RAADSOVERZICHT.1)
Helaas, nog woedt de wereld onte^ rende
en verwoestende krijg, nog hangt de oor-
logawolk over ons land en werpt haar scha
duw ook op dezen dag, een schaduw zwar
ter dan te voren, nu tevens dreigt de econo
mische nood van den komenden winter.
In stilte herdenken we thans den 31
Augustus, dankbaar dat onze Landsvrouwe,
die steeds toont een warm mede-levee met
het geheele volk, weder gespaard is gebleven.
En in de harten van hen, die 't wel meenen
met land en volk stijgt op de bede, dat
ook in het komende jaar Koningin Wilhcl-
mina zich zal kunnen blijven wijden aan
Haar volk, dat Haar persoon zij als een
lichtende toorts in de donkere tijden, die
komende zijn.
Oranje en Nederland, blijven één. sterker
dan ooitl
De Dinsdagavond gehouden vergadering,
geleid door den he .r N. Veis Heijn en bij-
gewoond door alle leden, met uitzondering
van de heeren H. Koning en J v. d. Wal
Kzn., welke vergadering, te oordeelen naar
de agenda, een korte beloofde te worden
en ook had kunnen zijn, is uitgedijd tot
eene van twee en half uur.
De ingekomen stukken, 24 in getal, gaven
geen aanleiding tot bijzondere bespreking,
en gingen met bekwamen spoed onder den
hamer des voorzitters door.
Buiten de agenda om kregen we nu, na
dat de Raad een korten tijd in geheime
zitting was geweest, de benoeming van een
lid van de commissie tot het nazien van de
rekening, ter vervanging van dr. Verhoef,
die. nu hij achter de groene tafel heeft plaats
genomen, ambtshalve ophoudt deel uit te
maken van die commissie.
Deze eenvoudige benoeming maakte
nog een drietal stemmingen noodzakelijk.
De eerste stemming leverde geen resultaat
op. de tweede bracht een herstemming tus-
schen de heeren Nieuwendijk en Stadig, die
resp. 6 en 5 stemmen op zich vereenigden,
terwijl ten slotte de heer Nieuwendijk de
gelukkige was met 12 stemmen tegen 5 op
zijn collega.
Benoemd werden totonderwijzer aan de
Openbare I-agere School C, (vacature W,
C. Luberti) de heer A. A. Verburg, hoofd
der school te Leusden, met 11 stemmen
tegen 6 op den heer A. W. Boeckhorst,
onderwijzer te Eibergentot onderwijzer
aan de Openbare Lagere School E, (vaca
ture J. Benninga) de heer A. Vermeer, te
Harderwijk, met algemeene stemmen; tot
tijdelijk leeraar iti de natuurkunde aan de
Burger-avondschool, voor het tijdvak van 1
October 1917—30 September 191b, de neer
F. Faber en tot tijdelijk leeraar in het lijn-
teekenen aan die school voor het tijdvak
van 1 October 1917—31 December 1918 de
heer H. Mooijen Jr.
Het voorstel van B. en W. tot het ver-
leenen van verlof als onderwijzer aan school
G, aan den heer (i. A. van Mechelen, ge
durende den tijd, dat hij werkzaam zal zijn
als secretaris van de commissie voor de
Centrale Keuken, gaf aanleiding tot een
breede discussie, welke tenslotte ontaardde
in een formeel politiek relletje, met den heer
Van Nijnatlen als de aanstoker
De heer De Kempenaer stelde de vraag,
of deze benoeming geen stagnatie in het
onderwijs zal brengen en of 't niet beter
geweest zou rijn, wanneer b.v. een gepen-
aionneerde benoemd was geworden
De heer van Nijnatlen begon mot ecnige
vragen in denzelfden geest te stellen. Ten
eerste stelde hij de vraag of 't wenschelijk
Is. met bet oog op een goeden gang van
zaken van het onderwijs, een vaste iccrkracht
tc doen vervangen door een tijdelijke, te
meer nu 't zoo moeilijk is goede tijdelijke
leerkrachten te verkrijgen. Dan meonde hij.
dat de benoeming in strijd van met art. 36
van de wet op het Lager onderwijs, welk
artikel den onderwijzers op straffe van ont
slag verbiedt ambten of bedieningen te
beklcedcn, tenzij vrijstelling ia verleent, door
God. Staten, den distrints-schoolopziener
gehoord.
Heeft de beer Van Mechelen de benoe
ming reeds aanvaard, dan, zoo meende de
heer Van Nijnaiten, was dat gebeurd zon
der de vereischtc toestemming van Ged.
Staten. En dan stelde dc heer Van N'ijnat-
ten nog een vraag, waarmede de politleke-
aap uit den mcuw sprong, de eerste vonk
tevens van het politieke vuurtje, dat de
heer Hofland nadien dapper aanblies. Dc
heer Van Nijnattcn vroeg n.l. in eerste
instantie, waarom de afdeeling Amersfoort
van den Vrijzinnig Democratischen Bond
niet was uitgenoodigd om een afgevaardigde
te zenden, die deel bad kunnen uitmaken
van dc commissie van dc Centrale keuken.
Hij meende, dat, waar de bedoeling was
alle standen der samenleving te doen ver
tegenwoordigd zijn, de Vrijzinnig Democra
tische Bond niet gepasseerd had mogen
zijn! Centrale Keuken en politiek, niet
waar? Er worden immers in de politiek
veel kooien gestoofd, ook in de Vrijzinnig
Democratische. Dergelijke keukenmeesters
kunnen dan ook niet gemist worden, in een
zoo bij uitstek algemeene gemeenschaps
zaak.
Voordat het vuurtje gelegenheid had op
te vlammen, kwam de heer Leinweber nog
met de vraag, of de heer van Mechelen
tractement uitbetaald krijgt tijdens zijn ver
lof. In dat geval achtte hij de toelichting
van B. VV. dat het verlof verleend zal
worden buiten bezwaar van de gemeente
kas, niet voldoende duidelijk", wijl dan toch
ook nog de tijdelijke leerkracht betaald
moet worden.
De wethouder van Onderwijs, dr. Ver
hoef, de beide sprekers beantwoordend, stelde
in het licht, dat het onderwijs door dc on
derhavige benoeming, geen noemenswaardige
schade zal lijden. Er is overleg gepleegd
met het betrokkens choolhoofd, die toegaf,
dat een vaste leerkracht te verkiezen is
boven een tijdelijke, maar daarnaast opmerkte,
clat, wanneer de heer Van Mechelen belde
functies tegelijk waarneemt, de een door de
ander en daardoor beiden lijden.
Waar 't hier cei4 zaak van zoo groot
belang gold, en dc heer Van Mechelen de
geschikte persoon is, heeft ook spreker,
toen het voorstel bij B. W. kwam. zijn
stern eraan gegeven. Wat het zwaarst is,
moet het zwaarst wegen,
Wat art. 38 van de wet op het L. O. betreft,
meende spreker dat het daarin bepaalde
slaat op vaste functies, naast de betrekking
van onderwijzer, Hier geldt 't een functie
van, tiaar spreker hoopte, zeer tijdelijken
aard overigens is het verlof verleend met
stilstand van wedde, zoodat de gemeente
kas in do betrekkelijke begrootingspost
onbezwaard blijft.
De beantwoording van de overr vragen
en opmerkingen, liet mr. Verhoef over aan
zijn collega voor sociale werken, den heer
Jorissen, die den heer Van Nijnattcn aller-
eest opmerkie.dat geen enkele politieke
partij was uitgenoodigd en dus ook dc
afdeeling van den Vrij/inning Democratischen
Bond niet. Wel zijn vakvereenigingen ge
vraagd. Den heer De Kempenaer antwoordde
hij 't beter achten eerst de commissie samen
te stellen en dan een secretaris te benoemen
welke benoeming geschied was met 13
tegen 3 stemmen.
De heeren De Kempenaer en Van Nij
nattcn bleven bij hun meening, dat de be
noeming schade doet aan het onderwijs.
Laatstgenoemde memoreerde, dat de. wet
houder van onderwijs alleen gesproken had
van »geen noemenswaardige schade.» Spre
ker volhardde voorts bij zijn oordeel, cat
de benoeming in strijd is met art. 311. Dc
heer Van Mechelen wordt gemeente-ambte
naar, zij T dan tijdelijk, bedient dus eet:
ambt naast zijn ambt van onderwijzer, in
welk ambt hij gehandhaafd blijft.
Na deze formeele opmerking zaten wc
weer dra in de politiek. Dc heer Van Nij
nattcn citeerde het Sociaal-Democratisch
weekblad, dat in deze stad verschijnt en
dat berichtte, dat de Sociaal-Democratische
Arbeiders-Partij en de Sociaal-Democratische
Vrouwenclub In de Commissie vertegen
woordigd zijn, om tc hetoogen dat politieke
partijen wei uitgenoodigd zijn. Of zijn S.
D. A. P. en Vrouwenclub soms vakorgani
saties, riep de heer Van Nijnattcn triomphan-
telijk uit. Waarop de heer I iofland opstond
en mot een tikje van »man-waar-bemoeld-
je-je-meoc den heer Van Nijnatteu opmerkte
dat de Vrljzinning-Democratische Bond op
dit terrein nog niets gepresteerd heeft, ter
wijl de S. D. A. P. cn dc Vrouwenclub te
dezen opzichte haar sporen reeds verdiend
hebben. En dus lag 't voor de hand, dat
de S. D. A. P. en Vrouwenclub waren uit
genoodigd en de Vrijzlnning Democratische
Bond niet. Overigens had de heer Hofland
den indruk gekregen dat T gittg tegen den
heer Van Mechelen omdat deze sociaal
democraat is. Een opmerking, welke den
heer De Kempenaer een »geen kwestie
vanontlokte.
Voorts merkte de heer Hofland op, dat
hij rapporten aan don Raad had verwacht
inzake do Inrichting van dc Centrale Keuken
nu had hij den indruk, dat de commissie
met het door den Raad verleende blanco
crediet de zaak uitvoert en daardoor vindt
een commissie van uitvoering, in plaats van
een commissie van voorbereiding, zooals t. i.
dc bedoeling is. Du schending van art. 31;
van de wet op het I,. O. achtte spreker van
formcelen aard, welke kan verholpen wor
den door zich alsnog tc wenden tot Ged.
Staten.
De heer Ocuterveen was 't niet eens met
den heer Hofland, dat de commissie een
commissie van voorbereiding zou zijn. In
tegendeel, de commissie die elders studie
heeft gemaakt, is 't In 't bijzonder aange
wezen vuur de uitvoering.
Spreker achtte 't uitnemend, dat nu reeds
een secretaris benoemd was, die nu het
geestelijken straks het lichamelijk voedsel
kookt. Wat den heer Van Nijnattcn de op
merking ontlokte, dat de secretaris niet kookt.
De heer Nijnattcn, nog In derde instantie
het woordvoerend, weer er op dat T hier
niet gaat om den persoon van den heer
Van Mechelen en handhaafde voorts zijn j
meeuing.dat gehandeld is in strijd met de
wet op het l.ager onderwijs. Spreker ver-
onderstelde, dat er behalve de heer Van
Mechelen. tiog wel andere personen te vin
den zouden geweest zijn, die de noodige
capaciteiten voor het secretariaat bezitten.
De Voorzitter stelde nog in het licht, dat
B. en W. het secretariaat niet beschouwen I
als een ambt in den zin der wet. 't Is hier
geen waarneming van een functie van onder- I
geschiktheid,
De heer Jorissen legde er den nadruk op j
dat er tij de samenstelling van de coin-
missie geen sprake is geweest van politieke
partijen. Dc politiek moest in deze zaak ge- 1
heel geweerd worden, overigens verklaarde
spreker zich niet verantwoordelijk, voor wat
een of andere courant gelieft te schrijven.
Den heer Hofland antwoordde spreker
dat de commissie verder gaat dan voorbe
reider, zij moet zorgen dat de zaak in orde
komt en goed in orde komt. Wat alleen 1
kan als er met goede krachten gewerkt
wordt. Een halve kracht nis secretaris zon 1
gevaar opleveren, dat de zaak opnieuw mis- t
lukte, wat in elk geval voorkomen moet
worden,
Het slot van de lange-discussie was, dat
het voorstel van B. en W. werd aange
nomen met 12 togen 5 stemmen, die van
dc heeren I)z Kempenaar, Kroes, Leinweber,
Van Nijnattcn en Stadig.
Dr. H. J. Reijnders kreeg vervolgens eer
vol ontslag als lid van de Commissie van
toezicht op het Middelbaar onderwijs, waarna
aan de orde was het advies van B. en W.
om voor kennisgeving aan te nemen het
adres van den aannemer J. van Harpen, om 1
een commissie te benoemen tot onderzoek
van een geschil over de uitvoering van een
bestek no. 18, dienstjaar 1910, inzake ver
betering Arnhcmsche weg,
Dc heer Leinweber, die van oordcel was
dat de schuld ook bij het gemeentebestuur
lag en dat op G.W. dc zaken met een slak
kengang worden behandeld, wilde een com
missie uit den Raad benoemen. De beer
Kroes ondersteunde dit voorstel, omdat er
nu 2 klachten zijn, die van den heer van
Harpen en die van den heer Leinweber
tegen G.W. Het leek hem goed, gedachtig
aan wal door de commissie voor dc putten
is bereikt, dat nu ook een commissie uil
den Raad publiek uitmaakt wie gelijk heeft.
De heer Hofland meende, dat art. 7 van
het bestek, waarin van een commissie voor
geschillen sprake is, in het geval voorziet.
Da heer Eysink antwoordde, dal B. en
W. en G.W. geen blaam treft. Van Harpen
heeft geen enkel bezwaar gemaakt, ook niet
toen hem het proces-verbaal van de be
steding ter teekening werd voorgelegd. Een
commissie uit den Raad zou de zaak nog
langer doen tralneeren, De commissie door
don heer Hofland bedoeld, is eon commissie
voor arbitrage. Geldt art. 7. dan kan Van
Harpen handelen buiten den Raad. Spreker
ontried de benoeming van een commissie.
De stemming had tot resultaat, dat het
voorstel van B. en W. verworpen werd met
9 tegen 8 stemmen. Tegen het voorstel
stemden de heeren Overecm, Rant, Hofland,
Houbaer, De Kempenaer, Kroes, Leinweber,
Van Nijnatten en Oosterveen.
B. W. zullen in een volgende vergade
ring met nadere voorstellen komen.
Het advies var B. W. om afwijzend te
beschikken op het adres van G. v. d. Klas
horst, houdende verzoek om kwijtschelding
of vermindering van een hem opgelegde
boete wegens overtreding van een huur
contract, gaf den heer Hofland aanleiding
tot do opmerking dat er z.i. vermoedens
zijn omtrent het bestaan van eigenaardige
verhoudingen tusschen huurders cn gemeente
ambtenaren. Hij achtte 't gewenscht, dut
li. iV W. cn den betrokken beambte én Van
den Klashorst zouden hoorei). Voor zoover
spreker kon beoordeelen is de voorstelling
van zaken in do missive van B. W in
flugranten strijd met de ware gebeurtenis.
De wethouder van Openbare Werken.de
heer Eysink. betoogde, dat Van den Klas
horst ten rechte beboet is. llij was vol
doende gewaarschuwd, doch heeft zich daar
aan niet gestoord, De overige huurders
hadden hun paarden tijdig uit de weide
gehaald*
De voorzitter sommeerde den hoer Hofland
tot het noemen van feiten. Insinuaties zijn
niet voldoende cn strekken niet om de
ambtenaren hoog te houden, wat de plicht
is van den Raad, Wat den heer Hofland de
opmerking ontlokte, dat B. VV. tot taak
hebben te onderzoeken, wanneer er een ver-
moodon van corruptie bestaat, B, W.
mogen zich niet stellen op het honge amb
telijke standpunt.
Het voorstel van B. W. word vervol
gens aangenomen. Hetzelfde geschiedde
met een voorstel van 13, VV. tot het vcr-
leonen van een crediet voor het maken van
een opslagplaats aan (ie Eem ten dienste
van Gem. Werken, Besloten werd vervol
gens tot aankoop van een perceel bouwland
aan de Eemstraat, van het bestuur van het
Anrooy.
De zieken en kinderen zullen dezen win
ter melk kunnen bekomen tegen vermin
derden prijs en onze straatverlichting zal
gedeeltelijk geclectrificeerd worden.
De overige voorstellen, waaronder dat om
bij H. M. de Koningin in hooger beroep
te gaan van het besluit van Ged. Staten
tot niet goedkeuring van het raadsbesluit tot
het aangaan van een tijdelijke geldleening
van ten hoogste f 500.000, voor de verbe
tering van da binnenstad, werden aange-
Bij de rondvraag vestigde de heer De
Kempenaer de aandacht op de brandstoffen-
distributie elders, o.a. Deventer, Rotterdam
en Utrecht, waar men zooveel brandstof
kan krijgen als men wil. Hij vroeg of de
distributie in Amersfoort ook niet wat royaler
zou kunnen geschieden.
De heer Veis Heijn antwoordde, als voor
zitter van de brandstoffenconimissie, dat bij
die commissie voorzit het streven om elk
huisgezin eerst de t mud koten voor de
eerste haardstede thuis te bezorgen. Blijft
er dan nog wat over, dan kan gedacht
worden aan de tweede mud, Wat men in
andere steden doet, laat spreker koud. In
Amersfoort wordt eerst gezorgd voor alle
inwoners. Het doel is alle gemeentenaren
te helpen zonder onderscheid des pe.'soons.
(De heer Hofland applaudisseerde.)
De heer Nieuwendijk drong aan op het
maken van een houtvoorraad en het gebruik
maken van de mildere bepalingen voor de
kaarsendtstributie. Er zijn hier ter stede j
voorraden van incourante modellen, die nu
niet gebruikt worden.
Sprekende over de «Distributie-bode»,
meende de heer Nieuwendijk, dat een on-
gewenschte concurrentie wordt aangedaan
aan een bepaalde categorie van neringdrij-
venden. Hij was van ourdeel, dat een betere
publiciteit bereikt wordt, wanneer een con
tract afgesloten wordt met de plaatselijke
bladen. De 7 bladen hier ter stede geven
een voldoende bekendheid.
Nadat de heer Veis Heijn nog geant
woord had, clat de gemeente inzake de vor- 1
ming van een houtvoorraad reeds maatre-
gelen neemt, werd de vergadering gesloten.
J. C. R. I
Tengevolge van bijzondere omstandig- J
heden kunnen we in dit nummer nog geen
officieel raadsverslag opnemen, waarom we I
volstaan met bovenstaand overzicht.
Biiitcnlnudsche Kroniek.
Rusland's sterke mannen zijn deze week
aan het woord geweest in de te Moskon
gehouden staatsconferentie.
Kerenski opende Dinsdag de vergadering j
met een toespraak, waarna de opperbevel-
hebber, generaal Koruilof aan het woord
kwam.
Beiden getuigden van de diepe verwor
ding, waaraan het vaderland en het leger
ten prooi zijn, maar ook van hun kloeke
vastberadenheid om dwars door de branding,
door de van alle kanten aanstormende gol
ven, het schip van staat naar veilige haven
Kerenski, de minister-president zeide o.m.
«De regeering had de conferentie ook
bijeen geroepen, omdat geen burger later
zal kunnen zeggen, dat hij den waren toe
stand van het land niet heeft gekend.
Iedere poging om de conferentie te benut
ten tot een aanval op de nationale revoluti-
onnaire macht, welke in de voorloopige re
geering is belichaamd, zou onverbiddellijk
in bloed en ijzer worden onderdrukt De
genen, die meenden dat het oogenbiik ge
komen is om de revolutionnaire macht met
bajonetten omver te werpen, vergissen zich
en mogen wel oppassen, want de autoriteit
der regeering steunt op het onbegrensd ver
trouw en des volks en millioenen soldaten
verdedigen ons tegen een Duitscher. inval".
Nadat hij verklaard had, dat hij luid, op
dat ook de vijand 't hooren zou, de waarheid
zou zeggen, verklaarde hij, dat het vader
land een ure van doodelijk gevaar beleeft,
llij had 't vervolgens over hen, die niet
alles np het altaar des vaderlands offeren
willen en over het proces der desorganisatie,
dat zoo ver gevorderd is, dat heele Russi
sche stammen hun heil in afscheiding van
het moederland zoeken. Den grooten smaad
aan het front, waar Russische troepen zon
der verzet werken, bracht hij naar voren,
otn dan alle desorganisatie, die nu heerscht,
te wijten aan het oude, tsaristische regime.
Het Russische volk hinkt nog altijd op twee
gedachtenhet oude regime wil het niet
moer, maar het zit in merg en bloed; het
nieuwe wil het, maar het kan het nog niet
omvatten. Kerenski stelde tegenover dat
alles ij teren maatregelen in uitzicht. Merk
waard^ was het gedeelte zijner rede over
s vijands pogingen om tot den vrede te
komen. Het voorstel tot een afzonderlijken
vrede was met verachting van* de hand
gewezen, een even smadelijk vredesvoorstel
aan Ruslands bondgenooten had van die
bondgenooten een even verachtelijk antwoord
gekregen. Rusland had niets anders ver
wacht.
Het Roemeensche
troostwoord en een bi
als het uit zijn latje
ontbonden Finsche I
dreiging hooren, dat
weid zou worden on
bijeen trachtte te koti
in krachtige bewoordii
de discipline in het I
steld en dat de max
op het leger zullen
alle middelen.
Kornilof begon zijn
toestand met te zegge
ring van de doodstn
maar een klein deel is
maatregelen. De insn
groot, dat in Augusts
mentscommanten en e
soldaten gedood zijn.
ment, dat in 't begin
zoo prachtig had gevot
front en was slechts n
in zijn geheel te zullei
ten, te bewegen wee
opperbevelhebber noa
het front buitengewoa
Galiciö en de Boekoi
vijand reeds aan
klopt. Doet het legt
Riga, dan ligt de weg
den vijand open dit
oude regime te herstd
Verschillende sprekj
woord over den had
toestand. In alle red
toon dat slechts een q
alle krachten Rusland
van een algeheele intj
bestaande hopeloozM
zal zijn den oorlog
overwinning is behaag
komst leeren,
De strijd op de frJ
dagen geen gebeurt»
noch in het westen dj
de Isonso.
Het Journal geeft 1
plunderingen en vd
Duitsche leger te St. ia
bijzonderheden zijn «j
gen, afgelegd doorM
nen, afkomstig van j
regiment infanterie, J
legerd zijn geweesMl
Nauwelijks was dj
nen gekomen, of hetcfl
de plundering met s
eerst werden voordesj
meubels, zilverwerk
derijen van waarde,"]
zorgen naar Duitse
Een officier et
den betrapt in e
kasten lieten sprin™
voortgezet door de cal
kregen om in den 10
opslagplaats op te richj
van waarde, die nogij
die direct naar de
ëxpedieerd. Verschilki
plaatsen werden ingzi
werd toen officieel
den nemen in de hóe
haastten zich, hiervaj)
na colli te verzeife
namen alles mede, n
neerde hadden van't
loop van deze requst
sommen ontdekt, Esjf
beroemde er zich of
gevonden had in ea
du Marchó.
Op het oogenbiik p
huizen van St. Quöt
dan gebroken
der waarde."
De vredeskanspi
den Paus iets gesteei
In Amerika's ant^<
nota, dat vervat is*1
men, wordt verklaas
is om over te gaan
den vrede, daar de.
waarden niet beken:
Wie van de En»
De econott
Professor Gilbert
in de Daily News
van de economisch^
land na den oorlog1
dat Duitschland zid
een parlementaire rt
liberaal-socialistische
de weg voor den J
land sluit zich aan
ren. Het accepteert)
ring der bewapenitj
grieven voor bet
volkerenbond. Zijnj
het delven van zijs
opbouwen van zijof
In dat geval ®i'
van het aankweeks
straffing van DniW
of van een >ooriqf
moeten minder ii
