COURANT.
Dinsdag 1
Mei 1917.
No 8870.
67e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoorteche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
Verschijnt UlnidRg-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.—
franco per postƒ1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
iivh FRKDKRIKS V\\ (1 FFI'I- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, cfficieele- en onteigenings-
advertentiSn per regel 15 cent, RsolameB 1—5 regels 1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. Poatb
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. 9'
HOOF IJ-REDACTRICE
AMERSFOORT.
KORTEGRACHT 9.
K E X X I ,S (1 K V I N (i E X.
De Gedeputeerde Staten van de Provincie
l'irenht,
gelet op artikel 105 der Kieswet,
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat de in hunne vergadering van heden
vastgestelde l.ijst der hoogstaangeslagenen
in de I'ruvineie l'trecht verkiesbaar als
afgevaardigden ter Eerste Kamer der Staten-
I ieneraal tot en met 1 Mei a. s. (Zon-en
leestdagen uitgezonderd) voor een ieder
ter Provinciale Griftie van l'trecht te.r
inzage is nedergelegd en in afschrift, tegen
betaling der koster., verkrijgbaar is gesteld.
Bedoelde lijst zal, ingevolge artikel 103
voormeld, geplaatst worden in de «Neder-
landsche Staatscourant- van 5 Mei a. s.
l'trecht, 30 April 1917.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
LOTEN VAN DOELEN GROTHE,
Voorzitter.
A. VAN OOORN1XCK, Griflier.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
gelet op artt. en 7 der Hinderwet,
brengen ter kennis van het publiek, dut een
door ,1. G, FONTEIN, Directeur der N.Y.
„Fijn hout bewerking en kunsthandel" inge
diend verzoek, met bijlagen, om vergunning
tot het plaatsen van een draaibank, een frais-
liank, een lintzaag, een vlakbonk, een van
dikte bank en een koorbank, gedreven door
een eleetro-motor van I H. I'. en een dito van
'1 11. I'. en dienende tol het fijn hout-bewerken
van meubelen en schilderijlijsten in een be
staand fabrieksgebouw.
in het perceel nlbier gelegen aan de Muur
huizen no. li-I, bij het Kadaster bekend onder
Sectie E, no. 1873,
op de Secretarie der Gemeente ter visie ligt,
en dat op Vrijdag den 11 Mei aanstaande,
des voormiddags ie half elf uren, gelegenheid
ten Itaadhuize wordt gegeven om, ten over
staan van liet Gemeentebestuur of van éen of
meer zijner leden, bezwaren tegen het oprich
ten van de inrichting in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. lö, 10 lid der
Hinderwet, zijn volgens de hestaandejuriepru-
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe
stuur of éen of meer zijner leden zijn verschenen,
ten einde hunne bezwaren mondeling toe te
lichten.
Amersfoort, 27 April 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
V \N RANDW1JCK.
De Secretaris,
A. I!. VKENSTRA.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders vau Amers
foort
brengen ter algemeene kennis, dat
bij hen van Gedeputeerde Staten dezer
Provincie in afschrift is ingekomen een
verzoekschrift van D.WIEI.GRIMMELIK-
HUYSEN, kcllner, wonende alhier, om
vergunning voor den verkoop van sterke
drank in het klein, voor gebruik ter plaatse
van verkoop uitsluitend aan logeergasten,
voor de benedén-conversatiezaal van het
perceel l 'trechtschestraat no. 4 1 te Amers
foort,
dat een ieder binnen twee weken na
dagteekening dezes schriftelijk bezwaren
bij hen kan indienen tegen het verleenen
der vergunning.
Amersfoort, .'7 April 1917.
Burgemeester en Wethouder»
voornoemd,
De Burgemeester,
VAN RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEKXSTRA.
maken bekend, dat de broodkaart voor
de 12e week geldig is tot en met 7 Mei
1917 en niet, zooals abusief is mede
gedeeld, tot en met is Mei 1917.
Amersfoort. 30 April 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
BROODKAARTEN.
Burgemeester cn Wethouders der Ge
meente Amersfoort
Amersfoort vdor zestiu jaar.
III. (Slot).
I er ontspanning vooral voor de jeugd
ging men naar de boerderij en herberg
rechts van den weg aan de laan naar Hei
ligenberg of wel naar die bij het Lock-
horsterbosch (thans heeronhuis) kortweg
Eerste en Tweede hottenboer geheeten,
omdat de jeugd daar werd onthaald op
dikke of hotte melk.
Het I.ockhorsterbosch was toen nog toe
gankelijk voor iedereen, evenals de bos-
schen van Nimmerdor en. dichterbij de
stad de dijken van de Grebbelinie, welke
eveneens een aangename .wandeling boden.
Dat alles is helaas voorbij
Men ging ook veel naar Oud-Leusden,
toen nog een rustieke uitapanning, met een
flinke zaal boven, waar nog wel eens par
tijen werden gegeven. Oud-I,eusden was
in den geheelen omtrek bekend en ontving
veel bezoek. De kasteleines. Mietje van
Leusden», was vermaard om de flensjes,
die zij bakte. Delftsche sla-olie en dergelijke
waren toen nog niet uitgevonden.
Bijzondere vermakelijkheden waren de
parades van schutterij en garnizoen op de
verjaardagen van het Koninklijk Huis.
Verder was er de kermis, die destijds
uog veertien dagen duurde en nog een
echte jaarmarkt was, met kramen, comedie,
paarden- en koorddansersspel, invaliden
met houten been met de rarekiek, straat-
kunstenmakers, poppenkast, de noodige
draaiorgels en een primitieven draaimolen.
Deze laatste werd in beweging gebracht
door vrijwillige jongens, die. wanneer de
molen goed in gang was, zoolang op het
onderstel, de balken, mochten zitten tot de
molen stil stond.
Paasch-Maandag was er nog een soort
kermis of markt voor de jeugd aan den
Hoogeweg, Lazarus-kermis genaamd, zoo
men meende ten behoeve van de Melaat-
schen die ilang te voren) werden verpleegd
in het Lazarushuis, waarvan de kapel toen
nog aanwezig was.
Deze markt of kermis, op welke de
handelsartikelen bestonden uit gekookte
eieren, noten, sinaasappelen, koek en oude
mee, zal van oorsprong wel een soort
i'aaschweide zijn geweest
Er werden in dien tijd ook nog Paasch-
vuurtjes ontstoken en in de achterbuurten
werd ook nog gedanst om den Meiboom,
en werden Sint Maarkens-optochtjes ge
houden met een kaars in een uitgeholde
biet of mangelwortel op een stok. De rom-
I melpot op Vastenavond was nog in volle
fleur.
De bedelarij was nog geoorloofd en
zoo vond men op vaste standplaatsen ver
schillende bedelaars.
i MetPinkster fungeerden Pinksterblommen,
namelijk vrouwen met kinderen in een wit
1 hemd gesloten, dat versierd was met strikken
van gekleurd papier.
1 Op de bedeldagen trokken mannen en
jongens maar vooral vrouwen er op
uitde eersten het hoofd, enz. met doeken
omwonden en de vrouw.cn gekleed in de
I bedelrok, uit allerlei bonje lappen samen-
gesteld, bij wijze van uniform.
I De behoeftige krankzinnigen werden,
i voorzooverre zij niet gevaarlijk waren, door
de Gemeente ergens uitbesteed en liepen
vrij rond, in keurige pilow-pakken gekleed
en daardoor dus goed kenbaar.
EERSTE AMERFOORTSCHB (JECONTROLEERDE NACHT-VEILIGHEIDSDIENST
Stel uw perceel onder onze bewaking ter VOORKOMING van onge
regeldheden.
TARIEF I. Per w«?ek 25 cent. SPECIALE bewi.king billjjk tarief.
Abonnementen per week, per maand of per kwartaal.
SOESTERVVEG 32, De Directie:
'hoek Stationsstraat. 0. J. W. van EI MEREN Co.
Niettegenstaande de Zondagswet ieder
jaar; werd afgekondigd, werd door de meeste
winkels den geheelen dan wel den balven
Zondag verkocht, daar er op dien dag veel
buitenlui in de stad kwamen. Om die reden
kon men dan ook op de I.angestraat aan
de hoeken dér zijstraten loterij-debitanten
gestationneerd zien, zoomede sigarenhande
laar?, die hun product aan de buitenlui
uitventten voor een, een halven en zelfs
een: derden cent; zuiver Amersfoortsche
tabak en puik van branden en trekken!
En verder nu jahoewel deze prijzen
tegenwoordig misschien wat ongelooflijk
klinken, zijn ze historisch waar.
De spelen der jongere jeugd sport
bestond óok al nog niet - destijds veel
meer op den publieken weg uitgeoefend,
zijn goeddeels de zelfde gebleven. Enkele
dia.".an worden thans niet meer door de
jeugd beoefend, zooals het rijden op hobbel
paarden en stokpaarden, welke laatste sport
thans door meer in leeftijd gevorderden
wordt beoefend, door volwassenen, die ijverig
rondrijden op rossen van allerlei haar en
ras.
Eindelijk nog iets over eenige takken van
nijverheid en handel, die, destijds grooten-
deelsnogin volle fleur, thans hier zijn ver
dwenen.
Behalve de zijde-tweernderij, toen reeds
aan het tanen, bestond nog bet spinnen van
koehaar voor de tapijtweverijen; een zeer
ongezond werk, dat in enkele achterbuurten
bijna huis aan huis plaats vond, doch thans
gelukkig machinaal wordt verricht.
Verder bloeide hier de handweverij van
Amersfoortsch, diemet, streept en keper voor
ondergoederen. Hoewel deze goederen thans
nog fabriekmatig worden, zijn deze stoffen
eigenlijk verdrongen door het gebruik van
tricot-ondergoederen. Oek is er een belang
rijk verschil b'j dien tijd in het quantum
damesrokken/althans zoo naar het uiterlijk
te oordeelen.
De fabricage van watten en lampepit is
De reeds vermelde groote wijziging van
het boerenbedrijf heeft evenzeer belangrijke
gevolgen gehad.
Ten eerste zijn met het beëindigen van
den tabaksbouw in deze omstreken ook de
handel in dat product en de daaraan ver
bonden veie werkzaamheden geëindigd.
Ten tweede werd, bij den uitgebreiden
teelt van boekweit, zoowel hier in den
omtrek als over de geheele Veluwe, door
de landbouwers als nevenbedrijf druk de
bijenteelt beoefend. Dien tengevolge was
hier een centrum van honig-zemerij en was-
stnelcerij, die de producten der bijen als
honig, was en mede in den handel brachten.
Vooral in den nazomer gaf dit een heele
drukte, daar men hier een groot deel van
de geheele productie der Veluwe ver
werkte.
Bij gebrek aan grondstof verdween ook
deze industrie en vertrokken belaas ook
de oud-Amersfoortsche families die haar
uitoefenden, evenals zoo vele andere oud-
Amersfoorters.
Wie lang te Amersfoort woont, ervaart
het zelfde als in iemaód, die reist in een
boemeltrein telkens ziet hij andere gezich
ten. Een wereldstad in den dop!
Op gevaar af, dat ge mij, ondanks het
klimmen mijner jaren, voor een jeugdig
fantast zult aanzien, geloof ik, dat dit de
werkelijke bestemming is van onze goede,
oude stad.
Men moet vooruitzien.
Vóór dezen oorlog toch is dikwijls ge
schreven over het stichten van een Wereld-
hoofdstad. Waarom 2ou Amersfoort dit niet
kunnen worden
Wij hebben in ons land immers reeds
het Vredespaleis met het Hof van arbitrage.
Waarom zou dan ook hier te lande niet die
Wereldhoofdstad geslicht worden? En welke
plaats in ons land biedt daarvoor beter ge
legenheid dan juist Amersfoort
Ruimte is er genoeg. Wij hebben den
geheelen Berg c. a. en dan nog al de heide
er om heen, die wij óok kunnen annexeeren.
Wanneer de zaak maar goed wordt aan
gepakt
Na dezen oorlog, waarin allen zichzelven
(en ook de neutralen) opofferen voor de
zaak van vrijheid, recht en gerechtigheid,
met de eerlijkste bedoelingen, kan het niet
anders of de Gouden eeuw moet aanbreken
in welke alle groote financieele belangen
der wereld ten bate van de geheele menscb-
heid zullen worden vereenigd, zoodat er
geen oorlog meer zal kunnen worden ge-
Voor een dergelijke concentratie is echter
een Wereldhoofdstad noodig.
Men blijve dus wakker te Amersfoort.
NASCHRIFT - Gasverlichting heeft
Amersfoort pas sedert 1A59. Den 17 Augus
tus van dat jaar werd het door de gecon-
cessioneerde gazfabriek, aan het einde van
de Kampstraat, met veel feest vertoon voor
de eerste maal ontstoken. In het Nut
thans meer bekend als «Amicitia» was
er zelfs een vauxhal. Heel de stad vierde
feest.
Set Bureau der Redactie
van de Amersfoortsoh.e
Courant b 1 y f t gevestigd
Kortegraoht 9; de drukke
rij Valkestraat 19.
In het vorige nummer deelden we in het
kort mee, da: in de «Staatscourant» is op
genomen het besluit tot verdeeling der Ge
meente in drie nieuwe stemdistricteu, noo
dig geworden door het voegen van een deel
van Leusden bij Amerfoort.
Stemdistrict 1 omvat het gedeelte der
Gemeente, dat niet behoort tot district 2
of district 3.
Stemdistrict II. dat het hoofd-stemdistrict
blijft, het gedeelte der Gemeente ingesloten
door de lijnvan het punt waar de Rijks
straatweg van Hoevelaken naar Amersfoort
de grens van de Gemeente Amersfoort
snijdt, over het midden van dien straatweg
tot de Kamppoortbrug, van daar over het
midden van de Kampstraat door het mid
den van de Kamperbinnenpoort, over het
midden van de Langestraat naar de Var-
kensmarkt, vervolgens over de Varkens-
markt naar het midden van de Arnhem-
schestraat, over het midden van die straat
tot de Arnhemschepoortbrug, vervolgens
rechts ombuigende over het midden van
de Beek naar de l'trechtschepooribrug.
