Donderdag
21 Juni 1917.
No 8bdi.
67e Jaargang
Uitgave van de Naamiooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma
van Cleeff".
HOOFD-REDACTRrCE
Suziï FRKDERIKS -Van CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.-
franco per post fx. 15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Hij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. 1.egale, ofïïcieele- en onteigenings-
advertentie» per regel 15 cent. Reclames 1-5 regels ƒ1.23 Bewijsnummers naar builen
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
^^Jii^dvertentiöi^ar^uiteiwl^stac^tvordei^le^ncasseerkosten^n^ekenint^ebracht^^^^
KORTEGRACHT 0.
Postbus 9.
li V. NMSUKVI N «J E N.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen ter openbare kennis, dat bij
luiu besluit van den 19 Juni 1917, aan
I.. II. RIF.ZliBOS en zijne rechtverkrij
genden voorwaardelijk vergunning is ver
leend tot het oprichting van een smederij
«11 het plaatsen van een electromotor van
2 P. K, tot aandrijving van een ventilator,
boormachine en slijpsteen in het perceel
alhier gelegen aan de Kamp No, 4S, kada
straal bekend Gemeente Amersfoort, Sectie
E No. 1302.
Amersfoort, 20 Juni 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Burgemeester,
Van- RANDWfJCK.
De Secretaris.
A. R VKKNSTRA.
SCHOUW.
l)e Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat Watergraaf en Heemraden van het
Heemraadschap de rivier De Eem, Beken
en aankleve van dien, voornemens zijn op
Woensdag, Donderdag en Zaterdag, respec
tievelijk den 4en, jen en ;en Juli 1917,
eene schouw te houden over beken en
waterleidingen.
Schouwplicbtigen worden uitdrukkelijk
aangemaand er voor te zorgen, dat zij
alsdan voldaan hebben aan hunne ver
plichtingen, in de desbetreffende verorde-
ning gesteld.
t, 19 Juni I9«7.
I)e Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWJJCK.
(Jmiadn bij 't Recht.
Aan «en artikel ouder bovenstaande»
titel door de B. in de «Avondpost» ge
schreven, ontleenen we het volgende
De Staat heeft het recht de weerbare
mannen op te roepen, als het land in oor-
logsgeva.tr verkeert. De Regeering is ver
plicht van het recht gebruik temaken naar
gelang het oorlogsgevaar groot is. Ieder
ingezetene is gehouden zich te onderwerpen
aan den eisch der Regeering voor zoover
die ook hem geldt ter wering van het
oorlogsgevaar.
Deze waarheden zijn 0.1. onomstootclijk
en kunnen niet dan op gevaar voor de
veiligheid van den Staat bestreden worden.
Wij houden het er voor. dat al wie zich
aan den plicht der landsverdediging ont
trekt, zich ook de bescherming van eigen
lijf en goed onwaardig maakt.
Het recht, dat de Staat op de landskin
deren heeft, om den vaderlandschen bodem
tegen oorlogsmolest te beschermen, bestrijden
eti er zich aan te onttrekken, is dien bodem
prijs geven aan de willekeur van vreemden.
Maar er is geen enkel recht zonder ge
nade er is geen regel zonder uitzondering.
De belangen van het algemeen gaan zeer
zeker voor die van het individu. Joch de
individueel? belangen kunnen zoo gewichtig,
zoo nauw verbonden zijn aan het bestaan
van- het individu zeil", dat hun verwaarloo-
zing dit bestaan onmogelijk maakt, en die
onmogelijkheid mag alleen geduld worden
in den allergrootsten nood.
Nu gelooven wij niet, dat het oorlogs
gevaar voor ons land reeds of nog zoo
groot is, dat er geen rekening meer zou
mogen gehouden worden tnet het indivi
dueel belang, indien dit vóór het indivi
dueel bestaan onafscheidbare voorwaarde
is. Wij gelooven niet aan zoo groot perykel,
dat er geen genade bij 't recht van den
Staat meer mogelijk is. Trouwens, wij zien
enkele malen die genade toegepast. Wij
zien evenwel talrijke malen die genade
geweigerd, waar o.i. haar toepassing ge
biedend noodzakelijk moet geacht worden.
Schrijver geeft daarvan vf-.a. <ie»volgen-
de staaltjes
lil een kleine gemeente woont een
gezin, dal gezamenlijk het Weermakersbe-
drijf litoefent. Ijverige, oppassende, alge
meen als zeer rechtschapen bekend staande
luidjes, werken tnan, vrouw, zoon en een
dochter, van den morgen tot den avond om
het zaakje, dat zeer gunstig bekend staat
en een goede clientèle heeft, op de been
te houden. Een volslagen klcermakersbe-
diende kan er in den huidigen tijd niet af.
De man is 62 jaar en niet sterk, de vrouw
van ongeveer gelijken leeftijd. De zoon, de
eenige, is de spil, waar het geheel om draait.
Die zoon is in elk opzicht van zessen klaar,
heeft zich tot voor den oorlog in het bui
tenland bekwaamd, is vakman door en door,
koopt in, gaat op reis, is uitstekend coupeur
enwordt nu gemobiliseerd. Die zoon
is eenvoudig niet te vervangen. Vooreerst
zijn er bijna geen werkkrachten disponibel,
ten tweede is een werkkracht als hijzelf
met een lantaarntje te zoeken, en ten derde,
gesteld de mogelijkheid van aanschaffing,
er zou geen mogelijkheid van salarieering
zijn, die kan vau het zaakje niet af. Dit ge
zin zit op zeer zware lasten, alleen de ge
meenschappelijke vlijt van allen maakt het
bestaan mogelijk: ontneemt de Staat het
dien zoon, dan is dit gezin beslist ten on
dergang genoemd.
En toch, ondanks de verzoekschriften aan
den Minister, zal eerstdaags die zoon aan
de zijnen onttrokken worden; want hier
deed geen autoriteit moeite om hem voor
het gezin te gehouden, waarvoor deze jon
ge man in den volslen zin* des woords wel
ter dege onmisbaar is.
In diezelfde gemeente woont een arme
weduwe op een klein gehuurd boerderijtje
met twee zoons en twee dochters. Beide
zonen zijn in militairen dienst. De jongste
lag langen tijd ziek te 's-Gravenhage in het
hospitaal en kreeg ziekteverlof om op te
knappen zonder eenigen f i n a n c i-
eelcn steun. De oudste had drie maan
den verlof tot uitvoering van het bedrijf.
Du tweede herstelde thuis en ging weer
nasr Den Haag terug.
Het verlof van den oudste was om en
verlenging werd geweigerd, en nu zit die
moeder inet haar oudste dochter alleen voor
alles. Zij houden drie koeien, die aan een
touw langs den weg op gehuurde bermen
moeten gehoed worden. De geringe opt
brengst van de melk is momenteel he-
«enig geldelijk inkomen. De oudste zoon
verdiende er als sleepersknecht nu en dan
wat bij. Zij moeten zes gulden per week
pacht betalen. Er moet in den aardappel
akker geschoffeld, er moet kool geplant,
gewied, gespit, gemolken, de koeien ge
hoed worden, en dat moeten nu twee zwakke
vrouwen doen. Het einde zal zijn: totale
ondergang,
Ook voor die weduwe heeft een mensch-
lievend medeburger zich geïnteresseerd
hij heeft voor haar gerequesteerd aan den
Minister, brieven geschreven aan den com
pagniescommandant van den oudsten zoon,
om het vcreischte gunstige advies
geen succes. Het hoofd der gemeente ver
klaarde niets voor den betrokkene te kun
nen doen en ofschoon deze jonge man voor
de zijnen zeker onmisbaar is, wordt hij
hun ontnomen en zij moeten maar zien.
hoe zij zich door de ellende heenworstelon.
Wat is daartegen te doen
Wij zouden zeggen dit. In dit land en
in dezen tijd van talloozen commissie»,
moest er in elke gemeente een heëedigde
commissie gevormd worden, aangesteld door
de Regeering. bestaande uit personen, die
uit den aard hunner betrekking geacht
kunnen worden, goed inetde gemeentenaren
bekend te zijn, en tot deze commissie
moesten menschen als de hier geschetste,
zich kunnen wenden met hun eventueele
bezwaren. De commissie onderzoekt die
consciëntieus en haar rapport buiten
burgemeesters en gemeente-commiezen om,
opgemaakt moest, rechtstreeks aan het
dtp. van Oorlog ingediend, maatgevend zijn
voor een al of niet directe, tijdelijke of
definitieve vrijstelling.
Op deze wijze zou er genade bij het
recht gevoegd worden en er geen sprake
meer zijn, althans veel minder dan thans,
van een wel eens willekeurig meten met
verschillende maten.
Wilt. zou liet «oeil zijn
In het zakenleven bestaat een gewoonte,
die we eigenlijk in ons geestelijk leven
moesten overnemen. In bepaalde gedeelten
van het jaar toch wenseht de koopman te
weten, hoe hij er financieel voor staat, wat
zijn winsten in het verleden zijn geweest,
wat zijn vooruitzichten voor de toekomst
zijn. Dat alles kan hij slechts te weten
komen door een balans op te maken.
lAls hij in het bezit is van waren, die
véél ruimte innemen, welke ruimte gebruikt
moet worden voor goederen die thans beter
van de hand gaan. inecr in den smaak val
len, dan gaat hij bij zich zelf te raden, hoe
hij ze het best opruimen kan.
1 ioederen waar geen vraag meer naar
is, goederen die in de toekomst van geen
waarde meer zullen wezen, hoe winstgevend
ze ook vroeger geweest zijn, zet hij van
de hand, al is het soms ook verre beneden
den inkoopsprijs.
Zijn doel is slechts datgene te houden,
wat koopers zal lokken en waarmoe hij
winst kan maken.
Op deze wijze wordt de bekwaamheid
van den koopman in geld uitgedrukt.
Geestelijk gaan wij zelden op deze wijze
te werk. Het komt niet dikwijls voor. dat
wij een balans opmaken, in het credit onze
deugden, in het debet onze zwakheden en
ondeugden. Ilct komt niet dikwijls voor,
dat we groo-.e opruiming houden van onze
ondeugden en er slechts deugden voor in
de plaats nemen. Maar wat zou het goed
zijn, als we het deden.
Onze aard is in doorsne niet slecht, ze
is onnadenkend. Onze meeste opwellingen
zijn goed, hooren, 0111 bij den koopman te
blijven, op onze creditzijde thuis. Egoïsme-
evenwel schrapt ze er af, winstbejag zet ze
op de debetzijde.
Men moest het zich tot gewoonte maken
om eiken dag een kwartier, een half uur
tot zich zelf in te keeren. rustig na te
gaan, wat we deden en wat wc nalie
ten. dat behoorde gedaan te worden.
Er is een edel deel in de ziel, «en deel dat
diep begraven en dat we geen kans geven
om zich te oinvikkelen. 1 Lot ligt begraven
onder wereldsche zorgen eu allerlei begeer
ten en hoe meer men hieraan hecht, hoe
dikker en ondoordringbaarder dal begrafe
niskleed wordt eu hoe meer de. kans beno
men wordt aan onze. betere opwellingen
om te onkiemen.
Niet zoodra gaat ge echter heselfen, dat
ge anders wilt, dut het anders moet en
zal of het tcere zaadje gaat zich 'uit
wikkelen en weet zelfs door het sombere
doodskleed, omhoog te schieten.
l.eef niet ondoordacht voort, denk niet:
o, 't is nog tijd genoeg. Elk ure, elke
seconde kun de laatste zijn en herinner u
het zoo ware \voord >als men op het punt
staat de oogen voor eeuwig te sluiten,
wordt men dikwijls eerst helderziend».
Maak van tijd tot tijd de balans op en
zorg, dat het creilit-saldo gfioier en gmn.
ter wordt..
B. W. schreven aan den Raad
Reeds enkele malen hebben wij uwe vergadering
ien blijken van ons voornemen om maatregelen voor
te bereiden ten einde een zuiver beeld te behouden
van de financieele gevolgen met betrekking tot de
vcrkzaainheden dezer Gemeente in het belang van de
•erbetering der volkshuisvesting.
In de eerste plaats denken wij hierbij aan de Konink
lijke Besluiten, waarbij aan deze Gemeente voorschotten
eu bijdragen uit 's Rijks-kas ingevolge de Woning
wet werden toegekend, ten einde in staat te zijn, over
te gaan tot den aankoop van gronden en perceelen in
liet" belang der volkshuisvesting en om die perceelen,
na verbetering of verbouwing, te verhuren, of, voor
zoover zij niet meer voor verbetering en bewoning
vatbaar zijn of wel beletten, dat aangrenzende of nabij
gelegen woningen in bewoonbaren staat kunnen wor
den gebracht, af te breken en al dan niet door nieuwe
woningen te vervangen.
I11 die Koninklijke Besluiten wordt 0.111. aan het
Gemeentebestuur de verplichting opgelegd, telkens
binnen maanden na afloop van een dienstjaar aan
de Ministers van Binnenlandsche /aken en van Finan
ciën de afrekening van de besteding der gelden eu
tie exploitatie der verworven bezittingen ter goedkeuring
in te zenden tevens is bepaald, dat eventueele zuivere
baten, voortvloeiende uit de exploitatie of de vervreem
ding der betrekkelijke bezittingen, geheel in het belang
der volkshuisvesting zullen worden aangewend. Mocht
de exploitatie-rekening sluiten met een tekort, dan
draagt het Rijk ingevolge meergenoemde Koninklijke
Besluiten de helft in dat tekort bij.
liet spreekt -his vanzelf, dat hiervoor «ene nauwkeu
rige financieele en technische administratie een versie
vereischte is.
Daarom lijkt ons de instelling, met toepassing van
artikel nqbis der Gemeentewet, van een afzonderlijk
bedrijf met betrekking tot de werkzaamheden in ver
band met de verbetering der volkshuisvesting noodza
kelijk.
Naar male de omvang dier werkzaamheden toeneemt,
doet de behoefte aan eene administratie in den be
drijfsvorm zich ineer en meer gevoelen. Men denke
hierbij aan de exploitatie der in den laatsten lijd aan
gekochte woningen aan de Hellestraat, Molenstraat en
omgeving, aan den bouw en de exploitatie van arbei
derswoningen aan de Flierbeekstraat en Achter de Kamp,
waartoe door uwe vergaderiug is besloten. Eu wanneer
binnenkort wordt overgegaan tot uitvoering der plan
nen voor den bouw van ongeveer 430 woningen van
Gemeentewege, waartoe in uwe vergadering van 2 Juli
ioi'> in beginsel is besloten, dan zal afzonderlijk beheer
beslist noodzakelijk zijn voor eene juiste exploitatie,
)p grond hiervan hebben wij de hierbij gaande ver
ordeningen betreffende het Woningbedrijf ontworpen,
welke wij de eer hebben U tor vaststelling aan te
bieden.
Als vanzelf is o.i. de Centrale boekhouding aange
wezen voor het voeren van het financieel beheer. De
Verordening, betreffende het financieel beheer van de
icmcente-bedrijven der Gemeente Amersfoort, krachtens
art. 114 bis der Gemeentewet*, vastgesteld bij Raads
besluiten van 26 Februari 15 Augustus 1916, kan dus
evenals voor alle andere bedrijven gevoeglijk ook voor
het Woningbedrijf van toepassing worden verklaard.
De verdere administratie en het technisch beheer
zal. overeenkomstig uw besluit van 30 Januari j.l. een
onderdeel uitmaken van het Bureau voor Maatschap
pelijk werk.
De «Verordening betreffende liet Woningbedrijf*
behoeft, naar wij ineeneii, geene nadere toelichting.
Te zijner tijd zullen I' de nondige voorstellen naar
aanleiding van artikel 9 dier verordening worden aan-
ode.11.
•e bedoelde Verordeningen luiden
1Verordening, betreffende het
financieel beheer van het Woning
bedrijf te Amersfoort.
Artikel 1.
-.•el beheer van hel Woningbedrijf zal
worden gevoerd overeenkomstig de >Veroidening be
treffende liet financieel beheer van de Gemeente
bedrijven der Gemeente Amersfoort, krachtens arl,
14bis der Gemeentewet", vastgesteld bij Raadsbeslui
ten van 29 Februari en 13 Augustus 191''.
Art. 2.
De verordening treedt in working den 1 Januari i9's-
