AMERSFOORTSCHE COURANT.
Donderdag 5
October 1916.
No 8782.
67e Jaargang
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FEÏÏDIEIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden /i.—
franco per post 1.15, Advorteatiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiCn per regel 15 cent. Reclames 15 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. j
Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
EO&TEGRACET 9.
KENN180ET1NÜKN,
LEVENSMIDDELEN.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort
maken bekend, dat blijkens schrijven
van den Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel van 3 October 1916 onderstaande
artikelen aan de Gemeente zullen worden
afgeleverd en dus in deze Gemeente voor
de verbruikers verkrijgbaar zijn met inacht
neming der laatst vastgestelde maximum
prijzen
1. Ongebuild tarwemeel.
2. Rogge.
3. Varkensvleesch.
4. Margarine.
5. Boter.
6. Kaas.
7. Eieren.
8. Melk.
9. Suiker.
10. Zeevisch.
De overige artikelen zullen eerst worden
afgeleverd met ingang van een nader te
bepalen datum.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
BROODKAARTEN.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat volgens de bepalingen
van den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel dd. 29 Augustus 1916, No.
23553/Sbis, ieder hoofd van een huisgezin
of alleenloopend persoon een broodkaart
kan aanvragen ter verkrijging van goed
koop bruinbrood (ongebuild meel) of rogge
brood, echter slechts éen dezer soorten, te
zijner keuze.
Deze keuze kan slechts éénmaal ge
schieden. Zij geldt voor het geheele jaar
en voor al de tot het huisgezin behoorende
personen.
Amersfoort, 5 October 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
VERKRIJGBAARSTELLING VAN
GOEDKOOP ROGGEBROOD.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort
maken bekend, dat door hen, ter uitvoe
ring van de missive van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel dd. 29
Augustus, 1916 No. 23553/Sbis (Rijks-bureau
voor de distributie van Graan en Meel) is
vastgesteld de volgende regeling:
Artikel 1.
1. In de Gemeente wordt verkrijgbaar
gesteld
goedkoop roggebrood tegen den prijs van
10 cent per K.G. gaar gebakken met eene
speling in het gewicht van vijf procent naar
boven en van twee procent naar beneden.
2. Onder »roggebrood« wordt verstaan
brood, uitsluitend vervaardigd uit rogge
meel of gebroken rogge met geene andere
toevoeging dan water en zont. Dit brood
wordt alleen geleverd in stukken van een
half K.G. of veelvouden daarvan.
Artikel 2.
1. leder hoofd van een huisgezin ol
alleenloopend persoon, die gebruik wenscht
te maken van de gelegenheid om rogge
brood tegen den in art. 1 bepaalden prijs
te koopen, doet daarvan aangifte aan den
Burgemeester, onder opgave
a. van den naam en de woonplaats van
den broodbakker, van wien hij het brood
wenscht te betrekken;
b. voorzooveel hoofden van huisgezinnen
betreft, van het aantal leden van het gezin,
kinderen beneden de twee jaar r.iet mede-
gerekend.
Artikel 3.
1De broodbakkers, die goedkoop rogge
brood tegen den prijs in artikel 1 bepaald,
verkrijgbaar willen stellen, doen daarvan
ten spoedigste schriftelijk aangifte bij den
Burgemeester.
2. De Burgemeester boekt de bij hem,
ingevolge het eerste lid, ingekomen aan-
giften onder doorloopend nummer in een
j register en doet zoo spoedig mogelijk mede-
J deeling van de inschrijving aan den inge
schrevene.
Artikel 4.
1De Burgemeester verstrekt aan ieder
hoofd van een huisgezin of alleenloopend
persoon, die eene aangifte, als bedoeld in
artikel 2, heeft ingediend, een roggebrood-
kaart, volgens het door hem vastgestelde
model.
2. Gedurende het daarop aangegeven
tijdvak kan door den houder der kaart bij
den daarop vermelden leverancier goedkoop
roggebrood worden betrokken tegen con
tante betaling van vijf cent per halve K.G.
3. Het maximum der op eene brood
kaart verkrijgbare hoeveelheid roggebrood
bedraagt gemiddeld 3 K.G. per week en
per persoonkinderen beneden de 2 jaar
niet medegerekend.
4. Telkens, wanneer de afnemer goed
koop roggebrood betrekt, wordt daarvan
op de kaart door den leverancier aantee-
kening gedaan door doorhaling van zoo
veel op de achterzijde van de kaart ge
drukte cijfers als het aantal gekochte, halve
K.G. roggebrood bedraagt. Bij elke door
haling wordt door of namens den leve
rancier een paraaf gesteld.
5. De Burgemeester zent aan iederen
broodbakker eene lijst van de te diens name
j gestelde uitgereikte kaarten. Van wijzigin-
j gen in deze lijst wordt eveneens mededee-
ling gedaan.
Artikel 5.
1. Op den laatsten dag van den op de
kaart gestelden termijn kan door den af
nemer, tegen inlevering van zijn kaart, bij
den Burgemeester een nieuwe kaart wor
den verkregen, waarop wederom de in deze
regeling vervatte bepalingen van toepas
sing zijn.
2. Indien de afnemer niet langer goed
koop roggebrood wenscht te betrekken,
geeft hij daarvan, onder terugzending der
kaart, kennis aan den Burgemeester.
3. Geen goedkoope roggebroodkaart
wordt verstrekt aan hoofden van huisge
zinnen, die in het bezit zijn van een goed
koope bruinbrood- of dito meelkaart. De
keuze of een goedkoope roggebroodkaart,
dan wel een goedkoope bruinbood- of dito
meelkaart, wordt verlangd, kan slechts één
maal geschieden. Zij geldt voor het ge
heele jaar en voor al de tot het gezin be
hoorende personen.
Artikel 6.
1. Aan de broodbakkers, die in het in
artikel 3 bedoeld register zijn ingeschreven,
wordt, op aanvraag, zooveel rogge verstrekt,
als zij. naar het oordeel van den Burge
meester, noodig hebben ton behoeve van
de aflevering van goedkoop roggebrood
op de te hunnen name gestelde rogge-
broodkaarten.
2. De verstrekking van rogge, benoodigd
voor de bereiding van goedkoop rogge
brood, geschiedt tegen f 6.80 per 70 K.G.,
zijnde f6.30 vermeerderd met fo.50 voor
de noodzakelijke onkosten van bewaren,
vervoeren, indrogen, enz.
3. De verstrekking geschiedt tegen con
tante betaling.
4. Uit elke 70 K.G. door den Burge
meester verstrekte hoeveelheid rogge moet
105 K.G. roggebrood worden gebakken.
Artikel 7.
Iederen Maandag doet de broodbakker,
aan wien overeenkomstig artikel 6 goed
koope rogge is verstrekt, aan den Burge
meester schriftelijk mededceling van het
door hem gedurende de vorige weck op
de kaarten in totaal tegen verminderden
prijs verkochte aantal K.G. roggebrood en
na afloop van elke vier weken, tegelijk met
de wekelijksche opgave, mededeeling van
de hoeveelheid rogge of roggemeel, die
des Zaterdags te voren aanwezig was.
Artikel 8.
1. De Burgemeester stelt, met behulp
van de door de afnemers overeenkomstig
artikel 5 ingeleverde kaarten vast, hoeveel
K.G. roggebrood op de kaarten zijn ver
strekt.
2. Het~totaal aantal op de kaarten afge
leverde K.G. roggebrood moet voor iede
ren leverancier gelijk zijn aan het totaal
aantal K.G. hetwelk door hem, blijkens
de ingevolge artikel 7 ingezonden schrifte
lijke opgaven, gedurende het op de kaarten
gestelde tijdvak is afgeleverd.
3. Bij niet-inlevering van een rogge
broodkaart door den afnemer worden het
door dezen afnemer vermoedelijk op deze
kaart gekochte aantal K.G. brood door den
Burgemeester, den leverancier gehoord,
vastgesteld.
Artikel 9.
De broodbakker, die op de kaarten ander
brood dan roggebrood doet verstrekken,
eene onjuiste aanteekening op de kaarten
stelt of doet stellen, eene onjuiste opgave
indient, of op eenige andere wijze, al dan
niet in vereeniging met den afnemer, tracht
misbruik te maken of te doer, maken, wordt
door den Burgemeester geschrapt van het
register, bedoeld in artikel 3, en is niet
langer bevoegd, goedkoope rogge, over
eenkomstig deze regeling, te betrekken.
Artikel 10.
1. Den houder eener roggebroodkaart,
die tracht ander brood dan goedkoop rogge
brood te verkrijgen of op eenige andere
wijze misbruik maakt of tracht te maken,
wordt zijne kaart door den Burgemeester
ontnomen, terwijl een nieuwe kaart aan
hem niet meer wordt verstrekt.
2. Zulks geschiedt eveneens, indien op
de kaart opzettelijk goedkoop roggebrood
wordt betrokken, hetwelk niet gebruikt
wordt voor menschelijk voedsel of dient
voor andere personen dan voor den houder
der kaart of leden van diens gezin.
Amersfoort, 11 September 1916.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Na den oorlog.
De oud-Minister van Buitenlandsche Za
ken mr. W. H. de Beaufort, het Kamerlid
voor Amersfoort, schrijft in het October-
nummer van de Gids» over Vrede en ont
wapening en zegt daarin
Wie heeft beleefd hetgeen wij allen in
de laatste twee jaren hebben beleefd, dat
in alle landen oorlogvoerende en onzij
dige het militair gezag onbetwist den
scepter zwaait, zal zich moeilijk kunnen
voorstellen, d.de groote schaar, die dat
gezag thans onder zijn bevelen heeft, wel
haast tot een kleine kudde zal worden ver
smolten. Wie, zij het dan ook met droef
heid en ergernis, getuige is van het oplaaien
van een haat tusschcn de volken van
Europa, waarvan het evenbeeld in de Ge
schiedenis van den nieuwen tijd tevergeefs
wordt gezocht, zal het wellicht voor onmo
gelijk houden, dat deze haat binnen een
kort tijdsverloop plaats make voor een
onderling vertrouwen en een vriendschap
pelijke verstandhouding, die de volken er
toe zullen bewegen om met een gerust ge
moed de wapenen af te leggen.
Ik kan dit begrijpen, maar zou toch aan
hen, die aldus redeneeren, willen vragen
kunt gij u gemakkelijk voorstellen, dat er
op dezen oorlog geen ontwapening zal
volgen
Geen ontwapening men ontvienzc zich
dit nietbeteekent voortzetting der tegen
woordige wapeningde afdanking welis
waar van een deel der thans onder de wa
penen staande legermacht, maar daarnaast
toepassing van al hetgeen de tegenwoordige
oorlog op het punt van dooden en vernie
len beeft geleerd, vermeerdering van den
voorraad oorlogstuig, uitbreiding van het
leger, stichting van reusachtige versterkin
gen, aanbouw van schepen met de kost
baarste vernielingswerktuigen uitgerust, ver
vaardiging van een onnoemlijk aantal vlieg
werktuigen van allerlei aard en vermogen,
en nog veel meer.
Zal een zwaar beproefd en verarmd
Europa bij machte zijn om dit te doen, en,
zoo de Regeeringen het aandurven, zullen
de volken het gedoogen
In de meeste groote Europeesche landen
bestaat tegenwoordig algemeen of zeer
uitgebreid stemrecht. De mogelijkheid om
zich op wettige wijze te uiten, is derhMve
voor de volkeren geopend.
Kan men zich voorstellen, dat de verte
genwoordigers, gekozen door mannen, die
de afschuwelijkheid van de tegenwoordige
oorlogsvoering aan den lijve hebben ge
voeld, hun Regeeringen zullen toestaan om
den weg te plaveien, die ontwijfelbaar tot
een nieuwen oorlog moet voeren en dat
wel binnen ee.i kort tijdsverloop?
De gewone tijd.
Den zomertijd hebben we achter den rug
ook den «zomert-tijd 1916, die ons in de
dagen van lang zonnelicht een uur kunst
licht bespaarde. Zaterdagavond is de uur
wijzer onzer klokken van 12 op 11 gezet;
we hebben toen nóg eens dat uur overge
daan, of wc hebben den volgenden ochtend
gebruik gemaakt van de officieele goedge
keurde gelegenheid om een uur langer te
slapen. In elk geval is met het uur Amster-
damsche tijd, dat toegevoegd werd aan
het uur »zomert-tijd, de gewone tijdver-
deeling van den dag hervatwe zijn nu
niet langer in conflict met de zon en deze
behoorde tevreden over ons te zijn en mocht
ons het druilerige weer wel besparen.
Gaat het anderen als ons, dan wenschen
we niets liever dan volgend jaar opnieuw
te beginnen met de verandering op de
wijzerplaat. Wie niet al te nauw aan den
landbouw is verbonden, heeft van dien
maatregel, waarvan het initiatief aan Duitsch-
land toekomt, niets dan voordeel gehad en
beschouwde het uur winst na den 3oen
September als een soort meevaller.
Deze aangelegenheid doet ons denken
aan den nieuwen kalender, ontworpen door
Hermann Rese, te Ilameln, die het jaar
wil verdeelcn in vier kwartalen van elk 91
dagen, daaraan een 36500 dag, den Oude
jaarsdag, wil toevoegen, in de schrikkeljaren
na de eerste jaarhelft een schrikkeldag wil
inlasschen, I'aschen vaststellen op Zondag
8 April en aan de eerste maand van elk
kwartaal 31aan de tweede en de derde elk
30 dagen wil geven.
Het plan is practisch en eenvoudig en
geen enkel ernstig bezwaar is er tegen
ingebracht. Zelfs het September-nummer
van het «Tijdschrift der Maatschappij van
Nijverheid» heeft er ook geen te borde
gebracht, dat ernstig is. Het kan alleen
niet gelooven, dat deze kalenderhervorming
er even gemakkelijk in zal gaan als die
van den zomertijd, Want «politieke sym
pathieën» zullen, naar het vreest, zich sterk
doen gelden. De eerste stap van Duitsch-
land om den nieuwen kalender in te voe
ren, zou een periode van verwarring openen,
die voor de oplossing van het vraagstuk
zelf noodlottig zou zijn. Daarom hoopt het,
dat de Duitsche voorstanders der hervor
ming de zaak niet zullen doordrijven, doch
zich bepalen tot een propaganda om haar
tegelijk met of dadelijk na de vredesonder-
handcWngctt aan de orde te stellen.