COURANT.
Donderdag 2
November 1916.
No 8794.
67e Jaargang
Uitgave van de Naainlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFD-REDACTEURVerschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden 1.—
franco per post ƒ1.15. Advertei' ,iën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
PJ. FEEDIRIES abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentiên per regel 15 cent. Reolames t—5 regels 1.25 Bewijsnummers naar buiten
AMERSFOORT worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. I
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACET 9.
KENNISGEVINGEN.
De vrouw van 191(>.
INZAGE OPGAVEN van CANDIDATEN,
CANDIDATENLIJST en
PROCES-VERBAAL.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort (kiesdistrict I)
brengt ter algemeene kennis, dat de op
gaven van candidaten, de candidatenlijst
en het proces-verbaal der op 31 October
1916 gehouden verkiezing voor den Ge
meenteraad ter Gemeente-secretarie voor
een ieder ter inzage zijn nedergelegd, in
afschrift zijn aangeplakt en tegen betaling
der kosten in afschrift worden verkrijgbaar
gesteld.
Amersfoort, 31 October 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
MEEL- EN BROODPRIJZEN.
Men voelt het van alle kanten, dat het
nu ernst is, dat de Vrouwenbeweging er
eene is, die niet meer is tegen te houden,
al spant het behoud ook al zijn krachten
in, al doet het zijn uiterste best om te red
den hetgeen nog te redden valt en al zingt
het geheel in den trant van De Genestet,
het liedje van verlangen. Doch
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
brengt ter openbare kennis, dat op Don
derdag den 9 November aaustaande, van
des morgens acht tot des namiddags vijf
uren, de stemming zal geschieden ter ver
vulling van éen plaats in den Gemeente
raad in het kiesdistrict I, ter voorziening
in de vacacature, ontstaan door het bedanken
door den heer R. G. Rijkens.
De candidaten, in alphabetische volgorde,
zijn
J. BONK en
J. OVEREEM.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op
art. 128 van het Wetboek van Strafrecht,
luidende: »Hij die, opzettelijk zich voor een
ander uitgevende, aan eene krachtens wette
lijk voorschrift uitgeschreven verkiezing
deelneemt, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogstj een jaar».
Amersfoort, 1 November 1916.
De Butgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat naar aanleiding van
de circulaire van den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, d.d, 25 Oc- j
tober 1916, No. 4064/6. de maximum-prij
zen van meel en brood met ingang van
27 October 1916 zijn vastgesteld als volgt:
1. tarwebloem (inlandsch, uitsluitend éen
soort) f21.25 per 100 K.G.
2. tarwemeel (ongebuild) f 20.25 per 100
K.G.
3. de onder 1 en 2 vastgestelde prijzen
zijn netto-contant af fabriek of molen voor
bakkers en dergelijke verbruikers, terwijl
aan tusschenpersonen op verzoek een re
ductie moet worden gegeven als is aange
geven in de circulaire van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel van
23 Maart j.l., No. 12001/16.
4a. gebuild tarwebrood (waterbrood) fo.25
per K.G., f0.19 per s/4 K.G., f0.125 per
'/a K.G. "contant, afgehaald aan bakkerij of
winkel.
4b. idem onder rabbinaal toezicht f 0.26
per K.G. fo.195 per s/4 K.G., fo.13 per
'/a K.G. contant, afgehaald aan bakkerij of
winkel.
4c. gebuild tarwem eikbrood fo.31
per K.G., fo.235 per a/4 K.G., 10.155 per
'/2 K.G. contant, afgehaald aan bakkerij of
winkel.
De prijzen onder 4a, 4b en 4c vermeld,
kunnen voor aan huis bezorgen met 1 cent
per K.G. worden verhoogd.
Amersfoort, 31 October 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
Daar is een tijd van gaan,
Dat hebt ge meer vernomen
Maar hebt ge 't ook verstaan?
Het wordt anders duidelijk genoeg te
verstaan gegeven, dat de oude sleur, bet
traditioncele onrecht, dat alleen zijn bestaan
kan verdedigen op grond dat het al zoo
lang er is, verdwijnen moet. De geheele
democratie eischt baar rechtmatige plaats
op; de eene bevoorrechting na de andere
moet vallen en de vrouw, die toch óok deel
is van het volk. vraagt thans met klem, dat
haar wettige en natuurlijke rechten haar
niet langer zullen worden onthouden.
Maar het conservatisme zit niet stil. De
mannen, die in de vrouw een aardig speel
goed, een nuttig huishoudelijk voorwerp,
doch in elk geval verstandelijk niet hun
gelijke zien, worden onrustig. De spot heeft
hen al zoo vaak geholpen; ook thans zoe
ken zij weer hun kracht in dat wapen.
Een enkelen keer worden zy ook woest.
Zoolang het nog bleef bij theorie, bij ern-
stige lezingen,' bij beschouwingen in een
i deftig tijdschrift, enfin bij >hoogstaande«
propaganda, werd hun rust niet geprikkeld
j doch nu het volk zelf gaat meespreken,
I worden de heeren tegenstanders korzelig.
Die vrees voor het baan oreken der nieuwe
denkbeelden onder de grootc massa, be
wijzen de van groote partijdigheid getui
gende critieken over de feministische revue
>Jus Suffragi» die thans te Amsterdam wordt
opgevoerd. We zien ii. de serieuse critieken
de verdediging van den tegenstander van
I Vrouwenkiesrecht, tegen den aanval
I dien hij vreest.Al de oude argumenten van
I de bekende Bondstractaatjes worden uitge-
beeld op het tooneel: de mevrouw-doctores
In de geneeskunde, die niét, en haar stom-
I meling van een koetsier die wél kiezen mag
I de dronkenlap, die al het hebben en hou-
i wen, waarvoor moeder de vrouw jaren heeft
geploeterd, verkoopt en daarbij door de wet
wordt beschermd*, enz. enz.
En verder bij de aardige Jordaantafereelen,
als Mie Hartsuiker over haar ega redeneert
>bij zal het doen, anders bonk ik hem zijn
glazen oog in», dan vraagt >De Tijd» zich af
waarom die nog het kiesrecht noodig heeft;
die regeert den man tóch al».
Het is mij in dit korte artikel niet moge
lijk, uitvoerig het foutieve in deze laatste
redeneering aan te toonen. Binnenkort hoop
ik deze en andere critieken eens te ont
leden en er op te wijzen, hoe uit alles bij
de schrijvers blijktangst.
En tóch komt het er!
Dc teekenen des tijds bedriegen niet. En
zij, die angstig zijn voor de gevolgen en
zoo iets als een geheel gedesorganiseerde
maatschappij vreezen. moeten niet vergeten,
dat de invoering van vrouwenkiesrecht geen
schot in den blinde zal zijn.
Men behoeft niet meer te vragen wat
zullen de gevolgen zijn maar kan nagaan
i wat zijn de gevolgen elders geweest V
Overal waar het vrouwenkiesrecht is inge
voerd, in Noorwegen, Denemarken, Finland,
I verschillende Staten van Amerika en de
Australische Staten, werkt het weldadig op
1 de geheele maatschappij. Orde en zedelijk
heid zijn er door verhoogd, het geestelijk
even staat er op hooger peil. Bovendien is
'het een feit, dat een vrouw in die landen vol
strekt niet minder vrouwelijk is dan hier.
Zij zijn evengoed haar huiselijke plichten
blijven doen, vrouw en moeder geworden.
Het gezinsverband is allerminst geschokt;
integendeel is de overgang tot ontvoogding
der vrouw heel gelijdelijk gegaan. Het ligt
in de vrouwelijke natuur, daar, waar zij
kan de helpende hand uit te steken. Een
1 mannenregeering dit is nu toch wel
1 voldoende gebleken laat zeer veel te
1 wcnschen over.
Wat toch zijn de oorzaken van dezen
1 afschuwclijken oorlog, waarbij ook vóór de
oorlogsverklaring jaarlijks 250 millioen werd
I uitgegeven
j Juist het groote fiasco der uitsluitend
1 mannenregeering is de krachtigste propa-
ganda voor het denkbeeld, dat het volk van
l mannen en vrouwen ook geregeerd moet
worden door mannen en vrouwen.
1 X-
Middenstands-crcdiet bank.
I Bij het jongste Middenstandscongres heeft
ook dc Middenstandsbank een onderwerp
van behandeling uitgemaakt. Het bleek zeer
juist gezien, de Credictbank aan een nadere
beschouwing, te onderwerpen, want daar
door wordt de kennis dezer Middenstands-
1 instelling bij uitnemendheid verbreiddeze
bespreking kon niet anders dan gunstige
resultaten hebben voor de Bank en zou
een bevordering zijn van de belangen van
den middenstand. Mogelijke grieven konden
besproken en uit den weg geruimd, aan-
en opmerkingen konden gemaakt en be-
j antwoord, en inlichtingen van eiken aard
1 konden verstrekt worden.
I Het kon wel niet anders of er zou hier
en daar een misverstand bestaan omtrent
de beteekenis en de werking van de Bank
I het zou blijken, dat enkele illusies niet
waren verwezenlijkter zou wellicht getuigd
worden van teleurstelling, die ondervonden,
en van opgewekte verwachtingen, die niet
I beantwoord werden.
Wij zeggen het kon wel niet anders
j dc instelling was voor vele personen en op
vele plaatsen nieuw. En nu wekt het nieuwe
aan den eenen kant illusies, die een enkele
I maal als geheel ongegrond moeten worden
beschaamd, en aan den anderen kant heeft
het nog niet het vertrouwen, dat het ver-
1 dient.
Wij twijfelen er niet aan, of de bcbandc-
ling en de opbouwende critick, welke ge
oefend werd, zal niet nalaten de Midden-
standsbank meer bekendheid te geven en
menig aanwezige zal van onverschillige tot
1 een voorstander en menig lauwe zal tot een
J enthusiast geworden zijn.
Maar natuurlijk de resultaten zullen daar
van eerst gezien worden, als de afgevaar
digden, thuis gekomen, in de vergaderingen
1 hunner vereenigingen een verslag hebben
1 gegeven van hun bevindingen en al hun
medeleden hebben doordrongen van de
groote beteekenis die dc Middenstandsbank
hebben kan voor allen, in elk geval voor
1 zeer velen. En als eerstdaags het steno-
j grafisch verslag verschijnt en iedereen nog
eens a tC-te reposcc kan kennis nemen van
het besprokene, dan voorzeker zal meer
j kennis van de Credictbank er noodzakelijk
I toe meewerken om haar populair te maken.
Want dit is de zaakde Middenstands-
bank moet populair worden, zij moet een
instelling worden, waarvan ieder gebruik
maakt, een instelling die geen middenstander
meer missen wil en missen kan. Evengoed
als elk artikel van uw goederenvoorraad of
uw industrie moet productief gemaakt wor-
1 den, moet ook ieder bestanddeel van uw
kas voorraad productief worden.'
Er was een tijd, waarin het geld werd
opgepot en niet alleen de particulier maar
zelfs de zakenman een groote kas had
men voelde zich niet veilig als men niet
een tamelijk grooten kasvoorraad had. Maar
dit is reeds geheel anders, ten minste iit
den groothandel en ook in den zoogenaam-
den tusschenhandel. Daar weet men nu, dat
het geld, dat men in den vorm van con
tanten, in baar geld en bankbiljetten bezit,
renteloos ligt. Al bet geld, dat ontvangen
wordt, brengt men bij de Bank, en maakt
het rentegevend; heeft men het noodig,
men kan er dadelijk over beschikken, Men
bereikt al dadelijk twee voordeelenhet
geld het behoeft niet altijd veel te wezen
is productief gemaakt en men behoeft
geen zorg te hebben om het te bewaren.
Nu is er bijna geen enkel handelsman,
ambachtspatroon of industrieel of hij heeft
nu en dan geld over, dat hij wel weer
weldra zal noodig hebben in zijn zaak, maar
dat hij tijdelijk onder zijn berusting heeft.
Laat ieder beginnen met dat naar zijn Bank,
de Middenstandsbank, te brengen; gij hebt er
steeds weder de beschikking over en gij
zult bij uw Bank vernemen hoe gemakke
lijk gij er weder over beschikken kunt. Be
gin hier dadelijk mee, gij leert dan den weg
naar de Bank kennen en deze kennis van
dezen weg geeft u onmiddellijk voordeel
cn zal u later voorzeker nog meer baten
Gij zegt, dat gij het niet de moeite waard
achthet weinige voordeel dat gij daarmee
kust bedingen, Iaat u koud. Och kom, dat
meent gij nietgij vindt het nog eenigs-
zins vreemd het is uw gewoonte nog niet
gij denkt, dat men die kleine bedragen van
u niet tellen zaldat maakt ge uzelven maar
wijsoprecht gesproken, meent gij het zelf
niet. Is het niet waar, dat voor velen de
verdiensten ir. de zaak ook als 't ware met
centen binnenkomen Gij zijt kruidenier,
gruttermoet gij niet vaak voor enkele
centen uw diensten prestoeren O ja, zegt
ge misschien, dat behoort tot mijn zaak
maar weet ge wel, dat de Bank óok tot
uw zaak behoort Wanneer ge langzamer
hand bij de Bank bekend raakt, wanneer
men daar de overtuiging heeft, dat gij steeds
uw verplichtingen stipt nakomt, dat gij
accuraat uw zaken beheert, dat gij met
kennis en ijver uw bedrijf tracht tot bloei
te brengen, meent gij dan niet, dat men u ook
crediet zal verschaffen, als gij eens een
voordeeligen inkoop zoudt kunnen doen,
als gij met gegevens kunt staven, dat gij
uw zaak met eenig crediet een gewenschte
uitbreiding kunt geven
En gij, winkelier, bedrijfsleider, vakpa
troon, of hoe gij u noemen moogt, die
misschien reeds in connectie Staat met een
Bankinstelling, is het nog noodig, dat wij
u zeggen, dat de Middenstandsbank de in
stelling is, waarmee gij u in verbinding
moet stellen. Zij is opgericht voor uenuw
mede-middenstanders. De Bank ontvangt
uw deposito's, opent u rekening-courant, in
casseert voor u, en betaalt voor uzij ver
schaft u zoo noodig crediet. Zij biedt u alle
j voordeelen cn gemakken, die een ander u
bieden kan zij dient uw voordeel let
j o.a. op den rentestand der deposito's en gij
1 werkt mede tot den opbloei der Bank en
dient als zoodanig het algemeen belang van
den middenstand. Hoe meer de clientèle
der Bank zich uitbreidt, des te meer zal
dc Bank aan haar doel beantwoorden,
j In Amerika is men reeds zóo ver, dat
ieder particulier van eenige beteekenis zijn
1 kas stort bij zijn Bank terwijl alle betalingen
gaan over de Bank. De vrouw van den
professor, van den dokter, van den ambte
naar heeft baar chequeboekje, waarmee zij
haar kruidenier, haar kleermaker, enz. be
taalt, Zóo ver zullen wij hier nog vooreerst
niet zijnmisschien, dat de nieuwe giro-dienst
ons eenigszins in die richting voert, maar
laten ten minste alle middenstanders be
ginnen met zich met de Middenstandsbank
in relatie te stellen.
Wenscht gij nog nog nadere inlichtingen,
de Middenstandsbond zal ze u gaarne ver
schaffen. Verken den weg naar de Mid-
