rijker wordt, naar behooren te kunnen ver
vullen.
De vertegenwoordiging in de Gemeenten
van eenige beteekenis ziet zich toch meer en
meer de taak opgelegd van controleur. Zij
moge hebben behouden haar vroeger karak
ter, besturend lichaam te zijn, daarnaast is
haar dan stellig een tweede, een nieuwe taak
opgelegd. Maar zij kan deze alleen dan ver
vullen en zich alleen dan tegenover de bur
gerij verantwoorden, indien de administratie
haar de gelegenheid biedt, op elke vraag een
antwoord te bekomen. Het Dagelijksch Bestuur
mag zich dan in waarheid ontlast achten van
de verantwoordelijkheid voor het gevoerde
beheer. Een schijnonderzoek van verschillende
rekeningen behoeft dan niet meer plaats te
vinden.
De richting waarin wij de g .venschte ver
beteringen hebben gezocht, is, op het voor
beeld van elders, die der centralisatiecen
tralisatie zoowel van de boekhouding als van
de controle.
Een en ander zullen wij nader toelichten
en de bedoeling trachten duidelijk te doen
worden.
Op dit oogenblik worden de volgende tak
ken van dienst als een bedrijf beheerd, d.w.z.
wordt de administratie gevoerd naar het be
ginsel der dubbele boekhoudinghet Gas
bedrijf, de Waterleiding, het Electrisch bedrijf
en het Grondbedrijf
De voordeelen, aan dit stelsel verbonden,
behoeven wij niet nader aan te duiden, indien
wordt opgemerkt, dat de boekhouding, die
Minister Kolkman in zijn straks aangehaalde
woorden bedoelde, is die der dubbele methode.
Geleidelijk zouden wij haar ook wcnschen
in te voeren voor Publieke Werken. Reini
ging, Ontsmettingsdienst, Keuringsdienst, enz.
Al deze administraties worden bij invoering
van centrale boekhouding gevoerd, voor wat
aangaat de hoofdboeken van uit een cen-
traal-kantoor, voor wat de onderdeelen betreft
in afzonderlijke bureaux, die liefst zijn ge
vestigd in de onmiddellijke nabijheid van
het bedrijf.
Noodig worden geacht drie bureaux, t.w.
éen voor de Gasfabriek, de Waterleiding
en het Electrisch bedrijf, dat in zijn tegen
woordige lokalen kan blijven gehuisvest;
éen voor de Plaatselijke werken en het
Grondbedrijf, dat kan worden gehuisvest in
het nieuwe kantoor van Plaatselijke werken,
in de tegenwoordige Ambachts-schoolen
éen voor den Keuringsdienst, de Reiniging,
enz. in een der benedenlokalen van den
Keuringsdienst.
In deze bureaux wordt enkel de admini
stratie gevoerd, welke noodig is als grond
slag voor de boofdb. jkhoudingzij staat
geheel los van den techniscben dienst waartoe
zij behoort.
De hoofdboekhouding wordt gevoerd aan de
Centrale.
Deze kan op een willekeurige plaats
worden gevestigd. Gezien de beschikbare
ruimte en de aanwezigheid van een kluis,
kan zij het beot gevestigd worden aan de
Gasfabriek.
Deze Centrale zal voortdurend alle boek
houdingen hebben te controleeren en zorg
moeten dragen, dat zij aan het doel blijven
beantwoorden.
Deze wijze van bandelen heeft al dadelijk
dit groote voordeeldoordat de leider van
de Centrale alle boekhoudingen voert, raakt
hij bekend met de handelingen van alle takken
van dienst en bestaat gelegenheid, deze onder
ling te vergelijken. Zoo zal hem blijken het
verschil in prijs van gelijke artikelen, die
op meerdere plaatsen worden gebruikt, enz.
Tevens zal deze wijze van boekhouding de
gelegenheid bieden tot het gemeenschap
pelijk inkoopen, tot het houden van een
aanbesteding van artikelen, die benoodigd
zijn, om het even of zij door éen, dan wel
door meerdere afdeelingen worden gebruikt.
Om een voorbeeld te noemen zonder admi
nistratieve moeilijkheden zal het mogelijk
worden, het benoodigde schrijfpapier voor de
machines in het groot aan te koopen en te
leveren aan alle takken van dienst; evenzoo
met andere kantoorbenoodigdhedenzal het
mogelijk worden de voor de geheele Ge
meentelijke huishouding benoodigde brandstof
ineens aan te koopen en alle deelen daarvan
te voorzien naar behoefte.
Tevens wordt de Centrale belast met het
doen van alle bestellingen, het innen van alle
ontvangsten en het gelasten van alle betalingen.
Alle bestellingen loopen dan dus over oen
kantoor. Wel behoudt natuurlijk elke tak van
dienst de bevoegdheid tot het doen van be
stellingen, maar de af te geven bons gaan
via de Centrale naar de leveranciers.
Daardoor wordt eenheid in het geven van
opdrachten bereikt en wordt de mogelijkheid
van een behoorlijke controf} verkregen. De
Centrale debiteert de betrokken afdeeling een
voudig voor de schuld, door de bestelling
veroorzaakt, en verrekent deze, zoo mogelijk,
met de haar toekomende ontvangsten.
In dit systeem zal het ook mogelijk worden
bijv., dat de eene afdeeling profiteert van de
magazijnvoorraad van een andere afdeeling;
zal het mogelijk worden bijv., dat de paarden
en wagens der Reiniging, op oogenblikken,
dat deze niet voor den eigen dienst vereischt
worden, of daarvoor expres worden in voor
raad gehouden, worden gebezigd door een
andere afdeeling, zonder dat dit voor een der
beide afdeelingen administratieve werkzaam
heden veroorzaakt.
Dit zijn slechts voorbeelden, die met andere
kunnen worden aangevuld.
Eén centraal ontvangkantoor dus.
Dit kantoor ontvangt alle te innen kwi-
tantiOn, enz. van de afdeelingen en laat deze
innen door de ten dienste staande loopers.
Het voordeel hiervan is veelzijdig het aantal
van personen, met het ophalen van Gemeente-
gelden belast, kan kleiner zijnhet publiek
wordt minder vaak lastig gevallen het plegen
van fraude aan de afdeelingen door valsche
boekhouding is uitgesloten.
Maar bovenal is het voordeel, dat alle be
drijven slechts éen gemeenschappelijke kas
hebben. Deze omstandigheid maakt het mo
gelijk. eenerzijds te werken met zoo weinig
mogelijk kasmiddelen, anderzijds om de ver
schillende afdeelingen onderling te laten profi-
teeren van elkanders voorraad geld. Niet zelden
komt het nu voor, dat ten behoeve van den
eenen tak van dienst moet worden geleend,
terwijl een andere overtollige kasmiddelen
bezit, Wel is een vorig jaar hierin verbetering
gebracht, maar het toen gehuldigde stelsel
kan bij centrale boekhouding veel strenger
worden doorgevoerd un '.al minder admini
stratieven omslag veroorzaken.
Wil dit stelsel evenwel volledig effect sor-
teeren, dan moeten ook bij de Centrale geen
gelden berusten. Daarom wordi haar de ver
plichting opgelegd, daar, waar nader wordt
aangewezen, eiken dag de ontvangen middelen
te storten.
Hiervoor zal met een Bankinstelling of ander
lichaam een overeenkomst dienen te worden
aangegaan, waarbij natuurlijk een afdoende
waarborg wordt verkregen, dat geen schade
kan worden geleden. Alleen dc bedoeling hier
van kan nu nog slechts worden aangegeven,
omdat hierover nog geen onderhandelingen
zijn geopend. Die bedoeling is deze. dat het
ontvangen bedrag nog den zelfden dag rente-
gevend wordt belegd.
De uitgaven geschieden dan voortaan niet
meer per mandaat, maar op de zelfde wijze
als in particuliere bedrijven, en wel door
middel van de Bankinstelling.
Ook hiervoor dienen natuurlijk de noodige
waarborgen te worden getroffen maar het
zal worden begrepen, dat met dusdanige rege
ling de grootste zekerheid wordt verkregen
tegen het plegen van fraude, hetgeen, helaas!
nog telkens bij de Gemeentelijke administraties
voorkomt.
Ook wordt, aldus doende, een groote be
sparing van arbeid verkregen aan de Secreta
rie, afdeeling FinauciCn, waar thans alle bevel
schriften worden geslagen, terwijl ook de
Ontvanger belangrijk in zijn werkzaamheden
zal worden verlicht.
Over dit geheel dient Óen controleur te gaan,
die tevens ons College inlichtingen verschaft
omtrent den stand van zaken en adviseert
omtrent de financieel-politieke leiding.
Deze hoofdamjienaar zal een breeden kijk
moeten hebben op zaken cn tevens geheel op
de hoogte moeten zijn met de boekhouding.
Hem wordt tevens opgedragen de kas-
verificatie. omdat alle betalingen zijn visum
behoeven en hij dus de eerste gegevens bezit,
die voor een goede controle noodig zijn.
De administratie van den Gemeente-ont
vanger zooals gezegd wel verlicht
blijft overigens geheel bestaan. Wel zal ook
hij zijn kas-operaties hebben te verrichten via
de Centrale, maar dit is een voor zijn werk
zaamheden weinig belangrijke verandering.
Voorts spreekt het van zelf. dat, bij het
gebruik maken van elkanders kasmiddelen,
rente-vergoeding behoort plaats te hebben
maar deze en zooveel andere aangelegenheden
diener. nader te worden gestipuleerd in daar
voor afzonderlijk te maken regelingen.
Ook omtrent de geldelijke gevolgen kan
voorloopig slechts weinig positiefs worden
medegedeeld.
Eerstens kan nu nog niet met zekerheid
worden gezegd, in welke mate nieuw perso
neel zal behooren te worden aangesteld. Dit
zal afhangen van het tempo der invoering cn
van de geschiktheid der aanwezige krachten.
In de tweede plaats, omdat de noodzakelijk
heid eener herziening van de belooning van
tal van ambtenaren reeds lang is gevoeld.
En bovendien gaat het bezwaarlijk, de voor
deelen, die stellig zullen worden behaald,
thans reeds naar waarde te schatten. Uitbrei
ding van de afdeeling Financiën zou spoedig-,
vermeerdering van krachten ten kantore van
den Ontvanger zou op den duur-tegemoet
moeten worden gezien, zoo geen andere
regelingen worden getroffen.
Een ander voorbeeld geeft de verkregen
uitkomst van dc een vorig jaar getroffen re
geling omtrent het beleggen van kasgeld. In
1914 werd aan rente ontvangen een bedrag
vanvoor de Gasfabriek f 1659.66,r', voor de
Waterleiding f 601.11, voor de Gemeente
f886."iJ, voor het Grondbedrijf f2314.83.
Voor de invoering is evenwol allereerst
noodig een chef-boekhouder van de Centrale
en een verificateur van de Gemeente-financiön.
Daarnaast zullen noodig zijn enkele boekhou
ders en klerken.
Doordat de boekhouding geheel wordt af
gescheiden van de technische diensten zullen
deze van het bestaande personeel, dat ook de
daarvoor noodige administratieve werkzaam
heden verricht, een klein deel behooren te
behouden.
