Donderdag 9 yfqg Augustus 1917.
No. 8912.
67e Jaargang.
Uitgave van de Naainlooze Vennootschap „lie Ainersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
MOOFD-REDACTRICE
Suzrc FRKDERIKS-Vas CI.EEFF.
AMERSFOORT.
Verschijnt Diumlng-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden i.—
franco per postƒ1.15. AdvertentiUn 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 rent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieele- en ontelgenings-
advertentiên per regel 15 cent. ReclamoB 1—5 regels 1.25 Bewijsnummers naar bulten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9.
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester der Gemeente Amersfoort,
maakt bekend, dat de Minister van Landbouw. Nij
verheid en Mandei heeft goedgevonden
onder intrekking van het terzake bepaalde bij zijne
beschikking van 3 April 1917 No, 28600, Afdeeling
Mandei, met Ingang van Augustus 1917:
I. vast le stellen
a. ingevolge art. 2 en 8 der Distributiewet 1 y 16
een maximum-klelnhandelprijs voor boter van f 1.30
per halve K.G.
b. ingevolge art. S van genoemde wet de navol
gende maximumprijzen voor boter resp. in den groot
handel en In den tussehen-handel
grooth. tnssch.
prijs prijs
per K.G.
hij verpakking in wit fust van 30 K.G. f2.35, f J-4°
25 -2.36, - 2,41
en 10 -2.37, - 2.,|2
Delftsch of
l.eidsch fust van 20 f 2.40, 2.45
10 f 241. - M6
II. te bepalen, dat de sub 1b vermelde maximum
groothandel prijzen zijn te verstaan franco station van
afzending
MI. vast le stellen, Ingevolge art. 3 van genoemde
wet, voor boter maximum-inkoopprijzen voor de ge
meenten, gelijk aan de sublb vastgestelde maxintum-
groothandelprijzcn
IV. den gemeentebesturen in overweging te geven,
bij levering aan grossiers en détaillisten, voor boter te
berekenen de sub Ib vastgestelde bedragen resp. in
den groothandel en in den tusschenhandcl.
Amersfoort 8 Augustus 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDW1JCK.
Gemeenteraad van Amersfoort.
Stenognifisuli verslag van tie openbare verga
dering op Vrjjtlag 3 Augustus 1917, (les niuul ti
lings 7 uren.
(Vervolg).
Dat is dus niet een zaak van het gevoel, dat is een
zaak van het verstand. Het inag misschien tot op
zekere hoogte een zaak van het hart zijn, maar ik heb
u, mijnheer Jorissen op een andere plaats wel eens op
veel heftiger wijze gevoelsargumenten naar voren hooren
hrengen, Zou jij 't dus niet in de allerlaatste plaats zijn,
dacht mij, die mij kwalijk behoefde te nemen of hoorde
te nemen,' Maar nog eens, M. de V., ik laat mij niet
leiden door gevoelsargumenten. Ik heb straks uitdruk
kelijk gezegd, als u of de heer Jorissen mij kan over
tuigen, dat wat wij voorstellen onze (iemeentefinanciën
aan het wankelen zou brengen, dan zou ik niet bereid
wezen in weerwil van de groote voordeelen, die hier
aan voor mijn klasse verbonden zijn, het te verdedigen.
Maar ik heb die overtuiging niet en mijn overtuiging,
dat het zoo kan en zoo mag, is versterkt, omdat geble
ken is uit hetgeen do heer Jorissen iiceft gezegd, dat
wij zooveel meer aanslagen hebben in 1917 dan in
1916, Kr is dus een grooler deel van (le mcnseheit
gevonden kunnen worden door de administratie der
belastingen, die door den census belast kunnen wor
den, Of er nu een gedeelte af moet vallen, omdat er
nicnschen waren, die maar bijna of nauwelijks niet
belastbaar konden worden geacht, daardoor zal werke-
kelijk de bloei van onze gemeente niet in gevaar
worden gebracht. Alweer dus geen gevoelsargument,
maar een zaak van het verstand en een zaak van het hart,
M. dc V., ik dank den heer Van Nijnatten voor de
verdediging mede van dit voorstel. Dat is in elk ge
val iemand, die nog eens achter de schermen kan kij
ken ook en die nog wel eens andere ervaringen op
doet dan een gewone kruidenier, die lid van den Raad
is. Maar In elk geval, hij kan er wl iets meer van
weten, dan dc doorsnee-mensch. En hij heeft een ar
gument gebruikt, dat klinkt als een klok. Mij heeft
gezegd, dat hij zich niet bezorgd maakt, of dit jaar,
zij het niet in die mate en in 1918 extrawinst als
gewone inkomsten door den fiscus kan worden geïnd.
Dat is dunkt irij een argument, dat moet worden be
grepen door alle leden van den Raad, die aanstonds
over dit ernstige voorstel hun stem zullen moeten
uitbrengen.
De Wethouder Jorissen: M, de V., de heer
Van Nijnatten heeft gezegd, dat als hij geen andereen
steekhoudender argumenten hoorde, hij zou stemmen
voor het voorstel HoHand. Dat is zijn recht en Ik zal
daarover niet twisten, en zelfs zal ik geen moeite doen
den heer Van Nijnatten daarvan terug te brengen.
De heer Van N ij n a 11 e 11Dat is toch uw plicht.
Jorissen.
Hut woord is aan Wethouder
De Wethouder jorissen: Ik zal (lat op mijn
anier doen. De heer Van Nijnatten heeft gezegd,
dat mijn cijfers niet steekhoudend waren en om dat
aan te toonen heeft de heer Van Nijnatten geen
enkel ander cijfer genoemd. Nu weel ik wel, alamen
daarom vraagt, dan zal de heer Van Nijnatten zeggen
dat mag ik niet.
De heer Van N ij 11 a 11 e n Natuurlijk niet 1
De Wethouder Jorissen: Muar dan mag
men die argumenten ook niet gebruiken en dan noem
ik ze net zoo min steekhoudend. Dan zegt de hoer
Van Nijnatten, waarom ben je niet in eerste instantie
met die cijfers gekomen en waarom niet op de vorige
vergadering Wat liet laatste betreft, dat is al heel
gemakkelijk te beantwoorden, Wie heeft dadelijk al
die cijfers op de eerste vergadering in zijn hoofd En
wanneer ik ze in eersten termijn niet gebruikt heb,
dan is dat omdat ik ze toen niet noodig had. Alleen
toen de heer Hofland vroeg om cijfers, toen hij zei:
«opdat men mij aantoone, dat het zoo is«, toen heb
ik ze naar voren gebracht.
I Iet cijfer van 3002 kohieren is ook ontstaan, omdat
Oud-I.eusden bij ons is gekomen. Wij welen echter
dat onze staat vooruitgaat. De uitgaven worden groo
ler, maar het aantal kohieren neemt gelukkig nok
toe, anders kwamen wij er niet. De heer Hofland
houde het mij ten goede, maar zijn beloog van het
kost maar f 2300 meer dae ik had gerekend, kun ik
niet heelemaal accepteeren, De f 11.000 van B, W.
redeneert hij maar weg, maar op stuk van zaken moe
ten wij ze betalen.
De heer I I o f 1 a n d De gemeente niet.
De Wethouder Jorissen: De gemeente
moet ze derven. I.aat ik het dan zoo zeggen.
of la nd: Neen, de hoogere aanslagen
er opbrengen,
De Wethouder J o r i s s e n Ik heb in elk
geval Ie maken met dil cijferBij hel voorstel van
B. .V W. drrven we een bedrag van f 12.900, terwijl
het voorstel van den heer I lofland een derving zal
geven van f 30,400. Zoo Is het cijfer op het oogen-
blik volgens (ie laatste berekening van onzen contro
leur. En nu zeg ik eenvoudig hob ik liet verschil te
nemen van f 17.300. Maar liet cijfer dat wij in totaal
derven is f 30400, al zegt de heer Hofland nu ook,
het verschil is maar f 2.500.
De Wethouder Jorissen Nu nog iets over
sociale maatregelen en sociale rechtvaardigheid. Wel,
M, de V,, ik geloof, dat niemand B, W. zullen
bestrijden, omdat zij hier voor sociale maatregelen
niets voelen. Ik heb z.elf9 of de Raad heeft het
gedaan, laat ik het zoo zeggen, B. iR W, hebben het
voorgesteld en de Raad heeft het niet beide handen
geaccepteerd, er is een Wethouder voor socialen
arbeid benoemd, die zijn best moet (loon om het er
ook goed naar te maken. In den loop van dit jaar
hebben u reeds verschillende voorstollen bereikt en we
hopen, dat het volgend jaar die voorstellen niet in
mindere mate zulten komen. Het voorstel, dat B, iR
W. gedaan hebben, was hun e( blanco crediet tc
verstrekken en dat was ook voor een socialen raaat-
regel.
Nu kunnen wij er lang en breed over redenecren,
ik zeg nog eens, dit staat vast, dut we geen van allen
voor elkander onder willen doen. De quaestie is maar
hoe? De een wil het op die manier en de ander op
die manier. Ik herhaal dat, znoals B. »R W. het voor
stel hebben gedaan, het billijk is Meent de Raad, dat
wc verder kunnen gaan, welnu do Raad moet er over
stemmen. Ik meen genoeg gezegd te hebben en ver
der te mogen zwijgen.
De heer Van Kalken: M, de V„ wij hebben
die zaak kalm eil rustig overwogen en besproken in
de financiöele Commissie en wij dienen te voelen, dat
we met het voorstel van B. W. voor een plaats als
Amersfoort het maximum bereikt hebben. Ik geloof,
dat het niet in het belang is van de gemeente Amers
foort om in te gaan op het voorstei-Hofland, dut een
verschuiving brengt in dc opbrengst.
Men kan redenecren over die duizenden, over die
millioenen, men kan illusies maken van het zul meer
geven, het zal minder geven, het heel gewone is dit,
dat inen wil verschuiven. Men wil degenen, die een
minder Inkomen hebben, ontlasten en dat overbrengen
naar hen, dio een honger inkomen hebben. Dat spreekt
van zelf. Als de vraag was: zoete lieve Gerrilje, wat
zullen we eten? wat zullen we drinken? dan zou Ik
zeggen laat de menschcn beneden de f 2000, maar
heelemaal niet betalen en laat de mensclien met inko
mens van f 10.000.en f20.000. het heele zaakje
■naar opbrengen. Maar we moeten bier verder gaan
redeneeren, wij moeten hier redeneerenwat is in het
belang van de Gemeente, In het algemeen belang?
zoowel van den werkman, als den middenstander en
dan zeg ik ga vooral niet verder dun door B. W.
wordt voorgesteld, want dat Is niet in het bolang van
de Gemeente cu vooral niet In het belang van de
arbeiders,
Nu wij hier in Amersfoort op een goeden grondslag
de grond exploitatie hebben en trachten vreemdelingen
te trekken, vooral vreemdelingen met kapitaal,nu moeten
wij voorts in belasting concurrecron met plaatsen,'die
meer presteeren. In Nijmegen is veel minder belasting
dan in Amersfoort en zelfs in Den Haag is het nog
lager dan hier. Moeten wij nu nog hoogcr gaan, nog
verder dan het voorstel van B, iR W, Is het dan on
bekend, dat er op het oogenblik in Amersfoort zijn
gekomen kapitalisten met veel geld en die komen bij
onze Reclame commissie cn zeggen, wij wisten niet,
dat de belasting hier zoo hoog was. Men heeft mij
hierheen getrokken, men heeft gezegd dc belasting is
laag en nu wordt ik leelijk teleurgesteld, want In 1)"
llaag is het nog goedkooncr.
Ik geloof niet dat zoo iemand nu zal vertrekken,
Och neen. Zoo'n man zal wel blijven. Hij hoeft
maal een huis laten bouwen of een villa gekocht. Maar
dit staat vastAls we verder gaan dan B. .R W.
voorstellen, dit een slechten indruk zal maken op wie
van plan zijn hier te komen wonen. Dit zal een be
letsel zijn en dut zal schade doen aan ons grondbedrijf
en het zal dus schade doen aan het algemeen belang.
Daarom geloof ik, mijnheer Hofland, als u het wel
meent met dc Gemeente Amersfoort en daarvan ben
Ik overtuigd en u zult eens kalm nadenken, dat u zult
zeggen, ik geloof, dat het gewenscht is in te gaan op
het voorstel van B. iR W. en mijn voorstel I11 te trekken.
Dat is geen gedachte meer bij mij, maar zekerheid.
In do Reclame-commissie zittende weet ik het, dat wij
niet hoogcr mogen gaan. Hot is nu al meer dan hoog
genoeg voorgesteld door B. »R W. in het belang van
de Gemeente Amersfoort zou ik mij bezwaard gevoelen
verder te gaan dan B. iR W. Ik zou zeggen, het ia
al meer dan wel. Kil nu komt er nog wat, dat kan
ik t
Kcclamc-commi sic.
f 600 of f700 inkomen, die I11 ziekelijke omstandig
heden verkeeren en er moet (lit of dat voor de lie-
lasting af, dun kan ik eerlijk verklaren, dat niet alleen
mijn persoon, maar alle leden der commissie rekening
met hun gevoel houden.
De heer Hofland: Dus wel gevoelsargumenten.
De heer Van Kalken Daarvoor hebben wij
een hart. Alle mensehen hebben een hart
Dc heer V a 11 Kalken; en tonnen dat
misschien meor dan de heer I lofland nog in daden.
Niet in woorden
De heer II o f 1 a 11 il Dat la een Insinuatie.
De hoer V a 11 Kalken: M. de V., Ik zal dus
stemmen vóór het voorstel van B. iR W.eii ik gelool,
dat, wie het wel meent met het belang van dc Ge
meente Amersfoort, niet moet ingaan op het voorstel
van den heer Hofland.
De heer Van Nijnatten Onze geachte Wet
houder Jorissen heeft mij nog even uit de tent gelokt
cn mij geantwoord, dat ik goon cijfers heb genoemd
en geen argumenten. Waarom ik dat niet gedaan hebz
Ik kan dat niet doen en Ik mag dat niet doen. Maar
daar staat tegenover, dat de heer jorissen ook geen
cijfers had genoemd en de schouder* ophaalde, vra
gende, zou dat nog wel waar zijn, dat wij zoovool
winst maakten In Amersfoort, dat het belastbaar In
komen verhoogd zou worden. F.n daarop heb Ik ge
antwoord volgens mij wel. Maar nog sterker, M. de
wanneer Ik dat zeg, dan heb ik er, zonale ik u naar
voren breng, mijn redenen voor. Maar dokter Jorissen
behoefde dat niet te zeggen, want hij sprak namens
B. iR W. en die moeten toch tie cijfers hebben. Dus
hj had direct mot cijfers kunnen komen 011 niet met
schouder ophalen,
De Wethouder Jorissen: Die heblien wij niet.
De heer Van Nijnatten 1 lebt u die niet
Toen ik opmerkte, dat u I11 tweeden termijn met cijfers
kwam, hebt u g.zegd, die hadden wij niet. Hebben
B. W. dan een voorstel op tufal en fijn ze niet
competent en hebben ze niet de gegevens, die noodig
zijn, zou ik u willen vragen
Wanneer, zooals u zeiile, in tweeden tormijn wij die
f 30.000 derven, dan hebt u dat op oen wijze voor
gedragen, die bij den Raad ecu scheevo voorstelling
kon te weeg brengen, 11.I. dat volgens liet voorstel
vuil den lieer Hofland c.s. do derving f 30,0m meor
zou zijn. Kn dat Is niet waar! Het voorstel van B.
f* W. geeft reeds een derving en hut voorslol I lofland
c.s, geeft een derving en dat maakt samen f 30.000
De heer Hofland: Juist!
De heer Van Nijnatten: Wat 1111 naar voren ge
bracht Is door mijn geacht medelid Van Kalken, och,
waar wij hier gehoord hebben van onzen geachten
Wothouder. dat wij alle gevoel terzijde moeiten laten
en alleen do nuchtere cijfer* laten spreken, daar kan
heigeen de heer Van Kalken ter sprake heeft gebracht
wel ter zijde geschoven worden, want dat was een
en al gevoel. Jat was eigenlijk oen soort opwekking
en een soort complimentje aan het adres van B, .R W„
maar geeft evenmin een argument tegen de argumen
ten der voorstellers. Maar wanneer de lieer Van Kal
ken gezegd heeft, dat hel in Don Haag goedkooper
is dan vergist hij zich. Ik heb daur mensrhon wonen,
kennissen, familieleden, die Ik er toevallig nog dezer
dagen over gesproken heb. Toen heb Ik nog cijfers
Khoord en gezien. Maar housch, M. de V„ dan is
m Haag idet gnedko«[>er. Ik wil daarmede niet
zeggen, dan moeten wij hier ma.ir duur zijn, maar
wanneer men hier komt om argumenten of srhljnar-
gumeuten te bestrijden, dan moet men dat met goede
gegevens doen.
En wanneer do heer Van Kalken zegt, wij mogen
geon slechten indruk maken voor hen die hier naar
Amersfoort willen komen dan zou ik zeggen, maar
M. dc V, is dat nu wel wenschelljkIs het niet zonk
eerst de mensehen eens onder te brengen, die er al
zijn? Is het geen vreemde zaak om mensehen naar
hier te lokken, terwij! wij onze eigen mensehen nog
niet kunnen bergenAls
De heer Van Kalken: Den Haag Is goedkooper,
M. de V.
De heer Van Nijnatten: M. do V„ daar wordt
gezegd: Den Haag is gnedkooper. Maar het Is niet
waar. Do belasting in Den Haag is veel hoogcr. Ik
heb hier de cijfers niet bij de hand. maar ik beweer,
dat men in Den Haag meer belasting betaalt met een
gelijk Inkomen dan hier en dat bedoel Ik ermee en
onar gaat het om.
En waar ik hier gezegd heb, het is b.j mij geen
(ïuaestie van loven cn bieden, maar een .piaeslie van
hot betrachten van sociale rechtvaardigheid, daar wil
ik nog hierop wijzen. Die sociale rechtvaardigheid
brengt niet alleen mee, dat wij soep geven van de-,
winter aan de arme mensehen die ze niet hebb.
maar nok dat In elke materie, waarin wij geroepen
zijn te oordcelen wij de sociale rechtvaardigheid be
trachten- Kn waar ik hier ertoe kan medewerken
zonder de belangen van de Gemeente en de gemeen
schap te schaden de economisch zwakken te ver
lichten en dc economisch sterkeren tc verzwaren, daar
geef ik er mijn stem direct en con amore nun.
Kn wanneer hier geen andore argumenten tegen
worden Ingebracht, zie ik geon reden mijn slem te
wijzigen. En waar hier door den Wethouder en den
lieer Van Kalken veel gesproken la, daar wil Ik vast
leggen dat tegen wat de heer Hofland gezegd heeft,
noch van de zijde van B. »R W„ noch van do zljdo
van don Raad Iets naar voren is gebracht togen do
beginselen en de gronden, waarop deze zijn voorstel
steunt.