Stadsnieuws.
Gemengd Nieuws
Tafellinnen.
De eerste tafellakens waren van leder,
maar rij traden betrekkelijk laat op. Onzen
voorouders smaakten het eten evengoed
zonder tafelkleed. Servetten waren reeds bij
de oude Romeinen in gebruik, alleen brach
ten de gasten ze zelf mede. Toen verdween
dit gebruik weer en gedurende de Middel
eeuwen nam het tafellaken in de voorname
huizen de plaats in der servetten Het was
zoo lang en breed, dat het op den schoot
der etenden lag en door hen voor het reini
gen van mond en handen gebruikt kon
worden.
Tater kwam de mode om twee tafellakens
op elkander te leggen, waarvan alleen het
onderste in de plaats van een servet kon
gebruikt worden. Het bovenste was dan aan
merkelijk kleiner of men legde het in vou
wen, zoodat allerlei figuren werden gevormd.
Koning Hendrik 111 van Frankrijk(1574
Sy) zag gaarne de tafellakens zoo geschikt,
dat zij een licht door den wind gerimpeld
watervlak vertoonden, en deze »golImode"
verspreidde zich tamelijk ver.
liet damasten tafellinnen stamt uit Frank
rijk, het werd in de eerste helft der zeven
tiende eeuw ingevoerd.
In den riddertijd had het tafellinnen nog
een geheel bijzondere beteekenis. Wie ver
dacht werd een eerlooze daad begaan te
hebben, dien werd bij het naaste tafelfeest
het laken doorgesneden. Hij moest dan be
wijzen dat men hem onrecht had aangedaan
en de beleediging wreken. Zoo wordt bijv.
van Willem van Henegouwen bericht, dat
hem eens aan tafel van den Franschen ko
ning Karei VI (1380—1421) door den heraut
het tafellaken werd doorgesneden, omdat hij
wat lang had gedraald, den moord op zijn
vader te wreken.
V raag.
Ach vrouwen, ik begrijp U niet
dat gij gelijk wilt gaan
Met mannen in deez.' maatschappij.
Zoudt gij dan lager staan?
Zijt gij als Moeder en als Vrouw,
niet hooger dan de Man?
Is dat niet 's Levens hoogste taak
die ooit er wezen kan?
Wat is hun kennis en hun recht,
Hun rijkdom en hun macht,
Rij 's Levens grootste, rijkste kroon
Versierend Uw geslacht?
Ach vrouwen, ik begrijp U niet
dat gij gelijk wilt gaan,
Met mannen in deez' maatschappij.
Staat gij niet bovenaan?
CH. HIJMANS.
Uit »De HolL Lelie».
Praktisch.
Nieuw voedermiddel voor varkens.
Vanwege de Pruisische Regeering is een
proef genomen om varkens te voederen met
den afval der stedelijke slachtplaatsen, bene
vens turfmeelmelasse, De genomen proef is
uitstekend geslaagd, daar de varkens binnen
7 a 8 weken belangrijk in gewicht waren
toegenomen.
Levertraan tegen muggen en teken!
In Ruiten geeft I.. F. H„ den volgenden
raad
In den laatsten tijd is door proefnemingen
gebleken, dat levertraan een uitstekend mid
del is tegen de lastige insectenplaag, waar
onder vooral de dieren in dezen tijd van het
jaar te lijden hebben.
Dit onsmakelijk goedje oefent op muggen
en teken een giftige werking uit.
Wanneer men bij een paard of koe de
plaatsen, waar muggen of teken zich bij
voorkeur neerzetten met levertraan bestrijkt,
dan ral h>t reeds na enkele minuten niet
'den minsten last meer van deze bloedzuigers
hebben.
De levertraan werkt gedurende ongeveer
zestien uren prophylartisch.
Wanneer men de oppervlakte van een
vijver me', levertraan begiet, worden de
muggenlarven vlugger gedood dan door
petroleum.
Ken bekend Amsterdamse!» broodfabrikaut
heeft een nieuw model oven geconstrueerd,
een verbeterden Koningswinter. De voor
deden van dit nieuwe oven-type zijn, dat
60 pet. brandstof bespaard wordt. De oven
wordt vier a vijf uur van tevoren gestookt.
Daarna is men instaat, ongeveer een half
tmaal door te bakken, z.onder verder te
stoken. Zooals vanzelf spreekt, zijn aan deze
methode van werken verschillende groote
hygiënische voordeden verbonden. Boven
dien heerscht in de bakkerij een zeer nor
male temperatuur gedurende liet bakken, en
niet de ondragelijke hitte, waarin gewoonlijk
gewerkt moet worden. De hitte in den oven
wordt zeer regelmatig over het heele opper
vlak verdeeld. Er kan zes of zeven maal na
elkaar in gebakken worden.
Op de vinding zal octrooi worden ge
nomen.
RAT.
Kauf nichts von Verwanten und Bekannten!
Es ist unklug, wenn man's recht bedenkt,
Denn hast du 's auch noch so hoch erst.mden,
Heiszt's ja doch hall» geschenkt!
Zondag 15 Augustus hoopt ds. J.C. Wan-
nee uit 's Gravenhage voor te gaan in de
Remonstrantsche kerk en ds. K. M. ten
Cate in de Doopsgezinde kerk.
Op zijn verzoek is aan den gepens. kolo
nel H. J. Iuderwey eervol ontslag verleend
als plaatsvervangend voorzitter van den
tweeden keuringsraad van het 2e militie-
district in de provincie Gelderland.
Het Bestuur der Middelbare Handelsdag
school alhier heeft als No. 1 op de voordracht
voor leeraar in Wis- en Natuurwetenschappen
gepiaatst de heer P. Schut, scheikundig
ingenieur te Delft.
De R.K. vereenigingen hier ter stede
zullen op Zondag 29 Augustus een groote
drankbestrijdersmeeting doen p.aatsvinden op
het Stort, waarop Pater Uarromeus de Greeve
uit Vorden en dr, Banning uit Nijmegen als
sprekers zullen optreden.
Muziek en zang zullen het hunne er toe
bijdragen om de aantrekkelijkheid van de
met zooveel toewijding voorbereide bijeen
komst te verhoogen.
Wist men, dat Amersfoort een betonfabriek
rijk was? Toch is dit 7.00. In de hofstede
Vleutbergen en op het terrein daar om heen
is deze gevestigd. Daar worden onder toe
zicht van den heer P. van Achterbergh door
werklieden van het plaatselijk Steuncomité
allerlei voorwerpen van beton vervaardigd,
zooalspaaltjes voor wegenafscheiding, straat-
kolken, rioolputten, zitbanken en ook fonteinen,
welke laatste geplaatst zullen worden ten
dienste van dieren.
Tal van personen vinden werk aan deze
jongste inrichting van het Steuncomité.
Sommige dingen zijn, als men ze voor
zich ziet, zóo eenvoudig, zóo van zelfsprekend,
zóo voor de hand liggend, dat men zich af
vraagt: «vreemd toch, dat dit niet eerder
bedacht werd».
En dat kwam weer eens bij ons op, toen
we gisteren den «Boden-dienst», aangeboden
door de Vereenigingen «Handel en Nijverheid»
en «de Hanze» ontvingen, dat is een duidelijk
gedrukte lijst, waarop alfabetisch de namen
der plaatsen staan, waarheen van uit Amers
foort boden-diensten ingericht zijn.
Verder vermeldt zij de namen der boden,
die hunner besielkantoren, de dagen en uren
van vertrek.
'n Werkelijk practische gids.
Hebben alleen de leden der beide midden-
stands-vereenigingen die ontvangen of niet-
leden ook?
Of kunnen de laatsten zich die aanschaffen
tegen betaling?
GOEDKOOPE VISCH.
De prijzen der goedkoope visch, van Ge
meentewege beschikbaar gesteld, bedragen
veelal 11 en 12 cent per pond voor schel-
visch en schol.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
vroegtijdige bestelling gewenscht is. Daar
de visch alleen in veelvouden van 100 pond
minstens 2 dagen van te voren door den
Keuringsdienst wordt besteld, kan het voor
komen, dat bestellingen, die den laatsten dag
nl. Maandag of Donderdag kunnen komen,
niet alle kunnen worden uitgevoerd, bij
gebrek aan visch, en omdat bestellingen op
telephonische aanvragen uit den aard der
zaak, bij de directen verkoop aan het Labora
torium niet vóór kunnen gaan.
Vroegtijdige bestellingen voor de Dins
dagen en Vrijdagen blijven dus gewenscht.
Morgen, Vrijdag zijn schol en schelvisch
verkrijgbaar.
SCHELVISCH IN DEN ZOMER.
Bij den vischverkoop van Gemeente-wege
aan het Laboratorium Groenmarkt bleek het
uit verschillende opmerkingen van de zijde
van het publiek, dat ook in Amersfoort bij
velen n"g een vooroordeel bestaat tegen het
gebruik van schelvisch in den zomer.
Dit vooroordeel is echter volkomen onge
motiveerd.
De schelvisch is juist in den zomer op
zijn best.
In bet voorjaar toch, in de maanden Maart
en April, schiet de schelvisch kuit en is dan
kuitziek en daardoor is het vleesch dan minder
vast. Wanneer het kuitschieten afgeinopen
is, wordt het vleesch steeds heter en vaster.
In Duitschland is liet publiek daarvan
ten volle overtuigd. Daar wordt dc schel
visch bij voorkeur in de zomer- en herfst
maanden gegeten.
Het vooroordeel bij het Nederlandsche
publick tegen het gebruik van schelvisch
«als er geen R in de maand is», dankt zijn
ontstaan aan de omstandigheid, dat de schel
visch vroeger uitsluitend door de beugvischers
werd aangevoerd en de visscherij met zeil-
beugers op versche schelvisch uitsluitend een
wintervisscherij was.
Thans echter wordt het geheele jaar door
de trawlers schelvisch aangebracht en is <1czp
dus ook in den zomer geregeld te bekomen.
Menig huismoeder zal met genoegen ver
nemen dat het varkensvleesch nu de regee-
ringsvarkens weer gearriveerd zijn, tot den
vongen prijs is teruggebracht.
Met ingang van 1 October zullen de kilo-
meterboekjes op de spoorwegen niet meer on
bepaald geldig zijn. maar zal, evenals vroeger,
een kilometerboekje van 1000 K.M. een
geldigheidsduur van 12 maanden en een van
500 K.M. (1 maanden geldigheid hebben.
Aan persouen, die in militairen dienst zijn
en die een op hun naam gesteld kilometer-
boekje van 500 of 100 K.M waarop nog ten
minste 30 K.M. ongebruikt zijn, opzenden
naar de Maatschappij, die het boekje heeft
uitgegeven, wordt de volle waarde vanf0.03
voor de iste klasse, fo.o2i/t voor de 2de en
fo.oil/2 voorde 3de klasse, voor eiken 011-
gebruikten K.M. vergoed, mits zij het bewijs
leveren, dat zij in werk'elijken dienst zijn en
het boekje hebben gekocht, vóórdat zij onder
de wapenen zijn gekomen.
Door de H. IJ. S. M. is bepaald, dat abon
nementskaarten voor werklieden, ook op de
andere dagen der week dan des Maandags,
mogen afgegeven worden, indien bij de aan
vraging is gevoegd, een verklaring van een
gemeentelijke (of daarmede door de Ver-
eeniging van Gemeentelijke arbeidsbeurzen
gelijk te stellen) arbeidsbeurs, wordt inge
leverd, inhoudende dat de in de aanvragen
gedane opgaven juist zijn, en weigering we
gens te late inlevering werkeloosheid zou
doen ontstaan of bestendigen.
Aan het personeel der Hollandsche Spoor
is door de directie het volgende medegedeeld
liet rapen en het zich toeëigenen van
stukjes cokes en steenkool uit de sintels en
stibben der locomotieven, svordt op sommige
stationsterreinen oogluikend toegelaten.
Ter kennis van het personeel wordt ge-
gebracht, dat zulks verboden is en streng
moet worden tegengegaan. Overtreding van
dit verbod zal steeds streng geatrafd worden
en kunnen leiden tot ontslag.
Ook blijft verboden het rapen van cokes
en steenkolen door personen, meest kinderen,
niet in dienst der maatschappij.
Idealen.
Om idealen te waardeeren,
Moet men niet nuchter redeneeren,
Maar met een hart, heel warm en rein,
Zelf vol van idealen zijn.
»De Tijd» meldt: Naar wij uit welinge
lichte bron uit 's-Gravenhage vernemen is
d^ Regeering voornemens een speciale oor
logsbelasting in te stellen, ten z.g. weer-
belasting, waarin het meest zal moeten
worden bijgedragendoor hen, die geen militie-
en landweerplichten vervuld hebben. Het
betrokken wetsontwerp is reeds bij den Raad
van State.
De oprichting van een credietbank met
borgmaatschappij voor den tuinbouw, speciaal
in het belang van dc blcembollenkweekers,
is in vergevorderden staat van voorbereiding.
De Nederlandsche Overzee Trust-maat-
schappij schonk f 100.000 aan het Kon. Nat.
Steuncomité.
De commissie in zake de tabaksbelasting
zal weldra met haar arbeid gereed zijn.
De Regeering heeft op het eiland Texel
ongeveer f 200,000 aan wolgeld doen uitbe
talen. Men ontving f 1,60 per kilo, voor wol
van duinschapen f 1,40.
Uit het jaarverslag van den Bond voor
staatspensionneering blijkt dat de bond uit
41» afdeelingen bestaat met 51,213 leden;
algemeer.e leden 250, totaal derhalve 51.463
leden. I11 122 honden en vereenigingen pl.m.
42.000 leden, zoodat het totaal der leden en
aangeslotene 93.000 bedroeg.
Uit het financieele verslag van den pen
ningmeester. ds. P. A. Vis bleek, dat de
ontvangsten en uitgaven bedragen f 14.244.
De rijkste man der wereld Tsaar'Niko-
laas II beschikt over een jaarlijksch inkomen
van rond 90 millioen gulden, die van ver
schillende bronnen afkomstig zijn.
Uit de civiele lijst betrekt hij jaarlijks 18
millioen gulden, waarvan hij persoonlijk, na
aftrek van dc aan dc grootvorsten te betalen
apanages, de subsidtën voor dc schouwburgen
en dergelijke uitgaven. 14 millioen overhoudt.
Daar de Tsaar zeer zuinig leeft, houdt hij
daarvan elk jaar zoowat 10 millioen over,
waarmee jaarlijks zijn groot kapitaal wordt
vermeerderd.
Bij dit inkomen komen nog de enorme
bedragen, die hem uit zijn landerijen toe
vloeien landerijen, die zoo groot zijn als het
Duitsche Rijk. De bosschen alleen zijn al
zoo groot als Ierland. Dan heeft hij nog
visscherijen, maalderijen en gfoote indu-
striëele ondernemingen, waarbij hij finantiëel
geïnteresseerd is. Een van de grootste bron
nen van inkomsten voor den Tsaar vormen
de mijnen van Siberië, waaruit de verban-
neiien en politieke misdadigers platina, goud,
zilver, koper en ijzer halen.
Een groot deel van zijn bezittingen ligt
echter nog braak. Toch is de Tsaar van
Rusland niet alleen de rijkste van alle vorsten,
maar ook de rijkste mensch van de heele
wereld.
De metermaat in Engeland.
Zooals men weet heeft het conservatieve
Engeland nog altijd niet kunnen besluiten,
officieel het metrieke stelsel in te voeren.
Het moet iedereen, die de voordeden van
eenheidsmaat inziet, verwonderen, dat Rus
land en Japan dit internationale stelsel hebben
aanvaard, dat China de invoering ervan
voorbereidt, en dat er zelfs in Siam stappen
in die richting worden gedaan, doch dat
Engeland nog steeds achter blijft.
Thans schijnt er echter ook in het land
van John Buil een desbetreffende beweging
op touw te zullen worden gezet. Men maakt
echter een voorwaarde. Men acht de invoe
ring van de nieuwe maat met te veel moei
lijkheden verbonden en wenscht daarom, dat
de metermaat zal worden verkort en terug
zal worden gebracht op de lengte van een
yard (0.91 M). De liter moet voorts gelijk
worden met de quart. Hiervoor voelen de
andere landen natu. .lijk niets.
Paardengaarders.
Ken merkwaardige post kunnen officieren
in het Engelsche leger bekleeden. De En-
gelschen houden er n.l. speciale paarden
gaarders op na. Zoo'n paardengaarders, meest
een jong luitenant, voert een grooten wagen
met zich mee en heeft te beschikken over
enkele soldaten, die een goede algemeene
ontwikkeling moeten hebben, en die verstand
van paarden moeten bezitten. De officier is
daarbij amateur-paardenarts. Zijn taak is,
gewonde paarden op te sporen, en ze te be
handelen, opdat ze opnieuw djpnst kunnen
doen, en door de bevolking gestolen paar
den op te eischen.
Wanneer sneuvelen de meeste menschen.
Volgens het officieele onderzoek van het
Duitsche legerbestuur snen velen de meeste
manschappen des morgens tusschen 7 en 10.
Voorts is Maandags voor velen een onge
luksdag. De meeste belangrijke gevechten
begonnen Maandags, dus bij het begin van
de week. Tegen het einde van de week
neemt, naar het schijnt, de vechtlust af, al
thans, Vrijdags en Zaterdags waren door
gaans kalme dagen. Daarentegen was Zondag
zelden een rustdag. Maar al te vaak was
het onderscheid tusschen den Zondag en den
bloedigen Maandag zeer klein.
A M KT K tt D A MSG K E SNUFJES.
De sympathieën.
Men schrijft ons uit de hoofdstad
De sympathieën voor de oorlogvoerende
partijen zijn hier nogal verdeeld. Bij het
uitbreken van den oorlog was heel Amster
dam anti-Duitsch. De inval der Duitschers
in België vond men zoo ontzettend, dat ieder,
die het voor de Duitschers durfde opnemen,
uitgelachen of gehoond werd. Toen in een
bekend café het muzi ,-keorps, na vaderlandsche
liederen, Belgische volkswijzen en de Mar
seillaise gespeeld te hebben, ook hetzij
vanwege het Duitsche bier, hetzij vanwege
de Duitsche klanten de «Wacht am Rhein«
wilde inzetten, werd hiertegen zoo geprote
steerd, dat de directie het wenschelijk achtte
te doen eindigen, voor het »Lieb Vaterlaud*
genaderd was: bierglazen breken snel, en
de café-tafeltjes zijn wankel.
Ook elders getuigde het publiek van zijn
sympathiieën voor België en Frankrijk. Bij
den val van Luik wapperde onze nationale
driekleur op verschillende plaatsen half-stok
en toen de Duitschers werden teruggeworpen,
en de meerderheid geloofde, dat de ont
ruiming van België en de forceering van de
Rijn-linie nu nog slechts eed kwestie van
dagen was, keek heel Amsterdam opgewekt,
en snoefde men erop, »dat men het altijd
wel had gezegd». Jongedames liepen inmid
dels met Belgische vlaggetje op hun horst,
en jongeheeren lieten Albert aan hun hor
logeketting bengelen.
We willen niet beweren, dat de sym-
