hc' m""*n
„Hf ,1B dn"gend noodig, het schijnsel te
ersterken tot volle daglichtsboogte, en
ter? hebben wiJ de intensiteit van eigen
lichtsterkte zooveel mogelijk te vermeer
deren en bij te brengen.
Al is ons kaarsje klein, laten wij het
toch aandragen. Op dit gebied bestaat geen
tekort aan verlichtingsstofïen, als wij ze maar
goed weten te gebruiken.
De winter.
Zopdra het ijs een boterham dik in de
slooten ligt, plegen, naar het ,Nl®uY's
den Dag« schrijTt. de kranten cn de tijd
schriften een oude portefeuille voor den
dag te halen en te schrijven over den stren
gen winter, die misschien op een «ouder-
Lfchm. «I pUtan. ««J**
vertalen van den (ui.gel.nad.il rt «,jn d e
bevroor in de vaten en de sledelochten van
Jutland' naar Noorwegen worden weer op
gerakeld, terwijl men nog bezig is, onze
schaatsen te slijpen.
Geen wonder eigenlijk, na dc zeer bui
tengewone reeks van zachte winters sedert
1010 (den winter van 1909 op iqi*)euae
afwezigheid van ook maar een enkele zeer
koude wintermaand zelfs sedert Februari
terwül 180S eigenlijk de laatste
•BMMie. «toM» is "„"'„f,"''.
ten de heugenis van een 25-jarigen n
- Maat bel, een "8 ''S k
niet op een sitvig-airongcn wh lor. a«J»
het oog koud., m.achl.n ...r
strenne oa-wlnter worden.
0°ktTêS aU.."do vergelij-
ï„r^,lc«.Wo
ffW(K -JTS.
Koude winters: i8»8. iM1. 54.
-sawrsiïiv.'ft/ïs.—
aluor
plois.liog In S vriupnot
de thermometer tot cnajs Zaterdag-
van Fahrenheit daalde loel, het
ochtend j.L pfb^»^-lTou over zestig jaren
record van 1 ebr""r dcn 6cn was het al
werd geslagen; ma-r den middelde
stevig aan het dooien, «eheelen
"•O li. maand,
winter, bleef ver b o in de
zéér merkwaardig is overigen
v ij vorig, win'"1 „o Xo-
„.„lermaanden. „,„on
vomber en hc, midd.n van ons
deringen °P fle .1 ,un geweest!
lood boven de non.1* „kwo.rd
Stug. vb"o»dlr. B«»
onzer voorzichtige is< en evcn.
roepen eer men kcn ovcr den wmter
min een oordeel u f wej voorbij is. t
dan nadat hij8®* getuigen de jaren
Kan zells in Maart flink koekje
1855 en 1883 .t
bakken*. de uitgestrektheid van bet
Terwijl Wij strenge kou zich uit-
gebied *,'orna»naie factor bij
s !?£i.
interrcssanl ziji wii)ter ,c vergelijken
eeuw. jukt dc tegenwoordige
Voorloop"g d* Jdion van 1901 en nog
winter eemg"'"9 op de vorst
bet meest op die m,,er op den «crste"j
SS 8pn°C^el!S^anMen
»°"^dor:.nk"'„.d»inn.voOhrtd.Afii
',San8ons latid. „,,0et.mb«r(,9~)
auTn" .ón'
t« s:.n^"' r-\r:S"
Het had toen echter begin December kort.
maar hevig gevroren, en den 4en was er
een sneeuwstorm; dc Januari-kou duurde
met'een onderbreking van 7 Januari tot 3
Februari, bij hoogen barometerstand; de
scheepvaart het werk op den akker waren
gestemd. Den 3en Februari begon het te
dooien.
En nu?
Blijft de vorst aanhouden, dan is er kans
niet alleen op een vermeerderde editie van
1901, maar zelfs op een zwakke imitatie van
den bekenden (strengen) winter van 1880,
ja op een herhaling van den nog iets stren-
geren van 1895. Het aantal «ijsdagen, na
dert nu reeds de aantallen (meer dan zo)
in 1876 on x88o, en kan die van 1895 (over
de 30) bereiken.
In den meeaten onzer nog wel heugenden
winter van 18949,5, den laatstcn «strengen»,
was (na een zachte Decenibcr-maand) dc tem
peratuur in Januari 2, in Februari 6, in
Maart nog bijna 15 graad beneden den norm.
Er viel bovendien zeer veel sneeuw. Elders
zijn normale hotcte gestaan, maar steeds
er onder. De laajte stand, die werd afge
lezen den 3oen Lacember, 's morgens om
streeks 8 uur, Injlroeg 15.8 C. Op 21
Januari 1850 werd evenwel een nóg lagere
stand afgelezen, if zi C., op fl Decem
ber 1871 20 op 24 Januari 1881
- 19 Cc.
Hiermede zijn tevens drie koude winters
aangewezen. Wij kunnen daar nog bijvoegen
1895, toen het van 26 Januari tot 17 fe
bruari aan éen stuk vroor. In 1S90 daalde
de thermometer te l il burg nog lot - 17 -
gr. C. op den 3en December, die als de
koudste dag van .lie periode kan worden
aangemerkt. Tot tien tijd was December
1890 de koudste Decembermaand, die men
ooit had waargenomen maar Januari 185b
is nog kouder geweest.
Regi
ps-:
voor >le Bedrijven «ellen wij U «>or
met ingang va t 1 l eVvuari sz J
een verbruik van meer dan ;ooo m g
het percentage, dat lot ilen prijs van 10
geleverd wordt, terug te brengen van
°P,65 ine, ingang van den /elfden .latum
den prijs van clectrisch energie te verhooga»
r erp besluit is
bijgaan
gegeven.
op
25
1 27.
1 het
in Europa was het nog kouder, dan bij or
te I'arijs was hij nagegoeg even streng a
in 1891, onze laatste «grootec winter; tus-
schen 27 en 30 Januari was het zeer koud
van Ilaparanda (—31 gr.C„of24 gr. onder
nul Fahr.! tot Cette.in Zuid-Frankrijk, waar
het toen een 8-tal graden vroor In dc niet-
koude, maar stormachtige December-maand,
die voorafging, werd den 22en een derde
der Schevcningsche vlot vernield en veel
duin afgeslagen. Dok België had het zwaarder
dan ons land; volgens Lancaster, werd te
Ville du Bois zelfs 29 gr. geregistreerd
de laagst waargenomen temperatuur.
In elk geval hebben wij nu kans op een
kouden of strengen tl a-winter.
De type van een zeer strengen na-win
ter was 1S55, toen januari 2, Februari 8.
Maart 3 graden ouder bet gemiddelde bleef.
Het begon toen te vriezen op 's Konings
verjaardag (19 Februari); de groote rivie
ren lagen spoedig dicht cn bleven zes we
ken dicht gevroren in de Paaschvacantie
dreven er nog schotsen in het water.
Als dat zich eens herhaalde aange
naam vooruitzicht voor de schaatsenrijders
maar voor anderen, in dezen tijd
In elk geval behoort de winter van 1917
reeds tot de koude en, wat het karakter
betreft, tot de droge nawinters. En men
kan met eenige waarschijnlijkheid aanne
men, dat hiermee de langdurige periode
der kwakkelwititers voor een reeks van
ren is afgesloten.
De tegenwoordige periode van strenge
irst, welke thans reeds drie weken .aan
houdt, roept, naar «Het Vaderlandschrijft,
herinneringen op aan den berechten
strengen winter van 1890 1891, die bij
velen, zoo niet vcrsch, dan toch nog zeer
goed in het geheugen ligt. Wij hebben ons
moeite getroost, eens na te gaan, hoe
in dien winter niet vriezen gesteld was
daarvoor de jaarboeken van het Meteo
rologisch instituut geraadpleegd. Het is wel
aardig, daaraan het een en ander te ont-
leenen, waaruit zal blijken, dat wij toen
een bijzonder lange en uit weerkundig
oogpunt zeer merkwaardige vorstperiode
hebben doorgemaakt.
Na een tijdperk van Westelijken wind,
draaide deze omstreeks den 24sten Novem
ber naar het Oosten en bleef uit dien hoek
t 19 December, toen hij Zuidelijk
dit bleef tot 26 December. T"'
gebeurde iets, dat in het geheel niet over
eenkomt met zeker volksgeloof, dat zegt,
dat aanhoudend vriezend weer alleen te
verwachten is, wanneer de wind dooi het
Noorden naar het Oosten gaat. Integen
deel ging de verandering juist tegengesteld
want de \vi ,1 - zegt Let weeroverzicht
van het Met. instituut draaide door het
Zuiden na r hel Oosten, bleef uit die rich
ting waaien tot 4 Januaii, draaide toen
terug door Noord naar Noordwest, keerde
terug naar Oost cn eindelijk door Zuid
laar West.
Niettegenstaande deze eigenaardige wind-
•eranderingen vroor het in dien wii "er v:>n
25 November tot 23 Januari aan een stuk,
met uitzondering van den 3den en 4den
December, toen er beslist dooi weer hcersehte.
en enkele verspreide datums, toen de ther
mometer op sommige plaatsen in Nederland
wel eens op den dag boven het vriespunt
steeg.
Wij hadden dus een vorstperiode van 59
dagen", die in hoofdzaak kan verdeeld wor
den in twee deelen, nl. in een met over
wegend helder weer, gedurende de maand
December, en een met betrokken weer, in
Januari, in die maand kwam eigenlijk slechts
éen heldere dag voor.
Dat het gedurende dien winter nu cn dan
tot zeer strenge vorst kwam, behoeft nau
welijks betoogd te worden. Het bovenge
noemde Jaarboek zegt daaromtrent het
volgende: «Sinds 1848, het jaar, waarin.de
meteorotogische waarnemingen op Sonnen-
burgh (het oude observatorium te Utrecht)
zijn begonnen, heeft men geen periode ge
had, waarin de temperatuur met zulke groote
verschillen, in den zelfden zin, zoo lang
achtereen heeft afgeweken. Geen enkel
waarncmingsuur heeft de thermometer op
j geheel was het een geringe hoeveelheid.
I De maand Januari was in vele opzichten
geheel anders dar baar voorgangster. Zij
1 was minder koud m bracht voel neerslag
on betrokken weer. Gedurende hst vriezend
weer sneeuwde het op niet minder dan 10
dagen. De vorstperiode werd afgsloien met
een dag van zeer vervloedigcn regen.
1 Gistermiddag beleefden we een klein
I weercrisisje. hidanks den zeer hoogen baro-
meterstand bewolkte plots de lucht en
j terwijl de benedenwind uit Oost ofXoord-
Oost bleef waaien, dreef het zwerk tarne.ijk
I snel pal uit West, niet aarzelend, maar be-
wu»i, van richting absoluut niet vcrande-
rend. Daarbij liep de thermometer in de
meesto deelen van bet land tot een eind
j boven het dooipunt op, zoedat de schaatsen
rijders vreesden met batigen vreeze, dat
het ijs nu spoedig voorbij zou zijn.
Wat er aan de hand was? Niets bijzon-
ders. We zaten tusschan twee toppen in
het goedweer-lioog, dus in een dalmaar
Zou'11 dal is slechts een schijnbare slecht-
weer-invloed. Schijn bedriegt ook hier.
s nemen
Mcu leze de advertentie
verstrekking iu dit nuiuuier.
stadsnieuws.
Ion Minister van
Handel een circu-
,S7iS) volgens
kolenbe/ui-
In de Luthcrschc Kerk hier hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan ds.
J. Pb. Makkink, uit Leiden,
j Agenda voor de openbare vergadering
I van den Raad der Gemeente Amers-
I foortop Vrijdag 9 Februari 1917, des mid-
dairs ten 2 ure
1. Ingekomen stukken en ntededeclin-
gen.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders ont in hooger beroep te gaan van
het vonnis der Arrondissemonts-Rechlbank
I te Utrecht van 6 December 1916 in zake
de Uirechtsche Waterleiding Maatschappij
(Gedr. Verz. 110. i<>).
I 3 Voorstellen van Burgemeester en
Wethouders in verbstrd met de bezuiniging
van het gebruik van gas en electriciteit
(Gedr. Verz. no. 25).
I Het voorstel van Burgemeester en W< t-
houders omtrent de kolcnbespariiig luidt
I in zijn geheel
1 Wij ontvingen van
Landbouw, Nijverheid
1 laire (dd. 2 Februari j.l
welke de resultaten va
niging getroffen maatregelen van dien aard
zijn, dat een strengere rantsoencering der
Gemeenten noodzakelijk is gebleken, zulks
mede in verband inet den stilstand van kolen-
aanvoer uit het buitenland.
Te beginnen met Februari moet hel
maandelijksche totaalvcrbruik van kis en
electriciteit uit de Gemeentelijke bedrijven
beperkt blijven tót Ó5 pel. van het verbruik
in de overeenkomstige maand van het vorige
jaar, op straffe van onttrekking van den
aanwezigen voorraad kolen c.f g.isolic.
Wij hebben nu overwogen op welke wijze
het mogelijk zal zijn, dit voorschrift na te
komen, en mcenen, dat in de eerste plaats
1 dc niet strikt noodzakelijke verlichting van
winkels geheel rnoet worden verboden.
1 Daartoe hebben wij en wijziging ontwor
pen van de strafverordening betreffende dc
bezuiniging van gas cn electriciteit, om liet
verbod dier verordening ten aanzien van (ie
verlichting van étalages en die voor reciame-
doeleinden zoodanig uit te breiden, dat deze
in het geheel niet nicer wordt toegestaan.
De hierdoor tc zerkrijgen besparing
hoe belangrijk ook mag nbg niet vol-
doende geacht wordenons College heeft
dan ook niet gedraald, alle andere middelen,
die het ten dienste stonden, aan te grijpen.
Zoo werd reeds een regeling getroffen om
de openbare scholen 's Woensdags en 'sZa-
terdags te sluiten cn hij de Besturen van de
bijzondere onderwijs-inrichtingen aangedron
gen op den zelfden maatregeltot de verschil
lende kerkbesturen het dringende verzoek
gericht, 's avonds geen godsdienstoefeningen
te houden terwijl mede op beperking van
verlichting ten behoeve van avondvergade
ringen invloed kan worden geoefend, Voorts
efherxiening heeft geen fiscaal
belang, maar diei.t enkel om te dwingen tot
bezuiniging.
l)e finai cieele gevolgen van d
maatregelen hebben v 1; g( meer
ougenblik buiten cbouwit.g
a Vuur het geval de bijzondere omstandig
heden wederom herziening der gas- en elec-
trioiteitstaricven mochten vereischen, komt
het ons in het belang var, een spoedige
regeling raadzaam v. nr. dat es College
gemachtigd wordt, de noodlge wijzigingen
aan te brengen, mits deze aan uwen Raad
worden medegedeeld.
De praclijk heeft nog een kleine leemte
aangewezen ir. de thans geldende tariefrege
ling voor he: gas; hd is 11.'. niet mogelijk,
hit verbruik steeds nauwkeurig te doen
opnemen per maandals maatstaf zal moeten
gelden de hoeveelheid verbruikt tussiheti
twee tneieropi.emingen. Ook vcor de electri
citeit zou deze bepaling thans moeten gelden.
Wij hebben de eer C ter vaststelling aan
te bieden dc uit het bovenstaande voort
vloeiende ontwerp-bcsluitcn.
Het voorstel strekt om
I. met ingang van den dag. waarop de
meteropneming over Januari 1917 is geschied,
den prijs van het gas uil de Gemeentelijke
gasfabriek te bepalen a's volgt
a. voor licht-, kook- en inuntgas voor
du eerste 40 Ma. verbruikt lusschen twee
opeenvolgende meteropr,entingen, 8 cent per
M- en voor eiken M3 meer 11 cent
bij een verbruik van meer dan 4000 M:
per jaar. 10 cent per M! voor een boeveel
heid van ten hoogste 03 pel. van hel ver
bruik in de corrcspondeerende maand van het
vorige jaar; voor eiken M3 meer zj cent
h. voor krachtgas 8 cent per M3.
II. met Ingang van den dag, waarop de
meternpueming over Januari 1917 is geschied,
den prijs van de clecirische energie, gele
verd door het Gemeentelijke bedrijf, te bepa
len als volgt
a. voor verlichting voor' de eerste 25 K.
W. U., vctbt-ulki lusaüicii mee opeenvol
gende meteropnemingen, 25 cent perK.W.
U„ cn voor eiken K. W. U. meer 50 cent
b. overeenkomstig de bepalingen van
artikel 7 sub B van dc voorwaarden van
stroomlevt ring
1. in den bezetten tij(J. voor de eerste
23 K. W. I" verbruikt tusschcn twee opeen
volgende treteropnemingen. 25 cent per K.
W. U. en vooz eiken K.W. meer 30 cent;
2. in den vrijen tijd 7.5 cent;
c. overeenkomstig de bepalingen sub C
van genoemd artike 23 cent per K. W. I'.
lil. Burgemeester en Wethouders te
machtigen, in overleg met de Commissie voor
de Bedrijven, de laticvcn genoemd onder L
en II te wijzigen voorzoover de bijzondere
tijdsomstandigheden dit zullen vereischen,
onder bepaling, dat van zoodanige wijziging
aan den Raad tnededeeling moet worden
Ook deden B W. den Raad toekomen
lijke lnkon.Meubelasting. mede noodig ge
worden door d.» Invoering der Wet op de
Rijks-inkomstenbelasting.
Dc wij/ig!Mgrn betreffen
1, dc grondslagen der belasting en in
verhand daarmede het tijdvak, waarover
het inkomen wordt berekend, /.ij worden
gelijk gemaakt met lie v.vi .Ie R,.-i.
Raads-i.'imnii'si". 1. - het «r.dcrzoek
der ingekomen betwaarscteiffen. Er wordt
voorgesteld, dat .'it .,-k geschiedt
door den Controleur - belastingen, die
schriftelijk rapport uubiengt aan de Raads
commissie.
3. hel rekening houden met verininde-
ring van inkomsten in het dienstjaar. Zulks
uil billijkheidsoverwegingen.
4. ecu wijziging van den aftrek voor
noodzakelijk levensonderhoud cn aftrek voor
kinderen beneden i.chttion jaar. Wordt
voorgesteld, den kinderaftrek ongelimiteerd
toe te passen omdat de kosten tot instand
houding van een ge/in mode verband hou
den met de toeneming van het aantal kin-
deren.
Bij een aftrek van f 400 voor ongchuwden,
f500 voor gehuwden zonder kinderen en
f30 voor ieder kind beneden 18 jaar zullen
599 aanslagen vervallen en zal een ver
minderde opbrengst van ongeveer I 11 000
worden verkregen.
De Tweede Kamer heeft aangenomen de
B grooting van Utnnenlandschc Zaken en
daarbij besloten tot overneming van de
Gemeentelijke Moogere Burgerschool te
Amersfoort door het Rijk,
liet gerucht loopt, dat tlo Gemeente-
gasfabriek nog slechts voor een goede .week
gaskolen in voorraad zou hebben.
Men kan echter ook in deze volkomen
gerust zijn.
Het (nfficieuse) Haagschc correspondentie-
bureau meldt
In verband met een in verschillende bla-
den voorkomend bericht, dat Duitschland
bereid is. in den vervolge maandelijks
350000 ton steenkool aan ons land te leve
ren, indien Nederland zelf voor het verveer
naar hier zorg wil dragen, wordt er de
l aandacht op gevestigd, dat deze, op zich
zelf zeer te waarilecren bereidverklaring
van Duitschland in den oogenblikkelijken
moeilijken toestand Jjcon wijziging brengt,
Immers, zoolang bet scheepvaartverkeer
op den Rijn gestremd blijft, is een eenigs-
ziiis omvangrijke aanvoer van kolen uit
Duitschland uitgesloten.
-Men heeft zich er mitsdien op voor te
bereiden, dat zoowel door dc stremming van
het scheepvaartverkeer in het bijzonder, als
door de vermindering der toch reeds zeer
geringe voorraden in het algemeen, de
kolcnvoorziening nog gedurende langen tijd
moeilijk zal blijvc
Het Bestuur der Amcrsfoortsche Bakkers-
patroons- vcrceniging verzoekt ook voor het
volgende een plaatsje
Daar liet reeds verschillende malen is
voorgekomen, dat broodbons zijn afge
scheurd van kaarten, die niet voor de
eerste week geldig waren, verzoeken wij
dringend, ook in uw eigen belang, dat dit
I niet kan plaats vinden. Legt uw brood-
kaarten voor de ic, de 3e en de je week
apart, zoodat de broodbezorger slechts de
kaa-len in handen krijgt, die geldig zijn
voor de Inopcnde week,
rvolgens legf 11 Maandag 12 Februari
de kaartmi gereed, die geldig zijn voor de
:e, en zoo vervolgens voor de 3e en de
4e week.
De kaarten van de afgeloopen week
worden verbruikt of. niet) des Zaterdag
avonds weder ingeleverd.
I)e werkzaamheden, die het nieuwe
breodkaartensysteem meebrengt, blijken in
de praclijk van dien aard tc zijn, dat het
gewenscht is. uw hroodlevcrancier op andere
wijze het uitoefenen van zijn bedrijf te ver
lichten. Dat kunt u doen door geregelde
contante betaling.
Veel administratief werk zal hem daar-
door 'worden bespaard.
I Maak van uw broodkaarten zooveel mo-
gelijk eerst de groote bons op en dan de
kleinere, die uitstekend als «pasmunt* kun
nen dienen. Want vijf honnetjes vau 50
j Gram geven recht op 250 Gram; maar
1 wanneer ge aan het einde der w eek slechts
130 Gram noodig hebt en gc zijt met alle
bons van 250 Gram blijven zitten, dan zijt
ge verplicht, een grootere hoeveelheid te
I nemen en, wat nog erger is. ge spaart niet.
En zuinigheid was toch dc moeder van deze
besj- ringsgedachte.
In deze ernstige dagen, nu ilc scheep
vaart op alle mogelijke wijze wordt belent-
mer, kau besparing van de kleinste hoc-
veelheid meel een kwestie worden van
langer uithouden.
j Dc dagbroodkaarten voor met verlof naar
hier komende militairen zullen met ingang
van morgen, op vertoon van den verlofpas,
worden afgegeven aan het hoofdbureau van
politie.
Niet alleen 's avonds of op tijden waarop
het Levensmiddelen-bureau is gesloten, doch
doorloopcnd.
Xu de koude zóo lang blijft aanhouden,
en /i-r-r jonge kinderen en oude menschen
(..isrvan vooral des nachts ceel last onder
vinden. z'j herinnerd aan het warmtcbewa-
rcml vermogen van papier.
Een paar couranten, uitgespreid tusschen
do dekens, doen wonderen.
Het is ook buitengewoon goed. dunne
/onicrkleeren aan te trekken onder het
wintcrpak. Eon paar dunne katoenen kousen
cn daarover een paar wollen zitten lekker
warm. ook bij de hevigste koude, omdat
tusschen beul» kousen zich een warr
uclitlaag vurnit, die de koude van het
lichaam afhoudt.
Jlr (lr>'<; /orK voor niet te nauw slui-
tonde onderkleeding; alles moet los en
w°»kMJk Am. I*>n jour-blduse onder
i mtcrbiou.sc behoudt veel warmte,
de ,L^ nen ,nortcn ruim zijn, dat
oe.« n Tu'f 8"IK'kkelijk in kunnen bewe
gen Dubbele zolen zijn levens een uitste
kende bescherming tegen de koude.
Luitenant j. Dekker, van dc artillerie
,ie.,-r' !4 °crvo1 ontheven van zijn
detacheering bij het leger hier te lande,
line°van hï'fr K •van dcn liroeke, leer-
acluij t» V>mrum 1,ier' doch wo°n-
ïïr\ ?J£ "'"'t "s Januari per spoor
Huizen te x "m vandaar over zee
te bereken, doch van wien sedert
