AMERSFOORTSCHE COÏÏRAIT.
Dinsdag jjrjpjjl 17 Juli 1917.
No. 8902.
67e Jaargang.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „l)e Ainersfoortüche Courant, voorheen Firma A. 11 van Cleelf".
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en /nterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.—
franco per post ƒ1.15. Advertentii'-n t—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
j-d u-rvn-raitre \r *-r eerr abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigening»-
-MJ7.K rKitJJ£.KlKn— VAN' U.ERL'L-, a,ivertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in, rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent,
Bij advertentiün van buiten dejjtac^wwdei^lejncasseerkosteiniwekenbi^febracht^^^^
HOOFD-REDACTRICE
AMERSFOORT.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 1
KENNI8UEVINU K N.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien artikel 1 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen,
dat de Raad dezer Gemeente zal vergaderen
op DINSDAG den 17 Juli aanstaande, des
middags ten ZEVEN ure.
Amersfoort, 12 Juli 191*.
De Burgemeester voornoemd,
VAN- RANDWIJCK.
De Rnrgemeester der Gemeente Amers-
maakl bekend, dat de Minister vati Land
bouw, Nijverheid en Handel.
Gezien zijne beschikking van 5 April 1917,
Staatscourant No. Si
I leeft goedgevonden
te bepalen, dat de daarin genoemde maxi
mumprijzen voor tartvewater- en tarwemelk-
Itrood niet van toepassing zijn op kleinbrood,
waaronder wordt begrepen luxe- en kren
tenbrood, voor zoover dit verkrijgbaar wordt
gesteld uitsluitend van een gewicht van «o
gram per stuk.
Amersfoort, 16 Juli 1917.
De Burgemeester voornoemd
VAN RANDWIJCK.
Er dreigt gevaar.
Bovenstaande woorden zijn sinds Augus
tus 1914 door velen gesproken. Menigeen
heeft het parten gespeeld als hij er aan
dacht, en door zeer velen werden reeds
middelen bedacht en plannen gevormd 0111,
wanneer het gevreesde gevaar tot ons kwam,
een goed heenkomen te zoeken of op de
een of andere wijze zich daartegen te be
schermen. De gedachte aan het behoud van
eigen leven, van vrouw en kinderen, van
iiave en goed, dat speelde ieder Neder
lander door het hoofd, zoodra het gevaar
dreigde, door een huitenlandschen vijand te
worden overvallen.
Binnenlandsche vijanden werden minder
geteld. Er aan gewoon geraakt, werden ze
in 't algemeen niet opgemerkt maar door
de meesten, juist door de gewoonte, onder
schat.
Wie kent ze niet onze binnenlandsche
vijanden Ze zijn er velen en velerlei. De
een gevaarlijker dan de andere, naar gelang
zij de zeden of den (inaucieelen welstand
van ons volk ondermijnen en wie kent hem
niet onzen nationalen vijand, die heide, den
zedelijke en linancieelen welstand, ten gronde
richt, ons volk demoraliseert - Zou er één
familie in Nederland zijn, die niet kan wijzen
op zijn verderfclijken invloed in naaste
omgeving of verderen familiekring of bij
zijn kennissen i
De vijand, dien wij hier bedoelen, dat is
onze grootste vijand, n.l. het alcoholisme,
het schenken en drinken van alcoholhou
dende dranken bij alle denkbare gelegen
heden, te pas en te onpas.
Wij mogen het dankbaar erkennen en op
gepaste wijze er ons op beroepen, dat de
strijd, door de Nederlandsche Drankweer
van allerlei richting en met verschillende
wapenen ook door de l'ers in de laatste
jaren gevoerd, niet vruchteloos is gebleven.
Het gebied van Koning Alcohol is door
zijn vijanden, de drankbestrijders, meer
beperkt geworden.
Uit menig gezin is hij van zijn troon gc-
stooten, waar nu een andere vorst, die van
vrede en genoegen, van echt huiselijk ge
luk en welvaart heerscht. Godsdienst en
orde zijn getreden in huisgezinnen, waarin
vroeger bandeloosheid den scepter zwaaide.
Wij, drankbestrijders en allen die onzen
arbeid en,ons streven genegen zijn en steu
nen, moeten hierdoor aangewakkerd worden,
verder te strijden. Met het excelsior voor
oogen moeten wij onvermoeid voort werken.
Wij moeten vorst alcohol en zijn handlan
gers bespionneeren cn hem verdrijven uit
de paleizen en holen waar hij nog regeert,
hem beletten binnen te gaan, verwoesting
aan te richten waar men hem tot heden
nog niet geheel in al zijn verwoesting
leerde kennen.
En hier hebben wij op liet hoog éen
stand n.l. den boerenstand, die zich in 't
algemeen nog niet voldoende overtuigde
in zake de gevolgen van het schenken en
drinken bij allerlei werkzaamheden aan hun
bedrijf verbonden,
O zeker, ook hier valt verbetering te con-
stateeren, zoodat minder geschonken en
gedronken wordt bij den hooibouw, het
aardappelrooien, de kersencampagne enz,,
bij publieke verkoopingen en zelfs reeds
hier en daar in vergaderingen waar bóeren-
belangen worden besproken of behandeld,
Ook dat wordt, God lof, beter.
Maar bij de nieuwe uitvindingen cn me
thodes van werken in het boerenbedrijf die
meest alle ten doel hebben vlugger en
spaarzamer resultaten te verkrijgen, doen
zich, meer dan men denkt, nieuwe gelegen
heden voor om te schenken en te drinken,
niet met kwade bedoelingen, maar met niet
minder schadelijke en rampzalige gevolgen
die juist het streven naar spaarzame en
vlugge resultaten, ten onderste boven
gooien.
Hier geldt vooral het woord van den
?rooten Carnegie, den grondlegger van het
'redespaleis, die zeidc:
>Ik ben geen redenaar van een ntatig-
hcidsbond. Ik ben een man, die alleen weet
en zegt, wat de ervaring hem geleerd heeft.
En zoo zeg ik U, dat gij door 't drankge
bruik, veel meer dan door eotiige andere
bekoring, gevaar loopt uw streven te zien
mislukken*.
De nieuwe gelegenheid waarop wij hier
doelen dat is het weergaloos schenken en
drinken bij het machinaal dorschen van de
Prop. comm. «Kernland*, November tyifi
werd daarop maar voor dat jaar te laat
de aandacht gevestigd waarna ook ge
noemd werd, het misbruik maken van drank
bij hooibroei.
Beide werkzaamheden zijn nu weer op
handen en 't is daarom thans de tijd om
er de aandacht op te vestigen en te trach
ten de boeren tot betere gedachten te bren
gen, de drankbestrijders en de pers op te
wekken tot steun, voor het behoud van een
gezonden boerenstand, de spil van onze
welvaart.
Gelukkig bestaan nog in vele streken
en dorpen van ons land de z.g. burendiens-
ten, om in vreugde en droefheid en in
drukke tijden, elkander te helpen of bij te
staan. Heerlijk, mooi, Zoo ook wanneer
de dorschmachine met locomobiel trekt van
dorp tot dorp en daarin van de eetie boer
derij naar de andere. Evenzoo wanneer het
broeit en uitgeworpen moet worden, dan
komen alle hens aan dek, oud en jong,
groot en klein en allen spannen hun krach
ten in om bij te staan of groote rampen
als brand te voorkomen.
Men moet van nabij gezien hebben hoe
het werken met opgewektheid begint alsof
de dag slechts een paar uren lang was.
Maar zoodra gaat de boer een paar malen
mei flesch en glas rotid in de meening,
dat daardoor nog harder gewerkt zal wor
den, of meenend dat hij daarmee zijn werk
lui een dienst bewijst, en gij ziet het tegen
overgestelde gebeuren.
De smaak prikkelt tot méér drang, het
volk wordt ontevreden, vloeken en vechten
is dikwijls het gevolg en het eindigt met
wegloopen of bet werk neergooien. Er zijn
boeren die het rantsoen kleiner stellen,
maar in doorsnee geldt 4 borrels vóór en
4 borrels na den middag.
Wat uitgespaard wordt eenerzijds aan
arbeidskracht door machinaal dorschen.
wordt anderzijds vermost cn weggesmeten
aan drankgeld. En het fataio bij dat trac-
teeren, bij dat rondgaan met flesch en glas
is," het pressen tot drinken zelfs bij jonge
menschen, die tevoren nog nimmer het
drinkglas aan de lippen krachten en na bij
burendienat, door het meedoen, zich zelf
den grootsten ondienst bewijzen, misschien
voor geheel hun verder leven.
Maar ook zij, die de machines bedienen,
worden dikwijls tot slaven van die ver-
tlerflijke dwang- en drinkgewoonte gemaakt.
Wij zullen ze hier achterwege laten, maar
kunnen gevallen verhalen, die aan het on
gelooflijke grenzen.
Nu versta men ons goed. Wij keuren
niet af, wanneer een hoer zijn tevredenheid
of burendiensten wil beloonen met een
extraatje. Integendeel, 't is te prijzen en
tvoor wat hoort wat* zegt een oud spreek
woord, maar men doet dat niet met drank,
doch op een andere wijze, waarbij men zijn
eigen eer en fatsoen hoog houdt cn die van
andere er niet aan opoffert. Er moet over
leg gepleegd worden en hoe meer men
overlegt pleegt, des te meer legt men over,
En daarom weg met den drank bij boe
renarbeid, bij verkoopingen cn vergaderin
gen. I.aatde treurige waarheid, dat menige
boerderij en erf door het nauwe keelgat is
gejaagd, steeds een afschrikwekkend voor
beeld zijn voor de thans levende boeren
bevolking.
En nu denke men niet, ik krijg minder
gedaan of de machinisten zullen mopperen
als wij hun geen borrel geven.
Hel geven van een borrel voor bewezen
dienst raakt, of liever, is reeds in de steden
op den achtergrond geraakt.
Waarom zou dit niet evengoed kunnen
in het boerenbedrijf?
Menig arbeider in de stad bedankt u voor
een borrel of een glas bier en stelt het op
prijs als ge hem daarvoor iets anders in de
plaats aanbiedt.
Zóó moet het ook worden bij het werken
op de boerderij.
En, zijn wij goed ingelicht, dan zal in de
provincie Utrecht cn een deel van Gelder
land in die richting gestreefd worden.
Wanneer de ilorschmachlnes in de mi
komende campagne uittrekken zullen zij
voorzien zijn van dezen tekst
Wilt gij flink eu vruchtbaar dorschen
Gaat dan niet uw tijd vermorsen
Aan den drank of in de kroeg
Daar komt gij altijd vroeg genoeg.
Maar dorschen zonder drank of bier,
Schenkt in 't werken ook plezier
(lij blijft er flink en vroolijk bij,
Zet daarom allen drank opzij.
Ziedaar nu den goeden wil van hen die
de machines exploiteeren en bedienen, liet
is een verzoek den boeren gedaan om te
eindigen met die misplaatste wijze van be
looning voor diensten en arbeid. 1 lok hier
geldt vooral, dat de boeren mot elkander
overleggen om over te kunnen leggen. Het
is dus een wenk voor de verschillende
drankbestrijdersvereenigingen 0111 in de
komende maanden actief te zijn en overleg
te plegen met de boeren wanneer dezen
laten dorschen, of hooibroei op banden is.
Rn tenslotte, moge het als een verzoek
gelden aan de redacties van de Nederland
sche bladen en vooral van de provinciale-
en de landbouwersbladen, door hun woord
in de pers, mede te werken tot het behoud
van een gezonden boerenstand.
Iedere hoer weet, dat een enkele stroo-
haim niet veel weerstand vermag maar dat
vele halmen, tot een bos gebonden of tot
een hand gevlochten, sterk zijn. Dit zij 011»
ten voorbeeld, E11 alle brachten saamgevoegd,
opdal de boer niet alleen zijn eigen stand
verheffe. maar tot heil atrekke van geheel
de maatschappij.
BIANfHI.
Ken H)'iii|>athick woord.
Was het verleden week de burgemeester
van Enschede, wiens woorden In den Raad
gesproken van zooveel up-to-date-gezond
verstand en practischen zin getuigden, dat
ze door schier heel 'Ie Ned. pers den volke
verkondigd werden, thans lijkt ons de oratie,
waarmede de rector van het Stedelijk Gym
nasium te Utrecht dr. N. J. Singels, op
Zaterdag de prijsuitdecling der leerlingen
«Credenztcf niet minder sympathiek.
We ontleenen daaraan het volgende
Men heeft wel eens gepoogd - aldus
spr. een plan, een recept als het ware
te geven voor den opbouw en de instand
houding van een menschelijke samenleving.
Men gaf o.a, deze drie geboden aan ter na
koming: „Hinder niemand; geef ieder dat
gene waarop hij recht heeftvraag voor u
zeiven niet neer dan u toekomt*. Goed
klinkende, wéIgemeende voorschriften
Hoogst bezwaarlijk ze in de talloo/e ver
houdingen eu verwikkelingen onzer samen
leving juist toe te passen. Hoe fijner een
mensch gevoelt, des te meer wisselingen
zal hij vinden, des te moeilijker zal hij de
toepassing kunnen maken. Wij zien het in
de wereld om ons heen maar al te duidelijk
en merken op hoe d*oevig het met de uit
werking is gesteld.
«Hinder niemand*. Van het eerste
«ogenblik af, dat een samenleving wordt
gevormd, stoort men elkander, moet men
elkaar belemmeren. Ieders belang, d. w. z,
eigen belang komt in botsing met dat
van den buurman,
»G e e f leder datgene waarop
hij recht heeft* Wie treedt op om
dit recht af te wegen? Wie beslist HIJ,
die uitspraak doet, stelt zich partij.
Vraag voor u zei ven niet
meer dan u toekomt*, Aanmatiging
ontsiert en ontstemt. Maar is z e 11 kennis,
z e 1 'schatting op do juiste waarde, niet een
der gevaarlijkste klippen, waarop het huikje
der persoonlijkheid kan stranden
In onze benarde tijdon in 't bijzonder 1
Wiens oog is onbenevsld, wiens gemoed
Is onbevooroordeeld genoeg, om een uit
spraak te kunnen on durven doen, welke,
goed beschouwd, de grondslag is van «eu
welgeordende maatschappij
Ligt niet de geheele wereld met al wat
men beginselen <lacht te zijn van recht en
billijkheid, overhoop? Brengen recht en
onrecht, cdulmoed en dulvclachtigheid, ver
nuft cn waanzin, dnoreengometigd, niet een
chaotische verwarring te weeg, zoodat nie
mand weet wat uit die heksenbrnuwketel
van menschelijke en vooral onmenschelljke
hartstochten te voorschijn zal komen Reeds
tweemalen sedert het uitbarsten van den
Kurnpeoschcn. neen van don wereld waan
zin, sprak ik tot u in dezen geest. Het Is
thans voor de derde maal dat Ik een gym-
nasialen cursus sluit an opnieuw den vurlgeu
wensch uitmoge door mij bij een volgende
gelegenheid kunnen gesproken worden over
een vrede, die het munichdom rust geeft,
dlo de bange nachtmerrie van druk eu be
klemming opheft, waaronder alles en allen
gebukt gaan en lijden, die de zenuwspan-
nende onzekerheid wogvaagl, waarin allen,
zonder onderscheid, verkeeron. Moedig echter
voorwaarts, ook tegen de verdrukking, tegen
den stroom in éen ding is onherstelbaar,
als do mensch zich zeiven moedeloos opgeeft.
Distributie run hulsbrmidkoleii «mi lurl.
Bepaling «Ier rantsoenen.
Do door de Brandstoffen-commissies vol
geus het distributiestelsel voor brandstoffen
verzamelde gegeven» zijn thans door de
Rijks-kolon-distributle verwerkt. Het resnl
taal is, «lat tie volgende Indeeling Is
gemaakt
