vooral granen, meel en veevoeder, waren
die zeer belemmerend, óok doordien de
Regecring als handelaar moest optreden en
men dikwijls voor ongedachte toestanden
kwam te staan en handel wil nu een
maal vrij zijn.
De omzet was blijkens het spoorweg- en
scheepvaartverkeer nog iots grootcr dan in
1914, waarbij echter in aanmerking moet
worden genomen, dat de bevolking dezer
Gemeente tijdelijk bijna is verdubbeld, het
geen ook wel de oorzaak zal zijn van het
evenzoo verdubbelde postverkeer en dat het
winkelbedrijf geen reden tot klagen heeft.
Het marktverkeer gaf reden tot tevreden
heid.
De paardenmarkten waren veel
minder dan andere jaren, daar veel paar
den door het Rijk waren opgekocht en
andere naar de grensplaatsen voortdurend
aftrek vonden.
De veemarkten bleven van weinig
beteekenis. De kalverenmarkten vereischtcn
meer dan vroeger de aandacht.
De varkensmarkten waren gunstig.
De jonge varkens uit deze streken zijn,
blijkens de hoog" prijzen, zeer gezocht.
De pluimveemark t gaat goed.
De groentenmarkt had een gewoon
verloop; op drukke tijden is zij veel te
klein.
Vanwege den Proeftuin werden ver
schillende veilingen van groenten en vruch
ten gehouden, waar alleen kooplieden als
koopers worden toegelaten.
De markt op den Hof was gunstig.
Niettegenstaande de kippenmarkt is ver
plaatst naar het Havik, is er voor de vele
uitstallingen nog te weinig ruimte.
Wel is er een betere indeeling tot stand
gekomen en de passage daardoor verbe
terd, doch op enkele uren van de markt
zou het gewenscht zijn, de passage voor
voertuigen daarover geheel te verbieden,
óok in verband met een betere regeling
voor de eiermarkt, waarvan zoowel do
plaats voor verkoop als het terrein voor
het inpakken der eieren door de kooplieden
veel te wenschen overlaat, llchalve de niet
te onderschatten schade, die aan eieren
word» veroorzaakt, als ze bij het inpakken
orden, is er in drukke tijdon onvol
doende gelegenheid om behoorlijk controle
te oefenen.
Wordt op andere plaatsen getracht, door
flinke lokaliteit, het den koopers gerieflijk
te maken, de door dezen aan de Gemeente
toegezegde vergoedingen zijn van dien
aard, dat hierop bij een algeheele markt-
verbetering, welke nog steeds aanhangig
is. gelet mag worden.
De aanvoeren van eieren, in 1915 niet
minder dan 6 990 000 stuks (op dc markt
het verslag vermeldt niet die van de Cen
trale V.P.N-veiling) zijn, niettegenstaande
al het ongerief enorm toegenomen en dank
zij de hoogc prijzen, die het geheele jaar
door zijn betaald, zijn eieren voor particulier
gebruik een weeldeartikel geworden,
De botermarkt is tengevolge van de
vele zuivelfabrieken en den voortdureuden
toeleg op de kaasmakerij achteruitgaande.
In weerwil, dat de omliggende plaatsen
aan Amersfoort een kaasmarkt benijden,
ja zelfs baar beschouwen van geringe be
teekenis, heeft zij in het jaar 1915 voldoende
getoond, dat de in den winter van 1913
opgerichte kaasmarkt voldoet aan een be
hoefte.
De voortdurende opklimming van den
prijs deed naar evenredigheid de aanvoeren
toenemen en zoolang met de gevraagde
prijzen de kooplust gelijken tred hield, zoo-
lang bleef er bij de kaasmakers neiging,
hun beurzen met oorlogswinsten te ver
rijken.
Op éen der markten werd niets verkocht.
Tengevolge van een verkeerd begrepen
Regeerings-voorschrift werd de gevraagde
prijs ongeoorloofd beschouwd en verlieten
dc kaaswagens de markt zonder «enigen
handel op dien dag (10 Augustus).
Zoowel uit het Zuiden als uit het Noorden
werd dc markt bezocht en naar de op die
dagen besteede prijzen ie rekenen, was dc
kaas uit dezen omtrek een gewild artikel.
Is de markt enorm geweest, en voor dc
naburige stad Utrecht een geweldige con
currente, volgens den Rijks-zuivelconsulent
zal zij nog drukker worden, daar veel
boeren zich tot nog toe niet op kaas
maken hebben toegelegd.
Werden in 1915, om de markt gaande
te houden, de eerste maanden slechts enkele
markten gehouden, in 1916 was er elke
week markt, hetgeen noodig bleek uit de
volgende aanteekening.
In de maanden Januari en f ebruari 1915
kwamen ter markt 22 wagens met 6967
halve Kilo's, in de maand Januari en
Februari 191b kwamen ter markt 164 wagens
met 43150 halve Kilo's; in het gchcele
jaar 1914 kwamen ter markt 414 wagens
met 218000 halve Kilo's, in 1915 daaren
tegen 1041 wagens met 502 oao halve Kilo's.
Aan de statistieken, welke aan het ver
slag zijn toegevoegd, ontleenen we het
volgende
Scheepvaart. In 1915 zijn hier aan
gekomen 981 schepen met een gezamenlijke
tonnenmaat van 121 162 tons, tegen 961
schepen met 105 137 tons in 1914. 964 niet
108703 tons en 1913 en 797 schepen met
83803 tons in 1912; en van hier vertrok
ken 215 schepen met 29565 tons in 1915,
tegen 2856;, en 28402 tons in 19x4 en 1913.
Spoorwegen. De Ned, Centraal Spoor
weg vervoerde in 1915 in totaal 108 596.5?'
de Hollandsche Spoor 53 894 ton.
Tra m. De Amersloortsche tram ver
voerde 100725 betalende passagiers, tegen
111 245 in 1914 en 126905 in 1913.
Postkantoor. In 1915 kwamen aan
775 544 brieven, 1 280 344 briefkaarten,
1 146152 couranten en drukwerken, 19 604
monsters, 102 440 dienstbrieven (tegen 02 452
in 1914 c» 66842 in 1913) en 33581 aan-
geteekende stukken.
Via hel Rijks-telefoonkantoor werden
70 809 gespekken gevoerd, tegen 59 8S2 in
i9'-t en 33729 in 1913-
Hij de Rijks-postspaarbank werd ingelegd
f520307.58, tegen f535306.61 in 1914 en
f582781.52 in i'it 3 en terugbetaald
f545501.92, tegen f518093.03 in 1914 en
'530 579 43 '9'3-
Houders van broodkaarten, wonende te
Amersfoort en zij, die in l.eusden aan de
grens van Amersfoort wonen en hiervan
kennis hebben gekregen, worden cr aan
herinnerd, dat zij Zaterdag 30 September
en Maandag 2 (ctober a.s„ van 's morgens
8 tot 's namiddags 5 uur, tegen afgifte van
hun broodkaart, eindigende 30 September
a.s.. hun nieuwe kaart over October kun
nen in ontvangst nemen aan het Brood
kaarten-bureau Appelmarkt (ingang Groen
markt).
Aan hen, die hun kaart niet op de daar
voor vastgestelde dagen hebben ingewisseld,
wordt geen nieuwe kaart uitgereikt.
Broodkaarten per post bezorgd, worden
beschouwd als niet te zijn ingeleverd.
Met ingang van 1 October wordt op de
openbare middelen van vervoer een beperkte
winterdienst ingevoerd.
Hij Kon. besluit van 1' September, no.
25. is aan dr. J. \V. Jorissen, op zijn ver
zoek. eervol ontslag verleend uit zijn betrek
kingen van lid van het I loofd-comité van
liet Ne ltriandsche Roode Kruis en van
(iewestelijk commissaris vail het Neder-
landschc Roode Kruis voor de Provincie
Utrecht, zulks onder dankbetuiging voor
de door hem in die betrekkingen bewezen
diensten.
Mejuffrouw A. li. G. Trans zal t October
den dag mogen herdenken waarop zij 35
jaar geleden in functie trad als onderwijzeres
aan dc openbare l.agcre school F, aan de
Beekstraat,
Kolonel E. W, baron Van der Capellen,
van dc cavalerie, is tijdelijk belast met de
function van Inspecteur der cavalerie.
Reserve-luitenant jhr. D. F. I.. Teixeira
de Mattos, van liet ie regiment huzaren, is
eervol ontslagen uit den militairen dienst.
Do cadetten G. D. J. Birnie, van do in
fanterie hier te lande, K. \V. Bouwensch,
van de infanterie Oost-Indisch leger, en
\V. F. 1„ Mingcls, van de cavalerie hier te
lande, zijn bevorderd tot het oudste studie
jaar aan de Kon. Militaire Academie te
Breda.
De heer W. U. Oeberius Kapteijn legde
aan de Rijks-universiteit te Utrecht met
gunstig gevolg af liet prop. examen Ge
neeskunde.
Generaal W. L. de Petit, oud-commandant
van liet 50 regiment infanterie, officier in
de orde van Oranjc-Nassau, ridder van het
Legioen van eer en officier de Instruction
pubhque, Ecrelid van het comité Amersfoort
en omstreken der Alliance francaise, is
Zaterdag 111 den ouderdom van 73 jaar te
Ginneken overleden.
Het clectriscb licht heeft thans ook zijn
intree gedaan in hotels in de stad en wel
in de «l'lace royale*, moer bekend als
hotcl-Smoldors van Osch.
Mede strekt het tot verfraaiing van het
keurig verbouwde en in ieder opzicht
hoogst practisch ingerichte magazijn van
ijzerwaren van de firma H. A. de Vries,
aan de Kampstraat, de bekende specialiste
in gereedschappen voor wel elk bedrijf.
De Amcrsfoortschc Muziek Verceniging
directeur do lieer A. 1.. Maas, zal morgen
avond onder leiding van den heer A. van
den Brande haar achtste, tevens laatste,
concert in dit seizoen geven in de muziek
tent op het Plantsoen en daarbij het vol
gende programma ton gchoorc brengen:
1. Flinke ruiters, marsch I., Mambour.
2. Groet aan Bourgonjc,
overtureA. Mourque,
3. Ver van het geboorte
land, walsJos. Kcsscls.
4. Potpourri uit de opera
Dc Troubadour*
5. l.iederen ter bevordering
van den volkszang, uit
«Kun jc ,iog zingen, zing
dan mee* nos.33.34 en 35-
6. Granada-marsch Sallambcrt.
7. Toovernacht, ouverture L. Boucard.
8. Mimi d'amour. wals J. Vercollier.
9. Carmen-fantaisie G. Boret.
to. Finale.
De plaatselijke verceniging tot verbetering
van den volkszang houdt Donderdag onder
leiding van den heer G, Goossens, uit
Utrecht, een z mgavond in de school aan
de Breestraat.
Het cabaret-Dumas geeft bij advertentie
in dit nummer het programma voor zijn
optreden hier op 2 October.
We hebben er maar éen woord aan toe
te voegenplaatsbespreken.
Onder de talrijke natuurlieihebbcrs, die
gepasseerden Zondag van elders kwamen
om hier de Paddestoelententoonstelling te
bezoeken, was ook een gezelschapje van
15 dames en hoeren uit Apeldoorn, dat in
den middag een geologisch uitstapje maakte
onder leiding van onzen stadgenoot den
heer Van der Lijn.
De deelnemers waren opgetogen over
het vele en het velerlei, dat de onmiddellijke
omgeving van Amersfoort biedt.
En wanneer straks ons keien-monument
gereed is, zul er op dit gebied nég een
er zijn.
Verdi,
De verkoop van het Sobriétas-bloempje
heeft hier Zondag opgebracht f515.22, te
Acbteveld goed f47. te Hamersveld ruim
f30-
's Avonds om half zeven kwamen het
plaatselijk verkoop-comité met de ver
koopstertjes ook uit omliggende Gemeenten
samen in -De Arend*. De heer Th. J. H.
Bianchi, lid van de Commissie tot beheer
van het dr. Arriens-fonds, sprak hen toe
011 dankte op de eerste plaats den Burge
meester van Amersfoort, die zoo grif toe
stemming heeft gegeven voor den verkoop
en die tevens het eerste bloempje kocht, en
verder allen, die hebben meegewerkt tot
het doen welslagen van den verkoop. Spr.
spoorde de vrouwen en dc jongemeisjes
aan, zich aan te sluiten bij de vrouwelijke
drankweer.
Er worden eenige versnaperingen aange
boden cn voordrachten gehouden, waarna
klokke negen de heer R. van 't Wel het
samenzijn sloot.
Te zijner tijd deelden we mee hetgeen
in de jongste Jaarvergadering van den
Middenstandsbond werd gesproken over
het plan-Krook.
De heer Van der Maesen (Amster
dam) stelde toen voor, een referendum uit
tc schrijven: de lieer Barends (Arnhem)
vreesde, dat in de practijk niet veel zou
te recht komen van het voorstel, tenzij te
voren een flinke contributie-verhooging tot
stand kome.
De heer Kr ook antwoordde volgens bel
stenografisch verslag
Tot mijn groote verwondering heb ik de
woorden gehoord van de heeren Barends
en Van der Maesen. Dc laatste doet het
voorkomen alsof het hier geldt een geheel
nieuwe zaak. Ik herinner echter, dat dit
punt reeds in 1913 op het Middenstands
congres tc Middelburg breedvoerig is be
handeld. Ik heb toen in mijn uiteenzetting
elementen naar voren gebracht, die de in
stemming hebben verworven van niemand
minder dan wijlen dr. Bos en van eminen
te» toenrnaligen Voorzitter, den heer Mcuw-
sen, die destijds dc toezegging hoeft ge
daan «het fonds zal tot stand komen".
Ik had dan ook zeker verwacht, dat, na
verloop van zoo'n betrekkelijk groot aan
tal jaren, de afgevaardigden thans met
kracht zouden medewerken aan de ver-
verwezenlijking van dit plan.
Den heer Barends is reeds door den Voor
zitter geantwoord, dat hij buiten de orde
was. En wat nu de contributie-verhooging
zelve betreft, dat sehjjnt de heer Barends
niet zoo goed onderzocht te hebben als ik
het heb onderzocht. Wij betalen inderdaad
reeds verhooging van contributie. ik kan
u hier zeven vereenigingen noemen ik
zal het editor nalaten, omdat het met dit
voorstel niets tc maken heeft die al
meer contributie betalen dan dc bijurage,
welks de commissie voor de fondsvorming
vraagt.
En al zoudt u met ziiike vuisten tegen
over mij staan, dan nog zou ik u zeggen
»U zult allen wel Middenstanders blijven
tot aan uw doodmaar ik ontzeg u het
recht, dit ook van uw kinderen tc ver
wachten*.
De noodzakelijkheid van fondsvorming
voor den Middenstand behoeft overigens
niet inccr te worden aangetoond. De trust
vorming is op het oogenblik zóo ver ge
vorderd, dat wij in Nederland thans drie
groote sigarenfabrikanten hebben. Die heb
ben een kapitaal samengesteld van 7 mil-
lioen gulden. Dat lijkt op zichzelf niet zoo
buitengewoon veel, maar in credictvorm
bctcckcnt dat wel 70 milliocn. Wanneer
ciie drie personen gaan naar de Brakke
Grond, naar dc veiling, dan beschikken die
drie heeren over 70 milliocn. Op die veiling,
waar ik vroeger de eer had, als chef de
fabrique inkoopen te doen, brachten ae ver-
koopen op 25 a 26 milliocn. Waar gaat
het heen wanneer die heeren dat alles op-
koopen
Wij moeten zorgen, dat wij óok die
kapitaalvorming krijgen om ons. zoo noodig,
tc verdedigen tegen dergelijke trusts. En
met die éene 25 cent per weck, die in het
tweede voorstel van de commissie wordt
gevraagd, komen wij een heel eind. En dat
kapitaal blijft uw kapitaaldat geld is niet
weg. Wanneer u het na die 10 jaar noodig
hebt, kunt u er over beschikken voor een
eigen winkelhuis, enz.
Het heeft mij verwonderd, dat de heer
Van der Maesen, als afgevaardigde van
zoo'n kranige afdeeling als Amsterdam, zich
heeft uitgelaten gelijk hij deed. Moet dan
tóch nog een klein provinciaal plattelands
stadje als Amersfoort het voorbeeld geven?
I.aat ik u dit zeggen: ais de vergadering
het niet aanneemt, Amersfoort begint er
spoedig aan. Wij hebben op de beslissing
van dit congres gewacht, omdat wij de
zaak gaarne zouden zien uitgebreid over
het goheelc land. Juist door de zaak
landelijk te maken, kunt u het Bondsbestuur
in staat stellen, te doen wat u wilt. Wan
neer de Middenstand een stevig kapitaal
heeft, dan zal hot niet meer kunnen voor
komen, dat iemand zijn huis ziet verkoopen
en daarmee ook zijn broodwinning ziet weg
gaan, zooals in de laatste paar weken in
het kleine Amersfoort nog zesmaal plaats
had. Ik zou naast dit nog tal van andere
gevallen kunnen plaatsen, maar éen voor
beeld zegt U reeds genoeg.
Vaak komt het voor, dat een hypotheek
bank lot twee derden van de waarde der
goederen een voorschot wil verstrekken
hebben wij nu een fonds, dan zou in een
gegeven geval de betrokken afdeeling kun
nen zoggen: «Het andere derde doe.i wij
er bij, tegen een rente van 4 pct.«
Ik wil u niet langer ophouden met be
sprekingen. Ik kan u slechts ten sterkste in
overweging geven, in het belang van den
Middenstand tot vorming van een krachtig
fonds tc besluiten; maar ten slotte nioct u
hot zélf weten, want Amersfoort begint
spoedig (applaus).
In het belang van het algemeen, in het
belang van onzen handc, en onze nijver
heid en dus van onzen Middenstandsbond,
gevoel ik mij verplicht, aan het door mij
gesprokene toe te voegen hetgeen ik
ter Bondsvergadering niet kon doen door
het applaus dat men gerust kan toe
treden lot het fonds, omdat dit dc eenige
geldbelegging is waarmee men zonder dc
minste risico groote winst kan behalen,
daar men na 10 jaar voor de dan gestorte
f130 een remegevende obligatie ontvangt
Deze obligation worden gesteld «aan
toonder*, waardoor zij gemakkelijk van
hand tot hand kunnen overgaan, wellicht
met 100 pet. winst, omdat aan het bezit dier
obligation groote voordeelen zijn verbonden,
zooals blijkt uit het boven meegedeelde
omtrent het geval waarin een hypotheek
bank twee derden van dc waarde aan voor
schot verstrekt en de vereeniging zal zeggen
«het ontbrekende derde geven wij er bij,
tegen 4 pet*.
Er is dus steeds winst, zonder risico.
Zorgt, leden van «Handel en Nijverheid*,
dat, als straks liet plan-Krook ter tafel komt,
gij allen ter vergadering zijt.
Met éen kwartje in dc week kunt gij
voor uzelven en vooral voor uw kinderen,
immers uw opvolgers in uw zaak, op ge
makkelijke en hoogst soliede wijze kapitaal
Dc afdeeling Amersfoort en omstreken
der N d. Vereeniging van sigarenwinkeliers
hield hier gisteravond onder voorzitting van
den lieer L. J. Krook weder een leden
vergadering, welke ook werd bijgewoond
door leden uit Baarn en Nijkerk.
De notulen van 24 Juli werden gelezen
en ongewijzigd vastgesteld, met dank aan
den Secretaris, den Tb. P. A. Klaasson.
Ingekomen waren
van het Bondsbestuur een schrijven om
over te gaan tot de stichting van een reserve
fonds, tc vormen uit een deel der netto
winst op het Bondsorgaan en uit een bij
drage van de leden - te behandelen bij
het desbetreffend punt der agenda
van de afdeeling Dordrecht een schrijven
over oneerlijke concurrentie voor ken
nisgeving
van den kapitein-beheerder der cantines
in het interneeringskamp bij Soestcrberg
een schrijven, houdende bereidverklaring tot
samenwerking met de afdeeling,
Aan do orde was het verslag van den
afgevaardigde naar 11 de Bondsvergadering,
dal onder dankbetuiging werd vastgesteld.
Aan do orde was de bespreking van den
gczamenlijken inkoop.
i)c Voorzitter stelde in het licht, dat
die inkoop thans zeer gemakkelijk kan
plaats hebben, tc meer nu de canline be
reid is, mee te werken.
en zeer groote partij werkelijk goede
sigaren, voor het buitenland gefabriceerd
