Stadsnieuws
gevaar van dat drijven door meerderen van
ons publiek en ook door een grooter deel
van onze provinciale en kleine pers levendiger
werd beseft dan het geval is.
Wjj mogen, zoo het onze oprechte wil is,
buiten oorlog te blijven tenzij men ons
er toe dwingt ons niet leenen als werk
tuig waarmee de oorlogvoerenden elkander
bestrijden. Op velerlei wijze wordt getracht
onze pers als zoodanig te gebruiken. Zoo
zendt bijvoorbeeld sinds eenigen tijd (ver
moedelijk een uitvloeisel van de onlangs
openlijk te Londen aangekondigde «verhoog
de pers-actie* onder de neutralen, waarvan
wij de vruchten voorzoover ze in betere infor
matie omtrent hetgeen in Engeland zelf ge
beurt, hoog zullen waardeereu) een Londen-
sche firma van «Press and Advertising
Agents* aan onze bladen (al of niet) ver
taalde tnededeelingon toe omtrent Duitsche
gruwelen en Duitsche barbaarsehheid, onder
toevoeging van een gedrukt schrijven, waarin
het volgende voorkomt
Wij wenschen geenszins, dat u eenig ver
lies zoudt lijden door het opnemen van dit
schrijven en indien u ons daarom wilt doen
toekomen een rekening voor de onkosten,
verbonden aan het zetten en eventueel aan
de vertaling (ervan) zal het ons een genoe
gen doen u met het bedrag in rekening te
crediteeren of u' desgewenscht onze cheque
per keerende post doen geworden*.
En nu vonden wij waarlijk reeds in een
onzer provinciale hoofdbladcn een van die
vertalingen opgenomen onder «Ingezonden
mededeelingen (a zooveel cents de regel),
zoodat de verspreiding van Engelsche rap
porten over Duitsche gruwelen voor een
dagblad, dat in het onzijdige Nederland ver
schijnt, reeds een bron van inkomsten vormt
Zoo iets gaat, a! moge de redactioncele
verantwoordelijkheid formeel bij die rubriek
ntet betrokken zijn, alle perken te buiten en
wij kunnen niet krachtig genoeg opkomen
tegen zulk een persbederf.
Men bedenke ook dit. Het is om er
niet meer van te zeggen volstrekt niet
waar, dat de wrok en de verbittering, die in
het Oostelijke nabuurland gewekt worden
door de succesvolle anti-Duiische campagne
van enkele bladen, voor ons land wordt
opgewogen door de sympathieën, die men
zoo doende bij de Westelijke bondgenooten
verwerft. Als Nederland stilaan zich anti-
Duitsch laat maken, maar niet naar het
zwaard grijpt tegen Duitschland gelooft
niet, dat men het ons in Engeland en vooral
in Frankrijk ten goede zal rekenen Leest
hoe de Fransche per* de neutraliteit waar
deert. Herinnert u dm Eugelschman die u
een bezoek bracht: «Why the devil, don 't
you fight with lis?* En droomt dan nóg,
dat gij straks bij en na den vrede op^de
dankbaarheid van Duitschland's tegenstanders
aanspraak zult kunnen maken, omdat gij zoo
heerlijk-neutraal op de Duitschers hebt ge
scholden.
Het opwekken van hartstocht binnen en
van wrok buiten onze grenzen is dus zoowel
ten onmiddellijk als een toekomstig gevaar.
Veler: onzer beseffen het, sommigen zóo j
sterk, dat zij het met geweld zouden willen i
breidelen. Kan dit en moet het?
Een enkel woord hierbij
We wezen reeds 5 Juni op dit werkelijk
verleidelijk aanbod, dat natuurlijk is gede- j
poneerd bij onze overige oorlogstijd-herin-
neringen. We gevoelen niet de minste roe
ping om zooals het in het tweede door
ons ontvangen schrijven heet «een dienst
te bewijzen aan het Keizerrijk in het alge- j
meen*. Evenmin als aan een der overige
oorlogvoerende Staten.
Het fraais is gesloten in wat wij plegen j
te noemen een dienst-enveloppe met het
Engelsche wapen en de bijvoeging «By 1
appointment*.
Wel zeer opmerkelijk is, dat deze brief' 1
niet is geopend door den censor. Is dit wel-
licht een gevolg van het »by appointment*? I
De afzender is het British and colonial
advertising and general newspaper office van
G. Street Co. Ltd., 30 Comhill E 6. te
Londen.
moeten genomen worden, zooals mi
Duitschland zag nemen.
Er werd veel verzuimd.
Zóóveel, dat we vrijwel aan de genade
onzer oorlogvoerende buren zijn overgeleverd.
En men.zal 't me niet euvel duiden, wan
neer ik daarop maar 'n bitter klein beetje
vertrouw nu, met tien maanden oorlogs
ervaring.
De graanvoorraad was en bleef zóo miniem,
dat een onverhoopte blokkade binnen een
paar weken gebrek zal doen ontstaan.
Steenkolen het brood der industrie
worden al schaarscher.
Kunstmeststoffen, die de productiviteit van
den bodem enorin kunnen opvoeren, zijn
haast niet meer te krijgen. Als een gebeur
tenis van belang wordt aangekondigd de
aankomst van een schip Chilisalper in de
Rotterdamsche haven, terwijl honderden
scheepsladingen noodig zijn.
Van slakkenmeel en kali-zouten, onont
beerlijk voor een intensieve teelt van velerlei
gewassen, zijn maar kleine voorwaarden op
geslagen.
De oogst, die overvloediger moest zijn
dan ooit, staat op vele plaatsen niet erg
schitterend te velde een onvermijdelijk ge
volg van onvoldoende bemesting.
Alleen een breed-opgezet plan, provincie-
gewijze onder leiding van onze landbouw-
vakmannen ten uitvoer gebracht, geeft met
betrekking tot het alsnog in cultuur brengen
van braakliggende gronden, kans op slagen.
Mits men bij opzet en uitvoering niet de
de belangen van een bepaalde categorie al
zeer vooropstelt.
't Moet worden beschouwd als een alge-
meen volksbelang, waaraan voor een enkele
maal de belangen van zekere groepen onder-
geschikt zijn te houden.
Van dit algemeen plan afstappende, zou de
de vraag kunnen worden gesteld
Beheert de Gemeente Amersfoort haar
eigendommen wel goed
Sinds de Gemeente groote terreinen bosch
en heide kocht, is het wel de moeite waard, 1
dit vraagstuk eens onder de oogen te zien,
afgescheiden van den tegenwoordigen oor
logstoestand.
Bedoelde uitgestrekte terreinen werden
gekocht om als bouwterreinen te worden
geëxploiteerd, maar de meest verrukte op-
timist zal moeten toestemmen, dat het jaren
en jaren duurt eer al die grond als bouw-
terrein zijn bestemming heeft gevonden.
Moeten die terreinen nu maar jaren en
jaren renteloos woeste grond blijven?
Zou 't niet raadzaam zijn, diverse stukken I
productief te maken op eenigerlei manier?
Zeker, er is grond bij, waarmede niet veel
te beginnen is, maar ontegenzeglijk zijn er j
ook terreinen, welke zeer goed loonend in
cultuur kunnen worden gebracht.
Hoe daartoe te komen?
Onder de staf Gemeente-ambtenaren van j
veelzijdige ontwikkeling en kennis, welke de j
Gemeente Amersfoort te haren dienste heeft, j
ontbreekt nog altijd een deskundige op land-
en boschbouwkundig gebied, een mah aan j
wiens deskundige leiding men de zorg voor
onze thans zoo schandelijk verwaarloosd
wordende plantsoenen, het beheer der uit-
gestrekte bosschen en heidevelden met ge- I
rustheid kan toevertrouwen.
Wij bedoelen niet iemand met een radicaal 1
voor booinen-snoeien en heesters-planten, maar
een wetenschappelijk gevormd vakman, zoo- j
als onze vermaarde land- en boschbouwon-
derwijs-instituten die voldoende vormen.
Men beginne met aan een commissie van
bevoegde deskundigen het ontwerpen van
een plan op te dragen en geve 't dan ter
uitvoering aan een bevoegd ambtenaar. j
't Zou een groote verbetering zijn, meent j
T. U.j
die in de bus werden gedaan. Zij moeten open zijn.
De lijsten hangen in de hal van het kantoor.
j Aan het plaatselijk telefoonnet zijn thans
aangesloten met
i no. 390 de heer E. Kleyn, Utrechtsche-
weg 90,
1 no. 391 de heer Jacq. Polak, fabrikant,
tl trechtsche weg 171.
Burgemeester en Wethouders bezichtigden
i hedenmiddag de onderwijs-inrichting «Saint
Louis*, aan den Utrechtschen straatweg.
Het Dagelijksch Bestuur der Gemeente is
door het Bestuur van het Ned. I.andhuis-
houdkundig congres uitgenoodigd, deel uit
te maken vau de Commissie van voorberei
ding v.oor het van 13 tot 13 September hier
te houden 67ste congres.
Aanstaanden Dinsdag zal daartoe een ver-
gadering worden gehouden in «Amicitia*.
Onder dagteekening van 9 Juni schreven
Burgemeester en Wethouders aan den Raad
Eenigen tijd geleden werd door uw ver
gadering besloten tot aankoop van eenige
onbewoonbaar verklaarde woningen Achter
de Kamp en op Rommelenburg, zulks in het
belang der volkshuisvesting.
Ten einde op den ingeslagen weg voort te
gaan. zijn door ons met het zelfde doel onder
handelingen gevoerd omtrent de onbewoon
baar verklaarde perceelen St. Agathastraat
lm.*. 20 en 22, Walikersteeg nos. 1,3,5 en
15 en Bolderstraat nos. 16 t/m 32.
Het is ons mogen gelukken, op deze wonin
gen tegen niet onbillijke prijzen de hand te
legger, n.l. St. Agathastraat 20 voor f400
St. Agathastraats 2 voor f400, Walikersteeg
1. 3. 5 en 13 voor f900. Bolderstraat 16 en 18
voor f800 en Bolderstraat 20 t/m 32 f900.
Wij hebben de eer, U voor te stellen, dezen
aankoop door vaststelling van bijgaand ont-
werp-besiuit te bekrachtigen.
De Gezondheids commissie kan zich met
het voorstel vereenigen.
Zooals aan uw vergadering bekend zal zijn,
is aan deze Gemeente bij Koninklijk Besluit
van 5 Januari 1914, No. 9, gewijzigd bij
Koninklijk Besluit van 27 Juni 1914, No. 55,
een voorschot uit 's Rijks kas ten bedrage
van f15 000 toegekend, ten einde in staat te
zijn, geleidelijk, door aankoop en opruiming
van bestaande woningen, tot opheffing van
woningmisstanden werkzaam te zijn.
De kosten van bovenbedoelden aankoop
zullen worden bestreden uit de gelden, krach
tens voornoemd Koninklijk Besluit van het
Rijk te ontvangen,
Kog schreven B. en W. aan den Raad
Het komt voor, dat door minder zaakkun
dige leiding bij het maken van binnenleidin
gen of het doen van herstellingen daaraan,
de zekeringen in de huisaansluitkast dooi-
slaan, tot schade van het electricileitsbedrijf.
Ten einde dit tegen te gaan en te bevor
deren, dat alleen goed geschoolde werk
krachten worden belast met hei maken van
aansluitingen en het leggen van leidingen,
komt het ons noodzakelijk voor, dat de Ver
ordening, regelende de voorwaarden voor de
levering van electrischen stroom wordt aan
gevuld met een bepaling, krachtens welke,
door het heffen van een recht, een soort
boete wordt gesteld op elke overtreding.
Wij hebben derhalve de eer U bijgaand
ontwerp besluit ter vaststelling aan te bieden.
Het voorstel strekt om art. 13 der veror
dening, vastgesteld bij Raadsbesluit dd. 26
Juni 1915, aan te vullen met de volgende
bepaling
«Indien buiten schuld van het Gemeente
lijk Electrisch bedrijf de zekeringen in de
huisaansluitkast doorslaan, wordt voor her
stelling der aansluiting f 2.50 in rekening ge
bracht*.
Deze bepaling treedt in werking onmiddel
lijk na vaststelling.
Tot plaatselijk commandant van Amster
dam is benoemd kolonel D. W. de Tager,
commandant der 7e brigade.
De nieuwbenoemde luitenant der infanterie
jhr. 0 Sandberg, herkomstig van de Kon.
Militaire Academie, is ingedeeld bij het
I 5e regiment.
De nieuwbenoemde luitenants jhr. G. A.
i Bowier, jhr. C. E. J. M. Verheijen, A. D.
C. van Zijp en jhr. A. W. I'. J. C. van
Spengler zijn ingedeeld bij het ie regiment
huzaren.
j Staatscourant no. 139 bevat de Wet van
ri Juni 1915, Staatsblad no. 242, betreffende
de uitbreiding van den Landstorm en aan
vulling van de Landstormwet.
«Leeszaalnieuws* is de titel van het Maand
blad der Openbare leeszaal en bibliotheek,
waarvan het eerste nummer thans is ver
schenen en aan alle leden verzonden.
In het inleidend woord vestigd H. G(or-
deau) er de aandacht op, dat couranten en
j romans wel, degelijke tijdschriften niet zoo
I veel worden gelezen.
«En tóch, vervolgt hij, hetgeen de besten
i van alle richtingen in Nederland denken of
voelen over belangrijke levensvragen is
I hierin gekristalliseerd en een nadere beschou-
I wing daarvan heeft meer aanspraak op
j onzen tijd dan menige roman, die elke week
een of meermalen uitgeleend wordt.
j Wij zullen daarom voorloopig als
j de belangrijkste taak van dit blad beschouwen:
het vestigen van de aandacht van onze leden
j op hetgeen elke maand in deze tijdschriften
I verschijnt.
I «Verder zullen geregeld de aanwinsten der
bibliotheek worden bericht met, zoo mogelijk,
een korte aanwijzing omtrent de belang-
I rijkste werken».
In dit nummer zijn opgenomen verslag
en rekening over 1914, de begrooting 1915,
de inhoud der tijdschriften in Juni en de
boekaanwinsten in Mei, met enkele bijzon
derheden over de belangrijkste aanwinsten,
benevens een en ander in verband met de
electrificatie van Amersfoort.
Op de achter-pagina is afgedrukt een
Aan vraag-formulier.
Moge hiervan een goed gebruik worden
gemaakt, ook al weet men, dat maar niet
j alles kan worden aangekocht.
Een Geïllustreerde beschrijving der Phoe-
nix-brouwerij is verschenen, een keurig
verzorgd album, met vel£ en mooie afbeel-
dingen, die de waarde van den prettig
geschreven tekst ongetwijfeld verhoogen en
er al weer toe zullen bijdragen, het met de
j uiterste zorg bereide en gebottelde product
j in ons land en zijn koloniën nog meer bekend
I te maken.
Zou 't zóo gaan?
In den «Eembode* schrijft T. G. naar
aanleiding van onze vraag «Zou het niet
gaan?* en het balletje, dat we opwierpen
om i n t ij d s te zorgen voor voedsel voor
mensch en dier door, als in Duitschland en
nu ook in Denemarken, zelfs de bloemperken
te benutten voor het winnen van voederge
wassen
Naar mijn bescheiden meening kan op 't
gebied van voeasel-winnen nog wel wat
worden gedaan.
Feitelijk is er op dat terrein nog niets
verricht.
Onze Regeering kreeg herhaaldelijk pluim
pjes voor haar zorgzaam en beleidvol hande-
1 n op velerlei gebied.
Te dezen opzichte bleef ze echter in ge
breke.
Toen in September 1914 allengs bleek,
dat de wereldoorlog er een zou worden van
langen duur, hadden er hier maatregelen
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan dr.
K. F. Sparnaay, uit 's-Gravenhagein de
Doopsgezinde kerk, ds. Ten Gate.
In «Ons Huis* zal des avonds in de af-
deeling van het religieus socialistisch verbond
spreken dr. H. W. Ph. E. van den Bergh
van Eysinga, uit Zutfen.
Ter gelegenheid van den honderdsten ge
denkdag van Waterloo zal morgenavond van
half negen tot half tien het carillon van den
Lieve Vrouwe-toren worden bespeeld.
In de Gereformeerde kerk aan de J .an ge-
gracht wo dl om 8 uur een godsdienstoefe-
ning gehouden, waarin 's, Donner ook zal
gedenken Waterloo.
De Waterloo-dag behoort dus gelukkig
nog niet tot de historische museum-curiosa;
nu, in het oorlogsjaar, minder dan ooit.
De aandacht mag gevestigd op de Water-
loo-étalagc in Vcenendaal's boekhandel.
Ook het vanwege het Departement van
Landbouw, Nijverheid en Handel ingesteld
Bureau tot regeling van den uitvoer van
pluimvee zal worden gevestigd te Amersfoort.
Als hoofd daarvan zal optreden de heer
H. U. Beaufort, pluimveeteelt-consulent.
Allereerst zal het zich bezighouden met den
uitvoer van jonge hanen, welke 21 Juni
aanvangt.
De heer J, van der Horst, oud-Hoofd der
school aan de Beekstraat, heeft den heer
J. F. Lnnkamp vervangen als Secretaris van
het plaatselijk steun-comité.
Majoor jhr. A. W. den Beer Poortugael,
van het ie regiment veld-artillerie, wordt
weldra bevorderd tot luitenant-kolonel.
De lijst van onbestelbare poststukken, in
de eerste helft van Juni verzonden via hot
postkantoor Amersfoort, telt weer 9 bladen.
Niet minder dan 100 brieven voor het
buitenland bleven hier liggen omdat zij
ondanks alle waarschuwingen gesloten in
De heer C. J Los verwierf de akte van
bekwaamheid voor onderwijzer.
Met ingang van 16 Juni is luitenant-kolo
nel A, Copes van Hasselt, commandant van
het 16e regiment infanterie, overgeplaatst
bij den Generalen staf en is benoemd tot
commandant van dat regiment majoor H, W. L.
Hofdijk, van het regiment jagers.
Tot kolonel bij den plaatselijken staf is
bevorderd luitenant-kolonel D. M. E. de
Ridder, plaatselijk commandant van 's-Graven
hage
j Een ingenieur, die zijn vrijen tijd benut
I om een Nederlandsche spraakkunst te scbrij-
j ven, mag, als Newton, wel gerekend tot de
uilzondering op den regel, dat wiskunstenaars
uitsluitend a -f- b-menschen zijn.
i De «Kleine Groot-Nederlandsche spraak-
i kunst* van den heer Cyriel Geerinckx vond
haar ontstaan in het goede hart van den
1 samensteller, die maar al te zeer tot de
overtuiging kwam, dat de met hem hier
geïnterneerde wapenbroeders van Waalsche
afkomst behoefte hebben aan een eenvoudige
j leiddiaad om Nederlandsch te leeren.
Het boekje in zakformaat, uitgegeven door
Kramer's boekhandel, heeft geen andere
pretentie. «Ik heb mijn kameraden willen
helpen, Hollandsch te leeren, iets dat ze
zonder eenvoudige handleiding niet konden
ten uitvoer brengen. Ik hoop, dat ik daarin
ben geslaagd dat is al hetgeen ik verlang*
schrijft hij in zijn opdracht aan dr. Dachy,
den Belgischen geneesheer, die zóo vol toe
wijding zijn hier vertoevende burger- en
militaire landgenooten bijstaat.
Op werkelijk bevattelijke ivijze behandelt
de heer Geerinckx de spelling geenszins
de vereenvoudigde den zins vórm, de
rededeelen, de telwoorden, de verkleinwoor
den, de meervoudsvorming, de trappen van
vergelijking.de hulpwerkwoorden en de regel
matige en de onregelmatige werkwoorden.
Een practisch registertje besluit het boekje
van ,54 paginaatjes, dat ongetwijfeld veel
nut zal stichten en hij duizenden exemplaren
in do verschillende kampen zal worden
gekocht.
Fonger's rijwielen-fabriek, te Groningen,
vertegenwoordiger hier ter stede de heer
A. M. den fleijer, Langestraat 94, deed ons
haar nieuwste reclame-plaat toekomen, knap
gotoekend door Rotgans.
John Bull, Uncle Sam en Michel bieden
met hun liefsten glimlach hun rijwielen aan,
doch de Nederlandsche Maagd wijst hen
vriendelijk doch beslist af meteen: «zoolang
bij mij Fongers-rijwiclen worden gemaakt,
heb ik uw rijwielen niet noodig*.
Aanstaanden Zaterdag houdt het Kon.
instituut van ingenieurs in «Amicitia* hier
een ledenvergadering.
Jhr. Boreel, hoofd-ingenïeur van den Water
staat in Ned. Indië, zal een voordracht hou
den over de wegen daar te lande en kapi
tein-ingenieur G. C. Beltman zal mededee
lingen doen omtrent de interneeringskampen.
