Zaterdag 9
December 1936.
J
No. 8801
67e Jaargang
Httrnvo van do Naamloozo Vennootschap ..Do Amersfoortsche Courant., voorheen Firma A. HL van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
P- J. FRED E RIKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond, A bonnemei.t per 3 maanden 1.
franco per post/1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentien per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incassecrkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KQRTEGP.ACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Bij dit 'nummer behoort een
DIJ VOKOSKL
KENNISGEVINGEN.
don
noemd,
MAXIMUM-PRIJZEN'
CONSUMPTIEMELK.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat bij besluit v;
Minister van Landbouw, Nijverheid e
del dd. 4 December 1916 de volgend!
maximum-prijzen zijn vastgesteld to
1 April 1917
Karnemelk 5 cent per Liter
Ondermelk 5
Amersfoort, 6 December (910.
D« Burgemeester
VAN RAN'DWIJCK.
REGEERINGS-ZEEP.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat blijkens schrijven van
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel dd. 4 dezer met ingang van 11
December a,s. Regeerings-zeep zal ver
krijgbaar zijn.
Amersfoort, 7 December 1916.
De Burgemeester voornoemd.
Van RANDWIJCK.
Na den oorlog.
(Een waarschuwing.)
Bij de acties voor salaris-verbetering
wordt de levensstandaard van den tegen-
woordigen tijd bescheidenlijk steeds
afgemeten naar den toestand vóór den
funcsten wereldkrijg en als vanzelf spre
kend wordt angstvallig a priori ontloopcn
het tegen-argument, dat gebruikt zou wor
den, indien men den oorlogstoestand als
norm nam, door dezen toestand als een
voorbijgaanden aan te nemen, door te ver
onderstellen, dat na afloop van den oorlog
de oude tosstand (in dit verband de oude
prijzen) terug zal komen. Men krijgt dus
de redeneeringals we thans een stelsel
krijgen, waarmede wij in 1914 accoord
hadden kunnen gaan, zijn ws tevreden,
Dat dit een dwaalredencering is. valt
gemakkelijk aan te toonenen dat zij,
isdien op den ingeslagen weg wordt voort
gegaan, duur te staan zal komen, is dag
helder. Het is immers steeds de gewoonte,
verbeteringen aan te brengen, wanneer
de daartoe uitgeoefende drang reeds jaren
met aan den stijgenden nood evenredige
kracht is uitgeoefend. Heeft men dus een
maal met veel moeite de aangetoonde be
hoefte gelenigd verkregen, dan hebben de
werknemers het gevoel, dat zij een gewel
dig succes hebben te boeken en de werk
gever meent, dat het nu de [eerste jaren
uit is. Vóór men dus verzoeken om ver
betering gaat formuleeren, geve men zich
terdege rekenschap van de uitwerking,
welke die verbetering te weeg brengt.
Heeft men bij die formulcering de behoef
ten der eerstvolgende jaren onderschat, dan
is men verder van huis, dan toen men de
actie op touw zette. De oude argumenten
hebben afgedaan, en men moet weer van
meet af beginnen met een nieuwe bewijs
voering, die thans veel bezwaarlijker is,
daar werkelijk de eerste nooden gelenigd
zijn en de noodzakelijkheid van leniging
van de daarna ontstane behoeften veel
moeilijker aan te toonen is.
Waarom mag men nu den toestand van
1914 niet als norm aannemen voor den
tijd na den oorlog?
1. omdat sedert 1914 reeds weer eenige
jaren zijn verloopen en er geen enkele reden
bestaat om aan te neme», dat de prijsstij
ging, welke in het laatste tiental jaren is
waargenomen, niet haar gewonen gang is
gegaan, m.a.w dat, zonder een oorlog, in
1917 of 1918 (wanneer houdt die moord
partij op?) niet een stijging, als welke in de
daaraan voorafgaande 3 of 4 jaar viel op
te merken, sedert 1914 zou zijn ingetreden
2. omdat de crisis-uitgaven voor ons
land reeds zulke geweldige sommen be
dragen welke met eiken dag verlenging
van dezen toestand stijgen dat de directe
belastingen de eerste 10-tallenjaren veel
meer zullen bedragen dan in 1914;
3. omdat om de zelfde reder als sub 2
genoemd, de prijzen van veel artikelen door
de daarop geheven indirecte belastingen
merkelijk gestegen zullen zijn
4. omdat alle binnenlandschebelastingen,
directe zoowel als indirecte, de arbeidsloo-
ncn en dc overige bedrijfsonkostcn van hier
te lande geproduceerde artikelen belangrijk
zullen worden verhoogd, waardoor de con
sumenten deze duurder zullen hebben te
betalen
5. omdat in de oorlogvoerende landen
de oorlogslasten verhoudingsgewijs nog on
eindig hooger zullen zijn dan onze crisis-
belastingen, waardoor de sub 4 genoemde
voor ons land geldende factoren in de be
doelde landen zwaarder moeten wegen dan
hior. Alle producten, die wij uit die landen
betrekken, zullen dus veel duurder zijn dan
vóór den oorlog eu, voor zooveel die pro
ducten ook in ons land worden voortge
bracht, zal die buitenlandsche prijsstijging
neiging hebben om dc prijzen van de over
eenkomstige binnenlandsche artikelen tot de
zelfde hoogte op te voerenzij zal werken
bij wijze van automatische protectie voor de
betrokken bedrijven;
omdat de schecpsruimte, door het
stelselmatig vernielen van schepen, zoodanig
is ingekrompen, dat de vrachten langen tijd
hun abnormale (zij het dan door verdwijning
der oorlogs assurantie iels mindere) hoogte
zullen behouden. Deze factor werkt samen
mot de volgende
7. dat nl. door verbruik, met veel minder
daar tegenover staande productie, in de
oorlogvoerende landen onevenredig groo-
tere aanvulling van de voorraden van aller
lei consumptie- en voortbrengiugsmiddelcn
dan in 1914 noodig zal zijn, waardoor op
de beschikbare schecpsruimte meer beslag
za! worden gelegdde wet van vraag en
aanbod moet hier dus in werking treden
8. waar aan den eenen kant groote hee-
veelheden arbeidskrachten in het buiten
land zijn vernietigd, terwijl aan den anderen
kant de noodzakelijk grootere productie
meer arbeidskrachten zal vragen, zullen
daar voor het land- en het tuinbou..-bedrijf
en voor de veeteelt minder krachten vrij
komen; de productie van levensmiddelen
zal hierdoor geringer zijn dan in normale
tijden en deze zullen uit andere meer pro-
duceerende landen (o.a. Nederland) worden
betrokken, waardoor de prijzen'zullen stijgen,
ook voor onze binnenlandsche consumenten;
9. de oorzaken, in den aanvang van 8
genoemd, zullen arbeidskrachten uit ons
land naar het buitenland trekken de voort
brengers zullen, om die krachten te behouden,
hoogere Iconen moeten geven, hetgeen
weer op de prijzen moet worden verhaald.
De genoemde oorzaken, welke nóg met
andere zouden 'kunnen worden vermeer
derd, hebben dus alle een neiging tot op
voering der prijzen. Daar tegenover zal
wel een enkele staan, die een tegengestelde
neiging heeftmaar die zijn toch niet zóo
tastbaar.
Gewaagd lijkt Het ons dus niet om, ver
geleken bij 1914. na den oorlog een niet
onaanzienlijke prijsstijging te verwachten.
In elk geval, hoe men de zaak ook be
schouwt en welke factoren ook een nor
maliseerden invlocd^zullen uitoefenen, dit
is zeker, dat op hi t oogenblik de toestand
van 1917 of 1918 n i e t moet worden ge
lijk gesteld met dien van -914.
Doet men dit bij het formuleeren van
wenschen, die bij verwezenlijk!ng lang na
1918 van kracht zullen blijven, dan ismen
onvoorzichtig, indien men althanS met het
Bankvereenlging H. L. A. DULLAERT Go. i
AMERSFOORT Scherpeiuseel Soest.
Langegraolit GO - Tol. intero.Q6Q.
Verhuurt loketten in havo brand- 011 inbraak-
vrije „Lips"-kluis.
Gaarno zullen PANISCHE coupons (mot inan-
B- tels) per 1 Januari 1017, zoo mogelijk voor 3'
December a. ter verzilvering worden ontvangen.
gevaar is bekend. Un homme averti en vaut
deux.
Ik meen dus mijn waarschuwende stem
te moeten laten hoorenmen kan thans
zijn wenschen nog wijzigen, of zich althans
nadere wenschen voorbehouden voor het
geval mijn vrees voor de toekomst inder
daad niet overdreven zou blijken tc zijn.
In elk geval lijkt het geboden om, nu
het nog niet tc laat is, actie te voeren voor
een duurtetoeslag, die aan de oogenhlikkc-
lijke behoeften tegen- t komt, en daar
naast voor een, zoo noodig ni den oorlog,
vast te stellen loonsverhooging.
Er is echter periculum in mora, meer.t
een medewerker aan het «Tijdschrift voor
posterijen en telegrafie» waaraan we dit
artikel ontleenen.
De tram.
j Ouder voorzitting van den heer H. C.
v- a n Dam werd Donderdagavond ge-
houden de vergadering van aandeelhouders
in de N. V. «Amersfoortsche Tramweg
Maatschappij» voor welke het ccnig punt
op den oproepingsbrief was: Voorstel tot
ontbinding der Vennootschap.
De notulen van 22 Juni werden gelezen
cn ongewijzigd vastgesteld, met dank aan
den waarnemend Secretaris, den heer I\ M.
van Veen.
Werd die vergadering bijgewoond door
7 aandeelhouders, die samen 27 stemmen
uitbrachten, thans waren er 1 vertegen
woordigend nóaandcclcn cn uitbrengend 83
stemmen. Daar van de 320 aandeden slechts
éen achtste, .of 40, vertegenwoordig!! bc-
hoeft te zijn, kon de vergadering een v. ottig
besluit nemen.
Dc Voorzitter herinnerde, dat de t- e-
I lichting tot het voorstel den voorgeschreven
tijd ter lezing voorlag voor de nindcel-
houders en herhaalde hot In i t hort.
j Dc reden is, dat de Gemcci eraad 9
I November een wijziging heeft gebracht in
do wijze op welke zal worden verleend
j het subsidie uit da Gemeente-kas, waarop
de Maatschappij in hoofdzaak steunde.
Immers, waar tot dusver het tekort op de
1 exploitatie telken jare werd gedekt door «Io
Gemeente, heeft de Raad thans aangenomen
het voorstel van Burgemeester eti Wethou
ders om «nu een zóo belangrijk offer uit
de Gemeentekas wordt gevraagd, het oogen
blik gekomen te achten, dat van de verleende
subsidies aanteekening wordt gehouden en
deze slechts zullen norden verleend onder
voorwaarde, dat zij in de balans van het
bedrijf als schuld aan de Gemeente worden
geboekt. Bij een evcntueele .naasting" van
het bedrijf, of in verband met andere ingrij
pende veranderingen daarin, kau dan. zoo
noodig, met die schuld rekening worden
gehouden*.
Dsze voorwaarde kon naar dc mcening
van Commissarissen niet worden aanvaard,
omdat hierdoor na slechts enkele jaren het
I nog slechts kleine kapitaal der Maatschappij
geheel zou zijn opgeteerd,
j De heer Van Raaltc Sr. vroeg of Com-
missarissen reeds stappen hebben gedaan
bij Burgemeester en Wethouders, dan wei
j hij den Gemeenteraad, om oen andere rege-
I ling te treffen, dau wel hebben zij ziel
I eenvoudig neergelegd bij de beslissing.
De Voorzitter antwoordde, dat dt
Voorzitter cn de Onder-Voorzitter een goed
uur met het Dagolijksch Bestuur der
meerite hebben geconfereerd, doch niets
der zijn gekomen, nu het ontwerp besluit
bij de behandeling der Gemcente-begrooting
zonder ook maar eenige discussie is goed
gekeurd door den Raad. Er was niets van
de hecren gedaan te krijgenop tegen-voor-
stellen gingen zij niet in <"ii het heeft ei
allen schijn van, dat van dien kant niets tt
verwachten valt.
De heer V a n R a a 11 e vroeg of Com-
missarisascn reeds konden meedeelcn het
geen er zal overblijven bij opheffing en
liquidatie.
Dc Voorzitter antwoordde, dat dit
zeer moeilijk thans te bepalen is. Wat zijn
de rijtuigen waard voor afbraak dan
voor een ander exploitant, hier dan
elders, en zoo is het met alle eigendomr
behalve «le remise, die op een heel r
punt der stad staat en waarvo r dan ook
al een paar malen een flink bod is geda.
verre boven den koopprijs van don grond
met den opstal.
ielcerd als zij heeft door andere concessies,
heeft de Gemeente in 1900 de concessie
voor de tram buitengewoon streng gemaakt
en daarin o.a. opgenomen de bepaling, dat,
als de dienst 8 dagen wordt gestaakt, de
rails en bet waarborgfonds (nominaal 1 1200,
rcficl thans f 900) aan de Gemeente ver
vallen. Ook heeft zij het recht, alle goederen,
paarden, de remise, enz. te naasten tegen
een bedrag, te bepalen door drie schatters,
van welke éen wordt benoemd door de
Vennootschap, de tweede door de Gemeente
en de derde, onpartijdige, door den Kan
tonrechter.
Op de remise staak nog f 600 hypotheek,
waarvan nog niets is algelost. De rente-
schuld is niet noemenswaardde Maat
schappij had niet bijster veel crediet en
heeft dus ook niet veel schuld, een f 1000,
althans op 1 December; elke exploitatie
dag vergroot die schuld natuurlijk.
Het tekort op het vorige jaar was f 2 184,
de Gemeente betaalde f800. De toelage
over 1915 is echter nog niet ontvangen.
Er is (op 1 December) in kas f.ji het
water is dus zeer na aan de lippen. Vooral
nu ile haver zoo duur is zij kost thans
f 16 en ook hel stroo en eigenlijk alles,
gaat de onderneming iedere maand een I 200
achteruit.
De heer Van Raaltc zou het zeer
betreuren als dc tram zou worden- opge
doekt. In November vervoerde zij nog 7575
betalende passagiers, of ruim 250 per dag.
wordt
jrgade-
Spr. meent, dat het uiterste nog moet
geprobeerd om de tram in stand te houden
en oificieej alsnog aan den Gemeenteraad
dient gevraagd hetgeen deze thans van plan
is te doen. Wellicht, dat dan kleur
bekend en we weten dan meteen
aan toe zijn. Spr. hoopt, dat dc v
ring nu maar niét direct «la mo
phrase» uitspreekt over de tram, wier ver
dwijnen wel degelijk zal worden gevoeld
en betreurd. Spr. kan niet gelooven, dat
de Raad, als vertegenwoordiger van de
burgerij, niets zou gevoelen voor de tram
en als communiccatic-middel van het belang
rijkste deel der binnenstad met het station
zou terugwcnschen den rammelwagen van
Schimmel.
De Voorzitter antwoordde, dat alle
motieven tot behoud reeds zijn aangevoerd
zoodra het voorstel door de couranten was
bekend geworden. De Burgemeester deelde
mee hetgeen de afdeelingen over dat voorstel
hadden gezegd.
De heer Van Raaltc; Hetgeen in
de afdeelingen werd gezegd, is nog niet
openlijk in den Raad gezegd. De Maat
schappij wende zich thans tot den Raad óf
om t en bod uit te lokken, óf om een vraag
te doen.
De Voorzitter meent, «lat van dezen
stap niets tc verwachten valt.
Ingenieur Krieger: Het eenige, is dat
wc gehoorzamen aan de ijzeren wet. We
zullen moeten sterven. Dc Gemeente kan
dan door-exploiteeren, want zij wordt
eigenares van rails cn remise en trains en
paarden. 1 (openlijk zal zij clementie ge
bruiken en althans het waarborgkapitaal
niet naasten. Wc hebben niets te vragen;
we zijn niets waard; er valt op ons niet
te bieden.
Mr. Verhoef vroeg of in het onderhoud
met Burgemeester cn Wethouders door
dezen wellicht iets is gezegd of klachten
over dc exploitatie zijn geuit en welke de
reden kan zijn, dat dc bijdrage, die zoo
lange jaren achtereen grif is gegeven, plot
seling is omgezet in een voorschot.
De Voorzitter antwoordde, dat door
het onderhoud het gevoelen werd gewekt,
dat de Gemeente de tram te duur is. Het
tekort over 1916 is vermoedelijk f2100 en
zal over het volgende jaar allicht nog hooger
zijn.
Op de wijze van exploitcnrcn werden
geen aanmerkingen gema.dct. In tegendeel.
Toen we twee jaar geleden verzochten, het
tarief te mogen verhoogen, is dat geweigerd.
Nu we, niet het oog op de duurte, vroegen
het tarief tc mogen verhoogen van 5 tot
7.5 cent werd ons medewerking toegezegd.
1 Iet slot van het zeer langdurige onderhoud
was: laat dc aandeelhouders besluiten.
Spr. zeide in dat onderhoud; «neem ons
maar over»doch B. W. meenden, dat
wij kwamen om de belangen der aandeel
houders te bespreken, die reeds f30 000
verloren en nu kans liepen, ook dé laatste
10 mille tc verliezen.
Hoezeer Commissarissen ook verlangen,
do tram in stand te houden, moeten zij
thans voorstellen, de Maatschappij te ont
binden en daarbij den wcnsch uitspreken,
dat de Gemeonte dc tram overneemt.
Da concessie loopt nog 14 jaar. Als de
dienst buiten overmacht 8 dagen wordt ge
staakt, dan heeft de Gemeente het recht,
alles tegen taxatie over te nemen.
De heer Botln 1 er meende, dat het weg
breken der rails heel moeilijk zal gaan.
Ingenieur Krieger: Dat mogen we ook
niei. Wellicht zijn ze thans 4 cent per Kilo
waard; doch wat kost het herstellen van
den geheelen weg met de doublure wel.
Mr. Verhoef vroeg of helde bedoeling
is, den dienst reeds met 1 Januari tc stoppen.
De Voorzitter: Daa-oralrent Is nog
niets bepaa'd.
De heer Teen ga vraeg hoe lang het
risico voor de Gemeente kan loopen als de
Maatschappij het voorschot aanvaardt. Heel
lang zal dat niet kutinen duren.