Iti het stuk der Plaatselijke commissie
werd de aandacht gevestigd op het Dordt-
ache stelsel.
Wel, dit is reeds lang bekend hij hen,
die hier de distributie hebben te regelen.
Bovendien is het naar plaatselijke om-
atandigheden gewijzigd reeds vrij lang
ingevoerd in andere Gemeenten. En zij, die
hier, te Amersfoort met zijn zoo buiten-
swoon moeilijk liggende aangrenzende
emeenten de distributie hebben te rege
len, hebben al de tot dusver iri den lande
gevolgde systemen bestudeerd.
We kunnen de verzekering geven, dat
dan ook te zijner tijd hier een stelsel zal
worden toegepast, dat zoo goed
lijk ia.
Een andere vraag is, of het ook tot uit
voering kan gebracht op zulk een wijze,
dat alle belanghebbenden er tevreden
over kunnen zijn de mopperaars
huis-uit daargelaten.
Voor die uitvoering immers is
noodig, dat de te distribuceren artikel'
intijds en in voldoende hoeveelheid worden
aangevoerd.
En dit nu ligt geheel buiten het be
reik van de Gemeenten,
De Distributie-wet werd ingevoerd op
24 Augustus iqi6.
We hebben dus een ervaring van bijna
rijf maanden.
En wat al verdrietelijkheden.
Telkens en telkens weer bleek, dat de
hoeveelheid, door cenig Gemeentebestuur
aangevraagd, door wat men pleegt to noemen
«hoogerhund» eenvoudig werd verminderd
en dat zelfs Jtlie kleinere hoeveelheid dan
strikt noodig was niet op tijd werd afge
zonden.
En telkens en telkens weer kwamen, in
plaats van distributie-artikelen, er wijzigingen
en wijzigingen op wijzigingen: het aantal
circulaires is legio.
Om maar eens iets te nocmezihet origi
neel der kennisgeving omtrent de maximum
prijzen, voorkomende op de voor-pagina
van dit nummer, draagt het nummer
schrik niet, lezer 95 177En dit terwijl
de Regeering met het oog op de papier-
schaarschte aandringt op besparing van
papier.
I.aten we maar 2wijgen over de ellende
met het varkcnsvleesch, deaardappelen.de
groenten, het brood; ook thans weer, nu
de bakkers de vaklieden lnde»Bak-
kersbonds-courant» glashelder aantoonen,
dat de broodrantsoenecring vol fouten zit.
Doch laten we even herinneren, dat de
Burgemeester van Amersfoort den 7 Decem
ber 1916 ingevolge een schrijven van
den Minister van Landbouw van 4 December
berichtte, dat met ingang van 11 Decem
ber Rcgeerings-zeep verkrijgbaar zou zijn,
In plaats van zeep kwam circulaire
nommcr zooveel.
En thans 11 Januari bericht het
Centraal administratie-kantoor, dat er «bin
nen enkele dagen< zeep komt. En nog deze
heuglijke en afdoende tijding bereikt ons:
Het Bestuur van de Vereeniging van Ned.
zeepfabrikanten bericht, dat reeds sedert
geruimen tijd met den Minister overeen
stemming is gekregen omtrent den prijs
van Regeeringszeep».
Inmiddels zitten bijna alle winkeliers
zonder zeep en mogen ze, als een vrouwtje
komt die haar wasch wil doen, stereotiep
antwoorden „komt u maar eens over een
paar dagen terug» en. op het verwonderd-
steeds meer ontevreden gelaat der klant,
er aan toevoegen «zie maar hier hebt u
hst briefje van den Minister».
In het nummer van Zaterdag schreven
we, dat het den heer Eggink was gelukt
dank zij zijn aanhouden in alle instanties
bij alle autoriteiten - voor de inkoop-
vereoniging der plaatselijke afdeeling van
«Patrimonium» te verkrijgen 15 ton I.aura-
nootjes en 15 ton Oranje Nassau-briketten.
Volgens het zeer officieele schrijven,
waarvan we inzage konden nemen, waren
die «brandstoffen reeds hier ter stede aan
wezig» zooals we ook schreven.
Voorzitter Eggink had dus tot de leden
zijner inkoop-verecning kunnen zeggen
«vrienden, laat ons die nootjes en die bri
ketten maar vast gaan halen je kunt nooit
wetenbeter bij jelui in huis ieder zijn
part dan bij den agent van het Kolen-
bureau».
Hij ging den zekeren weg en stapte zelf
eerst eens aan bij dien depothouder, in
plaats van zijn leden in lang» optocht met
allerlei karretjes en kruiwagens te brengea
naar de opslagplaats.
En toen bleek hem, dat van de «brand
stoffen reeds hier ter stede aanwezig» bij
den depothouder in voorraad wasniets.
Den heer Eggink werd dat toch wel
wat heel kras.
En hij ging Maandag naar Heerlen,
regelrecht naar de Directie der Staats
mijnen.
En wat bleek hem?
Dat er in plaats van 15 ton aanwezig
te of althans onderweg naar Amersfoort
aan de mijn zelf nog geen 15 Kilo bri
ketten in voorraad waren. Dit zit niet in
de hoeveelheid «schlam», zooals de Zuid-
Limburgers den grondstof noemen waaruit
briketten worden geperst, óok niet in een
tekort aan waggons, maar hierin, dat Enge
land geen pek doorlaat en er dus geen
briketten kunnen gemaakt.
Van Heerlen ging de heer Eggink per
I.imburgsch karretje naar de I.aura-mijn te
Kigelsheim. Hij mocht toen het overschnone
achterland van Zuid Limburg bewonderen
in de toezegging van de Directie krijgen,
dat Dinsdag (9 Januari) 15 ton unthraoiet
zou worden afgezonden naar den depothou
der te Amersfoort; die nu ook werkelijk
hedennacht hier zijn aangekomen.
Te gelijk vernam hij van de Directie dier
mijn, dat verschillende aanvragen, die begin
October reeds werden toegestaan, nog steeds
niet waren verzonden.
Waarlijk, de onaangenaamheden, welke
de plaatselijke leiders der distributie onder
vinden, en die weer terugslaan op hen die
niet kunnen buiten distributie-artikelen,
moeten niet worden geweten aan de Ge
meentelijke autoriteiten doch aan de Rijks-
bureaux.
Het wil ons voorkomen, Jat deze die
natuurlijk door heel het land worden be
stormd met vragen om allerlei inlichtingen
een poos lang die brieven onbeantwoord
laten en, als dan ten slotte de aanvrager
wat aanhoudt, hem maar een antwoord 1
zenden, dat kant noch wal raakt.
Evenals men, om hazepeper te kunnen
maken, een haas althans een dakhaas
moet hebben, moet, om te kunnen distri-
bueeren, intijds worden voldaan aan de ver
zoeken om distributie-artikelen toe te zenden
in de hoeveelheid, welke de aanvrager
noodig heeft.
Hierin zit de groote fout, dat de Rijks
bureaus eenvoudig beknibbelen op de hoe
veelheden.
In October j.l. werd uit Amcrsloort van
zeker broodnoodig artikel zeer intijds,en j
na hoogst grondig onderzoek, opgegeven, j
welke hoeveelheid Amersfoort half Decern-
ber zou moeten ontvangen. Er was, eer die
aanvrage werd verzonden, overleg gepleegd
met de handelaren in dit artikel, die staten
invulden, enz. kortom al het mogelijke was
dezerzijds gedaan om het betrokken Rijks- j
bureau te overtuigen, dat Amersfoort dc I
aangevraagde hoeveelheid werkelijk noodig
had.
En wat gebeurde?
Den isten December dus amper veer
tien dagen vóór men het aangevraagde
dringend noodig had kwam bericht, dat
slechts dc helft zou worden toegezonden,
Hoe tegen te gaan deze eigenmachtig
heid van een lichaam, dat immers niet kan
oordcelen over de plaatselijke behoefte
Hoe te voorkomen, dat als het be
trok kon Rijks-bureau zelf geen voorraad
heeft en dus op zijn beurt niet kan distri
buceren het niet te elfder ure, niet op
het bijna allerlaatste oogenblik, daarvan
bericht zendt
Als de nieuwe Plaatselijke commissie
daarop raad weet wellicht door er aan haar
bekende Kamerleden voor te spannen
dan doet zij allen Amersfoorters oen zeer
grootcu dienst.
geven waarop zij willens zouden <ijn. den
vrede in overweging te nemen en te be
spreken. De Entente-machten hebben zulks
reeds met eenige duidelijkheid gedaan en
zullen het waarschijnlijk eerlang zelfs op
nog duidelijker wijze doen. De Centrale-
machten hebben op beleefde, zelfs vriende
lijke, doch zeer zakelijke wijze de uitnondi-
ging van den President om hun voorwaar
den bekend te maken van de hand gewezen.
Dit maakt, dat de vredesdiscussies zich
op het oogenblik op het doode punt be
vinden. Zoodra beide partijen zich gelijke
lijk openhartig betoonen, zal de wereld
kunnen beoordeelen of de vrede, waarnaar
ieder rechtschapen mensch verlangt, naby
dan wel veraf is.
Stadsnieuws.
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan prof.
dr. T. Catitiogietes, uit Utrechtin de Doops
gezind'1 kerk, ds. M. Honigh, uit l-'ranckcr.
Aanstaanden Woensdag hoopt dr. J. C.
de Moor, Gereformeerd predikant uit Amster
dam, in de kerk aan den Zuidsingel in een
openbare vergadering van de Gereformeerde
jongelings-vereeniging «l'aulus» te spreken
over YVat is waarheid
Ieder kent het verhaal van het verschil
van den holven cent in de verantwoordingen,
waarover men aan de Rekenkamer dagen
en dagen zat te rekenen om het abuis te
vinden en de vele guldens aan schrijfloon
en papier, welke er mee gemoeid waren om
dat halfje weer op zijn plaats te brengen.
Dit is thans voorbij. Bij besluit van den
Minister van Financien is bepaald, dat bij
alle-berekeningen van leveringen ten laste
van het Rijk breuken van een cent. indien
zij niet grooter zijn dan 50/100. moeten
worden verwaarloosd. Zijn ze grooter dan
50/100 cent, dan moeten ze worden opge
voerd tot een cent.
We vestigen de bijzondere aandacht op
de kennisgeving aan het hoofd van dit
nummer omtrent de verplichting tot het
doen van aangifte voor de bevolkings
registers.
Ditmaal klemt dit te meer omdat wie daar
niet is ingeschreven, ook geen broodrantsoen-
kaart ontvangt.
Aan bet plaatselijk telefoonnet is thans
aangesloten met
no. 496 dc kunsthandel van den herr
J. G. Fontein, I.angestraat 30,
Hoe i
Een verklaring van den
Amcrikaanscken gezant.
De vertrekkende gezant van Amerika, j
dr. H. van Dijko, heeft de volgende ver- j
klaring afgelegd aan de «Associated Press
of America»
mededccling van den Nedcrlandschen
Minister van Buiccnlandsche Zaken, dat
President Wilson's nota van 18 December
aan hem door mij werd overhandigd zonder
eenig verzoek of wenk tot ondersteuning I
ervan door de Nederlandsche Regeering, is 1
volkomen juist. Ik deed zulks omdat door
mijn Kegccring mij aldus werd bevolen.
Mijn opdracht luidde, de nota van den Pre
sident eenvoudig als kennisgeving te over
handigen.
Er was geenerlei verzoek bij.
De reden hiervan is, dat Amerika da
delicate en moeilijke positie van de Neder-
landsche Regeering te midden van dezen
oorlog begrijpt en er niet bij haar op wil
aandringen, ..elfs haar niet verzoeken, iets
te doen, dat door haar niet raadzaam, voor
zichtig en nuttig zou worden geacht. Ik
heb mijn best gedaan, dit juiste begrip van
de Nederlandsche positie in de Vcreenigdo
Staten te bevorderen en zal ook daar
mede voortgaan. Aangaande instructies uit
Washington betreffende de wijze van het
overhandigen der nota van den President
te Madrid is mij niets bekend.
Wat ik mij niet kan verklaren, is, dat
e nota zoo algemeen verkeerd is begre
pen. Er wordt expresselijk verklaard, dat
zij geen aanbod van bemiddeling noch een
vredesvoorstel behelst. Zij was enkel een
voorstel, dat de oorlogvoerenden van beide
zijden de voorwaarden te kennen zouden
Zeer velen hebben Maandagavond gevolg
gegeven aan dc uilnoodiging van het
plaatselijk departement der Maatschappij
van Nijverheid om te komen luisteren naar
hetgeen een ook de practijk zóo volkomen
beheerschend deskundige als prof, J. G. C.
Volmer, uit Delft, zou vertellen van de com-
mercieele organisatie van technische ou
dernemingen.
De beide beneden-achterzalen van hotel
Reichrnann waren geheel gevuld en al was
hetgeen prof. Volmer in zijn causerie mee
deelde feitelijk meer bestemd voor zeer
groote groot-industric6n, toch zullen velen
der aanwezigen veel hebben gehoord, dat
hun ia eigen klein-bedrijf kati te stade ko-
De Voorzitter van het departement,
de heer Joh. H. van der Mei den, opende
de bijeenkomst en wees er in zijn inleidend
woord onder meer op. dat de leider van
een commercieel bedrijf het in deze tijden
meer dan ooit volkomen moet weten te
beheerschen, wil hij er leider van blijven
en niet er door lijden.
Prof. Volmer deed uitkomen, dat alleen
de artist produceert uit den drang des gc-
moeds, doch dat allo overigen produceereu
om te verkopen .en winst te maken.
Wat nu is: winst? Het verschil tusschcn
de gezamenlijke kosten van voortbrenging
en de opbrengst van het product.
Het is zoo gauw gezegdde g e z a m c n-
ljjke kosten van voortbrenging; doch deze
zijn lang niet zoo spoedig en tevens zoo
nauwkeurig mogelijk bepaald,
Hiertoe dient dn kostprijsberekening, een
zeer ingewikkeld iets, omdat het afhangt
van vele en telkens wisselende factoren,
Meende men vroeger er af te zijn met
den regel zoo goedkoop mogelijk inkoo-
pen en zoo duur mogelijk verkoopen, thans
berekent men zoo nauwkeurig mogelijk
de productie-kostenweet men. dat het
belang van den nijveraar minder ligt in
iedere winst op een enkel product, dan in
de totaal-winst op al zijn producten en
beseft men, dat dc economische kostprijs
zich beweegt van de oerstof tot het eind
product.
Spr. wees er nog op, dat bij de kostprijs
berekening niet alleen moet gelet op het
directe loon van den werkman, maar óok
op dat van den teekenaar, enz. zoodat dit
niet mag gebracht onder de zoogenaamd
«algemeene bedrijfskosten».
Spr. ging, na'de samenstellende deelen
der kostprijsberekening te hebben opge-
,-erhooging van tlc" "VV'" door de ™-
r,'! wete reeds een soort
..t-krinj-ra. .«„.n. Ee„ sch.tte-
monopol'® batten d> A„„,kian„|i,
rend voorbeeld I vrachtprijzen daar-
spoorwegen, die kopden vaststellen
S!»" ,.kS.S«=b?.
proeve PW'»»
"ïm verkeerde prijs-poltek schudde
j-o' -T i.idde rolls tot anti-truet-bewe-
dikwijls ee WddeM
8"(S e, Stmelsbreed verschil rus-
schen "tas. -
Ï^pte'fi'^^'vf
slapt Setu ge onze Oost-Ind.evaart in de
me^eiscïc^o^nbaarheirvande 'balans.
winst- en verliesrekening; de kostprijs-calcu
latie; de chronologische prijzen, die immers
als '1 ware ieder oogenblik veranderenen
de werkwijze in verband met de markt-
Huctuatien dus een meer- en zelfs een
zeer wetenschappelijke methode, waar
door, in plaats van raden en gissen, komt
een door deugdelijke kennis van alle om
standigheden geschraagd mathematisch zui-
eer de productie nadert tot het
des t» meer dalen de kosten en
stijgt de winst; immers zelfs afvalproducten
worden dan weer verwerkt en soms zeer
rendabel 'als de anilinc-productie in Duitsch-
land). Doch dan moet ook het afzetgebied
zooveel mogelijk uitgezet en daardoor
komt men wel tot de concurrentie tot hat
uiterste, tot het zoogenaamd «dumpen»,d.i.
het verkoopen tot lageren prijs naar het
buitenland, dan in het binnenland, alleen
om het product «er in» te brengen (gelijk
I indertijd de Standard oil company deed),
iets. dat men, eenigszins gewijzigd, terug-
I vindt in de tarieven voor de zoogenaamd
onbezette uren der electriciteits-fabrieken.
1 Anti-dumping is een zaak van Staats-be-
moeiing en vraagt thans meer dan ooit de
aandacht, omdat na den oorlog men bijna
zeker dumping kan verwachten ten gevolge
van de ongunstige wisselkoersen, welke tal
van voordeden bieden aan den buiten-
landschen industrieel.
Spr. meent, dat in Nederland en zijn
koloniën een zeer gezonden export-ge"
bied thans reeds een zeer deugdelijke
organisatie moet worden tot stand gebracht.
Ook moet deugdelijk onder de oogen
i gezien de vraag fabriceeren we hetgeen we
verkoopen, dan wel verkoopen we hetgeen
1 we fabriceeren; met andere woorden moet
de impuls al dan niet uitgaan van de tech
nische afdeeling der fabriek.
Spr. wees op het Duitsche Rijk en op de
Vercenigde Staten van Noord-Amerika, die
door hun zeer groote economische- en tol-
j eenheden zoo zeer geschikt zijn voor be-
drijfs-specialisatie.
Voor ons land bleek spr. niet veel geloof
te hebben in cartels; wel in .personal unions»
o! «Interessen Vertretung», waarbij dezelfde
commissarissen van Xaamlooze Vennoot-
schappen aan de verschillende bedrijven
1 welke zij behcercn, dan bal toewerpen.
Komend^ tot de inkoops-organisatie
wier doel is, bij inkoop de beste waar intijds
te ontvangen tegen de meest gunstige
voorwaarden wat betreft ievcrings-condities
betalingsvoorwaarden en prijs - behandelde
spr. de vraag of speculatieve inkoopen od
l hun plaats zijn in de industrie. Voor jonge
ondernemingen achtte hij die onge.eieefi
vo<,r oudere meende hij re moeilijk te voor-
komen, len slotte i, het een
temperamentofspeculatie al dan niet ,oed
is. Als voorbeelden noemde spr. de risico-
methode bij tijds-affaires als in de beet-
wortelsuiker-fabricatie, waarbij de bieten
gekocht als ze amper zijn
Van zeer groot belang is ook de leer
der conjunctuur hot kunnen verkrijgen vaj
-"effa**-* i"'icht ««SlK-én
nondrakelijk komen moet nit de index
cijfers, de richiliare wereldvoorraden a.
omwikkeling der geldmark! (en hierbij vooral
den rentestand voor kort- en lane Si
de «elvaart der niet beilttende klasef (S.
Jnosbeidscijfers. ene.) de ontwikkeling van
het verkeer „,,gcd,„k, door den „ach^"
Spr. herinnerde hoe reed* in
Rite-bank S
"^etri'Xu'r'.tfeotuL''^
'bïnltSn0"'""1
kunïmn'hebben It Tig?™?
bet ka,,..,teem word»''ge'™'™
wei tn 0
gezaaid.
