aanbod
I, door de vaststelling
Eem-ccllege was uit
belang bij een goede
1 worden zich uit te
zen zich in dit gewest,
meente Woudenberg,
renzende Gemeenten
het toch van het
van Woudenberg
;h, uit den aard der
;ene grenzen beperkt
niet te verlangen, dat
gaan opwerpen tot de
aapsbelangen van
jrenzende Gemeenten
:ht, en van een deel
id, zoolang het Eem-
ef bepalen tot toezien.
Wanneer men deze zaak uit dit oogpunt
beziet, wordt de houding der Gemeente
Woudenberg, naar ik meen, in een gansch
ander licht geplaatst.
Telkens wanneer destijds de collegiën der
exoneerende landen, op eigen kosten grootere
of kleinere verbeteringen aan de Luntersche
beek binnen Woudenberg wilden aanbrengen,
heeft die Gemeente daartoe steeds haar
medewerking verleend, maar, zelve heeft zij
zich niet geroepen geacht, die verbeteringen,
belangloos voor anderen te gaan verrichten
Intusschen is het te hopen, dat de thans
voorgenomen verbetering tot stand kome en
het resultaat moge hebben, dat daarvan door
de deskundigen wordt verwacht, maar, dat de
kosten daarvan, dan ook naar evenredigheid
gedragen zullen worden door hen, die van
deze verbetering de vruchten zullen genieten.
J. B. de BEAUEORT.
Woudenberg, 10 Juni 1915.
Hot gedenkboek.
Voorkoming van uitzettin
gen wegens huurschuld.
Om te voorkomen, dat men buiten zijn
schuld, als gevolg van de tijdsomstandig
heden, tot ontruiming van zijn woning ge
dwongen wordt, wanneer men de huur niet
kan betalen, heeft het steun-comité, na ge
pleegd overleg met het Kon. Nationaal steun
comité 1914 te 's-Gravenhage, besloten, de
in nood verkeerenden, ook in deze aange
legenheid zooveel mogelijk met raad en daad
te steunen.
Als grondslag voor de in deze materie
getroffen regeling is door het comité aan
genomen, een deel der huishuur aan de ver
huurders te vergoeden, te weten de halve
huur, terwijl later, toen bij het duurder
worden der voedingsmiddelen enz., eene ver
dere tegemoetkoming noodzakelijk was
de toelage voor de buishuur 75pCt. is ver
hoogd.
Bij de vergoeding der halve huur lag het
geenszins in de bedoeling vat) het comité,
dat de tweede helft der huur door de ver
huurders zou worden kwijtgescholden. Het
comité liet deze aangelegenheid ter regeling
over aan den huur en verhuurder, voor zoo
ver zulks in der minne kon geschieden.
Toen later voldoende bleek, dat het velen
nochtans te zwaar viel, ook zelfs maar een
gedeelte der huur te betalen, of daarvoor
een regeling te treffen, en het comité er toe
overging, de vergoeding tot 75 pCt. van de
huur te verhoogen, is de uitdrukkelijke voor
waarde gesteld, datdoor den verhuurder
voor de huur algeheele kwijting wordt ge
geven.
Het behoeft geen betoog, dat deze steun-
verleening van het comité veel controle, een
grondig onderzoek naar de geldelijke om
standigheden van het gezin van den huurder
vereischen, daar zonder de wetenschap met
serieuse gevallen te doen te hebben, waarin
men ten aanzien van de huishuur op steun
is aangewezen, een doeltreffende steunver-
leening niet mogelijk is.
Ook uit overweging, dat er voor gezorgd
dient te worden, dat, wanneer de oorlog
voorbij is, de kleine huurders niet gedurende
langen tijd gebukt zullen gaan onder de
hoog opgeloopen huurschulden, heeft het
comité het noodig geacht, de aanvankelijk
vastgestelde regeling te herzien en een nieuwe
te treffen, waarbij door den verhuurder voor
de volle huur kwijting wordt gegeven.
De werkzaamheid van het comité heeft,
dank zij de welwillende tegemoetkoming van
de meeste verhuurders of huiseigenaren, tot
zeer bevredigde resultaten mogen leiden.
Met voldoening moge hier nog vermeld
worden, dat het Kon. Nationaal steun-comité
zich bereid verklaarde, een gedeelte van de
uit dezen hoofde te geven ondersteuning
voor zijn rekening te nemen.
Voorziening van levens
middelen.
Onder leiding van mevrouw A. M. Tromp
van Holst werd medio Augustus 1914 het
sub-comité voor den omkoop, inmaak en
distributie van groenten en levensmiddelen
opgericht, hetwelk met voorbeeldigen ijver
aan den arbeid is getogen om aan de aan
vragen van de door de crisis getroffen ge
zinnen zooveel mogelijk te kunnen voldoen.
Het is bedoeld sub-comité mogen gelukken,
door tijdigen inkoop en inmaak van boonen,
reeds spoedig een flinke hoeveelheid groenten
ter beschikking te hebben.
Ten gevolge van de daarfta ingetreden
schaarschte en toenemende duurte der levens
middelen bleek het niet meer mogelijk te
zijn, de nog ontbrekende levensmiddelen tot
billijken prijs en in voldoende hoeveelheid
hier ter plaatse te betrekken. Het steun
comité heeft toen de met zooveel zorg en
toewijding aangevangen werkzaamheden van
het sub-comité overgenomen en voortgezet.
Gebruik makend van de bemiddeling van
het Kon. Nationaal steun-comité 1914 heeft
het comité op zéér voordeelige voorwaarden
zich kunnen verzekeren van een genoegzame
hoeveelheid ingemaakte boonen en zuurkool,
terwijl voor zoover zulks niet hier kon
geschieden de overige levensmiddelen van
elders zijn betrokken.
Van twee onzer stadgenooten mocht*fcet
steun-comité een waggon aardappelen en een
zak meel ter verdeeling onder de steunbe-
hoevenden ontvangen.
De levensmiddelen, door het steun-comité
aangekocht en ten geschenke ontvangen,
bestaan uit: 450 H.I.. aardappelen, 125 H.L.
groene erwten, 75 H.L. bruine boonen, 5000
K.G. rijst, 50 K.G. meel, 2350 K.G. zuur
kool, 1050 K.G. snijboonen, 150 K.G. sla-
oootien, van welke artikelen tot onderstaande
prijzen aan de behoeftigen werden uitgereikt
450 H.L. aardappelen 50 cent per kwart H.L
1339 Liter groene erwten 10 cent per Liter,
178 Liter bruine boonen 12 cent per Liter,
778.5 K.G. zuurkool 4 cent per K.G., 578.5
K.G. snijboonen 10 cent per K.G.
Op vertoon van de door het comité ver
strekte bons kunnen wekelijks de verlangde
levensmiddelen voorloopig enkel aard
appelen, groene erwten, zuurkool en inge
maakte groenten in het gesticht »De
armen de Poth« in ontvangst genomen wor
den. Deze levensmiddelen worden verstrekt
in kleine hoeveelheden, welke voor het be
trokken gezin voldoende zijn.
Een woord van bijzonderen dank moge
hier nog geuit worden aan de dames der
commissie, die voor den inmaak van groente
hebben zorg gedragen en met zooveel zorg
en ijver het steun-comité nog bij de distri
butie der levensmiddelen ter zijde staan.
In het belang der visschers in Zeeuwsch-
Vlaanderen en in plaatsen, gelegen aan de
Noordelijke Zuiderzee, die zwaar door den
oorlog zijn getroffen, alsook met het doel
om den invoer van goedkoop en voedzaam
volksvoedsel hier ter plaatse tc bevorderen,
heeft het comité gevolg gevende aan de des
betreffende uitnoodiging van het Kon. Natio
naal steun-comité 1914, getracht hier een
afzetgebied te krijgen voor het artikel
Mosselen
welk pogen als geslaagd is te beschouwen.
Weliswaar heeft de verkoop van mosselen
niet dien omvang verkregen, als waarop het
comité van een Gemeente als Amersfoort
gemeend had te mogen rekenen, maar in
aanmerking nemende de zeer ongunstige
tijdsomstandigheden, de ongeregelde aan
voeren en de hooge verzendkosten, is de
afzet van dit artikel vrij bevredigend te
noemen.
Bij hoeveelheden van 5 a 10 balen, van
100 K.G. elk, tot een totaal van circa 150
balen, werden de mosselen uit Zeeland, een
enkele maal ook uit Harlingen. aangevoeld
en door werkloozen in de stad en het Bel
gische interneeringskamp te Soesterberg
verkocht.
Een belangrijke werkzaamheid wordt ver
richt door het sub-comité voor de
verstrekking van kleeding
en dekking
dat, onder leiding van mevrouw C. Sanders—
Huidekoper, begin September 1914 opgericht,
zich alle moeite geeft om den nood tot zoo
klein mogelijk afmetingen te bespreken.
Want, dat er onder de bevolking gebrek
aan kleedingstukken zou komen, kon bij de
toenemende werkloosheid worden voorzien,
aangezien de steun verleening, welke het
steun-comité verstrekt, niet toelaat om zich
daarvan óok de noodige kleedingstukken
aan te schaffen.
Een oproep in de plaatselijke bladen aan
de burgerij, om toch zooveel mogelijk onder
goed, bovenkleederen, dekens en schoeisel
aan het sub-comité af te staan, en als 't kon,
ook wat katoen en wol om kleedingstukken
te maken en kousen te breien, heeft een
waarlijk verrassend resultaat opgeleverd. Met
groote hoeveelheden bruikbaar goed werd
het sub-comité verblijd van alles wat
zoodat in November reeds met de uitdeeling
kon worden aangevangen.
Met dankbaarheid wordt hierbij melding
gemaakt van de groote medewerking, welke
de dames in hun nobelen arbeid van alle
zijden mochten ondervindenvan de hulp
van het Burger-Weeshuis, dat bereidwillig
zij n zolders beschikbaar stelde om de stapels
goed te bergen tot het door de Gemeente
voor dit ondersteuningswerk in bruikleen
afgestaan perceel aan de Langestraat 5 in
gebruik kon worden genomen.
Het alzoo verkregen goed moest ontsmet,
versteld en pasklaar gemaakt, vervolgens
gesorteerd en gerangschikt worden, ten einde
dadelijk, zonder eenige moeite, aan de aan
vragen te kunnen voldoen.
Voor de uitreiking wordt de zelfde rege
ling toegepast als bij het steun-comité in
Den Haag, n.l.
Afgifte van kleedingstukken geschiedt uit
sluitend op vertoon van een bon.
Iedere huisbezoekster van het steun-comitè
is in het bezit van een bonboekje, inhou
dende 25 bons A en 25 bons B. Op de bui
tenzijde van het boekje is een nummer aan
gegeven men wordt verzocht, reeds dade
lijk op alle bons uit dit boekje dat zelfde
nnmmer te schrijven.
Indien men meent, dat in een der gezin
nen waar men wekelijks uitbetaalt, dringende
behoefte bestaat aan een of ander kleeding-
stuk, wordt hiervoor een bon A ingevuld,
met afschrift op een bon B.
Hierbij wordt op de achterzijde niet alleen
ingevuld welk kleedingstuk wordt aange
vraagd, maar het gevraagde tevens zoo nauw
keurig mogelijk aangeduid, door te vermel
den maat of leeftijd van den persoon, voor
wien wordt aangevraagd, enz.
De bon A wordt gezonden naar het kle
dingmagazijn de bon B wordt ter hand ge
steld aan het gezin de houder van de bon
gaat hiermede naar het kleedingmagazijn,
waar het gevraagde op den voor uitgifte be
paalden dag verstrekt wordt.
Op bon B, welke naar het magazijn wordt
gezonden, worden verder nog eenige bijzon-
derbeden toegevoegd omtrent het gezin.
Door vriendelijk huisbezoek, welke zware
en vermoeiende arbeid in hoofzaak door de
damesleden van het comité met zooveel toe
wijding en ijver wordt verricht, worden de
steunaanvragen ingewilligd, gewijzigd of ge
weigerd naarmate de noodzakelijkheid daar
van overtuigend bewezen is.
Niemand wordt geholpen of het moet over
tuigend gebleken zijn, dat de aangevraagde
hulp inderdaad noodig is.
Het voor den aanmaak van kleedingsstuk-
ken benoodigde goed werd voor een klein
deel door tusschenkomst vnn het Kon. Natio
naal steun-comité 1914 tot den kostenden
fabrieksprijs ontvangen, terwijl bet grootste
deel bij Amersfoortsche leveranciers is ge
kocht.
Behalve de hierboven besproken tusschen
komst van het Kon. Nationaal steun-comité
1914, in het betrekken van katoen en keper,
mocht het comité gratis een zending klee
dingstukken afkomstig van Amerika en Ned.
nost-Indifi en bovendien een subsidie van
f300 van genoemd comité ontvongen.
Van de inkomsten werden aangekocht en
uitgedeeld o.a. 48 nieuwe werkbroeken, 17
paar nieuwe schoenen, 160 nieuwe lakens,
30 blouses, 50 kinderjurken en 15 vrouwen-
bovenrokken, voorts nog een groote hoeveel
heid nieuwe sloopen, hemden, onderbroeken,
boezeroenen en borstrokken.
Een poging tor verschaffing van gemaakte
kleederen tot lagen prijs heeft geen succes
mogen sorteeren. Het is gebleven bij een
proefzending van de Gemeentelijke werkver
schaffing voor kleermakers te Amsterdam,
bestaande uit 10 colbert-costuums en een
aantal werkbroeken.
Hulp en voorlichting in
bijzondere gevallen.
Als gevolg van den oorlogstoestand zijn
voormalige ingezetenen der plaats, die elders
en in het buitenland werkzaam waren ge
weest, met hun gezinnen w.o. met woon
wagens naar hier teruggekeerd. Het
waren militie-plichtigen, landweermannen,
die, gevolg gevend aan den oproep om on
der de wapenen te komen, naar hier kwamen.
Er waren er, die hun inboedel meebrach
ten, doch er waren er óok, die hun inboedel
hadden achtergelaten en, zonder geld zijnde,
zich genoozaakdt zagen, bij hun aankomst
hulp en steun van het Comité in te roepen.
Het spreekt van zelf, dat waar het hier
trouwens een zuiver Nederlandsch belang
gold al het mogelijke is gedaan om deze
gezinnen uit den nood te helpen.
Personen, die elders werk gekregen had
den of buiten de Gemeente werk wilden
zoeken en van wie de informatifin gunstig
luidden, werden door het comité aan het
voor reis- en verhuiskosten benoodigde geld
geholpen.
Eveneens werden de door het comité ge
steunde personen, die door bemiddeling van
de Nederlandsche arbeidsbeurs te Oberhausen
voor een plaatsing in West-Duitschland aan
genomen waren, in staat gesteld, op kosten
van het comité hunne bestemming te volgen.
Bij het verleenen van steun werd ook ge
dacht aan de neringdoenden en industrieelen,
die een harden strijd voor het levensbestaan
moeten voeren en angstvallig hun tegenspoed
voor de buitenwereld verborgen houden.
Het comité zal aan deze angelegenheid steeds
zijn volle aandacht blijven schenken en tot
in stand houding van de bedreigde neringen
en bedrijven meehelpen, zooveel als dit in
zijn vermogen ligt.
Maar or'-, tot wering van minder ge-
wenschte elementen, personen die om steur,
vragen doch elders thuis behooren, alsmede
om armlastigen naar hun bestemmingsplaats
voort te helpen, heeft het comité zicii
geldelijke offers getroost.
Daarbij heeft het steeds kunnen rekenen
op den krachtdadigen steun der politie te
plaatse. Een woord van waardeering voo-
de hulp en medewerking, die het comité ti
allen tijde van de zijde der politie in dezi
ondervond, moge hier een plaats vinden
Slot
Van de in dit overzicht beschreven werk
zaamheden en de wijze waarop de gelden
in het algemeen belang worden besteed, kan
men zich dagelijks overtuigen.
De crisis duurt thans reeds negen maan-
en nog zijn er geen teekenen, die de be
lofte in zich houden van het spoedig aan
breken van betere tijden.
Maar de tijd schrijdt voorter zal toch
wel eenmaal een einde aan den verschrikke-
lijken oorlog moeten komen. Dan wan
neer de vrede tot stand gekomen zal zijn
zal het rusteloos streven der menschen naar
welvaart weder een aanvang nemen, dan zal
er weder bedrijvigheid komen in alle takken
van nijverheid en hernieuwde levendigheid
in den handel. Maar óok en dit mag wel
als vaststaand worden aangenomen kan
het nog lang duren alvorens de gevolgen van
deze geweldige crisis uitgewischt zijn.
Voor het steun-comité althans zal er nog
veel te doen vallen.
De nood neemt in menig gezin, dat nog
geen steun heeft ontvangen, met het voort-
I duiend stijgen der prijzen van voedingsmid-
1 delen, toe.
I Er komen thans gezinnen om steun vragen,
I die tot nog toe getracht hebben, zichzelf te
helpen.
Het comité zal zijn taak niet als geëindigd
1 kunnen beschouwen, zoolang de toestanden
1 niet weder geheel normaal geworden zijn.
De mogelijkheid, dat het zijn werkzaamheden
nog zal moeten uitbreiden, is zelfs niet uit-
gesloten.
Het beknopt verslag van dc Penning-
meesters geeft het volgende overzicht;
Ontvangsten: Inzameling in de Gemeente
f 3118.07, vaste bijdragen en toezeggingen
f 22287.13, subsidie der Gemeente f 2000,
subsidie Kon. Nationaalsteun-comité f 1024.44,
diversen f 6836.23, totaal f 35 265.87.
1 Uitgaven: Ondersteuning aan 130 gezin
nen wier kostwinners tengevolge van de
mobilisatie onttrokken werden f 3777.52;
idem aan 104 gezinnen welke door de crisis