Stadsnieuws.
telefoon in dc woonkamer van den winke
lier hangt
De heer H e u n k s Volgens het amen
dement-Stadig op art. i der Licht-verordc-
ning worden met «winkels* gelijk gesteld
lokaliteiten, waarin, zonder dat deze win
kels zijn, winkelklanten worden bediend.
De Voorzitter: In dit ontwerp is
het begrip «winkel* niet omschreven en
we zullen dit dus vragen in ons advies.
De heer Van Gelder: Reden te
meer om voor de bakkerijen te vragen
openstelling tot 10 uur.
De heer Levy: Niet alleen met eetwa
ren, ook in tal van andere zaken kan men
na sluitingstijd per telefoon een bestelling
krijgen, die onmiddellijk moet uitgevoerd,
wil men den klant niet verliezen.
De Voorzitter meent, dat B. W,
hieraan stellig niet hebben gedacht. Het is
een stuk harde practijk.
De heer Van Ommeren: Het thans
aangevoerde maakt me aan het schrikken.
Moet ik dan na 8 uur een loopknecht
thuishouden voor een enkel Regeerings-
broodje ergens achteraan den Berg
De Voorzitter vermoedt, dat be
stellingen per telefoon na S uur op éen
wijze zullen worden beoordeeld als monde
linge zonder draad.
De heer De Vries Jr.Men zou kun
nen besluiten, alle bestellingen een kwartier
na sluitingstijd pas den volgenden dag uit
te voeren.
Velen: Dat kan in de practijk niet.
De heer Van Gelder: Der k eens aan
plotseling bezoek.
Het is al weer een argument om voor
ons te vragen om 10 uurs sluiting.
Artikel 6.
De Voorzitter. Wordt onder «ge
ringe eetwaren* óok verstaan aardbeien,
kersen, Kwatta, ijs uit de ijskarretjes, enz.
Voor waren uit lunchrooms en verlof
zaken zorgt art. 2 sub b.
De heer H o u b a e r achtte dit een zeer
mooie bepaling voor den fruithandel.
De heer Van Achterbergh vroeg
of hieronder óok valt de Zaterdagavond-
markt.
De Voorzitter antwoordde, dat deze
evenals Zaterdags de winkels tot
half elf den tijd heeft.
De heer Vierdag herinnerde, dat werd
gezegd, dat Amersfoort zulk een groot gar
nizoen heeft. De militairen gebruiken mil-
lioenen sigaren, duizenden stukjes Kwatta
en honderden ponden worst. Doch in
strijd met ds meening van den Inspecteur
der belastingen profiteert de winkel
stand daar niet van. In iedere chrambree.
iedere barak, iedere loods zijn militaire
venters, die hun waren tegen ongelooflijk
lage winst koopen van sommige grossiers,
betgeen den tusschenhandel, die op zware
lasten zit, ontzaglijk veel schade doet
(applaus). Wel is dat handeldrijven door
militairen verboden, doch slechts in éen
compagnie heeft het niet plaats.
De Voorzitrer betreurt het, dat dit
geschiedt, doch de verordening, welke thans
aan de orde is, kan aan dit euvel niets
hoegenaamd verhelpen. Bovendien is deze
soort handel een soort zaakje drijven bin
nenshuis en niet eens van de eenc kazerne
in de andere.
B. 6c W. kunnen hieraan niets verhelpen,
en zelfs art. 8 vermag hier niets tegen,
omdat de dienaren der Gemeente-politie niet
in de kampen of de kazernes kunnen ver
baliseeren.
Alleen de militaire overheid kan het
verbod handhaven.
Artikelen 7 tot 9 ontmoeten geen be
denkingen.
De heer Van Hemmen merkt op, dat
menig fruithandelaar in het holst van den
nadit wordt opgebeld om een trosje druiven
voor een zwaar-zieke. Is het een overtre
ding (Geroepneenals de mensch doet,
hetgeen de winkelier moet weigeren?
De Voorzitter: Als de politie zoo'n
geval constateert, zal zij stellig geen proces
verbaal opmaken.
De heer Van Hemmen: Nu vergeet
u toen de trucs die gebruikt zijn om, onder
Regeeringsbrood-jereiniad"*, bakkers te
doen uitsluiten van het verder ontvangen
van Regeerings meel. Als men den fruit
handelaar een hak wil zetten en onder
ralschen naam een ziektegeval fingeert,
dan krijgt de winkelier proces verbaal en
beeft hij tijdverlies en dus geldverlies, om
dat bij moet verschijnen voor den kanton
rechten.
De Voorzitter: Naast den letter staat
de geest der verordening. Als wordt bewe
zen, dat er geen winstbejag, geen ontdui
king is geweest, dan komt er stellig ook
geea vervolging.
Intusscben is aanteekening gehouden van
ew opmerking.
De heer H o u b a e r kan zich slechts in
zoover vereenigeu met het ontwerp, dat voor
den huidigen abnormalen tijd de 8 uurs
sluiting wordt ingevoerd. Zoo spoedig mo-
helijk worde de verordening herzien en de
algemeene 9 uurssluit'ng ingevoerd (applaus)
tenzij de 9 uurs-sluitiog zóo goed bevalt
en het publiek er zich zóo volkomen bij
aanpast, dat allen vragen om S unrs-sluitiug
(applaus).
De heer Eggink herinnerde, dat de
verplichte sluiting reeds is besproken sedert
1007. Spr. heeft toen de vrijwillige sluiting
genoemd een doodgeboren kindje; het ver
loop heeft hem volkomen in het ge'.gk ge
steld. Thans heeft spr. met heel veel genoe
gen kennis genomen van het ontwerp.
Dat de «llatize* ditmaal »H. «Sc N.« den
loef afstak, spijt spr.; doch daartegenover
staat de ongedacht groote belangstelling
hedenavond.
Men begeve zich in het advies niet te
veel op zijwegen en schuive de branche-
belangen niet te veel op den voorgrond.
Het ontwerp is rekbaar genoeg en als liet
is vastgesteld lot verordening dan zal bij
voorbeeld een bakker, die te laat bemerkte,
dat zijn gist op is, tóch worden geholpen
door den gistwinkelier.
üok spr. hoopt, dat men weldra zal komen
tot dc 9 uurs-sluiting.
De heer Vink achtte de bedreiging
met hechtenis in art. 9 niet noodig. Nieinsnd
zal moedwillig overtreding plegen. Bij her
haling legge men hechtenis op.
De Voorzitter meeude. dat hechtenis
pas wordt toegepast els inen dc boete niet
betaalt. Het is "de gewone formule van der
gelijke ve-ordeningeti.
De heer H e u n kb vroeg waarom B. W.
ditmaal zijn afgeweken van de gewone volg
orde. welke steeds isboete en pas daarna,
subsidiair, hechtenis.
Heeft dit een bijzondere beteeketiis
De Voorzitter meende te moeten ge-
looven aan een vergifsing ten Raadhuize.
Iets anders is de onduidelijkheid van art.
4. Mag men, als Iti Drankwet-inrichtingen,
al dan niet na het slu-'tiegsuur opredderen
en schoonmaken In café's geschiedt dit on
gestraft met behulp van de kellners, d. i.
van de bedienden. Is dat óok geoorloofd in
winkels
Het zeer twijfelachtig eu staat niet in
het ontwerp.
De heer K h 1 m a n 11Het is te onder
vangen door art. 4 te schrappen.
De heer Van Hemmen: Wellicht ben
ik niet duidelijk genoeg geweest toen ik dit
zooeven aanroerde bij art. 4. Volgens den
letter van dat artikel moet na den sluitings
tijd de winkel gesloten blijven en mag er
niet in gearbeid.
De Voorzitter: We zu"en het vragen
aan B. W.
De heer Visser: Het sp-jt me. dat in
art. 2 uitzonderingen zijn gemaakt voor
kroegen en verlofszaken, óok al vallen die
onder de Drankwet. Vooral in de nabijheid
van kazernes en kampen zullen de winkeliers
veel r.adeel daarvan ondervinden. Al ver
biedt art. 5 het meenemen van waren, tóch
zal dit met massa's geschieden.
De Voorzitter. I ieeren. het Is bij tienen
en we zijn hier in een Drankwet lokaliteit.
We moeten dus vertrekken.
Ik stel nu voor, overleg te plegen met
het Hanze-bcstuur, de aangevoerde heden-
kingen ter kennis te brengen van B. W,
en hun te verzoeken, thans de 8 uurs
sluiting te bevorderen, doch zoo spoedig
mogelijk de 9 uurs-siuiting voor te schrijven.
Deze conclusie wordt aangenomen met op
éen na algemeene stemmen.
De vergadering wordt hierna gesloten.
De Besturen van »H. N.« en van «De
Hanze* komen hedenavond bijeen ter vast
stelling van het gemeenschappelijk advies.
In de Remontrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan ds,
W. Mackenzie, uit Alkmaar: in de Doops
gezinde kerk, ds. D. Potling», uit Arnhpm.
I11 den aanvang van de godsdienstoefe
ning in de Luthersche kerk zal dr. Toxopeils
berdenken nu wijlen den heer W. van
Achterbergh, die in Januari 40 jaar koster
zou zijn geweest van de Luthersche ge-
De winterzitting der Provinciale Staten
van dit gewest zal aanstaanden Dinsdag
ochtend worden hervat.
De Burgemeester heeft doen afkondigen,
dat de inschrijving voor de Nationale mili
tie van ir. geborenen za! plaats heb
ben ten Raadhuize op j en 4 Januari 1917.
De zeer groote kennisgeving hopen we
te voegen bij het volgende nummer.
Burgemeester en Wc,houders deden den
Raad weder een reeks voorstellen toekomen.
De belangrijkste twee volgen hier in hua
geheel 2
Bij uw besluit van 7 November j.I. wer-
des, om pra-advies in onze handen gesteld
een drietal adressen, ai'e betrekking heb
bende op de uitvoering van dc Distributie-
wet.
De Commissie van verbruikers vraagt de
beschik baarstelling van cokes en eierkolen
voor personen, wier belastbaar inkomen de
som van f 600 niet te boven gaat. en ver
der den betrokken Minister te willen verzoe
ken, nog andere artikelen op de lijst van
de te distribueeren artikelen te willen plaat
sen
de afdeeling der Sociaal-Democratische
Arbeiders Partij, de Amersfoortsche Bestuur
ders Bond en de Vereeniging tot oprichting
der Algemeene Arbeiders Coöperatie «De
Dageraad* vragen ongeveer het zelfde, met
dien verstande, dat de cukes zal worden
verstrekt aan personen, die ceu inkomen
hebben van f 2000 of daar beneden
terwijl het Bestuur van de Soc. Dem,
Vrouwen Club verzoekt, cokes tegen ver
laagd tarief beschikbaar te willen stellen.
Onder wederaatibieding dezer adressen
hebben wij de eer U het volgende mede te
declen en te adviseeren.
Aan den Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel hebben wij verzocht, ook
de cokes onder de distributie-artikelen te
willen rangschikken.
Hierop is een afwijzende beschikking ont
vangen.
Aangezien ons College de meening reeds
was toegedaan, dat, voor het geval de cokes
niet als distributie-artikel werd aangemerkt,
toch moest worden getracht, zekere hoeveel
heid tegen verlaagd tarief beschikbaar te
stellen, hebben wij intusschen daaromtrent
het advies van de Commissie van bijstand
ingewonnen.
Uit dat advies is gebleken, dat, na aftrek
van de noodige hoeveelheid voor den eigen
dienst, slechts eene hoeveelheid van onge
veer 2$ 000 H.L. voor den verkoop beschik
baar blijft. Wanneer nu wordt bedacht, dat
de normale loket-verkoop ong. 20 000 H.L.
bedraagt, dan zou indien met deze ver
koop werd doorgegaan slechts ongeveer
8000 H.L, voor de distributie tegen ver
laagd tarief overblijven. Deze hoeveelheid is
zóo gering, dat wij, in overeenstemming
met de gevoelens daaromtrent van de Com
missie. van oordeel zijn, dat de geheele
voorraad beschikbaar moet worden gesteld.
Naar ons bleek is. ten einde dien voor
raad zoo groot mogelijk te houden, de
cokesverkoop thans reeds stop gezet.
Zoolang evenwel voor het artikel cokes
geen maximum-prijzen officieel zijn vastge
steld, zal deze maatregel met voorzichtigheid
dienen te worden uitgevoerd opdat de Ge
meente haar invloed blijft behouden bij de
prijsregeling op de vrije markt.
Hiervoor bestaat te meer aanleiding, om
dat ook de thans nog beschikbare hoeveel
heid onvoldoende is om in de behoefte te
voorzien, terwijl d« >r de beperking van het
gasgebruik en de werking van de water-
gasfabriek de voorraden, welke ter beschik
king komen, niet van dien omvang zijn als
in normale omstandigheden wel het geval
is. Daarom za' het noodig zijn. beperkende
bepalingen voor de distributie vast te
stellen.
De cokes dient enkel beschikbaar te wor
den gesteld op kaarten, welke aan het
Levensmiddelen-bureau verkrijgbaar zullen
worden gesteld voor hier wonende gezins
hoofden, waaronder begrepen Belgische,
welke hier tijdelijk zijn gehuisvest.
Evenals dit het geval is met de distributie-
artikelen, zal dus ook de cokes voor allen
verkrijgbaar worden gesteld.
Elke grensbepaling is min of meer wille
keurig. terwijl zij veel administratie noodza
kelijk maakt.
Het zal dan evenwel noodig zijn, en ook'om
er zooveel doenlijk tegen te waken, dat' de
coke3 in andere handen overgaat, dat de
verkrijgbaarstelling wordt beperkt tot zeker
hoeveelheid voor een bepaalden tijd, bijv.
éen H.L. in de tien dagen.
Het zou dan de bedoeling zijn, den ver
koop op de gewone wijze door middel van
het gasbedrijf te doen geschieden, zoodat het
maken van extra-onkosten kan worden ver
meden
De verkoopprijs dient naar het ons
voorkomt gesteld te worden op 7.5 cent
per H.L, verhoogd met 10 cent voor bet
thuis bezorgen.
Daar de Gemeente aan bet bedrijf f 1 per
H.L. zal moeten vergoeden, wordt dus per
H.L. 25 cent toegelegd.
Blijft de hoeveelheid 28 000 H.L. dan
zal dus een verlies worden geleden van
f 7000.
Ten einde de hoeveelheid zoo groot moge
lijk te doen zijn, hebben wij bereids besloten
tot den aankoop V2n 100 ton gietcokes,
welke voor den eigen dienst kan worden
gebezigd.
Omtrent de cokes-voorziening stellen wij
U derhalve voor, c.ns te machtigen een
regeling te treffen a!s boven is omschreven
en daarvoor een crediet ten laste van het
Levensmiddelenbedrijf te verieencn, berekend
naar 25 cent per af te leveren H.L.
Wat betreft het verzoek, er bij den Mi
nister op tc willen aandringen, ook nog
andere artikelen (als schoeisel, klompen, leer,
garen, sajet, enz.) beschikbaar te willen stel
len, komt het ons voor, dat daarop afwij
zend behoort te worden beschikt.
Het is ree-is duidelijk geworden uit de
daaromtrent gedane mededueiingen in de
dagblade, dat de Minister niet bereid is tot
uitbreiding van lijst met (leze artikelen.
Maar bovendien, wil zulk een verzoek inder
daad kans op inwilliging hebben, dan dient
te worden aangetoond, dat er een mogelijk
heid voor de uitvoering en dat de daaraan
verbonden economische en maatschappelijke
gevolgen werkelijk den te nemen maatregel
wettigen.
Met de cokes-distributie was dit bet geval
althans voor hetgeen de mogelijkheid van,
uitvoering betreft; maar ons College is niet
in staat, dit ook te zeggen omtrent al de
andere genoemde artikelen.
En waar ten slotte de Minister geacht
mag worden beter en vollediger op de
hoogte te zijn van hetgeen noodig is en in
hoeverre daaraan is te gemoet te komen,
komt ons het richten van e^.i verzoek, als
wordt bedoeld, ook daarom oveibodig voor.
De Raads commissie in zake den duurte-
toeslag adviseerde onder dagteekening van
25 November:
Andermaal werd ons advies gevraagd
in zake het toekennen van een bijslag aan
ambtenarenmaar thans uitgebreid tol allen,
die in loondienst zijn van óu Gemeente.
Aanleiding hiervoor waren de in uwe
vergadering van den 9 dezer gehouden dis
cussies, zoodat deze, alsvan zelf, het uitgangs
punt waren bij de thans gevoerde gedachten-
wisseling.
Er is dus ons voorstel van 9 October
1916; en een voorstel van uw medelid den
heer Kroes, om aan alle geCmployeerden in
vasten dienst der Gemeente, die geen hooger
jaarloon genieten dan f 1250, een toeslag
van f 1.50 eii aan ongehuwden f 1 per week
te verstrekken.
Allereerst werd de vraag gesteld, of een
bijslag moet worden verleend, dan wei een
traktementsverhooging.
Unaniem, zij het ook niet op de zelfde
gronden, was de Commissie van oordeel,
dat een bijslag de voorkeur verdiende. Zij
die aanvankelijk eene andere meening waren
toegedaan, kunnen zich thans met het toe
kennen van een bijslag vereenigen, omdat
zij overtuigd zijn, dat de economische toe
standen van het naaste verschiet een ver
laging van het Inkomen toch niet zullen
toelaten.
Bij de behandeling van de tweede vraag:
hoe groot behoort de bijslag te zijn, werd
door een der leden opgemerkt, dat er z.l.
bij de behandeling In uwe vergadering een
verwarring en een misverstand aanwezig
waren, welke verhinderden, dat een besluit
werd geeomeii,
Het voorstel van den heer Kroes bracht
verwarring, omdat het niet duidelijk uitdrukte,
welke categorie van personen daaronder
zoude vallen. Ware duidelijk gemaakt, dat
alleen wordt bedoeld werklieden, In den zin
van het Werkliedenreglement, dan zoude zijn
gebleken, dat dit voorstel Is te behandelen
los van het voorstel onzer Commissie.
Behoudens een nader te noemen minder
heid kon de Commissie zich roet de strek
king van dit betoog geheel vereenigen. Is
het inderdaad de bedoeling van den heer
Kroes, zijn voorstel te plaatsen naast dat
der Commissie, zoodat dus daarmede een
ander doel wordt beoogd, dan kan de meer
derheid zich daarmede zeer wel vereenigen.
Het gesprokene door den Voorzitter van
uwen Raad heeft een misverstand veroorzaakt
tusschea dien Voorzitter en een der leden
van de Commissie. Het betoog van den
Burgemeester zoo werd verondersteld
bedoelde te weten te komen of de Com
missie voldoende had rekening gehouden
met de voordeelen, welke de invoering van
de Distributie-wet oplevert. Blijkt het zoo
zoude de gedachtengang zijn geweest dat
daarmede geen rekening is gehouden, dan
wordt aan den wensch der Commissie, be
lichaamd in haar voorstel, zoo niet geheel,
dan toch grootendeels door de invoering
van die wet voldaan.
Immers, de voordeelen daarvan door
een der spreker» in cijfers uigedrukt
overtreffen veelal de door de Commissie
noodig geoordeelde bijslagen.
Nu wordt gaarne erkend, dat de Distri
butie-wet voordeelen oplevert in verband met
de kostprijzen op de vrije markt van het
oogenblik, maar redelijkerwijs zou men de
waarde van het loon of de salarieering
eerst in overeenstemming met deze nood
zakelijke kosten van het levensonderhoud
moeten brengen, alvorens het voordeel van
de werking dezer wet in het debet van den
voorgestelden toeslag te brengen.
Het eenstemmig oordeelen over de mate
van voordeel, welke bedoelde wet brengt,
behoeft dus niet noodzakelijk met zich te
brengen en hierin bestaat dan het mis
verstand, dat de Commissie bij het samen
stellen van haar rapport met die voordeelen
ad rekening te houden.
Di juistheid hiervan kan blijken uit het
volgende
Een staatje is opgemaakt van de prijzen
van verschillende levensmiddelen, zooals die
thans zijn hetzij op de vrije markt, hetzij
krachtens de Distributle-vvet in vergelijking
met die gedurende het eerste halfjaar 1914.
Over deze 22 artikelen omgeslagen, valt
een gemiddelde prijsstijging te conatateeren
van 94 pet. Geen rekening is nu gehouden
met tal van artikelen (als schoenen, kleeren,
