AMERSFOQETSCEE COURANT.
Zaterdag 7 |gi§ April 1917.
No 8860-
67e Jaargang.
lütitav» van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma .4. B. van Cleetf"
HOOFD-REDACTEUR
F. J. FRSDSRISS.
AM ERSFOORT.
Verschijnt Dinmlag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.
franco per postƒ1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings-
advertentifin per regel 15 cent. Roolames 1—5 regels /i.25 Bewijsnummersnaar bulten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiCn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGBACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
I» E S NI S (1 i: V I X ti L N.
DISTRIBUTIE 1K V ENSM1 DL") E LF.N.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
maken bekend, dat in de week van
tot en met 14 April de volgende artikelei
optie bonboekjes verkrijgbaar zijn:
AARDAPPELEN,
RIJST,
GORT,
HAVERMOUT,
GROENE ERWTEN,
BAK- en BRAADVET (voor zoover voor
radig).
ZEEP.
Voor deze artikelen is in gemelde week
alléén bon no. 11 geldig.
Bon no. 11 voor Bruine boonen is geldig
voor 0.5 ILL. anthraciet of 60 briketten of
75 turven.
Bon no. 11 voor Gezouten spek is geldig
V°GEZOUTEN VARKENSVLEESCH
inet dien verstande, dat wordt verstrekt op
bons met 1 roode streep 400 Gram
2 strepen 800
4 1600
Houders van bonboekjes, die bon 110. 10
op Zaterdag 7 April niet hebben gebruikt,
worden verzocht, dien bon te vernietigen.
Amersfoort, 5 April 1917
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Burgemeester,
Van RAN'DWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
AANVULLINGSBROODKAARTEN.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat, in verband met de
nadere door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel gegeven voorschrif
ten, ALLE tot heden ingediende aanvraag
formulieren voor aanvullingsbroodkaarten
zijn VERVALLEN.
Nieuwe formulieren voor het aanvragen
van aanvullingsbroodkaarten zijn verkrijg
baar aan en moeten ingediend worden op
het Levensmiddelen-bureau.
Amersfoort, 3 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
.Van RANDWIJCK.
AANVULLINGSBROODKAARTEN.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
maken bekend, dat aanvullingsbrood
kaarten ingevolge ontvangen circulaire van
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel alléén mogen worden uitgereikt
indien inderdaad gebiedende noodza
kelijkheid bestaat; dat die noodzake
lijkheid in het algemeen slechts aanwezig
mag worden geacht bij personen, die door
den aard hunner werkzaamheden niet in
staat zijn, in den loop van den dag een
warm maal te gebruiken en dus den gehee-
len dag alléén door middel van brood in
hunne voeding moeten voorziendat bij te
groot broodverbruik de Minister zich
der verplicht zou zien, weder het ran
nog lager te stellen, waarom wordt ver
zocht om er zooveel mogelijk, door zuinig
broodgebruik, toe mede te werken, dat met
de aanwezige voorraden zoo lang mogelijk
kan worden rondgekomen.
Amersfoort, 3 April 1917.
Burgemeester en Wethouder»
voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK.
BENZINE.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel,
gezien art. 8 der Distributiewet 1916,
heeft goedgevonden te bepalen:
1. het is verboden, benzine te vervoeren,
te verkoopen of af te leveren, tenzij door
den Minister van Landbouw. Nijverheid en
Handel daartoe vergunning is verleend;
2. de voorwaarden, onder welke ver
gunning zal worden verleend, zullen nader
worden vastgesteld.
Amersfoort, 5 April 1917.
De Burgemeester voornoemd.
VAN RANDWIJCK.
GRONDBELASTING.
Djj^Burgemeester der Gemeente Amers
brengt ter algemeene kennis, dat de Staat
No. 75 der Grondbelasting van den 6den
April tot en met den nden Mei 1917 ter
inzage is nedergelegd op het Büreau der
Gemeente-belastingen, Koestraat 9
Amersfoort, 4 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
Paasckgedachten.
Al wederom staan we aan den vooravond
van een dier dagen, welke in de ontstel
lende gebeurtenissen van dezen tijd van
bijaa algemeene verdwazing en nooit ge
kende ellende een oogenblik van verpoozing
eischen voor onze- gedachten; die er ons
als het ware toe brengen, een streep te
trekken onder de geboekte posten en onze
levensrekening eens op te maken,
i Want ongetwijfeld is de feestdag van
Paschen zulk een rustpunt in ons leven.
Is die rekening, van materieel standpunt
bezien, voor vele lagen der burgerij, een
gunstige?
Het ligt voorzeker niet aan ons, wanneer
we deze vraag niet onomwonden bevesti
gend beantwoorden.
Want maar al te velen denken nog maar
altijd niet aan het woord, den 5 Juli 1830
door Salvandy op het bal voor den Koning
van Napels gesproken tot Louis-Philippe,
hertog van Orléans >Nous dansons sur un
volcan» (wij dansen op een vulkaan).
I Maar al te velen begrijpen nog niet den
ernst der lijden.
Ja, er klinkt weer iets van vredesgeruch-
ten; het heet, dat Engeland boe men
bet ook moge noemen, de groote stuw
kracht in dezen vreeselijksten aller oorlo
gen door Oostenrijk de Centrale mogend
heden laat polsen om te komen tot een
redelijken vrede; een, die geen nieuwen
ojrlog met nieuwe verwoestingen aan men-
schenlevens, eigendommen en kapitaal in
z'jn schoot bergt; doch. tot een, die de
Oude en straks ook de Nieuwe wereld zoo
d-ingend noodig heeft.
Want er moet zo» spoedig mogelijk
tsn einde komen, niet alleen aan de massa-
shchtingen, de reusachtige vernieling, maar
ó»k aan de verwildering, die een recht-
sireeksch gevolg is van den oorlogstoestand.
Hoe heeft het moreel van oud èn jong
gileden
Zal het nog mogelijk zijn, de jeugd van
tlans, de diep gezonken moraliteit ook
it de nog niet in den krijg meege-
seepte landen, ooit weer te brengen op
let peil waarop ze vóór den oorlog ston-
dn? De kinderen, die hebben geleerd.dat
net niet-eerlijke middelen (smokkelen,enz.)
neer te verdienen is dan door eerlijken
abeid, zullen het, ook lang n\ dat deze
okaan tot stilstand is gekomen, niet meer
ao nauw nemen met de begrippen van
er en fatsoen; de vrouwen, die eerst hun
itwendigen eenvoud prijs gaven voor de
feeding >trop bas en haut et trop baut en
lis» (veel te laag van boven en veel te
bog van onder) en de strikken cn kwik-
Mn der vreemdelingen van wel zeer ver
Bankvoreenlging H. L. A. DULLAERT Co
AMERSFOORT l.anecgracht 30 - Telefoon 363.
NOEST - Van Woede-straat 21X1 - Telefoon tt.
SCIIKItPKXZfcEL - Hykn-straatwog - Telefoon 2.
Kantooruren van 9-6.
Kas geopend van 9-5.
'sZaterdags van 9-3.
dacht allooi, die ons land overstroomden
en vervolgens nadeden hetgeen bij andere
«luchthartige» nalfen schering en inslag
vormt
Doch waartoe dit alles uit te spinnen?
Nog lang niet algemeen genoeg wordt
ingezien welke hoogst ernstige tijden
we thans beleven en welke nóg veel
ernstiger ons te wachten staan.
Enkelen zullen hoofdschuddend uit de
kennisgevingen hierboven lezen, dat de
brood-ioebedeeliii£ alweer is verminderd,
de toeslag-kaarten bijna geheel zijn inge
trokken; sommigen zullen klagen over de
steeds knellender en drukkender lasten
en het dient helaas erkend, dat dit niet zijn
de klagers, die volgens het bekende recept
«geen nood hebben» - weer anderen zul
len met angst zien naar de. steeds hooger
opgevoerd wordende directe en indirecte
belastingen en de steeds krachtiger stij
gende gedwongen uitgaven, terwijl daar
niet tegenover staan omhoog gaande in
komsten.
Zeker, uit zedelijk en st-.fielijk oogpunt
bekeken, zal voor velen de op Paaschoch-
tend opgemaakte rekening weinig bemoe
digend zijn.
Maar er zijn gelukkig nog andere belan
gen, die door ons moeten worden voorge
staan, belangen, die de zakelijke ten slotte
ver achter zich laten en welker onderzoek,
juist in een tijd als deze en juist op den
vooravond van een feest als dat van de
opstanding des Heeren, ons allereerst moet
bezig houden.
Och, mocht de les, welke in de beteeke-
nis van het feest van Pascben onder meer
ligt opgesloten, toch door allen worden be
grepen
De opstanding van den Heer des Levens,
uit het graf, waarin Hij werd gelegd, be
loofde verzoening in de wereld.
Immers die opstanding was het groote
bewijs van de waarheid der verheven leer,
die gebaseerd is cp broedermin en verge
vensgezindheid, die de liefde stelt boven
alles en die haar bekroning vindt in liefde.
Op dit Paaschfeest, voor niet weinigen
somber wellicht wegens den hoogen ernst
der tijden, mag een enkele herinnering als
deze niet ongepast heeten.
Eerst en vooral omdat in eigen binnenste
de gedachte aan de wereldschokkende ge
beurtenissen van ruim negentien eeuwen
geleden slechts leiden kan tot onuitspreke-
lijken dank jegens onzen Schepper; een dank
die niet beter tot uiting kan komen dan
door een verder beter, nobeler, liefdevoller
en daardoor vergevensgezinder leven.
Hebben wij, gesterkt door de herinnering
en de innerlijke viering van de glorievolle
opstanding, aldus bij ons zei ven grooteren
vrede gevonden, dan is mede de weg voor
ons gebaand naar een milderen tijd, een
opstanding tot een nieuw levenstijdperk.
Zoo wij allen slechts in eigen kring wil-
len medewerken tot den Paaschvrede, dan
zal ieder voor zich bereiken, dat er iets
van dien vrede over hem komt
Na de Paaschdagen herneemt het leven
zijn oude rechten, gaat de stroom van da-
gelijksche zaken wederom zijn gewonen
gang.
Maar wat er verbeterd is door die oogen-
blikken van loutering in en om ons, blijft.
Zulk een vrede in eigen gemoed, ondanks
de zoo sombere tijden, wenschen wij onzen
lezers aan den vooravond van den Paascti-
ochtend toe.
Voor ben allen zij het een dag, die voert
tot een opstanding ten goede.
Nieuwe koers.
De Duitsche correspondent van «De Tijd»
wijst er op, dat, mede onder den invloed
der gebeurtenissen in Rusland, thans ook
in Duitschland als een onmiskenbaar feit
valt op te merken de democratiseering der
bevolking, de langzame maar zekere om
zetting van de conservatieve, militaire, jon-
kerlijke, keizerlijke, alleen-heerschende re
geering in een volksregeering. De vol
trekking van het proces gaat inderdaad niet
vlug, maar geleidelijk, en zeker vlugger
dan door den Keizer, den Rijks-kanselier,
de militaire opvattingen, de Pruisische vast
houdendheid aanvankelijk toelaatbaar werd
geoordeeld. Opmerkzame toeschouwers, ook
in het buitenland, hebben de evolutie der
Duitsche binnenlandsche toestanden reeds
kunnen waarnemen, maar in een versneld
tempo zullen hun in de naaste iveken en
maanden zeer ingrijpende hervormingen
verrassen.
Ledebour, de woordvoerder der Duitsche
sociaal democratische arbeidersgemeenschap,
durfde zelfs reeds dreigend in den Kijkdag
zeggen «Wij streven naar een republiek,
cn wij zullen binnenkort slagen».
Daar is men van opgeschrikt.
Ook de Berlijnsche correspondent der
»N. Rotterd. Crt.» wijst er op, dat de Rijks
dagvergadering zeer sterk was gekenmerkt
door den geest der tijden.
«Bijna den geheelen namiddag, vele uren
lang, luisterde de Rijks-kanselier naar de
zoozeer van den tijdgeest doortrokken de
batten», schreef hij.
Die debatten, onder den indruk der Rus
sische revolutie gevoerd, hebben merkt
het «Hdbld.» op in Duitschland duidelijk
het bewijs geleverd, dat de Rijksdag voor
nemens is, zich te maken tot een centrum
van den wil van het volk en niet langer
op te treden als de geleide, doch als de
leider bij den nieuwen vorm van het Duit
sche Staatswezen. En zelfs de Rijks-kanselier
kan zich niet onttrekken aan de nood
zakelijkheid om nu reeds, tijdens den oorlog,
den arbeid der «Neu-Orlentierung» ter hand
te nemen, wanneer hij ten minste niet de
meerderheid van den Rijksdag tegenover
zich wil vinden.
Nóg is hij niet overtuigd, nóg aarzelt hij:
maar hij laat ruimte voor de houp, dat zijn
meening nog kan veranderen, zegt de «Vor-
würts». Wel doorziet de Rijks-kanselier nog
niet den ernst van den toestand en begrijpt
hij niet. dat de binnenlandsche Staatkunde
de hoofdquaestie is nok voor de buiten-
landsche politiek van het Rijk, m iar hij zal
moeten gaan inzien, dat het zon niet kan
en mag blijven, dat Duitschland niet, te
midden van een wereld van vijanden met
wie het moet strijden om zijn bestaan, het
politiek-achterlijkste land var, Europa kan
wezen.
Er zullen daden moeten plaats hebben.
Het Pruisische 1 leeronhuis kan zich daar
tegen nog verzetten; maar op de klok nadert
snel het uur, waarop iel te laat kan wezen
voor een vreedzame hor vorming. En daarom
dringen de sprekers in den Rijksdag, ook
de nationaal-liberalen, Hij den Rijks-kanse
lier krachtig aan op handelen, beslissen,
doen, eer het te laat is.
j Ook in Engeland breekt de democratische
1 strooming moer en meer baan.
In Rusland, in Duitschland. in Engeland,
overal beeft de oorlog de geesten aange-
grepen. Nieuwe stroomingen verdringen de
oude.
Het is een vreeselijke, tnaar ook een
belangwekkende tijd, dien we beleven een
keerpunt in de wereldgeschiedenis.
Het promotie-recht
van deHoogoreliuiijerscliool
I Het Hoofdbestuur van de Maatschappij
van Nijverheid heelt het volgende adres
verzonden aan de Tweede Kamer der Statcn-
Generaal
j Met groote instemming heeft het HooM-
bestuur kennis genomen van het voorstel
van wet van den heer Limburg c.s. tot
wijziging van de artikelen 133 en i86fder
Hooger onderwijswet (ingediend 16 Febru-
ari 1917).
Het Hoofdbestuur is er van overtuigd,
dat met de aanneming van dit voorstel,
waardoor aan de getuigschriften van met
goed gevolg afgelegd eind-examen van de
Hoogere Burgerscholen met vijfjarigen
cursus, en aan de door de wet daarmede
gelijkgestelde examens, de bevocgheid zal
worden verbonden tot het afleggen der
examens in de faculteiten der Geneeskunde
en der Wis- en Natuurkunde, een uitnemend
belang van de Nederlandsehe nijverheid
in het algemeen en van de scheikundige
nijverheid in het bijzonder zal worden gebaat,
j De scheikundige nijverheid heeft zich hier
te lande sinds het jaar 19/4 belangrijk uit
gebreid. Als gevolg daarvan is een onge
kende vraag ontstaan naar goed onderlegde
scheikundigen. Terwijl onder normale 0111-
standigheden aan die vraag voor een deel
zou worden voldaan door aanbod uil het
buitenland, en wel in het bijzonder uit
Duitschland en Oostentijk, is dit thans niet
het geval en het is niet te verwachten, dal
zulks in de eerstvolgende jaren mogelijk
zal blijken. Integendeel, men tracht het 111
die landen ten gevolge van den oorlog
ontstane tekort aan scheikundigen thans
vanuit ons land aan 10 vullen.
Het is derlnivc een gebiedende cisch,
dat aan de vraag hier te lande naar schei
kundigen uit eigen middelen kan worden
voldaan.
De ecnige weg, waarlangs dit zal kun
nen geschieden, is naar de meening van
het Hoofdbestuur die. welke in het voren
bedoelde wetsvoorstel wordt aangewezen.
Het aantal studenten in de Scheikunde
aan de Nederlandsehe universiteiten wordt
steeds geringer, terwijl dat aan de I eeh-
nische Hoogeschool zeer sterk toeneemt,
zóo zelfs, dat daar het aantal studeerenden
in de Scheikunde meer dan tweemaal zoo
groot is, als dat aan alle universiteiten to
zamen. Bestaat dus eenerzijds kans op over-