Dinsdag 19
September 1916.
No 87/5
66e Jaargang
kosteloos-
Stadsnieuws.
IlitW'V»! van de Naainlooze Vennootschap „l)e AinersfoortNche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEÜR
F. T F&8S&atS8.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maandeni,—
franco per post/1.15. Advortentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos, Legale, officicelc- en ontcigenings-
advertentiCn per regel 15 cent, Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar bulten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. j
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incassoorkosten in rekening gebracht.
KORTSGr&OST 9.
tlbua 9, Telefoon tg.
zich met imraiig van
1 October doet in
schrijven als ahonnd,
ont vangt, tie tot dien
datum verschijnen
de nummers
K R N S I S O K V I X O K X.
UITSLAG VERKIEZING.
Burgcmceetcr 011 Wethouders der Ge
meente Amersfoort
maken bekend, dat afschriften van de
processen-verbaal, vermeldende de uitslagen
der op 15 September gehouden herstemmin
gen ter verkiezing van twee leden van den
Gemeenteraad van Amersfoort in kiesdistrict
1 (aftreding 1919 en 1921) en van twee
leden van den Gemeenteraad van Amers
foort in kiesdistrict III (aftreding 191; en
1919) zijn aangeplakt en voor een ieder
ter Gemeente-secretarie ter inzage liggen.
Amersfoort, 16 September 1916.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
II. M. de Koringin hield hedenmiddag
in de vereenigdi; vergadering der beide
Kamers van de Staten-generaal de volgende
TttOOMlEDE
Mijne hoeren!
Ten derden male sedert de rampzalige
oorlog uitbrak, die Europa verscheurt, ben
Ik in Uw midden, vervuld door de zorg
voor de hoogste belangen van ons vader
land.
Dat voor Mijn volk tot dusver de vrede
behouden kon Mijven stemt Mij tot dank
baarheid.
Gelukkig bleven onze betrekkingen met
alle Mogendheden van vriendschappolijken
aard.
Ik zal ook in het vervolg du plichten
nakomen die oone neutrale natie door hot
volkenrecht zijn opgelegd. Maar Ik ben
vast besloten onze onafhankelijkheid te ver
dedigen en naar vermogen, tegenover
wicn het ook zij, onze rechten te hand
haven.
Bij de vervulling van die taak steun Ik,
behalve op ons goed recht en do eensge
zindheid der natie, op onze zee- en land
macht, die op alleszins lofwaardige wijze
den haar opgelegden last blijven dragen.
De aflossing van onder de wapenen staande
dienstplichtigen door nieuw opgeleide man
schappen en de daaraan gepaarde belang
rijke uitbreiding onzer levende strijdkrachten
worden geregeld voortgezet.
Do voorraden wapenen, munitie en ander
materiaal worden, ondanks te overwinnen
moeilijkheden, voortdurend vermeerderd.
De mogelijkheid om, met handhaving onzer
weerbaarheid, den druk der mobilisatie to
verlichten, wordt door Mij opnieuw over
wogen.
liet economische leven van ons land
ondervindt meer en meer den invloed van
de omstandigheden, welke door den oorlog
zijn in liet leven geroepen.
De toestand van land- en tuinbouw is
over het geheel nog niet ongunstig. Toch
worden de moeilijkheden, bij de uitoefening
van deze juist in de tegenwoordige omstan
digheden voor de volkshuishouding zoo be
langrijke bedrijven ondervonden, steeds
grooter en is bij enkele onderdooien reeds
oen remmende invlood op de productie
merkbaar.
Op het gebied van handel en nijverheid
trachten zoowel de Regcering als de be
langhebbenden de nadeelige gevolgen te
beperken van de moeilijkheden, die maat
regelen, in hei buitenland genomen in'ver
band met den oorlogstoestand, voor onze
aanvoeren uit den vreemde en voor onzen
uitvoerhandel medebrengen,
j In toenemende mate was de Regecring
genoodzaakt maatregelen te nemen in het
belang van de volksvoeding; in verband
daarmede was beperking van den uitvoer en
ingrijpen in het binnenlandsch economisch
leven noodzakelijk.
Het scheepvaartverkeer in de Nedcr-
lnndscho havens bleef geringde groote
vrachtvaart leverde bij voortduring gunstige
uitkomsten op, terwijl ook de toestand der
kleine vaart eenige verbetering vertoonde,
Ook de zcevisscherij gaf gunstige resultaten,
doch ondervond in don laatstcn tijd ernstige
moeilijkheden, naar welker oplossing wordt
gestreefd. De andere takken van visscherij
gaven, met enkele uitzonderingen, ook betere
uitkomsten,
1 De maatregelen tot handhaving van de
neutraliteit en tot tempering van de nadee-
ligc gevolgen van de crisis voor de ccono-
misch zwakkeren blijven bij voortduring
zeer hooge eischen aan de schatkist stellen.
Voorshands zal kunnen worden afgewacht
in hoeverre de opbrengst der bereids tot
stand gekomen buitengewone belastingen
in de daardoor ontstane behoeften voorziet.
Eer. wetsontwerp tot nadere regeling en
i versterking der inkomsten van het I.eening-
fonds 1914 zal U worden aangeboden.
1 De voorstellen tot versterking der mid
delen, ton einde, afgezien van de uitgaven
in verband met den buitengewoner toe-
stand, het financieele evenwicht te herstel
len, zullen Uwe aandacht blijven vragen,
evenals die tot verruiming van het belus-
I tinggebied der Gemeenten en tot heffing
van opcenten ton behoeve der Gemeenten
op de belasting der naamlooze vennoot-
schappen.
j Ook in Nederlandsch-Indië wordt veel
ongemak ondervonden van de belemmerin
gen in het overzeese!) verkeer als gevolg
I van den in Europa woedenden oorlog; do
uitkomsten van handel on scheepvaart in
alle kolonii-n geven niettemin reden tot
tevredenheid.
1 In Suriname mocht zoowel het klein als
het groot landbouwbedrijf op niet onbe-
vredigeiidon uitslag wijzen.
I De weldra verwachte voltooiing der ha
venverbetering op Curasao cn do vestiging
op het eiland van groote werken tot opslag
cn bereiding van aardolievoortbrengselen,
die aan honderden arbeid zullen verschaffen,
rechtvaardigen de hoop op betere toekomst.
De te Tandjong Priok, Soerabaja on Ma
kassar aangelegde havenwerken zullen
weldra in gebruik kunnen worden gesteld.
Veel zal opnieuw van usve toewijding wor
den gevraagd.
Belangrijke wetsontwerpen zullen ook in
dit zittingjaar uwe aandacht vorderen.
Ik verklaar, met do bede dat God ons
ook in dozen zorgvollen tijd moge bijstaan,
de gewone zitting der Staten-Genernal go-
opond.
liet stemt Mij tot erkentelijkheid (lat op
tal van plaatsen iri Nederlandseh-Indlë door
ingezetenen van allerlei landaarden bctoo-
gingen zijn gehouden om gehcchthpid te
betuigen aan het Nederlandsche gezag en
bereidvaardigheid om daarvoor persoonlijke
cn geldelijke offers te brengen.
De Regecring zal niet nalaten harerzijds
datgene te doen, wat gedaan kan worden
tot versterking der lovende strijdkrachten
in Nederlandsch-Indië, en, voor zoover de
uiterst bezwarende omstandigheden hot gc-
tioogen, voortgaan met de uitbreiding der
vloot en verdere toerusting tot krachtige
verdediging ter zee.
Ilo Internationale school
voor VV(|sbegoorto.
Ik wil - schrijft de heer E, Brandon in
het AVceklad voor Gymnasiaaal en Middel-
j baar onderwijs» Iets schrijven over don
tweeden vacacantie-cursus van de Inter-
nationale school voor Wijsbegeerte, onlangs
I te Amersfoort gesticht en den 17den Juli
j.l, aldaar plechtig geopend. E11 dit is ge-
j makkelijk cn tevens zwaar; gemakkelijk,
I door de talrijkheid en verscheidenheid der
opgedane indrukken; zwaar, omdat daaruit
I noodzakelijk een keus moet wordon gedaan,
1 die een juisten totaal-indruk dient te gev n.
j Zooals het prospectus vermeldde, was er
I een hoofd-cursus mot ecnigc bij-cursussen.
I Veel zou er van die bij-cursussen te zeggen
zijn, bijv. hoe moeilijk het is, er geschikte
leiders voor te vinden, omdat het niet ieder
een gegeven is, tot een recks van zes voor
drachten (iedere bij-cursus duurde een week)
voor een ontwikkeld publiek een onderwerp
van zedelijken of wijsgeorigen aard to con-
densecrcn of uit te breiden hoe wij nog
lang den sympathickcn «scotenkop van een
Lodewijk van Microp vóór ons zullen zien,
zooals hij daar met zijn geilede persoonlijk
heid stond te betuigen van de oprechtheid
zijnor lovensleerhoe wij genoten van do
beeldrijke wolsprekendheid deshcoronj. A.
Blok, die ons als rijpe vrucht van diepgaande
studie het wezen dor mystiek en het Inner-
lijke leven der mystici van alle tijden opcti-
j ba. - 'e, ten einde ons later te doen gevoelen
de eenheid van hun streven, dat eigenlijk
is een afzien van alle streven. Wat echter
voor bet meerendeel der cursisten de be
slissende factor was bij de waardebepaling
van het gebodene, was de cursus van den
hoofdleider, dr. 11. W. Ph. E. van den Borgh
van Eysinga. Zooals wij bij onze ochtend
wandeling naar het gebouw, waar voor-
loopig de Internationale school voor Wijs-
bcgoorlo gevestigd is, don scboonen Atncrs-
foortscbon Maria-toren in wazige verte zich
boven do omgeving zagen verheffen, zóo
zagen wc op tot den machtigen, schier alles
onivattenden geest van den hoofdleider, die
zich dc zware taak had gesteld, 011s in een
achttiental voordrnchton oen Inzicht le geven
in de geschiedenis van hot wijsgeerlg denken
tot Hcgol, om ons dan, 11a een frissche onder
dompeling in den klaren bergstroom der
zuivere rede, diens wijsbegeerte te ontvou
wen, aan te vullen cn te demonstrceren
aan do orvaring van den nicuweren lijd.
Was het te danken aan de beminnelijk-
welwillende persoonlijkheid van dr. Van
den Borgh van Eysinga, of aan do om
standigheid, dat de Hcgelscho wijsbegeerte
plaats laat voor alle redelijke opvatlingon --
mits men begrijpt, dat het ccn/ijdighoden
zijn dat de hoofdleider onze vragen cn
oplossingen steeds zoo uitnemend vond?
Maar gaf hij dan het antwoord, waarvan
wij altijd den indruk kregen, dat het paraat
lag in zijn geest, vóórdat hij het uitsprak,
of behandelde hij een door éon onzer ge
geven antwoord, dan merkten we spoedig
hoe hij al hetgeen er door ons gevraagd
of beweerd was, aanvulde en verdiepte,
zoodat wc vaak verbaasd stonden over
onze eigen diepzinnigheid.
Zaterdag 25 Augustus j.l. gaf dr. Van
den Bergh van Eysinga, tot slot en bekro"
nlng der reeks, een voordracht over wa'
we hebben te verstaan onder de Christelijk-
theologische termenVader, Zoon en Ilel-
ligo Geest. Toen hij geëindigd had, dacht
niemand der aanwezigen eraan, op te staan
en heen te gaan, overweldigd als wc wa
ren door dc majesteit van het onderwerp
en do grootschheid der behandeling. En
het was van don hoer Bos, een der cursis
ten, die verlof gevraagd had om een woord
van dank te mogen uitspreken, zoo zuiver
gevóeld, dat hij niet dadelijk begon op to
lezen hetgoon hij daar op schrift vóór zich
had liggen, maar eerst, zij het met do sta-
j melende woorden van don dlepontroerde,
wilde getuigen van den indruk, dien het
pas gehoorde op hom had gemaakt,
I Nu behoort de tweede vacantle-cursus
der Internationals school voor Wijsbegeerte
I tot het verleden, en keoron wij uit een sfeer
van hel zuivere denken terug tot onze be-
roepsbezigheden. Maar niet zooals wc daar
van vónr de vacantie afscheid hebben ge-
I nomen. Vriendschapsbanden zijn er gesloten,
1 die den duur van don cursus lang zullen
overleven. En al kondon wij de naar
eenheid strovende veeleonighoid onzen
j voorlichter niet altijd volgen op dc steilo
paden, die voeren naar den top, waar de
denkreuzon elkaar ontmoeten, tóch hebben
we do kern gevat, de kern, bij dc bespre
king waarvan hij zoo gaarne herinnerde
aan het dichterwoord
Und hart lm Raume stosson sich die Dingo,
Lcicht nebon einandcr wohnen die Gcdanken,
I In een nndor periodiek schrijft een der
1 deelnemers onder meer:
Ik hob door dezen vacantle-cursus kennis
gemaakt met nionschcn van allerlei leeftijd
cn bedrijf. Deze is een predikant, naast hem
I zie ik een huismoeder, dan een jonge onder-
wijzeros, vervolgens een gepensionneerd
assistent-resident, een student, die met zijn
vriend daar ginds op het torrein kampeert,
een leerurus, een koopman, een advocaat.
I Van velerlei levensopvatting, velerlei
richting zlin ze ook. Maar toch van óon
j opvatting, éon richting. Kr is bij allen op
dc eerste plaats ernst bij cn ernst mot hut
leven on dan het denkbeeld, dat, niet go-
j loerdhold maar degelijke en geordende ken
nis van het leven bevorderlijk is aan de wijze
der lovensvoering cn levensvernieuwing en
Icvcnsvormoolïng.
i Er is ook die eono opvatting, die ccnc
richting, welke geen enkele opvatting, rich
ting uitsluit, maar ze alle wil omvatten. Do
Amcrsfoortsche school voor Wijsbegeerte
draagt geen stompol en toch draagt zeulkmi
stempelze hooft geon enkele kleur, ómdat
1 ze elke kleur heeft. K11 elko kleur hebbende.
gaat zo bovon kleur uit en niet alleen in
haar geheel, maar ook in al haar dcclcn.
Menschen In wie niets menschelijks vreemd
is, zoeken naar de Waarheid, ril» In elk
mensch een bijzonder midd mt li-—ft, al
weet zoo tnenig mensch dit van hzcll
nog niet zich mensch voelende als nndore
menschen on in eiken mensch een mede-
zoeker erkennende. Zóo heb ik zo gevonden,
die te Amersfoort zijn samengekomen.
I Toen de vacantio-cursus ten einde wus
1 gekomen, scheidden menschen van elkander
met dankbaarheid voor hetgeen anderon voor
hen weren geweest.
j Zaterdag is de laatste leergang In dit Jaar
gehouden door dr. Blerens de I laan, waarna
de heer J, D. Rciman Jr.. als Voorzitter
van het Bestuur der stichting, het sluitings-
woord sprak.
Mgr. H. T. J. van Vlijmen, 4 Juli ge
kozen tot bisschop van Haarlem der Oud-
Katholieken, zal Donderdagge Kgmond-aan
zee tot bisschop worden ge wijdt.