916. Donderde September No. 8773 66e Jaargang kosteloos- Uitgave van de N&amioeze Vennootschap „De Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff". HOOFD-REDACTEUR: Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden/1.— BUREAU: franco per post/i.15. Adverteutiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel- 3? J !2' H. 2E 3!) 3S ïl tSL abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officitele- en onteigenings- ZOSTSCI i'ACHT 9 advertentiön per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten AMERSFOORT. «-orden i,, «kcnlng sebraoht en kosl.n, overals jfïonaeriijko nommet!. io cent Poslta 9. Telefoon, Kil advertentlPn van hnitpn (lp stnli \1_-I.tilpn .10 mr-nnooi rLrnctpn in r p Lr n r. 1 r.f ttf. nrp.i-h 1 pie ziclimet inping van 1 October doet in schrijven als abomie, ontvangt de tot dien datum verschijnen de nummers De Zuider/.ee-plamien. Wanneer men de kaarten bekijkt, die door de Zuiderzee-vereeniging zijn gepubli ceerd, ziet men, dat in de toekomst de kaart van ons land er heel anders zal gaan uitzien. In de toekomst, d. w. z. wanneer namelijk de plannen dier vereeniging ver wezenlijkt, en de afsluiting en de droog- legging der Zuiderzee inderdaad uitgevoerd worden. Op die kaarten zien we een lijn getrokken, die van West naar Noord-Oost gaat van Wieringen, dal dan door de in poldering van de Wieringermeer met Noord- Holland verbonden zal zijn, naar Pi aam, op de Westkust van Friesland, ten Noorden van Workum. Die lijn stelt voor den groo- ten afsluitdijk, die het water, dat van de Noordzee tusschen de eilanden door binnen valt, zal tegenhouden. Onder de aangeduide lijn is dan een groot meer aangegeven, dat IJsel-meer zal beeten, naar den IJscl, die voorbij Kampen uitmondt en in het Ketel- diep zijn wateren vereenigt met die van het Zwartewater. Dat IJsel-meer heeft een geheel anderen vorm dan de tegenwoordige Zuiderzee, want behalve de Wieringer-meer zullen in de toekomst ook een groot stuk zee. van Hoorn tot Marken, een ander van Muiderbcrg tot den IJsel-mond bij Kampen, en een derde van de Zuid-kust van Friesland tot en met Schokland worden drooggelegd. De wateren ten Noorden van den afsluitdijk Wieringen- Fiaam zullen echter den naam Zuiderzee behouden. Die toekomst schijnt naderbij te zullen komen, want, zooals we reeds schreven, Zaterdag werd ingediend het wets-ontwerp tot afsluiting en geleidelijke droogmaking van de Zuiderzee. De verwachting, die men van Minister Lely had, de belofte van de tegenwoordige Regeering bij haar optreden, zijn er door bevestigd. Het wetsontwerp geeft in hoofdzaak weer het plan van de Zuiderzee-vereeniging, waarin de tegenwoordige Minister van Waterstaat zulk een groot aandeel heeft gehad. Het is echter eenigszins aangevuld en gewijzigd. Eerst wil het ontwerp afsluiting der Zuiderzee; daarua geleidelijk droogma king. Door de afsluiting zal de wa er- staatstoestand van een aanzienlijk deel des lands belangrijk worden verbeterdde droogmaking zal 44 320 H A. vruchtbaren grond aan ons land toevoegen. De afsluiting met insluiting van den IJsel verkort de kustlijn, die tegen de zee moet verdedigen en maakt van de zoutwaterpias midden in ons land een zoet- watermeer met standvastigen waterspiegel, die laag genoeg is voor een behoorlijke afwatering der omringende landen. Vijf Provinciën zullen er de voordeelen van ge nieten. Al werd de Zuiderzee niet droog gelegd, dan nóg zou de afsluiting alleen reeds een zaak van openbaar nut zijn, een zaak, voor welke de te maken kosten niet te groot zijn. Die kosten worden geschat op 55 millioen gulden, welk bedrag ver meerderd moet worden met een bedrag van 11 millioen 250 duizend gulden voor de verbetering van het Zwolsche Diep, de voorziening in de belangen der visscherij en in de belangen der waterverversching van Amsterdam. De droogmaking zal veel kosten j noodig maken, doch, wordt de oppervlakte groot genoeg, dan zal er zooveel vrucht- j baar land worden gewonnen, dat deze kosten en ook die voor de afsluiting ver- I goed zullen worden. In vier polderseen Noord-westelijke, een Zuid-oostelijke, een Zuid-westelijke en een Noord-oostelijke, zul- len ongeveer 211 830 Hectaren grond worden drooggelegd, waarvan ongeveer 194 410, H.A. vruchtbaar land zullen zijn. Afsluiting en droogmaking zullen een I arbeid vorderen van 33 jaren de afsluitdijk j kan in 9 jaren gereed zijnmet de polders zou in het 8e, het 11e, het 21e en het 25e jaar begonnen kunnen worden, zoodat zij respectievelijk in het 14e, het 24e, het 28e en het 33e jaar voltooid kunnen zijn. De inpolderingen der vier stukken zee, zooals wij die in de volgorde der vier pol ders hierboven aangaven, zouden volgens het plan der Zuiderzee-vereeniging 154 mil lioen 950 duizend gulden bedragen. Rekent men daarbij de kosten voor den afsluitdijk ad 26 millioen dan komt men tot een totaal van ruim 220 millioen. Het ontwerp be perkt dit plan eenigszins. Het wil alleen voorstellen om over te gaan tot de afslui ting en de drooglegging van de beide Westelijke polders. Dit zou te zanten een uitgave vereischten van plm. 110 millioen gulden. Dit beperkte plan zal 15 jaar vragen, zoodat gemiddeld per jaar 7.5 millioen gul den daaraan zal worden besteed. Voordat echter hiertoe kan worden over gegaan, zal een onderzoek moeten worden ingesteld naar de voorzieningen, die ge troffen moeten worden in verband met de belangen der landsverdediging. Op de vraag of er voor het Rijk vol doende reden is om te besluiten tot de uitvoering van het groote werk, antwoordt de Regeering overtuigd te zijn, dat ver meerdering van de algemeene welvaart door het scheppen van eer. beteren waterstaats toestand in een belangrijk deel des lar.ds, door de vergrooting van den vaderland- schen bodem met een aanzienlijke uitge strektheid vruchtbaar land, en door het openen van een uitgebreid arbeidsveld voor Nederlandsche nijverheid en werkkracht door het wets ontwerp zeer zeker zal wor den bereikt. Dat denken velen met haar. Zij zien in het plan tot afsluiting en drooglegging der Zuiderzee een groote zaak van algemeen nationaal belang, die reeds te veel jaren in haar uitvoering werd vertraagd. Zon dit lielpeu Van bevriende zijde ontving de Neder landsche Anti-Oorlog Raad uit het buiten land het verzoek, aan het volgende denk beeld tot bespoediging van bet einde van den oorlog bekendheid te geven. In de mede onder den oorlog lijdende onzijdige landen vermeerderen zich de stem men van leidende persoonlijkheden, die een gemeenschappelijke tusschenkomst der neu trale Europeesche regeeringen, om tot een spoedig einde van den bloedigen, landen- verwoestenden, alle krachten uitputtenden volkerenstrijd te geraken, dringend vorde ren op dezen grond, dat die bemiddeling volgens volkenrechtelijke bepalingen door geen der strijdende partijen als een on vriendelijke handeling kan worden be schouwd en dat zij door de beginselen van de menschelijkheid gerechtvaardigd en gebo den is. Bijzondere opmerkzaamheid moge het volgende bemiddelingsvoorstel verkrijgen, dat vooral de innerlijke oorzaken van den oorlog in aanmerking neemt. Om de gewichtigste en moeilijkste inter nationale strijdvragen te onderzoeken en te beoordeelen, wordt een gemengde onder zoek-commissie aanbevolen, die bes:aat uit 3 Staatshoofden en 12 neutrale leden (dus overeenkomend met het aantal rechters van het Prijzenhof). Voorgesteld wordt, dat de Staatshoofden j der leidende Staten van de beide aan den oorlog deelnemende machtsgroepen (Enge- land en Duitschland (lus) door de gezamen- 1 lijke tusschenkomst der neutralen dringend zullen worden uitgenoodigd om ieder, met goedvinden der overige Staatshoofden van j hun oorlogspartij, een Staatshoofd van een onzijdigen Staat te kiezen en dat deze beiden da» een derde Staatshoofd benoemen tot president der onderzoek-commissie. leder der aldus gekozen Staatshoofden j zal dan een Staatsman van zijn land, een j hoofdofficier en twee tot een onzijdigen 1 Staat behoorendc leden van het Permanente j Hof van Arbitrage te 's-Gravenhage als leden benoemen. De aldus gevormde, uit 15 personen bestaande, commissie zal met een eenvoudige meerderheid beslissingen l kunnen nemen. Haar taak moet zijn, de politieke, juri- dische en staathuishoudkundige strijdvragen, o.a. dus de Servisch-Oostenrijksehe, de Roe- meensch-Hongaarsche. de Albanische, de Elzas-Lotharingsche. de Egyptische, de Perzische, de Poolsche vragen, de vraag betreffende de doorvaart door de Darda nelles het vraagstuk van de verplichte arbi trage en van de ontwapening, van de vrij heid der zee en van de open deur, te onderzoeken en te beoordeelen. De Commissie /al zitting houden te 's Graver,liage, alwaar zij met den meest mogelijken spoed verklaringen der onmiddel lijk belanghebbenden zal in onvangst nemen. Zij kan ook delegaties uit haar midden van drie of vijf leden voor een onderzoek ter plaatse uitzenden. Omtrent iedere van de afzonderlijke strijdvragen zal een gemeen schappelijk advies worden uitgebracht, waarbij zooveel mogelijk zal worden rekening gehouden met de beginselen van het volkenrecht en met de billijkheid. Daarbij zal tevens de tegenwoordige oor logstoestand iu aanmerking komen, doch levens de mogelijkheid en waarschijnlijk heid van een verandering van dien toestand in den loop der eerstvolgende maanden, indien de oorlog zou blijven voortwoeden. De adviezen der commissie moeten schriftelijk worden opgesteld en met redenen omkleed. De oorlogvoerende Staten zullen zich moeten verbinden, het oordeel der onderzoek-commissie ernstig in overweging te nemen en slechts dan haar uitspraak te verwerpen, wanneer hun Regeeringen of wetgevende lichamen opvolging van het advies als geheel onvereenigbaar met de behartiging van de werkelijke Staatsbe langen zouden beschouwen. De meeste strijdvragen, met inbegrip der moeilijke problemen van schadeloosstel ling en van grenswijzigingen, zouden op deze wijze zonder verder bloedvergieten uit sluitend met geestelijke wapenen opgelost kunneo worden. Soortgelijke gemengde commissies wor den ook aanbevolen voor toekomstige inter nationale geschilpunten van bijzondere be- teckenis of omvang, terwijl over minder gewichtige geschillen de scheidsgerechten of commission, waarin de eerste Haagsche Converentie heeft voorzien, zouden kun nen oordcelen. Bovendien wordt voorgesteld, dat de strijdende Staten overeenkomen officieele Regceringsconfcrentiün voor den vrede ge regeld iedere drie jaar iu Den Haag te doen bijeenkomen, met uitbreiding van het tot dusverre gebruikelijke aantal Gedele geerden door opneming tevens van leidende leden van de Parlementen en andere des kundigen iu een, bij verdrag nader vast te stellen, verschillend aantal voor groote mogendheden en kleinere Staten. Hun voornaamste taak zou bestaan in de ver betering en aanvulling van vroegere inter nationale overeenkomsten betreffende het vredesrecht. Suikerscliaarschte. Men schrijft ons In den laatsten tijd werd meer dan eens de beschuldiging uitgesproken, dat industrie- en van suikerhoudende vloeistoffen in hooge mate zouden hebben meegewerkt aan de suikerschaarschte, door suiker uit te voeren zonder afschrijving op suikercertificaat, met opoffering van de restitutie van den accijns. Thans schrijft de Voorzitter van de Ver eeniging van fabrieken van melkproducten (opgericht op initiatief van den Minister van Landbouw en met de zorg voor consumptie- melk als privilege ook met de regeling van den uitvoer belast) dat slechts éen der bedoelde fabrieken op de gewraakte wijze te werk ging en aldus 763 zakken suiker exporteerde. Deze hoeveelheid is als onbeduidend te beschouwen wanneer men j weet. dat de gecondenceerde melkindustrie- i en pl.m. 300 000 zak per jaar gebruiken. Het gebeurde (op zich zelf geen ongeoor- loofde handeling) welker herhaling door admi- j nistratieve maatregelen onmogelijk is ge- 1 maakt, wettigt dus niet een beschuldiging tegen de gecondenseerde melkindustrieën. j De Voorzitter maakte er opmerkzaam op, dat de moeilijkheden van de suikerschaarschte op een andere en wel zeer eenvoudige wijze I kunnen worden bestreden, j De gecondenseerde melkfabrieken stelden 50 000 zak suiker beschikbaar voor de consumptie. Nu is het opmerkelijk, dat men j niettemin bij die fabrieken, wetende dat ze over suiker beschikken, herhaaldelijk aan vraagt welwillend met suiker te helpen j voor particulier gebruik men zou, zoo heet het dan, er zoo graag den winter mee I doorkomen. Het groote publiek schijnt dus niet te weten, dat er 1 October overvloed van nieuwe suiker komt. Zelfs zijn er veel per- sonen, die suiker opgepot hebben, met het j oog op den winter, en maar niet begrijpen, 1 dat zij de gemeenschap een grooten dienst bewijzen door hun opgepotte suiker in de komende weken op te gebruiken of aan I vrienden te verdeelen, inplaats van neg steeds maar geregeld te probeeren bij den j kruidenier pondjes of halfpondjes te krijgen. Wanneer dit eenvoudige feit maar ruim be kend was, zouden zich nog heel wat men- I schen vóór October kunnen helpen, zonder het den winkelier dan wel het suiker-distri- I buticbureau moeilijk te maken. KENNISGEVINGEN. De Burgemeester van Amersfoort I maakt bekend, dat de Minister van Land- I bouw, Nijverheid en Handel heeft goedge vonden, te bepalen, dat door hem worden aangewezen, overeenkomstig artikel 1 van de Distributiewet 1916, de na te noemen artikelen A. Levensmiddelen. 1. Ongebuild tarwemeel, voor zoover dit dient voor het bakken van Regeerings- bruinbrood. 2. Rogge, voor zoover deze dient voor het bakken van Regeerings-roggebrood. 3. Aardappelen, t. w. Eigenheimers, Groninger Kroonen, Roode Stars en daar mede door den Minister gelijk te stellen soorten. 4. Groenten, t. w. de volgende stapel groenten roode kool, gele kool, uien, Friesche peen, Flakkeesche of Hillegomsche peen. knol rapen en de volgende vatgroenten I'ronksnijboonen, enkele en dubbele sper- zieboonen, zuurkool, andijvie. 5. Peulvruchten, t. w. bruine boonen en groene erwten. 6. Rundvet. 7. Spek, t. w. inlandsch en Amerikaansch. j 8. Varkens vleesch. I 9. Rijst, t w. Voorloop Rangoon of Bassein. 10. Gort (gewone soort).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1916 | | pagina 1