UI 5 Mei 1917. 67e Jaargang. No. 8872 Sluiten Prolongaties en Beleeningen. Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van HOOFD-REDACTRICE Suze FREDERIKS—Van CLEEFF-. IIERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.— franco per postƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reolames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent. Bij advertentiën van bulten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Bankveresnlging H. L. A. DULLAERT Co. AMERSFOORT - Langegracht 30 - Telefoon 363. SOEST - Van Weede-straat 200 - Telefoon 6. SCHEUPENZEKL - Kjjks-straatweg - Telefoon 2. EERSTE AMERFOORTSCHE GECONTROLEERDE NACHT-VEILIGHEIDSDIENST Stel uw perceel onder onze bewaking ter VOORKOMING van onge regeldheden. TARIEF I. Per week 25 cent. SPECIALE bewaking billjjk tarief. Abonnementen per week, per maand of per kwartaal. SOESTERWEG 32, De Directie: boek Statiousstraat. C. J. W. van EIMEREN Co. Bij dit nummer behoort als BIJVOEGSEL het stenografisch verslag der Raadsver gadering van Vrijdag 4 Mei. KENNIS (1 K V I N (i E X. DISTRIBUTIE LEVENSMIDDELEN. Burgemeester en Wethouders van Amers foort maken bekend, dat in de week van 7 tot en met 13 Mei 1917 zal worden ver krijgbaar gesteld: op bons No 14 en 15 voor Bruine boo- nen, brandstof: n.l. 0.5 1I.L. huisbrand- kolen of 33 K.G. briketten. Ook bruinkoolbriketten mogen alleen op die bons worden verstrekt. op bon No. 15 RIJST, GORT. HAVERMOUT. ZEEP. AARDAPPELEN (voorzoover voorradig), Regeerings-V AR KENS VLEESCI i Zuiderzee-haring a 2 cent per stuk. voor- zoover voorradig, op bon No. 15 van Ge zouten spek. Zonder bonGezouten kluiven, aan den Keuringsdienst, Appelmarkt, voor zz cent per K.G. Zonder bonKalfsvleesch. voorzoover voorradig, bij Bleijenberg en De Vries, Ap pelmarkt 7, voor zs cent per pond. Amersfoort, 4 Mei 1917. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Burgemeester, Van RANDWIJCK. De Secretaris, A. R. VEENSTRA. KATOENAFVAL. De Burgemeester der Gemeente Amers- vordert ingevolge art. 9 ie lid der Dis tributie wet 1917 van alle handelaren en fabrikanten in deze Gemeente opgave te doen van de bij hen op 7 Mei a.s. bij den aanvang van hunne zaken aanwezige voor raden katoenafval. De opgaven hieromtrent moeten worden ingediend aan het Levensmiddelen-bureau, Valkestraat 12, vóór 10 Mei 1917. Amersfoort, 5 Mei 1917. De Burgemeester voornoemd, Van RANDWIJCK. SLUITINGSUUR. Burgemeester en Wethouders van Amers- foo. maken bekend 1. dat, ingevolge art. 9 juncto art. 1 sub b der Verordening op de winkelsluiting, het sluitingsuur der winkels op 16 Mei a.s. zal zijn 10 '/a uur des avonds, 2. dat op genoemden datum ontheffing 'wordt verleend tot genoemd uur van het bepaalde in art. 1, i° der Verordening, houdende het verbod van het gebruik van gas uit de Gemeentelijke gasfabriek en van electriciteit door middel van het Gemeen telijk kabelnet op bepaalde plaatsen en bepaalde tijdstippen. Amersfoort, 2 Mei 1917. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, Van RANDWIJCK. De Secretaris. A. R. VEENSTRA. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in de Gemeente Houten een geval van miltvuur is voorgekomen. Amersfoort, 1 Mei 1917. De Burgemeester voornoemd, Van RANDWIJCK. Besmettelijke nekkramp. Dr. H. Aldershoff, waarnemend Inspec teur der volksgezondheid ter standplaats Utrecht, bad Woensdagavond een zeer talrijk gehoor toen hij in «Amicitia» sprak over Epidemische nekkramp, de gevaren der besmetting en de wijzen waarop deze kan worden voorkomen. Spr. dankte de plaatselijke Gezondheids commissie, welke heen in de gelegenheid stelde, iets te vertellen over het onderwerp, dat thans zoo heel veler aandacht heeft en deelde mede, dat hij geen wetenschappelijk betoog, doch een populaire bespreking wilde houden. Ettelijke gevallen onder het garnizoen en enkele onder de bevolking geconstateerd, hebben zekere onrust gewekt en niet te verwonderen is het, dat menige leek reeds vroeg: wat is er te doen tegen het ons allen bedreigend gevaar van besmetting. Te dezen opzichte wilde spr. allen gerust stellen door te verklaren, dat angst voor besmetting alleszins is overdreven. De ziekte maakt een overweldigenden indruk èn door haar dikwijls zeer acuut (snel) verloop èn door de geweldige ziekte verschijnselen, waarbij de patiënt gelukkig zoodanig buiten bewustzijn is, dat hij de pijnen niet voelt. Het is nuttig, oorzaak en verspreiding der ziekte eens 11a te gaan, opdat er niet meer rumor in casa ontsta dan strikt noodig is. Dikwijls wordt gevraagd is epidemische nekkramp niet te verwarren met een dergelijk verschijnsel van tuberculeusen aard ontstaande door hersenvlies- en ruggemergsvlies-ontsteking, een nieuwe ziekte De ziekte zelf is geenszins nieuw wel nieuw is het juiste inzicht in de ziekte, dat pas dateert van de laatste 10 jaar. Reeds in 1805 kwam zij voor o. a. in Denemarken en te Genève, alsmede in Noord-Amerika. Haar grootste bekendheid kreeg zij evenwel door de epidemie van 1905 in Silezië onder mijnwerkers en in verschillende garnizoensplaatsenin 1906 heerschte er een epidemie in West-Pruisen waarbij 3000,gevallen werden geconstateerd van welke 2000 met doodelijken afloop. In i860 en t86i kwam een epidemie voor te Arnhem, in 1867 werden 10 ge vallen geconstateerd te Giethoorn, van welke 5 met doodelijken afloop, in 1868 gevallen te Meerssen en te 's-Hertogenbosch, in 1870 te Groningen, in 1876 en 1877 onder mili tairen en zeer jonge kinderen die dicht bij de kazerne woonden te 's-Hertogenbosch. in 1885 en 1886 in de grenadiers-kazerne te 's-Gravenhage (z 1 gevallen), enz. Sedert zijn enkele sporadische gevallen geconsta teerd, die meestal niet werden herkend doch waarbij geen sprake kan zijn van epidemi sche meningitis. In 1907 was er echter weer een epidc- mietje, ten gevolge waarvan meningitis werd opgenomen in de Wet op de besmet telijke ziekten in dat jaar kwamen hier te lande voor 45 gevallen, welk aantal in 1908 daalde tót 26, terwijl in 1911 slechts 3 ge vallen werden geconstateerd. Eiide 1914 werden weer gevallen van meningitis ge constateerd. in 1915 zelfs 54 gevallen en in 1916 ruim 200. terwijl tot 1 April 1917 reeds bijna 1200 gevallen zijn geconstateerd. Tot 11 September 1915 werden in Pruisen geconstateerd 703 gevallen, in het zelfde jaar in Engeland 3307 gevallen. In 1916 kwamen in Pruisen slechts hoogst enkele gevallen voor in het leger en onder de burgerbevolkingwederom een bewijs, dat de ziekte onder militairen te velde lang zoo goed niet aanslaat als in vredesgarnizoenen. De ziekte komt het meest voor in April en Mei en blijkt gebonden aan woonplaats en levensgewoonteno.a. in koleodistricten, aan de Noord Hollandsche zeekust en de Utrechtsch-Geldersche grens. De vermeerdering der epidemie van 1865 is wellicht een relatieve, omdat de diag nose (de onderkenning) aanmerkelijk beter en zekerder was geworden. Spr. waarschuwde tegen verhalen vol griezeligheden en niet minder tegen bet te veel letten op een enkel verschijnsel, dat men bij zichzelven waarneemt, waardoor men alras denkt, meningitis te hebben. Nekkramp is het eigenaardig en meest kenmerkend verschijnsel van de ziekte de spieren der nek komen in kramptoestand en het hoofd wordt in het kussen geboord. De ziekte ia een gevolg van de ontste king der vliezen, die hersenen en ruggemerg bedekken, dus als het ware het centraal- bureau, dat reageert op den omtrek van het lichaam en op het uitermate gevoelig zenuwstelsel. Hierdoor ontstaan pijngewaar- wording, prikkeling der bewegings-centra en ten slotte uitputting van het spierstelsel met verlamming in verschillende organen. Een ander verschijnsel is braken zonder ophouden en sterke overgevoeligheid voor iedere aanraking, óok geen onaangename. De huid krijgt een vlekkig uiterlijk, het bewijs, dat de ziekte niet is een locale aan doening van het hersen-ruggemergvlies, doch een algeheele infectie-ziekte van het gansche lichaam, een zoogenaamde menin gococajmie. Hoe is de ziekte het spoedigst te her kennen ook door den leek? Het antwoord op die vraag is heel moeilijk door de menigvuldigheid der verschijnselen. Veelal gevoelt de patiënt aanvankelijk een alge meen onwelzijn. iets influenza-achtigs en het is dan ook volstrekt niet onmogelijk, dat vroeger heel wat is aangezien voor influenza, dat thans kan beslist onderkend als meningitis. De ziekte is een bloed-infectie, waardoor dc diagnose kan gesteld uit eenige druppels bloed, van welke men middels agar-agar een bloedcultuur maakt. De oorzaak der ziekte is thans goed bekendzij wordt veroorzaakt door de bac terie van VVeichselbaum, een bolvormige splijtzwam, wetenschappelijk coccus ge naamd. Spr. deed nu enkele mededeelingen over aard en wezen der bacteriën, ziektebrengendc zoowel als ziektewezende, hun afmetingen, hun sporen vorming, enz. De meningo-coc vormt geen sporen, doch is een echte parasiet, die echter uitsluitend kan parasiteeren op (leven van) het men- schelijk lichaam, mits dit een temperatuur heeft van ten minste 37 graden Celsius. Komt, bijvoorbeeld na de punctie (aftap pen van een paar bloedruppels), de meningo- coc op lagere temperatuur dan sterft zij en, daardoor kan, naar de tegenwoordige op vatting, infectie door ievenlooze voorwerpen behalve een zakdoek, die immers vrij dicht op liet lijf wordt gedragen en dus warm gehouden - niet groot zijn. Geen dierproef is te nemen; althans tot dusver en de coc is dus nog alleen te kweeken op menschclijk eiwit (buikzucht- vloeistof) mits dit eveneens worde gehouden op een temperatuur van minstens 37 graden. Vooral de volwassen menscb boven 25 jaar is relatief onvatbaar voor be smetting, hetzij dat dit middel van verweer aangeboren, hetzij dat het langzamerhand verkregen is. Tenzij bij-oorzaken in het spel komen, die den weerstand van het men- schelijk lichaam zwakker maken. Na een korte pauze vervolgde spr. on- Die bij-oorzaken zijn de indirecte oorza ken van de ziekte, die dan ook veel optreedt bij personen, die ongewonen of zwaren arbeid moeten verrichten en aan plotselinge en groote wisselingen van temperatuur zijn bloodgesteld. Vandaar, dat we de ziekte bet meest zien optreden bij mijnwerkers en jonge nog niet geoefende soldaten en ook bij zeer jonge kinderen. In het militair milieu worden vooral derecruten aangetast; vandaar de vele gevalen te Amersfoort, te 's-Gravenhage, en bij het recruten-depot der genie-troepen te Utrecht. Bij oudere soldaten, die gewend zijn aan het militaire leven, vindt men wel coccen-dragers. doch komt de ziekte zelve niet voor. Jonge kinderen vooral die, beneden 3 jaar zijn uiterst vatbaar voor de ziekte, wier herkenning bij hen dubbrl moeilijk is. Oudere kinderen en jonge mer.schen tot den r'ecruten-leeftijd zijn weinig vatbaar. Verder zijn van zeer grooten invloed welstand en een frissche, lichte en vooral droge woning. Onreinheid speelt een groote rolbijvoor beeld het gezamenlijk gebruik van hand doek of zakdoek. Ook hoogst bevorderlijk voor de infectie zijn innig contact (zoenen), elkaar in "t gezicht spreken (coccen aanblazen) en niezen. B ij n a altijd veroorzaken Ievenlooze voorwerpen geen besmetting. Het schijnt zoo, dat de man, die in de kazerne hier het oude iigstroo weghaalde en wiens kindje meningitis kreeg, zijn kind daardoor be smette doch zeer vezmoedelijk heeft hij in de kazerne of de cantine lang en druk gepraat met een der coccen-dragers. Het persoonlijk contact staat bovenaan al het overige is, op zijn minst genomen, hoogst twijfelachtig, Een zaal-infectie is dan ook niet denk baar. Immers de meningo-coc verdwijnt uit de keel, zoodra de ziekte optreedt. Doch om de vox populi (hetmen zegt) worden de patiënten geïsoleerd van andere zieken. Sputum (speeksel) en urine leveren wel gevaar voor besmetting. Het groote gevaar vormen de coccen- dragers, die zelf gezond de ziekte uit de besmette haard overdragen naar andere plaatsen. Vandaar, dat de ziekte optreedt in een gezin, als daar bijvoorbeeld een recruut met verlof is geweest. Het voorkómen der ziekte is niet gemak kelijk wil men zooveel mogelijk zeker zijn, niet door de ziekte te worden aangetast dan moet men zooveel mogelijk gezond zijn. Die raad is evenwel lichter te geven dan na tc komen; doch men kan zich hoeden voor nat-regenen, alcohol-misbruik.-en men kan vooral door den arts doen verzorgen catharale (verkoudheids) aandoeningen van neus- en keelholte. Dat hier een school is op een nog geen too M. van de kazerne is absoluut niet gevaarlijk. Wel is gelijk te 's-Hertoge- boscb bleek gevaarlijk het spelen van jonge kinderen op het kazerne-terrein. Hoe moet men de ziekte bestrijden De kazerne isoleeren en alle kelen onder zoeken, stuit op groote praciische bezwaren. Houd de jongelui eens drie weken binnen! Arme militaire geneeskundige dienst, wat zoudt ge moeten hooren en lezen Een chambree, in welke een of meer gevallen voorkwamen, is te isoleeren tot inen de menscheiijke zekerheid heeft, dat het gevaar voor infectie is geweken; doch een groote barak, van bijvoorbeeld 200 man, is practisch niet te isoleeren. Het veegsel uit de kelen zou trouwens niet kunnen nagegaan in het Centraal-laboratorium om dat door de reis en het tijdsverloop het overgroote meerendeel zou zijn afgekoeld beneden 37 graden, zoodat de meningo-coc dood zou wezen. Men beperkt zich dan tot een keelholte-onderzoek van de omgeving van den patiënt, diens naaste buurtjes, een paar man verder, een paar aan den over kant, enz. En al te rigoureus moet men óok niet optredenzóo, als bijvoorbeeld de veld wachter In zekere Gemeente in deze Pro vincie, die vóór de woning ging staan in welke een meningitis-geval was geconsta teerd en die aan iedereen den toegang weigerde. Toen spr. het gezin ging bezoeken en zijn qualiteit noemde, werd hem toegang II Cl«efr. BUREAU: KORTEGRACHT 9. Postbus 9. Telefoon 19. verleend an bleek hem, dat de menschen door het niet-toelaten van bakker, melk boer, enz., bijna waren doodgehongerd. Dat was wel een zeer grondige behan deling der zaakdoch niet aanbevelenswaar dig. Beter is het, de hulp-oorzaken zoo gering mogelijk te maken. De burger-medicus k3n daarin veel bereikendoch de militaire arts kan dit niet. Immers bet is onmoge lijk, alle bewoners van een barak 3 weken te beschermen tegen nat-regenen en voor vermoeienis. De recruten zijn er om te worden geoefend en men kan hen niet, onder toezicht opdat ze elkaar geen coccen aanblazen drie weken achtereen bezighouden met wandelingetjes, enz. Het medische en het militaire belang druischen ook hier tegen elkaar in. Het best is echter, de recruten van zoo'n barak vrij te geven van alle voor hen ongewone en dus ver moeiende oefeningen. l ot vóór eenige jaren was een specifieke behandeling dezer ziekte niet bekend. Thans is een meer rationeele bestrijding bekend dan de vroeger gevolgde verlichting der ziekte-verschijnselen door ijs, an wel door de serum-therapie (enting als tegen pokken, tegen buik typhus, enz.) welke in ieder geval een vrij nuttig effect heeft, omdat zij het aantal sterfgevallen vrij aanmerke lijk doet dalen. Spr zette in het kort uiteen hoe de ziekte koerende bacil wordt gekweekt in bloedw-ei van paarden of geiten. Is ontsmetting noodig en in hoeverre? Moet de formaline-lamp er in en moet alles ruiken naar lysol, creoline, enz. Ontsmet ting is bij het Nederlandsche publiek buiten gewoon populairals het maar sterk ruikt, kent de vreugde bijna geen grenzen. Doch bij meningitis moet men niet te veel doen wat de ontsmetting betreft, moet de rem er op. Immers de meningo-coc is weinig resistent buiten het menschclijk lichaam. Laat daarom het beddegoed uitstoomen en het bed flink afwasschen met creolitidoch scheur het behang er niet af. Niets wijst er op. dat men behoeft over te gaan tot ontsmetting van Ievenlooze voorwerpen of dieren. Doch de zakdoeken gooie men niet bij het overige lijfgoed, tenzij ze gedesinfec teerd zijn in een flinken bak met creo line. En men ga omzichtig te werk met de afscheidingen uit mond en neus en met de urine. De mensch is de groote overbrenger der ziekte, Reinheid van het menschelijk lichaam is dus een hoofdvereischte. De groote vrees voor de ziekte is vol komen ongemotiveerd. Heel wat nuttiger sociale arbeid kan gedaan door bestrijding

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 1