AMERSFOORTSCHE COUEAST.
Augustus 1916.
Dinsdag 8
No 8757.
66e Jaargang
Op reis.
Uitgave van do Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-RF.DACTEÜR
F. J. FHEDKRIK3.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post/1.15. Advert#ntiön 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos, f.egale, ofticieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent. Reolames 1—5 rogels /1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KOETZGHACE7 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Aan onze abonnó'9 die tijdeljjk elders
vertoeven, wordt, op aanvrage en met
duidelijke Opgave van adres, de
courant elkeD verschijndag tegen ver
goeding van porto toegezonden.
Ook niet-geabouneerden kunnen op de
zelfde wjjze de geregelde toezending van
de «Amersfoortsche Courant" tjjdens hun
uitstedigbeid zich verzekeren.
KKNNISUEVINU.
HINDERWET.
BdHlhïeester en Wethouders van Amers
foort,
gelezen het verzoek van de tirrna VER
LOOP Co., ingekomen 20 Juni 1916 om
vergunning tot het uitbreiden van hare
stoomolieslagerij door plaatsing van een
nieuwen stoomketel van 30 M- verwarmend
oppervlak met oververhitter van 20 M2
verwarmend oppervlak en een stoommachine
van bo tot 95 P.K. in het perceel alhier
gelegen aan de Kleine Koppel, kadastraal
bekend Sectie D, no. 833.
besluiten
de beslissing op vermeld verzoek te ver
dagen op grond, dat het tc dien einde
ingestelde onderzoek nog niet is voltooid.
Amersfoort, 4 Augustus 1916.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
VAN RANDW1JCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De naderende Vrede
Waarom de oorlog reeds zoo ge rui
men tijd blijft duren, zal ik slechts
terloops bespreken. Daarvoor zou de aan
leiding tot dezen verfoeilijken krijg moeten
worden nagegaan, en vooral wie de lont
in het kruitvat heeft geworpen, al vormde
den economischen strijd van belangen de
diepere oorzaak van oezen oorlog. Het aan
vankelijk militair overwicht der Centrale
Mogendheden terwijl de Geallieerden hun
strijdmachten nog moesten verzamelen; het
kloekmoedige verzet van het kleine Bclgii.-,
wat de verovering van Parijs deed misluk
ken de meedoogenlooze wijze van optreden
die een moeilijk te blusschen haat heeft
geplant in de harten, cn het blijkbare even
wicht der strijdmachten, zouden dan
eveneens moeten worden toegelicht*
Doch de voornaamste reden der verlen
ging van dezen verdelgingskrijg'isdedolle
opwinding, de haast krankzinnige razernij
die zich van alle vechtende machten heeft
meester gemaakt, waardoor zij elke bezin
ning hebben verloren cn onvatbaar schijnen
te zijn voor de taal van rede en gezond
verstand
Voorteekenen van een naderend ein
de zijn zeer zeker aanwezig blijkens de
uitlatingen van toongevende Staatslieden
aan beide kanten, doch of daarom een
spoedige vrede ii te verwachten, valt in
deze dagen waarin alle redeneering op losse
schroeven komt te staan, bezwaarlijk tc
voorspellen. Want «'en nieuw tijdperk der
ontwikkeling van het menschdom is in aan
tocht; wij beleven oen der grootste evolu-
tiën 'der historie, en' moeilijk is te voorzien
wat uit dezen gloeienden heksenketel zal
te voorschijn komen
Doch bloed heeft er meer dan genoeg
gevloeid; honderdduizenden zijn er reeds
gevallen; een stroom van tranen is door
iduwen en weezen, door moeders en j
Duwen vergoten; een groot deel van
Europa ligt in puin, en de Oude Wereld
gaat haar ondergang te gemoet, wanneer j
niet spoedig een eind wordt gemaakt aan
dezen gruwzamen volkerenmoord.
Deze wereldoorlog treft niet alleen de
krijgers die, voorzien van de meest ver
fijnde moordwerktuigen, als razenden elkan
der trachten te verdelgen, doch niet minder
de vrouwen, de grijsaards, de kinderen, ver
raderlijk gedood door een uit de lucht neer
vallende bom de vreedzame zeereizigers,
door een onzichtbare torpedo naar den
bodem der Oceanen gezonden; de milli-
oenen krachtige mannen, lichamelijk ver
minkt of geestelijk gekrenkt. De dood
waart overal rond onder olie gedaanten
bij klopt aan alle deuren in alle dorpen en
in menige hut, ontsteekt een oude moeder
de gewijde kaars voor het beeld der Mater
Dolorosa, voor het zieleheil van den zoon,
die ten offer viel aan de meest bestiale
slachting die, het menschdom nog ooit aan
schouwde.
Wij beleven het failliet der Westersche
beschaving; het menschelijk gevoel is ver
doofd, de moraliteit der volken verdwenen
elk heilig recht wordt met plompen voet
vertrapt. Evengoed als ten tijde der Bar
baren is het zwaard aller God. Wanneer
zal die zielesmart. welke ons dag en nacht
pijnigt, een einde nemen Wanneer zal de
nachtmerrie verdwijnen die als een Alp op
ons hart drukt, wanneer zal eindelijk weer
een tijd van vrede komen, waarin men deze
jaren met afschuw zal gedenken.
Op welke grondslagen moet ech
ter de toch
al kom
nde
reids millioeneti voorstanders gevonden in
alle landen, onder allerlei rangen en stan
den. Wanneer men bovengenoemde eischcn
nagaat is het als of men dc Resolutie leest
op het Fransche S. *1). Partij-kon-
gres van Januari 1915 aangenomen, dan
wel die der Konferentie van Kopenha
gen (Januari 191.5) of der Onzijdigen te
Stockholm (April 1916), der Conférence
des Nationalites te Lausanne (Juli 1916),
dan wel der socialistische partijen uit de
landen der Entente de Londen (Februari
1915) cn uit Duitschland-Oostcnrijle tc
Wecnen, (April 1915), van den Anli-
Oorlog-Raad in Nederland, dan wel der
Socialistische Vrouwen te Bern die
allen het geweld der wapenen onderge
schikt willen maken aan Internationale over
eenkomsten, aan het Volkenrecht,
Onmiddellijk zou dan ook een Confe
rentie van Neutrale Mogendheden
moeten worden bijeengeroepen om te mid
den van het razende krijgsgewoel dezen
Vredespalm naar boven te heffen, deze
redelijke Vredesvoorwaarden aan te bevelen,
de razenden tot bezinning te .brengen en
aan het moorden en slachten een halttoe
te roepen. De vurige wensch van millloenen
medemenschen kan dan (sneller dan wij
thans durven hopen) worden vervuld en
eindelijk de Vrede worden hersteld. Zoo
zij het
H, VAM KOL.
»Uit Vrede door recht
Vrede berusten? Wanneer men
opkomen voor het beëindigen van den oor
log, onafhankelijk van dc militaire positie
op de slagvelden, kan dit omdat wij eiken
rechtsgrond ontzeggen aan het geweld der
wapenen, en ons door geheel andere vredes-
beginselen laten leiden. Een krachtige
Vredesbeweging is trouwens in alle landen
van Europa merkbaar, en slechts weinig is
er noodig om haar een machtigen invloed
te verschaffen, vooral door den afschuw dio
de tegenwoordige wijze van oorlogvoeren
aan allen heeft ingeboezemd. Socialisten en
Pacifisten gaan hierbij hand aan hand. (Iet
beslissende oogenblik om te handelen is
thans gekomen 1
Om het militairisme te verzwakken, den
eeredienst van het geweld den kop iii te
drukken en het recht te doen zegevieren,
moet de komende Vrede, die van beslissen-
den invloed zal zijn voor de historie der
toekomst, berustend op de zoo talrijke malen
herhaalde grondslagen, bekrachtigd op tal
van Internationale Kongrcssen, cn door den
Ncderlandschen Anti-Oorlog-Raad, door de
«Organisation Centrale pour une Paix
durable*, benevens in het Orgaan met zijn
sprekende naam «Vrede door Recht* her
haaldelijk ter sprake gebracht, cn behoeven
dus hier niet uitvoerig te worden opge-
teekend.
Dit minimum program kan als volgt wor
den saamgevat.
Geen annexatie van grondgebied
uoch oorlogsschatting. Schadeloosstel
ling aan België voor het gepleegde on
recht door de schending zijner neutraliteit.
Vrijheid van handel in alle koloniën,
benevens dc open zee. Verplichte ar
bitrage met dwingende kracht voor de
uitspraken. Nietigheid van geheime
Verdragen en medezeggenschap der
Volksvertegenwoordiging in de buiten-
landsche Staatkunde. Uit een en ander zal
vermindering van bewapening van
zelf voortvloeien en zullen do onhoudbare
lasten van het huidige militairisme worden
beknot.
Deze Vredesbeginselsn hebben be-
Do («eest zoekt zij» eiszon
Voedsel.
Wij hebben te zaam gewandold
Door weeldrige bloemenwei
Wij plukten ons elk een ruiker
En peinsden stil daarbij.
We legden ze naast elkander
Ze kwamen uit «ene wei
E« toch was uw ruiker een ander,
Een ander dan die van mij 1
We hebben te zaam gelezen
Een boek, dat ons boeide zeer,
E11 gaven elkaar, na dezen,
Getrouw onzen indruk wècr.
De een.liet voorbij zich stroomen
Wat d'ander bekoorde 't meest,
Want elk had er aan ontnomen
Nieuw voedsel voor eigen geest.
Wonderlijk maar verblijdend tevens is het
te mogen opmerken, hoe onze geest zijn
eigen, oorspronkelijk leven weet te behouden
en uit al het hem opgedrongen voedsel ten
slotte, als een echte fijnproever, datgene
weet to kiezen cn in zich op te nemen wat
bij zijn neiging past en aan zijn behoefte
voldoet, Wonderlijk, want we loven in een
tijd, waarin het wel haast onmogelijk schijnt
om die aangeboren geestesgave tot haar
recht te doen komen. Immers in hoe hoogo
mate wordt onze smaak door de mode. onze
persoonlijke meening door het oordeel dor
menigte bchccrschtHoc moeilijk valt het
ons af te keuren, wat door een ieder wordt
bewonderd moeilijker nog goed te keuren
wat door het oordeel der menigte is in don
ban gedaan,
Toch zijn cr van die kostbare oogen-
blikken, waarin we vrijelijk de hand uit
steken naar God's onuitputtclijkcn bloemen-
schat of mede-leven met een dichter of
schrijver, die ons aan do werkelijkheid
ontrukt en onzen geest modevoert naar
het onbegrensde land zijner vorboclding.
Is hij een geestvcrw.ant Gaat hij ons
voor langs de wegen, die ook wij verlan
gend waren in te slaan en opent hij ver
gezichten, die ons aanmoedigen hem te
volgen in dat geval zullen zijn woorden
tot ons doordringen, we zullen er onzen
geest mee voeden cn versterken, terwijl ze
aan hen, die zich langs andere banen
voortbewegen, wellicht onopgemerkt zullen
voorbijgaan. We zullen er in vinden ccn
spiegelbeeld van ons zelvcn. en dat spiegel
beeld 2al voor onze zelfkennis een aan
winst zijn.
O, die heerlijk gave der oorspronkelijk
heid 1 Hoe achteloos wordt er mee omge.
leefd in onze jonge jarenHoe wordt de
bodem bearbeid, hoe wordt er gezaaid, go-
plant tot verstikkens toe, zóo dat het slechts
in enkele gevallen mogelijk is zich er van
tc vergewissen of het gezaaide en geplante
ook werkelijk heeft wortel geschoten, zóo
dat het zich aansluiten zal bij den kern,
die uit het wezen zelf zal opbloeien. Hoe
weinig is er dikwijls in latere levensjaren
blijven hangen van al de wijsheid en ge
leerdheid, die wo in onze schooljaren heb
ben opgezameldWeinig maar toch
misschien juist datgene wat voor ons hot
essenticele was. Op dit weinige bouwen wo
voort, van dit weinigo beginnen we lang
zamerhand den diepen zin te verstaan.
Ondervinding troodt op om ons de ver
klaring tc geven van wat ons tot nog toe
als klanken zonder inhoud had in de ooren
geklonken. En zie, dat weinige blijkt te
zijn als het zaad dat is gevallen in goede
aarde, als het mostaardzaad, dat zich ont
wikkelt tot een vollen, rijken boom
O, indien het mogelijk ware reeds vroeg
tijdig meer rekening te houden met eigen
geo8teak"uz9, die aan te moedigen cn tc
bevorderen, hoeveel kenmerkender zou dan
onze persoonlijkheid worden We zouden
het versmaden zelfs oppervlakkig allen op
te groeien naar hetzelfde model cn wc
zouden dankbaar erkennen de groote ver
scheidenheid van geestesgaven, die over de
menschhcid werd verdeeld.
«Whep every body is original, then the
world will be worth living in
Aldus «Heliotrope* In de H. P.
Konijnen tooi de Volksvoeding.
Dc veestapels in de meeste Europocichc
landen hebben tengevolge van den oorlog
zoo sterk geloden, dat cr niet veel kans is,
dat hier te lande con sterke verlaging van
van dc vlecschprijzen tc verwachten is,
zelfs wanneer de oorlog spoedig gedaan
mocht zijn. Het zal nl. uiterst moeilijk zijn
na het sluiten van den vrede den uitvoer
voldoende tc beperken. Een algeheele ver
arming van dc nnburigo landen zou wel
maken, dat onze vlceschuitvocr minder
werd. maar ook in dit geval is de vrees
gewilligd, dat bot ons dan zoo slecht zal
gaan, dat het vlecsch voor het meerondecl
der bevolking te duur zal worden.
Daar dierlijk voedsel voor een krachtige
bevolking onmisbaar is, moet het dus tot
ccn van de voornaamste zorgen van de
regccring gerekend worden, hoe te voor
zien zal zijn 111 den vloeschnood. Ongetwijfeld
zal nu onder de oogen gezien moeten
worden, hoe men hier kan zorgen voor ceri
geregelden aanvoer van gekoeld vlecsch
uit Argentinië, Australië en andere landen.
Men zal wel gedwongon worden de noodige
koclpakhuizen voor het opslaan ervan te
bouwen en een aantal schepen in te richten
voor het vervoor. Do cventucolc tegen
werking der slagers is gemakkelijk genoeg
te overwinnen door het oprichten van
centrales In de grootorc stcdon, .waar het
vlecsch te koop is. Een groote vraag Is
het echter, of ook het buitenlandschc ge
koelde vleesch nog niet te duur zal blijken