26 Mei 1917.
No 8880
67e Jaargang.
Verrichten alle
K a ii k x a k e n.
(iituave van do Naainioozo Vennootschap „He Aiiiersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H
1 IOOFD-RF.DACTR.ICE i
SUZK KREDERIKS-VAN CI.EEFF.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. A bonnemot. t per 3 maande»/1.—
franco per postƒ1.15. AdverteatiPn 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officicele- en onteigenings-
advertentiün per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels 1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
I
van Cloeff".
BURÉAU:
KORTEGRACHT t).
Postbus 9. Telefoon Tg.
KENNISGEVINGEN.
KANARIEZAAD.
De Burgemeester van Amersfoort ver
zoekt een ieder, bij wien kanariezaad
aanwezig is, daarvan vóór 2.1 Mei a.s.
opgaaf te doen aan het I.evensmiddelen-
bureau, Valkertraat No. 15 alhier.
Onder kanariczaad is tevens te verstaan
„geplet" en „gemengd" kanariczaad.
Amersfoort. 22 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK,
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
maakt bekend, dat ingevolge artikel 5
der Distributie wet 1916, een ieder, die
paraffine anders dan voor gebruik voor hem
zelf of zijn gezin in voorraad heeft, gehou
den is op 23 dszer aan den burgemeester
der gemeente, waar deze paraffine zich
bevindt, opgave te doen van de hoeveelheid
en den aard der partijen, welke hij in
voorraad heeft.
De bedoelde opgave zullen moeten wor
den gedaan door hen. die <le paraffine onder
zich hebben, onverschillig of zij al dan niet
eigenaar daarvan'zijn.
Amersfoort, 24 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
De Burgemeester der Gemeente Amers
foort
jnaakt bekend, dat de Minister van Land.
bouw. Nijverheid en Handel.
gezien artikel S der Distributie wet iyi6,
heeft goedgevonden
1. te verbieden de aüevering en het
vervoer van paraffine, tenzij dit geschiedt
voor den dienst van leger ot vloot, of wel
daartoe schriftelijke vergunnidg is verleend
dopr de Toewijzings-com missie voor kaar
sen, schemerlichten en dergelijke
2. vast te stellen een maximum-prijs
voor parafline van fSo per too K.G. nf tt<».
Amersfoort, 24 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAX RANDWIJCK.
DISTRIBUTIE LEVENSMIDDELEN.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
maken bekend, dat >n de week van 28
Mei tot en met 3 Juni 1917 zal worden
verkrijgbaar gesteld:
op bon No. 18:
RIJST, (ook op bon van groene erwten)
BAK- en BRAADVET,
GORT,
ZEEP,
AARDAPPELEN (voorzoover voorradig),
Regeerings-VAR KENSVI.EÉSCH.
Zonder bonGezouten kluiven, aan den
Keuringsdienst, Appelmarkt, voor 22 cent
per K.G.
Zonder bon Kalfsvleesch, voorzoover
aan den Keuringsdienst, Appelmark, voor
25 cent per pond.
Amersfoort, 26 Mei 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
Pinksteren.
't Is nu eenmaal zoo en niet anders dan
dat het Pinksterfeest voor de groote
menigte in onafscheidelijk verband staat
met den bloeitijd, met pror^k van veld
bloemen, met geur van seringen, malscb
gebladerte, vogelengejubel ,en lammeren in
't groen. Geen kerkelijk feest wordt door
den volke minder kerkelijk opgevat dan dit.
Wat bun kerk of hun belijdenis, hen bij
J^erstinis en Paschen doet gedenken, dat*
beseffen de menschen wel, maar de betec-
kenis van het Pinksterfeest blijft de
meesten raadselachtig, gaat hen onbegrepen
voorbij.
Toch heeft dat feest een hoogere betee-
kenis dan een uitgaansdag voor de stede
lingen om daarbuiten jong, vee te zien
huppelen in de weer groene weiden, of
er madeliefjes en klaver en pinkster
bloemen te plukken. Het bedoelt te zijn
niet een verheerlijking van het natuu r-
leven, maar van het g e e s t e s leven.
Immers op dien Pinksterdag, welken wc
nu weer staan te gedenken, kwam over
de Twaalven, die den leer en de letter
reeds hadden, ook de geest, welke hen
vervulde met heilig vuur en deed spreken
met de wondere kracht der innigste
overtuiging, zoodat allen het verstonden en
het in de zielen van duizenden en nog eens
duizenden weerklank vond.
Voor on», menschen van heden en van
gisteren en van morgen misschien nog.
geldt nog steeds de groote, de eeuwige
waarheid, dat de geest alleen levend
maakt en niet de letter, dat alle kunnen,
alle weten, alle ijveren machteloos is en
dood blijft, als het niet wordt gedragen
door den geest.
Wat doet de zware boekengeleerdheid
uit den professoralen katheder door de
jongelingen zamelen en meedragen als
kostbaar kapitaal
Wat schenkt het woord van den gees
telijke voor een vermoeide en belaste
schare, de bezieling om het voor hen tc doen
worden het Evangelie vol liefde, vol hope
en voi troost
Wat doet de kennis van den onderwijzer,
telken jare herhaald en herkauwd, toch in
een opgroeiend geslacht de kiemen leggen
voor latere levenskunst, onvergetelijk en
onvergankelijk
De gèest is het, de geest der overtuiging,
de geest der ijverende liefde.
De geest, zonder welken alle wetenschap
van den profëssor in 't stof der gehoorzaal
zou vallen als een dood, dof gewicht, het
woord van den kanselredenaar zou ver-
schallen als een holle galm.
De geest, zonder welken de grondigste
theorie en de moest praktische methoden
blijven als een machine der stoom.
De geest, zonder wiens /.telenden adem
geen werk ooit gedijen, geen reds ooit
mtvonken kan.
De geest, die h 0 i 1 i g e geest, welke het
woord bevleugelt als een stormwind en
leer en letter doorgloeit als vuur.
En of die geest al dan niet in dit ons alle-
daagsche le^en tot ons komt onder de
gedaante eener witte duive, niet aan ons
zich openbaart met teekenen van vlammende
tongen en hemelsch geluid, twijfel niet aan
zijn heiligheid. Want heilig is hij, ook in
nederigste Zijner werktuigen, in de be-
scheidenste Zijner uitingen.
Heilig is reeds de wil ten goede, ook
waar hij niet mocht kunnen worden
tot daad.
Heilig is elke oprechte bewondering voof
het verhevene, heilig, elk pogen tol zelf
bedwang; heilig, elk vertrouwend gelooven
in God en in gerechtigheidheilig, elk
offer van moeite of goed of leven voor een
nobele zaak,
Heilig het woord van troost, van op
beuring en van bemoediging gesproken tot
bedroefden en tot gevallenen heilig elke
vingerwijziging naar het hoogereheilig
de stille studie om te dringen in de diepste
geheimen der verheffende wetenschap, ten
einde de menschheld daardoor tot hoogere
ontwikkeling van hart en verstand tc voeren.
Heilig het lied van den zanger, die zingt
van 's levensblijheid, van trillend verwach
ten, van zalige bevrediging, van zoet her
inneren.
B anls varesniging H. L. A. DULLAERT Co
AMERSFOORT - Ennm-gracht 30 Telefoon 363.
NOEST - Van Weode-strunt 200 - Telefoon <1.
SCHKRPRNZKF.lt - Rijksstraatweg - Telefoon 2.
Heilig de kunst van den kunstenaar, die
tracht uit te heelden, al' wat hij ziet in
zuivere schoonheid.
Heilig het werk van den werker, 'die
werkt om iets betera dan het brood, dat
wordt gegeten en het loon, dat vergaat
En heilig, driewerf heilig de vrede,
dien we brengen In ons huis, dien we
kweeken in onze ziel, dien we hoeden als
't kostbaariste bezit voor eigen geluk en
dat der onzen.
He<Iig, gezegend tn heilig elk pogen,
om mee te werken, dat vrede koine
over heel de wereld, gelijk een vorrei-
nenden stroom, die de menschheld stuwt tot
steeds hooger denken, tot voortdurend
ernstiger, edeler levensopvatting.
Meester?
Wij, Nederlanders, zijn de gelukkige
stamgenootcn van een groot aantal mees
ters», en een vreemdeling, die een wan
deling door onze steden maakt en de ver
schillende opschriften op deuren en vensters
leest, mout dan ook wel eens op de gedachte
komen, dat er hij ons zeer veel uitstekend
bekwame vakmensehen zijn, allen goed ge
schoold. Zie tocli eens hoe dikwijls men
leest Mr. Timmerman, Mr. Schilder, Mr.
Kleermaker, enz. enz.
Onwillekeurig vraag ik mij telkens, wan
neer ik lees »Mr. zus en zoo» af, opgrond
van welk diploma deze wol dat schoono
en veelzeggende praedicaat vau Meester
voeren. Slechts wanneer Iemand uitstekend
en in alle onderdeden van zijn vak ot be-
roep op de hoogte is, kan hij, en met recht
Meester voor zijn beroep of vak laten schil
deren of schrijven. Ik weet niet of cr een
wetsartikel in ons land bestaat dat verbiedt,
dat men zien willekeurig een titel of prae
dicaat geeft of toeëigent, ik meen van niet.
Maar wel weet ik, dat er velen zijn, die
zichzelvcn Mr. noemen of laten noemen,
zonder dat zij inderdaad Meester in hun
vak zijn. Ken noodlottig gevolg van onzen
vrijheidszin wordt door dezen toestand ge
schapen. Is het niet bedroevend, dat wan
neer men zich een voorwerp wil laten ver
vaardigen en zich daartoe begeeft tot één,
die zich Mr. in dat vak noemt, men steeds
moet vreezen, bij een beginneling of een
broddelaar terecht te komen, en dienten
gevolge, ook al wil nr.-n voor ,goed werk
goed betalen, broddelwerk te ontvangen
Eens Het ik mij een kleedingstuk vervaar
digen bij een kleermaker, die op het cone
vunster Tailleur en op de andere Mr.
Kleermaker had laten schilderen. Dit klee
dingstuk, dat duur betaald werd, heeft mij
nimmer gepast. Tot driemaal toe werd het
den kleermaker terruggezonden ter veran
dering, zonder resultaat. Integendeel, het
werd slechter inplaats van boter. Later bleek
mij dat genoemde Mr. Kleermaker het aan
hem opgedragen werk door een anderen
kleermaker liet snijden omdat hij het zelf
niet kon.
Zulke toestanden kunnen, dunkt mij, niet
zeer veredelend op do moraliteit van ons
volk werken en ik vrees dut, indien van
regeeringswege daaraan geen einde wordt
gemaakt door ven wetsartikel (gehandhaafd
natuurlijk) dit euvel steeds zal verergeren.
Een timmermanszoon doorloopt de lagere
school, kan of wil niet goed leeren komt op
zijn 13de of 14de levcnojaar bij zijn vader in
het vak, wordt daar een behoorlijk timmer
mansknecht, maar, doordat hij niet heeft
kunnen en willen leeren, kan hij niet tco-
kenen, laat staan een behoorlijke teekenlng
ontwerpen, en blijft dientengevolge levens
lang oen broddelaar, Indien zijn vader hem
geen eigen zaak bezorgt, komt hij later
wellicht in zijns vaders zaak. Ziedaar een
Mr. timmerman, misproduct in de Maat
schappij. En zoo zijn cr in ons vrije Neder
land helaas zoovelon 1
Aldus S. uit xie Gong»,
Een heryoriniiig tan be: Uerbergsezen.
De Commissie tot onderzoek van de vraag
<hoc 't drankmisbruik op het platteland 't
krachtigst kan worden tegengegaan» heeft
in haar Rapport, dat in de c.v. Algemecne
Vergadering aan de orde komt, gewezen
op 't aanbevelenswaardige van een hervor
ming van hot Ilerborgwezen.
Wij laten dit gedeclto van het Rapport
hier volgen,
>De drankbestrijder ziet in het horber-
giersbeilrijf iets minderwaardigs. Kwamen
er veel duels en zelfmoorden voor, dan
zoude over den wapenhandel ook zoo
worden gedacht, Er zijn heel wat catego
rieën van menschen, die de herberg niet
anders kennen dan als de plaats, waar men
heengaat om iets tc drinken. Het woord
«herburg» zelfs duidt reeds aan, dat met
die inrichting wat anders is bedoeld, en alx
herberg is het koffiehuis dan ook voor hot
verkeer, en veelal voor het verenigings
leven, onmisbaar. De koffiehuishouder mag
niet worden beschouwd als bevorderaar
van het slechte, In den opzet van hot
horbe.0icrsbedrijf is echter eene betreurens
waardige fout geslopen, die moeilijk zul
zijn te herstellen de Volksbond mag niet
nalaten daarvoor zijn host to doen.
I Iet hczock van de herberg wordt betaald
met do winst op de comsumpticdia het
gastvrije dak van de herberg voor een
samenkomst, als schuilpluats voordon regen,
0.71 een courant te lezen of om even uil te
ruliten, uoodig heeft, moot wat bestellen.
Trek of geen trek, wie oen koflïuhuis
binnengaat, moet wat eten of drinken.
Drinken is het gemakkelijkste en men
drinkt dus wal. Iemand, die de markt
bezoekt en in meerdere herbergen moet
zijn, moet evenveel koppen of glaasjes mot
hot oen of ander bestellen. Hiermede be
taalt hij den herbnrgicr, in wiens inrichting
hij toch niet voor niets kan toeven. En
omdat dit nu eenmaal zoo is, worden ge
moedsbezwaren ter zijde gesteldhel is
voor de zaken, voor het verdienen van het
dagelijkse!» brood voor vrouw en kinderen
Immers dat gedronken wordt.
.Zoude men een herherg binnen k innen
gaan zonder verplichting Iets te gebrui
ken, on de bezoeker zoude dus weten, «lat
het bestellen van het een of ander geen
eisch der omstandigheden is, maar gebeurt
uit eigen vrijen wil, die aan het geweten
gehculc verantwoording schuldig is. dan
zoude er een groote verleiding tot drank-
februik minder zijn.
)e koffiehuishouder /oude schadeloos
gestold moeten worden wegens de vermin
dering van omzet zijner koopwaar.
Wij komen hier op het gebied van zekere
soort handel, de exploitatie van koffiehui
zen. Een overleg met de vorecniglngen van
bij die exploitatie betrokkenen is nooilig,
eti wij bovelon den Volksbond aan hiertoe
de noodigc stappen te «loon.
Wij willen ons geen oordeel aanmatigen
over hetgeen de koffiehuishoudora, zonder
hun eigen belang tc zeer te schaden, zouden
kunnen doen, maar we geven hier toch
een denkbeeld ten beste, «lat misschien naar
eene oplossing kan lelden.
Wij hebben ons namelijk gedacht, dat
de Volksbond, zoonls de Alg. Nt'il. Wiel-
rijdursbond voor andoro oogmerken doet,
herkonningsteekcr.e'n beschikbaar zoude
kunnen stellen, welke zouden beteekoncn,
dat do daarmee versierde herberg kan
worden binnengetreden zonder verplichting
iets te gebruiken, onder voorwaarde, dat
voor hot verblijf in het lokaal een vast
bedrag wordt betaald. In deze herkenning*-
teckenen, waartoe in het oog vallende
geëmailleerde plaatjes zou Ion gebruikt kun
nen worden, zouden nog verschillende
onderscheidingen zijn temaken. Do plaatjes
zouden door een nummer kunnen aangeven,
hoeveel voor een bezoek zond«-r consumptie
moet worden betaald, een prijs, die waar
schijnlijk evenredig z.il zijn aai, «Ie andere
in de inrichting geldende prijzen, 'lok zonde
het plaatje kunnen aangeven, ot koffie, thee
en dergelijke dranken binnen zekeren tijd
zijn tn leveren. In dezen geest verwachten
wij, dat de Volksbond mot de exploitanten
der gelegenheden tot hot gebruiken van
spijzen en dranken ter plaatse eene regeling
zal kunnen trefiun, die op den duur eene
groote verandering in het herborgwezen
zal brengen.
Wij verheugen ons dat de voor- en na
doelen van het hier uiteengezette denkbeeld
thans ernstig zullen worden besproken»,
I>e bmmlslof
voor den volgenden wint er.
Een onderwerp, waarover menigeen zich
nu reeds warm maakt. En niet zonder
roden, want zeer gunstig staat liet er niet
voor, zooals ook al weer Jiesproken werd
op do vergadering van de Ned, Vrroeni-
ging van Ingenieurs te Amsterdam. Op die
vergadering heeft, naar het 'Handelsblad»
meldt, een drukke en levendige discussie
plaats gehad over het onderwerp «bespa
ring van brandstof».
Als vaststaand kan worden aangenomen,
aldus de inleider, de heer Revcrnian. 'lat
wij van Engelsche kolen totaal verstoken
zullen blijven en er van Dultsche zijde wel-
nig te verwachten is. "e aanvoer «au
Duitsche kolen wordt hoe langer hoe min
der en wij zijn «lus aangewezen "p_de I11
ins land aanwezige brandstoffen. Wij kim
den niet dankbaar genoeg zijn dat wij mizs
l.lmburysche mijnen hebben, die voor een
