Stadsnieuws.
Gemengd Nieuws.
Ingezonden.
In de Luthersche kerk hier hoopt aanstaan
den Zondagochtend voor te gaan ds. J. L.
F. de Meijere Joh. Cz., uit Haarlem.
Bij de Dinsdag gehouden herstemming voor
«jen lid van het College van notabelen bij
de Ned. Hervormde gemeente werden uit
gebracht 176 stemmen, van welke éen van
onwaarde.
De heer H. van Ommeren verwierf 104,
de heer P. Stienstra 70 stemmen, zoodat
eerstgenoemde is gekozen.
Bij de op 26 October gehouden stemming
werden uitgebracht 143 stemmen. De heer
Van Ommeren verkreeg toen 63, de heer
Stienstra 38 stemmen.
De aartsbisschop van Utrecht zal 30 dezer
in de kapel van het pensionaat »St. Louis*
het vormsel toedienen aan de leerlingen van
dat pensionaat en aan kinderen van geïnter
neerden.
De Congregatie der Broeders van de on
bevlekte ontvangenis (pensionaat St. Louis)
herdenkt, naar »De Eembode* bericht. 25
November haar 73 jarig bestaan.
Men verzoekt ons, het volgende op te
nemen
Niettegenstaande door den Minister van
Landbouw, in het belang van de koopers
speciaal de minder draagkrachtigen voor
vele artikelen maximum-prijzen zijn vastge
steld, zoowel voor den groot- als den detail
handel, blijkt, dat enkelen daarvan toch af
wijken.
Wie klachten heeft, brenge deze onder de
aandacht van den Burgemeester der plaats
waar men zich niet houdt aan de gestelde
maximum-prijzen; dat zijn de hoogste prijzen
waartegen mag worden verkocht.
Men weet, dat om de onwillige verkoopers
tot rede te brengen de Minister gebruik kan
maken van de Onteigeningswet 1914, om op
die wijze voor de gestelde prijzen de waren,
die het geldt, onder het bereik der koopers
te brengen.
Het bedoelde middel is hard en wekt
een enkel geval misschien uitgezonderd
wrevel. Moge dit dan ook niet noodig blijken.
In een gecombineerde vergadering van de
Besturen der Roomsch-Katholieke vakver-
eenigingen werden candidaat gesteld voor de
Commissie van toezicht op de Gemeentelijke j
Arbeidsbeurs
voor 1 i d de heerenS. Kraan, C. Tuithof, j
C. M. J. van Hamersveld, W. van Koelen, j
J. Schippers er. A. Laseur,
voor lid-plaatsvervanger de heeren
A. Gouw, M. G. Broekhuizen, J. van Doornik,
J. A. Jagers, C. Vermeulen en Th. C. Kalle-
veen.
Als gezegd, zullen te zijner tijd uit deze
en door andere corporation te stellen dubbel-
tallen door den Gemeenteraad worden be-
noemd drie leden en drie plaatsvervangende
leden-werklieden.
'rs;
Het is hier vrijwel regel, dat als de klei
nere zang-vereenigingen een uitvoering geven I
moeten geven, omdat de o! zoo kunst- j
lievende leden waar voor hun geld willen
hebben, zij zijn toch geen donateur om de
kunst, om het goede doel te steunen en
hebben toch recht op ten minste éen uitvoering
in den winter het is dan vrijwel regel,
dat de vereeniging zelve heel weinig zingt,
doch de eene of andere vocale dan wel in
strumentale solist weet op te duikelen, die
het leeuwendeel van het programma en dus
ook van den avond in beslag neemt. Menige
uitvoering doet zoo denken aan die geschenken
bij een zilveren bruiloft waar je niet goed
buiten kunt: veel glas en een ideetje zilver.
Patritnonium's zangkoor <Harpe Sions»,
onder directie van den heer G. G. van Lun-
teren, heeft er zich steeds verre van gehouden,
te pronken met anderer veeren en hoeft steeds
gezongen om het zingen zelf.
Ook Dinsdag was dit weer het geval toen
het een uitvoering gaf ten bate van Patri-
monium's Ziekenfonds. De bijna geheel volle
zaal van «Amicitia doet verwachten, dat het
doel, geld bijeen te brengen, volkomen is
bereikt.
De lieer Van Lunteren is er ondanks
tal van tegenheden ten gevolge van de mo
bilisatie volkomen in geslaagd, zijn klein
koor uitmuntend in orde houden, of liever
weer te oren gen, wat de stemmenschakee-
ring betreft; de sopranen en de bassen zijn
zóo, als menig directeur ze zou wenschen te
hebbenalt en tenor sluiten goed daarbij
aan, zonder dat de eene of de andere domineert.
£n niet minder loflijk is het, dat het als
Nederlandsch koor uitsluitend Nederlandsche
liederen zingt, die geheel binnen zijn bereik
liggen. «Bij 't ondergaan der zon» en «Neer
land en Oranje» werden het best gezongen.
Geheel belangloos werkten mede mejuf
frouw Uitzinger als sopraan-soliste en de heer
G. van den Burg, die haar zang met de hem
eigen meesterschap begeleidde, vooral in
«Nachtegaal» van Catharina van Rennes.
Het koor zong 12, de soliste een leer
linge nog van de Nijmeegsche muziekschool,
hoewel reeds in bezit van diploma piano en
koorzang 4
houding.
Morgen acht dagen wordt in Amicitia*
een soiree gegeven ten bate van het bouw
fonds der plaatselijke T. B. C.-vereeniging.
Belgische studenten zullen een toóneel-
stukje opvoeren en de gezusters Van der Pas
zullen, onder begeleiding van den hier zoo
zeer gewaardeerden pianist Marius Kerrebijn,
rythmische dansen doen zien.
De jongedames Jacoba en Helena van der
Pas nomen est omen zijn leerlingen
van Isidora Duncan, en thans verbonden als
leeraressen aan het Duncan- enDalcroze-
dansinstituut te 's-Gravenhage, en geven ook
onderricht in groote steden in ons land.
I Men zal dus niet alleen iets heel goeds
te genieten krijgen, doch kan tevens een
uitnemend liefdewerk steunen door de soiree,
die oudergewoonte met de uiterste zorg
wordt voorbereid, te gaan bijwonen.
De ie Secretaris der afdeeling Gooi- en
Eemland van de Ned. vereeniging tot be
scherming van dieren verzoekt ons mee te
deelen, dat door het Bestuur Uier afdeeling
maatregelen zijn getroffen opdat, niettegen
staande de door de omstandigheden in het
leven geroepen moeilijkheden in zake patro
nen-voorziening, de vleeschhouwers in het
ressort der afdeeling voor het dooden van
hun dieren gebruik zullen kunnen blijven
maken van het schietmasker.
Ten andere, dat op 27 November in »Hotel
Central* te Baarn een uitvoering zal worden
gegeven, aangeboden aan dat Bestuur, in de
eerste plaats ten bate van het in dienst van
dat Bestuur zijnde personeel en het vroegere
personeel, voorzoover dit in het genot van
pensioen is gesteld. Aan de initiatief-nemers
zou n.l. ter oore zijn gekomen, dat de druk
der tijden oorzaak zou kunnen worden, dat
het Bestuur tot inkrimping van jaarwedden
en pensioen noodgedwongen zou moeten
overgaan.
Bij de »Staatscourant« voor hed«® zijn
gevoegd de gewijzigde Statuten der Oud
heidkundige vereeniging >Flehite*.
Thans eerst blijkt, dat bij het opmaken van
het verslag der jongste Hanze-vergadering
een stuk is blijven staan. Het volge alsnog,
omdat er eenige wellicht minder bekende
bijzonderheden in voorkomen.
Na de rede van mr. baron Van Wijnbergen
werd gelegenheid gegeven om vragen te
stellen.
De heer Krook vroeg of de leden der
Staten-Generaal kunnen goedkeuren, dat in I
den crisistijd de middenstand niet is gehol
pen met het geld van de Rijks-postspaarbank.
Onder herinnering aan het plan-Krook, dat
pas thans in studie genomen, doch reeds van
lang vóór de buitengewone tijdsomstandig
heden is, merkte spr. op, dat de midden
stand heeft verzuimd, intijds financieel krach
tig zich te maken. Had hij dit gedaan dan
had hij in het tweede half jaar van I9i4zich-
zelven kunnen redden en was hem niet hulp
aangeboden tegen 7 pet. Waarom echter
heeft de Regeering niet ter beschikking van
de Centrale Middenstands-credietbank gesteld
het reusachtig tegoed van de R. P. S. Zij
had er best mee uitgekund als zij de rente
van 2.64 had verhoogd tot 3.5. Dan ook had
zij den middenstand werkelijk geholpen.
Mr. baron Van Wijnbergen ant
woordde op de allereerste plaats, dat hij is
een allerslechtst financier en dat hij dus geen
afdoend antwoord kon geven op deze vraag.
Met den heer Krook betreurde bij het, dat
de middenstand niet intijds voor zichzclve
heeft gezorgd, naar het voorbeeld van de
boerenleenbanken, die geen raad weten met
hun vele geld. Toch zou het spr. hoezeer
ook leek op financieel gebied allerzonder
lingst zijn voorgekomen indien de Regeering
het geld, dat den inleggers der R. P. S.
toebehoort, beneden den toenmaligen markt
prijs had ter beschikking gesteld van derden.
Had zij dit gedaan dan zou men haar terecht
beschuldigd hebben van een hoogst slordig
financieel beleid.
De heer Krook meende, dat een hulp
tegen 7 pet. geen hulp is geweest. Regeering
en Volksvertegenwoordiging zullen dan ook
eens zien hoeveel vooral klein-industrieelen
te gronde gaan zoodra de Beurszaken en al
hetgeen daaraan vast is, hun gewonen loop
hernemen. Met twee millioen waren allen
geholpen geweest.
Mr. baron Van W ij n b e r g e 11Dat
valt me zeer mee. Ik dacht, dat het veel
erger was. Een goed-onderlegde heeft me
meegedeeld, dat zeven achtsten van Neder
land profiteerde van den oorlogstoestand en
éen achtste schade lijdtdat zijn de midden
standers.
De vereeniging »Handel en Nijverheid*
houdt Donderdag 18 dezer weer een leden-
ve-gadering.
De agenda heeft weer veel belangrijks.
XTit den Omtrek.
Het uttkieuse Haastte correspoildctllic-
bureau bericht:
Het verluidt in parlementaire kringen, cut
een wetsontwerp betreffende het droogma
king der Zuiderzee thans niet lang meer op
zich zal laten wachten.
Wordt dan ook «le F.em bevaarbaar ge
maakt?
Er worden stappen gedaan tot de vorming
van eeu comité om de tot stand koming te
bevorderen van een locaal-spoorweg Harder
wijk—Staverden-Elspeet-Nieuw Milligen
Hoog Soeren—Apeldoorn, met een splitsing
te Elspeet over Vierhouten naar Epe. Con
cessie ls daarvoor reeds aangevraagd.
Het doel is den geprojecteerden locaal-
spoorweg Harderwijk—Apeldoorn door een
overbrugging vau den Oosterspoorweg nabij
de halte Assel aan de zijde van Uchelen in
verbinding te brengen met den reeds eerder
ontworpen locaal-spoorweg Arnhem—Apel
doorn.
Men meldt uit Harderwijk:
Zooals men zich zal herinneren, kwam de
Regeering met de Gemeente overeen omtrent
den afstand van terrein voor een tcbouwtïn
artilleriekazerne. Ten einde aan dit terrein
de gevvenschte grootte en vorm te geven,
was de Gemeente genoodzaakt, eenige kleine
stukjes grond van particulieren aan te koopen.
De Raad ging echter in op een voorstel van
den Burgemeester om de geheele perceelen
grond, waarvan de benoodigde hoekjes een
deel vormden, tegen een hoogen prijs aan
te koopen, zulks met het oog op aanvragen
om bouwterrein in de nabijheid van het
kazerneterrein.
Nu echter de tijd nadert, dat het contract
met de Regeering moet worden geteekend,
weigert de Regeering dit, omdat ze- in de
nabijheid van het kazerneterrein geen huizen
bouw wil.
Het is voor de Gemeente een kostbare
geschiedenis. Zij heeft de terreinen, die het
eigendom van een tweetal Raadsleden waren,
zóo duur gekocht, dat de waarde als bouwter
rein nimmer kan worden opgebracht.
De 62ste lijst van het K011. nationaal
steun-comité heeft aan giften f107 177.53.
In het geheel is tot 24 October ontvan
gen f 3 354 594-96.
Daarbij is éen ton van het Centraal-steun-
comité in Nederlandsch Oost-Indie eu twee
ton van de N. O. T., die geen winst wil
maken, doch deze som vast afdroeg voor
dit goede doel.
De prijzen aan de Dinsdag gehouden vee
markt waren voor guste koeien f130 fiöo,
kalfkoeien f 200 a f250 en pinken fóo a f90.
Leef in vrede met velen; uw raadgever zij
echter éen uit duizenden.
Kunstlicht en eierproductie. Een kip-
penteler te Chicago vertélt in een Ameri-
kaansch tijdschrift van zijn ondervindingen
met kunstlicht bij de eierproductie. Hij bezat
150 kippen, die per jaar 18000 eieren leg
den, 's winters echter weinig of heelemaal
niet, daar ze vroeg op stok en laat naar
den voederbak gingen. Hij maakte nu in
het kippenhok een electrische installatie, die
uit zijn huis kon worden uit- en in inge
schakeld. 's Morgens om 6 uur, als inge
schakeld werd, kwamen de kippen onmid
dellijk te voorschijn, denkend «lat het dag
was. Zoodra het licht was, draaide hij de
lamp uit en stak ze 's middags om 4 uur
weer aan; om 9 uur werden alle lichten
weer uitgeschakeld, behalve de tweekaaslamp,
die de kippen de avondschemering moest
voorstellen, en den heelen nacht bleef door
branden, zoodat de. hongerige dieren ook
's nachts voedsel kondeo vinden. Elf dagen
na deze installatie was het dagelijksche aan
tal eieren gestegen van 26 tot 83.
't Is Amerikaansch, doch nu we hier óok
electrisch energie hebben, kan de proef
lichtelijk worden genomen.
Eiwit uit beetwortelsap. Een Duitsch
scheikundige, prof. Dorvatte, houdt zich be
zig met het vraagstuk hoe men het best de
ammonia, die in het sap van de suikerbiet
aanwezig is en bovendien bij de bereiding
van de suiker nog in vrij groote hoeveel
heden ontstaat, daaruit zou kunnen verwij
deren. Hij berekent, dat een fabriek, die
dagelijks 600 000 K.G. beetwortels verwerkt,
in-een campagne van 90 dagen 34 450 K.G.
ammonia zou hebben gewonnen bij de sap-
bereiding. Het is niet makkelijk, de ammo
nia aan het sap te onttrekken. Hiervoor
bestaan reeds verscheidene methoden; doch
prof. Dorvatte heeft een nieuwe manier ge
vonden. Bij de groote hoeveelheden suiker
bieten, die jaarlijks verwerkt worden, zou
de ammonia-productie zeer belangrijk zijn.
De triomf van de chemie zou dan een dub
bele zijn; immers de suikerbiet zou ons dan
niet alleen het belangrijke koolhydraat-suiker
leveren, maar óok het zeer voorname voe
dingsmiddel eiwit.
Vochtigheid in woningen. Vochtigheid
in de woningen kan met succes worden
bestreden wanneer men het systeem van den
Belgischen ingenieur en architect Knapen
in toepassing brengt. Deze uitvinder wil, in
tegenstelling mot do oude methoden,
mtircit gelegenheid geven, »uit te ademen*
cn gaat als volgt te werk: in de muren, die
gedroogd moeten worden, bouwt hij drie
kantige. in de lengte doorboorde, poreuse
tichelsteenen in eenigszins krommen stand.
Elk van deze stcenen absorbeert de vochtig
heid in zijn omgeving. De lucht in het cen
trale kanaal wordt door de uitwaseming der
wanden verzadigd en het water loopt langs
den bodem van het kanaal af. Jarenlange
proefnemingen hebben bewezen, dat de mid
dellijn van het centrale kanaal 26 tot 36 m.M.
zijn moet. Het systeem is met goed gevolg
toegepast voor het uitdrogen van verschil
lende oude gebouwen, zooals het Louvre te
Parijs, het slot te Versailles en verscheidene
kerken. Een door deze methode beschermd
gebouw is volkomen gewaarborgd tegen het
indringen van vocht.
Het coupeeren van paardestaarten. In
Engeland is men het eerst begonnen de
paarden door het zoogenaamd coupeeren den
staart te verkorten. Deze methode is in de
meeste landen nagevolgd. In den laatsten
tijd echter is er van verschillende zijden ge
protesteerd tegen dit gebruik. Deskundigen
hebben verklaard, dat de paarden van de
behandeling veel nadeel ondervinden. Ze
kunnen zich met korte staarten niet voldoende
verweren, tegen insecten waardoor veel van
hun kalmte en dus ook van hun arbeidsver
mogen veloren gaat. Bovendien heeft men
opgemerkt, dat zieke paarden, die niet ge
coupeerd zijn, zich beter laten behandelen
dan gecoupeerde.
Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie,
Kopy van Ingezonden stukken, al of niet
geplaatst, wordt nimmer teruggegeven.
URK.
De winter staat voor de deur en reeds zijn
ijskoude Oosten- en Noordenwinden, gepaard
met zwaren mist, de voorboden geweest van
hetgeen ons gedurende de eerste vier of
vijf maanden te wachten staat.
Hadden de hier geïnterneerde Belgische.
Fransche en Engelsche officieren gedurende
het afgeloopen seizoen gelegenheid, door
wandelingen en spelen in de buitenlucht hun
gedwongdn verblijf te veraangenamen en
draaglijker te maken, thans moeten zij hoofd
zakelijk hun amusementen en afleiding zoe
ken in de barakken en is goede lectuur on
ontbeerlijk.
Helaas! onze bibliotheek biedt daartoe
weinig gelegenheid aan en aanvulling daar
van is hoogst gewenscht.
Mag ik, daarom geachte Redactie, door
middel van uw veel gelezen blad een be
roep doen op de reeds zoo menigmaal niet
tevergeefs ingeroepen welwillendheid van
ons zoo vrijgevig Nederlandsch volk om in
die behoefte te voorzien
Ik hoop en vertrouw, dat dit verzoek niet
te vergeefsch moge zijn' en betuig den vrien
delijken gevers en geefsters daarvoor bij
voorbaat ten zeerste mijn dank, alsmede uw
blad voor de welwillende opneming van
deze regelen.
De Commandant van het
Interneeringsdepot.
Is aanbeveling nog wel noodig? Amers
foort kent immers de zeer sympathieke Bel
gische officieren, die, zoo lang reeds weer
geleden, naar Urk gingen.
REDACTIE.
Bijeenkomsten.
Dagelijks Openbare leeszaal en bibliotheek,
Laantje 2, en R. K. openbare
leeszaal en bibliotheek, Kamp 18.
Oudheidk. museum Flehite.
Dinsdag Theosofische leeszaal.
Vrijd. tot Dond. Bioscoop Langestraat
Zat. tot Maand. Bioscoop »De Arend*.
8/13 Nov. Tentoonstelling Frans Holst.
11 Nov. Piano-avond Myra Hess.
De Wognummers.
Bioscoop-voorstelling A. D. C.
voor het garnizoen.
14 Nov. Belgisch militair assaut.
16 Nov. Protestantenbond, dr. Van Mourik
Broekman.
Lichtbeelden-avond over China.
17 Nov. De verloren zoon.
18 Nov. Handel en Nijverheid.
19 Nov. Middenstands-glasverzekering.
Soiree bouwfonds T. B. C.
24 Nov. Theosofische lezing, dr. Fred.
van Eeden.
2,5 Nov. Braun's operette.
27 Nov. Jaarverg. Amicitia.
9 Dec. Amersfoort's Mannenkoor.
14 Dec. Toonkunst.
13 Jan. Hollandsch strijkkwartet.
29 Jan. Theosofische lezing, Van Maanen.
3 Febr. Hanna Verbena.
23 Febr. Theos. lezing, dr. De Hartogh.
y Mrt. Ilona Durigo en Evert Cornelia.
