Zaterdag 9 October 1915. No 8631. 66e Jaargang. H. L A DULLAERT Co- 5 pets Stadsnieuws. I itjrave van do Naam I ooze Vennootschap „l)e Amersfoortscho Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff" HOOFD-REDACTEUR J. 7K2CSERZZ8. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1. franco per post ƒ1.15. Advertentie n 16 regels 60 cent; elke regel meer io cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings- advertentifin per regel 15 cent Reclames 1—5 regels ƒ1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advërtentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU: ZORTEGHACHT 9. Postbus 9. K E N N I S 0 E V I N G. Burgemeester en Wethouders van Amers foort brengen ter kennis van belanghebbenden, dat aan particulieren toebehoorende beplan tingen over de openbare wegen niet lager dan 3 M. uit den grondslag mogen hangen en het licht der lantaarns over de straat niet mogen onderschepen. Beplantingen, die op bovenbedoelde wijze het openbaar verkeer of de straatverlichting bemoeilijken, moeten binnen 14 dagen na heden door de betrokken eigenaren verwij derd zijn. Amersfoort, 6 October 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd De Burgemeester, Van RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEENSTRA. Dr. J. H. Moll, f (INGEZONDEN.) Gisteren, den 6en October, overleed na een langdurige ongestel.' "id dr. Johan Hen drik Moll, van 2 Juni 10S6 tot 1 Januari 1914 rector van ons Gymnasium. Wellicht zullen weinigen zijner stadgenoo- ten hem hebben gekend, daar hij niet ge wend was, zich in het openbaar te bewegen, ja, daartegen zelfs een grooten afkeer had. Binnen de stille muren van het Gymnasium gebouw en in de vriendelijke studeerkamer van zijn woning sleet hij zijn genoeglijkste uren. En wanneer hij voor zijn door voort- durenden arbeid vermoeiden geest verfris- sching noodig had, dan zocht en vond hij die ver buiten de grenzen onzer Gemeente, in de eenzaamheid, in de vrije natuur, die zoo stil, tot hem zoo veel zeide. Maar al was hij bij onze stadgenooten weinig bekend, te meer was hij dat in ons vaderland. Breed toch is de schare van mannen, die dankbaar denken aan hun recht schapen leermeester, aan zijn helder, bezield en bezielend onderwijs, aan zijn eerlijkheid, die geen afwijkingen toeliet, aan zijn vol komen betrouwbaarheid, aan het voorbeeld, dat hij hun gaf voor hun leven. Geboren te Zierikzee op 26 November, 1847, trad Moll reeds op 25-jarigen leeftijd in dienst van het onderwijs als leeraar,in de klassieke talen aan de Latijnsche school te Hoorn, welk ambt hij t jaar later verwis selde met dat van leeraar aan het Gymna sium te Deventer, waarna hij in 1879 het rectoraat aanvaardde van het Gymnasium te Sneek, om in 1886 in de zelfde betrekking over te gaan naar ons Gymnasium. Aan een groote belezenheid paarde hij een groote liefde voor de jeugd en die liefde heeft hem nooit verlaten. Onvermoeid was hij in zijn pogingen, zijn leerlingen ip te wijden in de schoonheden der klassieke, in het bijzonder Grieksche letterkunde, waaraan hij zijn hart had gegeven; onvermoeid ook trachtte hij hun te bewijzen, dat de fijne Grieksche en Romeinsche geesten, de voor- loopers en dragers van onze beschaving, toch gewone menschen waren als wij zelf. En, voortreffelijk onderwijzer als hij was, slaagde hij bij die pogingen, en dan was het, als waren de rollen omgekeerd, dan was hij"het, die dankbaar gewaagde van het succes, met en door zijn leerlingen behaald. Met belang stelling volgde hij dan hun studiën na het eind-examen en controleerde hij, of de ver wachtingen, die hij van hen had gevormd, te hoog of te laag waren gespannen. Inderdaad verliest de schooljeugd van het Amersfoortsche Gymnasium in Moll een warm vriend. Morgen te 12 uur zullen wij staan aan zijn geopend graf. Daar zal niet worden gesproken volgens zijn uitdrukkelijken wensch; maar hier mag worden getuigd, dat zoolang m ons vaderland het Amersfoortsche Gymna sium bekend zal staan als een inrichting van onderwijs, waar een geest van vriendschap en vertrouwen heerscht tusschen de leerlin gen onderling en tusschen leerlingen en leeraren, zoo lang met eere genoemd zal worden de naam van dr. J. H. Moll. Hij ruste in vrede. P. Amersfoort, 7 October 1915. Na een jaar. Op Zaterdag 10 October 1914, tegen het middaguur, werd bericht ontvangen, dat ook Amersfoort zijn deel zou krijgen van j de vele duizenden vluchtelingen uit Ant- werpen en omgeving, die over onze Zuider- grens waren gekomen. Eer de dag twee uur ouder was, was alles voorbereid en toen tegen den avond de extra-trein kwam, vonden allen avondeten en een goed bed. En sedert werden dag na dag en week na week en maand na maand de hongerigen gespijsd in de groote zaal van »FIet Valkje», waar geheel belangloos drie malen per dag Nederlandsche dames het brood en de koffie of het middageten verdeelen. Een jaar lang; men moet dit liefdewerk niet te licht tellen. En nu, na een vol jaar, willen we hierop eens wijzen. Aanvankelijk waren er een 200 dames en jongedames, die dit werk deden; thans zijn er nog een 80 en onder dezen zijn er 17 die nu een vol jaar trouw op hun post waren. Hun namen mogen hier genoemd; het zijn mevrouw Verschoor, mevrouw Von Schmidt auf Altenstadt, mevrouw Van den Bergh, mevrouw Kohlbiilgge, mevrouw Steinbuch, mevrouw Knoppers, mevrouw Van Wessum, mevrouw Von Henning, mevrouw Van Kee- ken, mevrouw Van Duinen, mejuffrouw Bianchi, mejuffrouw Muller, mejuffrouw Knot tenbelt, mejuffrouw Meiners, mejuffrouw Peek, mejuffrouw Van Driel, en mejuffrouw Van der Meiden. Een jaar lang hebben deze dames, eigen huishouden, eigen genoegens achterstellend, zich gegeven voor dit liefdewerk. 's Ochtends vroeg en 's avonds laat waren zij op hun post; zij rekenden niet met het weder, de koude of de hitte; zij gaven hun zomer-uitstapje er aan; geheel volgens den eenmaal vastgestelden rooster waren zij steeds in de zaal vóór de Belgische vrouwen en kinderen werden toegelaten; en zij bleven er tot allen, ook van de derde groep, waren voor zien en het vaatwerk werd gereinigd. Waarlijk, zij allen hebben deze eervolle vermelding verdiend. Want hoe ook, om strijd, allen zich hebben beijverd om het den Belgischen vluchtelingen hier zoo aangenaam mogelijk te maken, hun groot leed zooveel mogelijk te helpen ver zachten, niemand heeft zóo veel voor hen gedaan, zóo veel voor hen opgeofferd als dit zeventiental. Dat we met groote bewondering onze wel gemeende hulde brengen. Commanditaire Bankrrereeniging AMERSFOORT Langesraobt ao - Tol. intero. 863 Nemen lnsobxy vingen aan, op de nieuwe Seherpenzeel Soest. groot f 8 000 000— ii 100'|2 pet. Datum van inscb.ryving 20 Ootober a.s. Prospectus gratis verürlj gtoaar. l)e flnancieele toestand des Kijks. 1 Onder dit opschrift bevat »Het Vaderland»' een hoofdartikel van mr. Th. H. de Meester, waaraan we het volgende ontleenen j De oorlogscrisis heeft ons land in 1914 gekostaan uitgaven f 99 620 000, aan min der entvangsten dan waarop in normale omstandigheden ware te rekenen geweest f 7 300000, te zamen f 106920000. En dit in slechts vijf maanden tijds. De buitengewone uitgaven hebben in 1914 beloopen f25179000, waartegenover aan buitengewone ontvangsten staat een bedrag van f 20 639 000. De gewone dienst ver toont: aan uitgaven een totaal bedrag van f241790000, aan ontvangsten een totaal bedrag van f 232 127 000. Aan de ontvangsten over 1914 zal dus uit de opbrengst der groote leening zijn toe te voegen f 106320000, om den dienst van dat jaar te brengen in de positie, waarin hij zou hebben verkeerd zonder de crisis. Dat jaar zou dan hebben gesloten met een tekort op den gewonen dienst van f 3 063 000. Dank zij de tijdelijke dekkingsmiddelen, door Minis ter Bertling voorgesteld, daalde dat, aanvan kelijk op bijna 22 millioen geraamde tekort met meer dan de helft en beloopt het nu ongeveer hetgeen in 1914 voor ouderdoms rente krachtens de gedeeltelijk in werking getreden Invaliditeitswet is uitgegeven. De voorspelling, dat het ongewoon en ongedacht gunstig verloop onzer middelen gedurende de laatste jaren vóór den oorlog, waardoor vele millioenen geraamde tekorten zijn versmolten als sneeuw voor de zon, toch nog onvoldoende zou zijn om bovendien de door Minister Talma vóel te laag geraamde uitgaaf voor de ouderdomsrente te dekken, is dus volledig uitgekomen. Er is, aldus besluit mr. De Meester, dit maal in de millioenen-rede iets onzekers, iets dat in een cijfer-overzicht minder goed past, doordien uitkomsten worden berekend voor 'onderstelde gevallen, welke van den werke- lijken toestand afwijken. Maar de Minister heeft dit blijkbaar noodig geoordeeld om in zijn nota dit feit te doen uitkomen, dat de tekorten 00 den gewonen dienst grooter en grooter worden en dat dit ook het geval zou zijn, als er geen Europeesche oorlog was. En het heeft groot nut, daarop te wijzen, omdat ieder voorzichtig en verstandig finan cier zal moeten toegeven, dat althans in zulke tekorten, hoe eerder zoo beter, behoort te worden voorzien. Te meer is dit onafwijsbaar plicht, nu op de ontworpen Begrooting voor lotsverbetering van ambtenaren op lange na nog niet wordt aangevraagd, hetgeen daarvoor reeds voor 1915 noodig werd geoordeeld, en nu ons in de naaste toekomst bovendien andere onaf wijsbare uitgaven van ettelijke millioenen te wachten staan, ongerekend de hooge bedra gen, die nog zullen worden vereischt als de oorlogstoestand voortduurt. Het Nederlandsche volk moge zich ge wennen aan de overtuiging, dat belangrijke belastingverhooging onvermijdelijk is en dat het absoluut onmogelijk is, belastingvoor stellen te doen, welker aanneming belang rijk meer in 's Rijks schatkist zal brengen en waartegen niet tal van bezwaren zijn aan te voeren. Het Gemeentebestuur heeft den volgenden brief ontvangen van den Minister van Binnen- landsche Zaken. Bij voortduring worden hooge eischen ge steld aan het geduld en de lijdzaamheid der mannen, die zich thans nog onder de wapenen bevinden. De offers, welke vin hen ten bate van den lande worden gevorderd, kunnen ongetwijfeld worden verlicht door zooveel mogelijk zorg te dragen voor hun ontwik keling en ontspanning. Met groote erkentelijkheid heb ik dan ook kennis genomen van hetgeen reeds is ver richt om tegemoet te komen aan de wenschen, vervat in mijn rondschrijven d.d. 22 Sep tember 1914. Intusschen dreigt, door den langen duur der mobilisatie, het gevaar, dat de ijver en toewijding der docenten, die geheel belang loos hun diensten hebben aangeboden, zullen verflauwen. Het moge mij daarom vergund zijn, door uwe tusschenkomst thans bij vernieuwing, een beroep op hun medewerking te doen, en tevens degenen, die zich voor den arbeid onder de gemobiliseerden nog niet beschik baar stelden, aan te sporen, daartoe alsnog over te gaan. De nadruk moge er op worden gelegd dat het hier een landsbelang van hooge be- teekenis geldt en dat slechts bij algemeene medewerking het beoogde doel kan worden bereikt. Inderdaad, laat ons nu óok eens denken aan onze eigen jongens. Er worden pogingen in het werk gesteld om Jef Denijn, den beroemden beiaardier, ook naar Amersfoort te doen komen. Voor de Arrondissements-rechtbank te Utrecht heeft andermaal gediend de zaak van de Utrechtsche Waterleiding Maatschappij tegen de Gemeente Amersfoort. De taal waarin het geval is behandeld, wijkt zóo veel af van gewoon Nederlandsch, dat de niet-jurist er alléén van begrijpt, dat er nog heel wat water door de Eem zal vloeien eer het eind-vonnis wordt geslagen. De heer R. Groenveld is weer begonnen met de voorbereidende werkzaamheden voor het Adresboek voor 1916. En de uitgever er van, de heer Eymann, zond alweer zijn vraaglijstjes rond. Wie er nu prijs op in stelt, dat zijn naam of eenige vereeniging in welke zij of hij bijzonder belang stelt behoorlijk in het boek wordt vermeld, helpe den uitgever door hem zoo spoedig en zoojuist mogelijk in te lichten. Om onnnodig gasverbruik te voorkomen, is den Hoofden der scholen voorgesteld, den ochtendschooltijd te doen aanvangen om half negen en het handwerkonderwijs iederen schooldag te doen geven gedurende éen uur onmiddellijk na den ochtendschooltijd. Het advies wordt spoedig ingewacht. Omstreeks 1 uur hedenmiddag werd het stoffelijk hulsel van dr. J. H. Mol op de Nieuwe algemeene begraafplaats aan den schoot der aarde toevertrouwd. Zeer velen waren saamgekomen op den doodenakker om door hun tegenwoordigheid

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1915 | | pagina 1