Een zangeres in de klei.
worden gevoerd. Immers, bijna steeds valt
zoo'11 getemperd-11 zonneschijn onweersvor
ming te constateeren. Ook in Amerika staat
het weer de laatste weken in het teeken van
den getemperden zonneschijn. Zoo het dus
een internationaal verschijnsel is, zou iets te
zeggen zijn voor de stelling van enkele weer
kundigen, dat er verband bestaat tusschen
deze wolken en de zonnevlekken.
Bijeenkomsten.
Dagelijks Openbare leeszaal en bibliotheek,
Laantje 2, en R. K. openbare
leeszaal en bibliotheek, Kamp iS.
Oudheidk. museum T'lehite.
Zaterdag Theosofische leeszaal.
Zo. tot Zat. Bioscoop Langestraat.
Zat. tot Ma. Bioscoop >De Arend».
2 Aug. Ledenverg. Nut.
14 Aug. Stedelijk kegelconcours.
15 Aug. Geheelonth. zangersfeest.
22 Aug. Jaarverg. Ned. dans-onderwijzers.
11 Sept. Jaaiverg. Ned. vereeniging voor
Gemeente-belangen.
12 Sept. Openlucht-samenkomst Vrijz. Herv.
13/15 Sept. Ned. Landhuishoudk. congres.
A .11 S T E It I) A X S C II E S X U F J E S.
Dakloozen.
Men schrijft ons uit de Hoofdstad
Het aantal dakloozen schijnt op het oogen-
blik buitensporig hoog te zijn. Niet, dat het
aantal menschen, die zich bij d.. politie ko
men aanmelden voor logies, zoo groot is.
Zijn wij goeditigelicht, dan zou ook van het
asvl in de Constantijn J-Iuygens-straat, de
tijdsomstandigheden in aanraking genomen,
niet bijzonder veel gebruik worden gemaakt.
Maar hiertegenover staat, dat de banken van
de parken en plantsoenen 's nachts bijna
alle bezet zijn. Ken politieambtenaar deelde
ons mee, dat het aantal dakloozen, die den
nacht in de vrije natuur doorbrengen, op
het oogenblik zou varieeren tusschen 400
en 600.
Dit is inderdaad een ontzettend aantal.
Echter staat het zeer te bezien, of al deze'
zwervers niet de middelen zouden hebben
<>m een dubbeltje of een kwartje in een der
«logementen? van het Leger des Heils of in
een ander goedkoop hotel van de zelfde
soort te overnachten. Hoe zonderling het
ook moge schijnen, een feit moet het zijn,
dat velen, die in een plantsoen overnachten,
dit doen in de eerste plaats bij wijze van
sport de niet al te volle portemonnaie zou
slechts als secundair gelden. Onze zegsman
vertelde ons, dat meer dan de heft der dak
loozen, die onder den blooten hemel plegen
te overnachten, jongelieden zijn van 16 tot
30 jaar.
Het aantal zwervers van professie is niet
zóo groot, en gelukkig is het een zeldzaam
heid, wanneer een geheel gezin tegen den
avond in het een of ander plantsoen domi
cilie gaat kiezen. Ook vrouwen en meisjes
worden geiukkig zelden aangetroffen.
Inmiddels staat het vast, dat er, ondanks
publieken en particulieren steun in de Hoofd
stad door velen gebrek wordt geleden, en
menigeen zal met een beklemd gemoed nu
reeds opzien tegen den winter, die komt.
Merkwaardig is misschien nog de volgende
mededeeling.
Het Rembrandtsplantsoen is bijna iederen
nacht geheel bezetalleen als het stortregent,
gaat men een portiek de voorkeur geven.
Daarentegen blijven in het Vondelpark nog
steeds de meeste banken leeg. Oude zwer
vers geven ten slotte de voorkeur aan de
drempels der goederenafdeeling van het
Centraalstation.
FEUILLETON.
Door een nauwe straat van Parijs wan
delde een zeer elegant gekleed echtpaar.
De heer was een rijke bankier en zijn vrouw
een voormalige zangeres der Groote opera
spreidde den rijkdom van haar gemaal
ten toon door kostkare kleeding en juweelen.
Uit een der huizen kwam een jonge lui
tenant der huzaren. Eer hij verder ging,
keek hij naar zijn vcn3ter en groette een
zijner huisgenooten. Op het zelfde oogenblik
bleef hij met een der sporen in de japon
der bankiersvrouw haken. Er kwam een
groote scheur in.
«Ik vraag u duizendmaal vergiffenis, me
vrouw, zeide de officier. «Ik ben ontroost
baar over de aangerichte schadewellicht
kan ik het goedmaken».
«Neen, mijnheer», antwoordde de ex-zan-
gcres barsch, «De sleep is in tweeën en mijn
kleed totaal bedorven-.
»U moet schadevergoeding geven», voegde
haar echtgenoot erbij.
«Dat zal ik gaatne doen», verzekerde de
luitenant, «hier is mijn adres».
Doch de bankier nam het kaartje niet aan
maar hernam
Ge
GE(
het Sub-
reeniging
s vrijheid,
Me kleine
i om j^e-
in en niet
noodige
1 hen die
reizenden
ard door
NBOS.
"(BERGEN
I -titi
het zelfde in omgekeerden zin zij berekenden
niet de ontlasting van het muntgasbedrijf
met de rente van den rijksdaalder van die
arme menschen. dien zij hebben moeten storten
om een muntgas-aansluiting te krijgen. Maar
zelfs dat verminderd bedrag, tot f 1.60 zuivere
winst per jaar. verklaart nog niet waarom
een artikel van gemiddeld f 12 moet worden
betaald met f 60.
Het bruto-winstcijfer van f75 000. door
het lid aangewezen, is volgens het verge
lijkend overzicht over 1914 ruim f 79330,
zoodat er zelfs na de verklaring van B.
W., dat de uitgetrokken bedragen voor
Electrisch bedrijf en Waterleiding een kas
handeling betreffen nog ruimte te over
is voor het vermoeden, dat deze credit-cijfers
op de balansen dezer bedrijven zijn voortge
komen uit de winst van 1914 der Gasfabriek.
Nu ga ik een oogenblik terug, M. de V.
Deze zelfde zaak is ook door mij besproken
in de afdeelingen. U zegt het betreft een ge
wone kashandeling. Nu zeg ik accoord. Ik
begrijp, dat wanneer er 3 of 4 Gemeente
bedrijven in een Gemeente zijn, ze -lkaar wel
eens bijspringen. Dat is niet meer dan een
eisch van, laten wij zeggen, saamhoorigheid.
Ik hoop, dat er altijd zoo wordt gedacht ten
opzichte van dergelijke zaken. Als ik iemand
ga helpen met een bepaalde som waaruit blijkt
dan, of die som behoort tot de winst, die is
gemaakt, dan wel tot het kasgeld?
U zegt. dat ik de balans niet goed heb
gelezen, of liever, dat het niet gemakkelijk
valt, een balans te lezen. Accoord. Het is
heel goed mogelijk, dat ik mij in dat opzicht
heb vergist maar toch zou ik van B. W.
de verklaring willen hebben of dat geld, dat
is afgestaan aan een zuster-bedrijf, gewoon
als voorschot uit de kas is genomen en dat
omgekeerd die zuste.--bedrijven in rekening
staan. Dan zal het gasbedrijf verplicht zijn,
de noodige rente te betalen. En nu vraag ik
of dat niets meer is dan een manier om dat
bedrijf op de been te houden Dan heb ik
er vrede mee.
Maar waar ik geen vrede mee heb, is dit,
dat in het vergelijkend overzicht van de ex
ploitatie wel het totaal-bedrag wordt genoemd,
maar niet de eenheidsprijs per M3.
Dat is een zaak, waarmee ik mij absoluut
niet kan vereenigen.
Nog een paar opmerkingen.
Door B. W. is niet beantwoord de vraag
waarom, behalve over 1914, ook voor 1915
is gereserveerd f 5000, of de schuld der Ge
meente Amersfoort is geleden, en of deze
f 8330 niet tot de bruto-wir.st behooren ge
rekend te worden, zoodat dan toch de f 56 120
een gemaakt en niet het juiste cijfer is.
Waarom wordt in het vergelijkend overzicht
der exploitatie wel genoemd het totaai kracht-
gas ad 123 543 M3, maar niet de eenheidsprijs,
en waarom wordt in de winst- en verliesreke
ning wel de opbrengst van lichtgas, kookgas,
muntgas, enz. genoemd, maar niet die van
krachtgas
Hoewel B. W. schrijven, dat het hun
overbodig voorkomt, de andere cijfers verder
na te gaan en zij het zelfs overbodig achten,
de conclusies nader te belichten, ben ik dus
zoo vrij, al datgene behoudens den blunder
dien ik heb gemaakt, ik geef dat dadelijk
toe om de conclusies, die ik heb getrok
ken aan de hand van die winst- en verlies
rekening volkomen te handhaven. Ik neem
daar niets van terug, omdat ik door de be
antwoording van B. W. niet den indruk
heb gekregen, dat die f 55 000 worden ver
kregen op een wijze waarvan men zou kunnen I
zeggen, dat zij de idee «in de belastingen
bijdragen naar draagkracht" nabijkomt. I
Ik ben dus zoo vrij om behalve de
blunders mijn conclusion volkomen te
handhaven.
Dit wilde ik alleen maar naar voren bren
gen. Het antwoord zal ik gaarne overlaten
aan den' Wethouder der Bedrijven.
De Voorzitter: Vraagt een vandehec-
ren nog het woord
De heer Van AchterberghM.deV.,
ik zal niet zulke ellenlange algemeene be
schouwingen houden als de heer Hofland.
De heer Hofland begint met te zeggen als
wij de afschrijving aftrekken, houden wij de
zuivere winst over en dat er verder niets
geen lasten op het bedrijf komen. Maar dat
is heelemaal niet juist. De gasfabriek heeft
onder andere leidingen doen leggen door de
Koninginnelaan en na een jaar moest dat
weer opgebroken worden. Die dingen kan
men vooruit niet altijd weten en die kosten
jaarlijks duizenden. Het publiek weet dat
niet zoo. Nu is het heel gemakkelijk om een
grooten boom op te zetten en te zeggen
zooveel winst wordt er gemaakt en zoo wor
den wij afgezet
De heer Hofland: Ik heb van geen af
zetten gesproken.
De Voorzitter hamert.
De heer Van Achterbergh: maar
men dient de zaken naar voren te brengen
zooals ze werkelijk zijn. Het is heel gemak
kelijk om bij het publiek in 't gevlei te komen,
maar als men rechtvaardig wil zijn, moet
men onbevooroordeeld oordeelen.
De heer Gerritsen: M. de V., met al
hetgeen de heer Van Achterbergh heeft ge
zegd, ben ik het volkomen eens. Ik sta er
over verbaasd, dat een oude rot als de heer
Hofland niet beter op de hoogte is van die
dingen.
De groote Maatschappijen hebben een aan
tal Commissarissen en Directeuren, die groote j
tractementen genieten en een groot aantal
ambtenaren, die ook heel veel tractement
krijgen. Dat is bij de gasfabriek niet het
geval en nu zou ik den heer Hofland willen
vragen, waar zouden de dubbeltjes vandaan
moeten komen, want die winst zou dan op
een heel andere manier binnen moeten komen.
Ik kan mij niet voorstellen, dat de heer
Hofland, die toch ook een zakenman is, met
dergelijke onmogelijke argumenten kan aan
komen, M. de V.
Ik geloof, dat er van de argumenten van
den heer Hofland geen enkel steekhoudend
is en ik zou eenvoudig zeggenal die be
rekeningen kan ik op het oogenblik niet
controleeren, of de mindere man een centje
meer zou betalen, dan de zg. betere standen.
Maar wat de heer Hofland voor het overige
heeft beweerd, raakt een eenvoudige zaak
en ik geef toe er wordt geld verdiend, maar
als we nu den prijs gingen ruducceren, waar
moest dat geld dan vandaan komen? De
groote Vennootschappen werken met kapi
talen van 50 en 100 mille en die maken ook
winsten waarvan eerst de Commissarissen,
enz. hun tractementen krijgen. En hier wordt
zeer veel gedaan voor niets. Dus die f 55 000
netto-winst moet wel degelijk in de Gemeen
tekas vloeien. Bij Vennootschappen zouden
die door groote salarissen worden wegge
nomen.
■idrfEjï ^V'
vm,Jn verwachting,
en ook wel die van het geheele College vas
B. W., is wel geweest, dat de heer Hofland
meer voldaan zou zijn geweest zijn met h«
antwoord, dat hij heeft gekregen van 13. &ty
Het blijkt echter, dat dit niet het geval
is, want de heer Hofland is nu nog weer
met heel andere cijfers naar voren gekomen.
Dc heer Gerritsen is zooeven al begonnen
met te verdedigen, dat de winst van f 55 000
in de Gemeentekas-^oest vloeien. De heer
Hofland stelt zeer Veel belang in hetgeen
B. W. bedoelen, Zij hebben dit geschreven:
»Nu overschatte men toch de beteekenisvan
dit bedrag niet. Indien het mogelijk ivare,
de juiste onkosten te bepalen, die het bedrijf
aan de Gemeente veroorzaakt, dan zou stel
lig blijken, dal de zuivere voordeelen van
geringe beteekenis zijn. Onze overtuiging is
dan ook, dat de denkbeelden, die ons College
leiden bij de exploitatifc van het gasbedrijf,
niet ver af liggen van die, waarop iverd ge
doeld, want ook die denkbeelden laten het
vloeien van winst in de Gemeentekas toc«.
Dit moet den heer Hofland toch wel dui
delijk zijn, die, zooals het Raadslid Gerritsen
reeds opmerkte, van deze zaken tamelijk wel
op de hoogte is, dat alle bedragen en reke
ningen niet op last van het gasbedrijf gezet
kunnen worden.
Nu is dat wel niet netjes, maar dan moet
ik toch maar beginnen met mijzclven, als
Wethouder van de Bedrijven, als zoodanig,
en dan zit hier nog een persoon, de Secre
taris, die ook veel werk heeft te doen voor
de bedrijven. Als ik dit in cijfers kon brengen,
zou de heer Hofland werkelijk eer. beeld
ervan krijgen, dat nog langs die wegen van
de winst heel wat wegvloeit. En dat winst
cijfer geeft dan ook inderdaad geer. beeld
van de werkelijke winst en die volkomen
winst is dan ook niet onder cijfers tc bren
gen. Dat ons streven is naar de denkbeelden,
die hier bedoeld worden, daarvan hebbende
maatregelen van den lateren tijd toch ook
het bewijs gegeven en dan geloof ik. dat
wij van die denkbeelden niet zoover afstaan,
wanneer ik bijv. lees wat een partijgenoot
van den heer Hofland, de heer WibaiU. zegt
op bladz. 12 van het werkje «Socialistische
Gemeente-politiek», waar ik lees:
»Wij zijn hier dus op het terrein der be-
drijfs-politiek. Het beginsel kan aldus om
schreven worden, dat de Gemeente-bedrijven
hebben te streven naar het grootst mogelijke
gerief voor de verbruikers en dat het heffen
van geldelijke winst voor de Gemeente niet
op den voorgrond mag staan. Niet echter
kan geëischt worden, dat de Gemeente-be
drijven hun produkten leveren voor den kost
prijs; immers die kostprijs wisselt met den
prijs der grondstoffen, enz. en er moet dus
een zekere speelruimte zijn, aangezien de
leveringsprijs niet voortdurend mag schom
melen. Ook moet in den leveringsprijs gere
kend worden op voldoende reserve voor af
schrijving en vernieuwing van de bedrijtsin-
richting. Gaat men echter de bedrijfs-politiek
richten op het verschaffen van groote winsten
aan de Gemeentekas dan werkt de te hooge
prijs der produkten als een verbruiksbelasting
die het zwaarst drukt óp de minst draag-
krachtigen.
«Echter verkeeren wij in de meeste Ge
meenten in de volstrek'e onmogelijkheid om
in dit opzicht ons beginsel voldoende tot wer
kelijkheid te maken, aangezien de wet de
Gemeenten in zulk een engkeurslijfperst.dat
zij wel hun toevlucht moeten nemen tot
de bedrijfswinsten».
(Slot volgend nummer).
T\
