Zaterdag 16 fHpf September 1916.
1
No. 3774
66e Jaargang.
kosteloos-
L. A, DULLAERT Co
SAFE-DEPOSIT.
Uitgave van do Naainlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H van Cleeff"
HOOFD-REDACTEUR
p. j. fesdjceiaa
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.
franco per post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent, Reolames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals, afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Wie zicli met ingang van
1 October doet in.
schrijven als abonné,
ontvangt do tot dien
datum verschijnen
de nummers
K E N N IS (1 K V I NUK X.
UITSLAG DER VERKIEZING.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat de bij
hen van de hoofdstembureaux ingekomen
processen-verbaal van den uitslag der op
den 15 September 1916 gehouden herstemmin
gen voor de verkiezing van vier leden van
den Gemeenteraad van Amersfoort (Ie en
111e kiesdistrict) ter Secretarie der Ge
meente voor een ieder ter inzage zijn neder-
gelegd.
Amersfoort, 16 September 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
te koopen aan den Burgemeester hunner
woonplaats opgave moeten doen van de
soort en de hoeveelheid die zij door zijne
bemiddeling wenschen te betrekken van
de Landbouw Maatschappij hunner Pro
vincie, eventueel ook van den naam van
den teelcr, van wien het graan afkomstig
moet zijn.
De opgaven moeten vóór 23 September
worden ingediend aan het Levensmiddelen
bureau, Appelmarkt te Amersfoort.
Amersfoort, 15 September 1916.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat door den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel is bepaald,
dat ingevolge artikel 8, 3e lid, der Distri
butie wet 1916 door hem voor natte pulp,
gedroogde pulp en suikerpulp de navol
gende maximum-prijzen zijn vastgesteld
a. voor natte pulp:
f 4.50 per 1000 K.G. op voertuig aan de
fabriek,
f4.50 per 1000 K.G. aan bictencontrac-
tantcn, boven de 50 pet., met retourvracht
voor rekening der koopers,
f4.50 per K.G. vlot werk op de binnen
rivieren en rondom de fabriek, met vracht
voor rekening der koopers,
f 5.75 per tooo K.G. plus 15 cent extra-
onkosten als van ouds, op Rotte en Leidscbc
Vliet, franco voor den wal,
alles onder waarborg van voldoend ge
wicht en qualitiet (maximum 66 pet. van
het bietengewicht);
b. voor gedroogde pulp f 10.50 per 100
K.G., gewone condities;
c. voor suikerpulp, met ten minste 30 pet.
suiker, f 14.— per 100 K.G., gewone con
dities.
Voorts is door voornoemden Minister
ingevolge artikel 8, ie lid, van voormelde
wet de navolgende distributie-regeling vast
gesteld
De fabrikanten zullen bij de aflevering
der pulp den voorrang verleenen aan melk
veehouders, die melk voor consumptie leve
ren, alsmede aan producenten van bieten,
die voor geleverde bieten pulp terug ont
vangen, en zullen aan gemelde categorieön
geen grootere hoeveelheden pulp afleveren
dan redelijkerwijze geacht kan worden voor
hun bedrijf noodig te zijn. Eerst wanneer
in de behoeften aan pulp bij gemelde cate
gorieön voorzien zal zijn, zullen andere
personen voor het ontvangen van pulp in-
aanmerking kömen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van het hiervoren bepaalde in
gevolge art. 12 der Distributiewet strafbaar
is, met mogelijkheid van verbeurdverklaring
der goederen, en dat aan de gestelde straf
bepalingen streng de hand zal worden ge
houden.
Melkveehouders, leveranciers van con-
sumptiemelk in de Gemeente Amersfoort,
worden verzocht, hunne benoodigde hoe
veelheid pulp op te geven vóór 20 September
a.s. aan het Levensmiddelen-bureau aldaar.
Amersfoort, 14 September 1916.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat landbouwers die zaai-
r zaad (rogge, tarwe, gest of haver) wenschen
Be Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
Gemeente, dat het doorden Directeur van's Rijks
directe belastingen, enz. te Utrecht executoir
verklaard kohier No. 9 van de
Personeel» Belasting
over het dienstjaar 1916 aan den Ontvan
ger van 'e Rijks directe belastingen alhier is
ter hand gesteld, aan wien ieder verplicht is,
zijneu aanslag op den bi) de wet bepaalden voet
te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaat
sen aangeplakt te Amersfoort, den IC September
1910.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De schoolverpleegster.
In het vorige nummer deelden we mee,
dat Hilversum naast zijn schoolarts ook zijn
schoolverpleegster krijgt.
Met rechtmatige» trots schrijft «Vooruit»,
het Hilversumsche weekblad, over dit
nieuwe instituut
Onze Gemeente is een van de weinige
plaatsen waar, naast den schoolarts, ook
de schoolverpleegster haar intrede heeft
gedaan in de instellingen van Lager onder
wijs.
Door het aanstellen van deze schoolver
pleegster heeft het College van Burgemees
ter en Wethouders getoond, dat het, waar
het eenmaal A gezegd heeft, ook B wil
zeggen.
Want uit het instellen van het instituut
der schoolartsen moest voor een plaats als
Hilversum noodwendig wilde het althans
geen geld-verspillen worden het aan
stellen van een schoolverpleegster geboren
worden.
De twee functies hooren zóo bij elkander,
vullen elkander zóo aan, dat die van school
arts zonder de krachtdadige hulp van een
assistente, in een Gemeente met een zielen
tal als Hilversum, niet goed denkbaar is,
in ieder geval niet goed uitgeoefend kan
worden.
Nu zijn er wel in verschillende grootere
steden van ons land schoolartsen, terwijl in
die Gemeenten de schoolverpleegster er
niet is, doch dan kan het niet anders of
het instituut der schoolartsen zal daar, om niet
te zeggen geen nut, dan toch zeer weinig
nut hebben.
Geconstateerd dient, dat voor de beter
gesitueerden de schoolarts niet zoo noodig
is als voor de minder met aardsche goede
ren bedeelden.
Wij weten allen hoe het in laatstbedoelde
huisgezinnen gaat. Vader is den geheelen
dag op zijn werk; moeder zal, wil zij al
thans haar huishouding netjes houden, den
geheelen dag druk in de weer moeten zijn
en kan zich dus uit den aard der zaak met
de kindereu minder bemoeien. Nu zij het
verre van ons, ook maar een oogenblik den
lezer te willen doen gelooven, dat in de
arbeiderskringen de liefde van de ouders
tot hun kinderen minder is dan in de beter
gesitueerde kringen; doch feit is, dat de
ouders daar zich minder met hun kinderen
kunnen bemoeien.
Hier zal dus het toezicht van een school
arts meer noodig zijn, dan elders. Gevolg
is, dat op de z.g. volksscholen de schoolarts
een uitgebreider arbeidsveld zal vinden, dan
op de andere scholen.
En nu heeft de practijk te Hilversum
uitgewezen, dat de schoolarts alleen niet
aan de aan hem redelijkerwijs te stellen
eischen kan voldoen. En van den schoolarts
zelf is dan ook uitgegaan het verlangen,
naast zich te zien een verpleegster, die hem
op verschillende wijzen in zijn zeer zeker
Commanditaire IJ
Banlxvereeniging 11'
AMERSFOORT Scherpenzeel Soest.
Langegraolat ao - Tol. intero. 868
Verhuren loketten in hun „EII'S" brand-,
inbraak- en sineltproefrrijc kluis.
SPECIAAL TARIEF VOOR VAC AN TI ET IJ DEN
:n geklonken. En zie, dat weinige blijkt
te zijn als het zaad dat is gevallen in goede
aarde, als het mosterdzaad, dat zich ontwik
kelt tot een vollen,'rijken boom.
O, indien het mogelijk ware, reeds
vroegtijdig meer rekening te houden met
eigen gecsteskeuze, die aan te moedigen
en te bevorderen, hoeveel kenmerkender
zou dan onze persoonlijkheid worden! We.
zouden het versmaden, zelfs oppervlakkig
allen op te groeien naar het zelfde model
en wc zouden dankbaar erkennen de groote
verscheidendenheid van geestesgaven die
over de menschheid werden verdeeld.
Indien ieder zelfstandig durfde denken,
hoeveel beter zou de wereld er aan toe zijn.
moeilijke, doch eveneens mooie, grootsche
taak, ter zijde staat.
In verband met zijn drukke werkzaam
heden k a n de schoolarst niet onderhouden
het toch zoo hoog noodlge contact met de
ouders. Zijn werkzaamheden laten niet toe,
dat hij in ieder afzonderlijk geval onder
zoekt of de door hem gegeven adviezen
worden opgevolgd. De schoolverpleegster
is thans de persoon, die eigenlijk als zijn
gemachtigde optreedt, hem behulpzaam is
bij het nagaan, of er ingevolge zijn wensch
wordt gehafideld.
Nu dient weer geconstateerd, dat het
niet-opvolgen van adviezen zeer dikwijls
niet het gevolg is van onwil, dóch van
onbekendheid van de ouders met hethoe
het kind te behandelen. Tijd om naar den
huisdokter of naar een kliniek te gaan, heb
ben die ouders dikwijls niet, al willen zij
nóg zoo gaarne. Hier kan dus de school
verpleegster van onberekenbaar nut zijn,
waar zij den ouders advies geeft over de
behandeling van bepaalde ziektegevallen en
zij waardevolle wenken kan geven in zake de
lichamelijke opvoeding van het kind in het
algemeen.
Zoo zal dus de schoolverpleegster niet
alleen meewerken tot het bestrijden van
allerlei ziekten, die, bij een zorgvuldige be
handeling, gemakkelijk te genezen zijn zij
kan nog beter werk verrichten, zij kan,
doordat zij geregeld de ouders bezoekt,
met heu spreekt, die ouders raadt, ertoe
bijdragen, dat verschillende ziekten worden
voorkomen.
Dat is een taak, die niet genoeg te
waardeeren is, want als wij zorgen, dat de
schooljeugd gezond is naar lichaam, dan
zal ongetwijfeld ook de leerstof gcmakkclij
ker worden verwerkt, hetgeen het arbei
derskind bij den voor hem toch reeds zoo
zwaren strijd om het bestaan, later van
onschatbare waarde zal blijken te zijn.
Nu doet de Gemeente met het aanstellen
van een schoolverpleegster nog niets meer
dan haar plicht nakomen. Tegenover de
verplichting, welke het individu tegeuover
de maatschappij heeft, n.l. zijn volle werk
kracht, zijn gehcelc kennis in dienst te stellen
van haar, heeft de maatschappij, waarvan
de Gemeente een klein onderdeel is, den
plicht, te zorgen, dat dan ook de ontwikke-
lingsvoorwaarden van het kind zoo gunstig
mogelijk worden gemaakt. En speciaal vot r
het kind van den minder-gegoede geldt
deze verplichting, daar dit kind toch reeds
in zoovele opzichten achterstaat bij de kin
deren der andere klassen.
Maar het is voor Hilversum een goed
teeken, dat het Bestuur van deze Gemeente
die verplichting zoo goed heeft begrepen.
De schoolverpleegster zal er thans spoedig
zijn en wij roepen haar nu reeds een harte
lijk welkom toe haar komst zal in de toe
komst een zegen voor onze volksgezond
heid blijken te wezen, meent «Vooruit».
Nu ook te Amersfoort eerlang het insti
tuut der schoolartsen weer ter sprake komt,
hebben we gemeend het bovenstaande te
moeten overnemen, opdat het worde over
wogen en, zoo eenigsiins mogelijk, nage
volgd.
Do geest zoekt zijn eigen
voedsel.
Wij hebben te zaam gewandeld
Door wecldrige bloemenwei
Wij plukten ons elk een ruiker
En peinsden stil daarbij.
We legden ze naast elkander
Ze kwamen uit Oene wei I
En toch was uw ruiker een ander,
Een ander dan die van mij
We hebben te zaam gelezen
Een boek, dat ons boeide zeer,
En gaven elkaar, na dezen,
Getrouw onzen indruk wficr,
De een liet voorbij zich stroomen
Wat d'ander bekoorde 't meest,
Want elk had er aan ontnomen
Nieuw voedsel voor eigen geest.
Wonderlijk maar verblijdend tevens is
het. te mogen opmerken, hoe onze geest
zijn eigen, oorspronkelijk leven weet te be
houden en uit al het hem opgedrongen
voedsel ten slotte, als een echte fijnproever,
weet te kiezen en in zich op te nemen,
hetgeen bij zijn neiging past en aan zijn
behoefte voldoet. Wonderlijk, want we leven
in een tijd, waarin het wel haast onmoge
lijk schijnt om die aangeboren geestesgave
tot haar recht te doen komen. Immers in
hoe hooge mate wordt onze smaak door de
mode, onze persoonlijke meening door het
oordeel der menigte beheerscht. Hoe moei
lijk valt het ons, goed te keuren hetgeen
door het oordeel der menigte in den ban
wordt gedaan.
Toch zijn er van die kostbare oogen-
blikken, waarin wij vrijelijk de hand uit
steken naar God's onuitputtclijkeii bloemen-
schat of mede-leven met een dichter of
schrijfer, die ons aan de werkelijkheid ont
rukt en onzen geest meevoert naar het on
begrensde land zijner verbeelding. Is hij
een geestverwant? Gaat hij ons voorlangs
de wegen, die ook wij verlangend waren
in te slaan en opent hij vergezichten, die
ons aanmoedigen hem te Volgen? In dat
geval zullen zijn woorden tot ons door
dringen, we zullen er onzen geest mee
voeden en versterken, terwijl ze aan hen,
die zich langs andere banen voortbewegen,
wellicht onopgemerkt zullen voorbijgaan;
we zullen er ia vinden een spiegelbeeld
van ons zeiven, en dat spiegelbeeld zal voor
onze zelfkennis een aanwinst zijn.
O, die heerlijke gave der oorspronkelijk
heid Hoe achteloos wordt er mee omge-
leefd in onze jonge jaren Hoe wordt de
bodem bearbeid, hoe wordt er gezaaid, ge
plant tot verslikkens toe, zóo, dat het slechts
in enkele gevallen mogelijk is, zich er van
te vergewissen of het gezaaide en geplante
ook werkelijk heeft wortel geschoten, zóo
dat het zich zal aansluiten bij den kern,
die uit het wezen zelf zal opbloeien.
Hoe weinig is er dikwijls in latere levens
jaren blijven hangen van al dc wijsheid en
geleerdheid, die we in onze schooljaren
hebben opgezameld! Weinig maar toch
misschien juist hetgeen voor ons het essen-
tieele was. Op dit weinige bouwen we
voort; van dit weinige beginnen we lang
zamerhand den diepen zin te verstaan.
Ondervinding treedt op om ons de ver
klaring te geven van hetgeen ons tot nog
toe als klanken zonder inhoud had in de
De najaarsvergadering van het Bestul
classis Amersfoort van de N'ed. Hervorm®
kerk zal hier worden gehouden op 271
September.
Kerkvoogden der Ned. Hervormde ge-
meen'c hebben mol ingang van 1 Januari
1917 het kerkelijk tractement der drie
predikanten verhoogd met f too.
Bij Kon. besluit van 30 Augustus is,
met handhaving overigens van het bepaalde
bij Kon. besluit van 30 December 1915,
maximum van het daarbij aan de Ge-
:nte Amersfoort verleende voorschot
's Rijks kas ten behoeve van verbetering
der volkshuisvesting nader bepaald op
f117 500.
Officieele uitslag van de op 15 September
gehouden herstemming ter voorziening lp
de Raads-vacaturcs
(De cijfers tusschcn haakjes zijn die
van de stemming op 7 September.)
DISTRICT 1.
Vacature-S. J. van Duinen, 1
aftreding 1921.
Aantal kiezers 1203. Opgekomen (641) 659.
A. J. LOOXMA RKXGKRS (202) 344
mr. L. STADIG (213) 275
blanco en onwaarde (32) 40
(J. OVEREEM 194)
Xnodat is gekozen de heer LOOXMA.
baron REXGERS.
Vacature-D. Gerritsen,
aftreding 1919.
Aantal kiezers 1203. Opgekomen (043) 661
I h. 11. J. NIEUWENDIJK (208) 255'
A. van NIJNA'I l'EN (221) _38f
blanco en onwaarde $8)
tE. NOORDEWIER 170)
Zoodat is gekozen dc heerVAN NIJ
NATTEN.
DISTRICT 3.
Vacature-B. van Achterbergh,
aftreding 1919.
Aantal kiezers 947. Opgekomen (614) 662.
J. BONK (170) 310
TH. H.J. NIEUWENDIJK (262) 231
blanco en onwaarde (51) 21
(B. VOSKUILEN 131)
Zoodat is gekozen de heer NIEU
WENDIJK.
Vacature-H. W. van Esveld,
aftreding 19'7-
Aantal kiezers^ 947. Opgekomen (614) 662.
Mr. L. STADIG (243) 344
Mr. A. van TRAA (166) 295
Blanco en onwaarde (74) 23
(C. OKHUIZEX 19)
(J. W. BOLDER 112)
Zoodat is gekozen de heer: mr. STADIG.
Donderdag mocht II. Gijsbertse den dag
herdenken waarop hij een kwart eeuw
leden als sigarenmaker in dienst trad
de Ned. tahak- en sigarenfabriek G. 1
Dorssen Zn.
De firma overhandigde hem met hartelijk
woord een gouden horloge met inscriptie
en ook het personeel liet zich niet onbetuigd.
Na vijftien jaren zijn zaak te hebben
gedreven in het perceel l.angestraat, vóór
hem bewoond door de heer II. van Raalte,
heeft de heer J. A. J. I.ohmann thans be
trokken het daarnaast gelegen pand Ho. 35,
door goede zorgen van den heer Joh. Bun-
