C1E COURANT. October 1917. No 67e Jaargang. iïttïave van de Drukkerij „De Amersfoortnche Courant, voorheen Firma A. H. van CIeeff'\ HOOF J. COH AM D-REDACTEI R: Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Znierdagarond. Abonnement per 3 maanden/1.— franco per post /1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer io cent. liij regel ..v. Rl'GAAR I. abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigenings- advertentiön per regel 15 cent. Reclames i 5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten ERSFOORT worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers. 10 cent. Bij advertentiBn van buiten de stad worden de incasteerkosten in rekening gebracht. BUREAUX KORTE GRACHT 9 VALKESTRAAT 19. Postbus 9. Telefoon 1 Deiiipcnto-hogrootinu 191<S. De Unsfiibriek. In antwoord op hun uiteenzetting, inzake de Gas fabriek men zie ons nummer van Zaterdag ont vingen B. en W. d.d. iq September een schrijven van de Commissie, waarin wordt medegedeeld, dat, ofschoon de juistheid der ontwikkelde denkbeelden geenszins wordt ontkend, de Commissie toch ernstig moet ont raden deze thans in toepassing te brengen. De Com missie schrijft verder >Het staat toch wel vast, dat vooraf geen bereke ning kan worden gemaakt van de grondslagen, waarop de regeling zal moeten berusten, vooral niet, nu de grondprijzen zoo onvast zijn. De toepassing zal dus moeten geschieden bij wijze van proef, terwijl de ondervinding pas den juistcn weg zal aanwijzen. Voor het nemen nu van zoodanige proeven, komt ons het tegenwoordig tijdstip zeer ongewenscht voor. Is uw college van oordeel, dat langs geen anderen weg het benoodigde bedrag kan worden gevonden, dan meenen wij, dat er geen bezwaar tegen kan bestaan, dat net gasbedrijf de benoodigde f 75.000 verstrekt, onafhankelijk van de financieels uitkomsten. Naar de rocening van onze Commissie mag met gerustheid worden vertrouwd, dat, zoodra weder nor male toestanden voor het bedrijf zullen zijn ingetre den. de winsten ruimschoots zullen vloeien en er dus geen bezwaar tegen bestaat, die dan in do allereerste plaats aan te wenden tot delging van de ontstane tekorten B. en \V. deelen de meening van de Commissie volko men, dat het bedrijf wc! in staat zal zijn de noodige vinsten te maken, wanneer weder normale tijden zullen zijn ingetreden. Maar daarom schijnt het hun nog niet goed en rechtvaardig, het bedrijf thans niet een uit- keering te belasten. Over het hoofd wordt daarbij gezien, dat hetgeen het bedrijf nu /al afwerpen, later moet worden gewonnen boven de uiikeering die dan zal moeten worden gedaan. Alvorens dus te besluiten liet bedrijf met een uitkecring te belasten, dient de vraag onder de oogen te worden gezien, op welke grondslagen de uitkcering zal moeten berusten. I11 de tweede plaats wil het B. \V. voorkomen, dat de Commissie zich niet voldoende bewust is geweest van het feit, dat thans reeds, zij het dan nok als een gevolg van de tijdsomstandigheden, gas wordt gele verd. waarbij rekening wordt gehouden met de gezins- sterklc, De proef, die de Commissie thans niet wenscht genomen te zien, wordt ten deel* al genomen, en de ondervinding leert wel, dat dergelijke ingrijpende ver anderingen zich niet gemakkelijk laten te niet doen. Ook moet worden bedacht, «lat daardoor een gansche verandering is teweeggebracht in de administratie. Men denke zich een oogenblik in. dat van de meer dan 4000 aansluitingen op eens bekend moet zijn de eezinssterkte en dat bovendien rekening moet worden gehouden met een varieerend tarief Dergelijke proe ven mogen en kunnen niet te vaak worden gemaakt, daarvoor zijn ze te kostbaar. Met het denkbeeld van de Commissie kunnen B. W. zich dus niet zonder meer vereenigen. Teneinde evenwel de gevolgen van hun stelsel nader te kunnen bcoordeelen, aan de hand zoomoge lijk van cijfers aan het bedrijf ontleend, hebben zij den Directeur uitgenoodigd een onderzoek naar die gevolgen te willen instellen. Alvorens de uitkomsten hiervan te bespreken wen- schen B.iVW.de aandacht te vestigen op tweepunten, mede door den Directeur ter sprake gebracht. Deze is namelijk van oordeel, dal een progressief tarief belemmerend op de gasafleverlng zal werken, en hij betwijfelt, of de ontwikkeling van het bedrijf, uit commercieel oogpunt beschouwd, door invoering van het stelsel zal worden bevorderd. Het valt a priori bezwaarlijk te zeggen, in welke mate het gasverbruik zich zal ontwikkelen, nog minder welken invloed de prijs daarop zal hebben. B. W. ge- looven echter niet, dat een matige progressie in het tarief van veel invloed zal zijn op het verbruik. Men bedenke daarbij wel, - en dit zal nader nog blijken dat het stelsel met zich brengt een ontlasting, in ieder geval niet het opleggen van nieuwe lasten van de minder draagkrachtige.!, zoudat het omgekeerd daar mogelijk wordt een ruimer gebruik van het gas te "Meeleer schijnt het B. W. toe, dat de strijd tusschen gas en electriciteit beslissend zal zijn omtrent de vraag of het gasgebruik zich zal blijven ontwikkelen. Ook hier over valt evenwel niets met zekerheid te zeggen. Maar zij eens voor een oogenblik verondersteld.dat de voor uitgang op electro-technfsch gebied van dien aard zal zijn. dat liet gebruik van stroom voor verschillende doeleinden practisch mogelijk en even voordeelig of deeligcr wordt dan gebruik van gas. dan zal op duur ile gasprijs toch moeten stijgen, omdat de productiekosten door het verminderd verbruik hooger worden. Maar doorvoering hiervan zou immers het gebruik van stroom nog meer bevorderen, zoodat het duidelijk is, dat in dit geval een anderen weg zal en worden gekozen. B. R" W. wil het voorloopig toe schijnen, dut nauwkeurig dient te worden nagegaan, welken invloed de toename van het gebruik van stroom hee.fl ten aanzien van het gasverbruik, en vooral welk gebruik van gas zich handhaaft of toeneemt, welk ge bruik afneemt. E11 denkbeeldig is het niet, dat de be langen van beide bedrijven, mede in verband met de financiën der gemeente, zullen vorderen, dat zij tot één bedrijf samensmelten, opdat zij elkander kunnen aan vullen en de lasten op beiden, tiaar draagkracht wor den verdeeld. Hieruit volgt dan van zelf. dat de winst welke tot nog toe uit bet gasbedrijf werd genoten, langzamerhand op het v ctrich bedrijf moet overgaan. Daarom ook zal het raadzaam zijn, volgens B. ik W. zoo hunne denkbeelden voor het gastarief worden aan vaard, tc trachten het stroomtarief zoo veel doenlijk naar hetzelfde beginsel op te bouwen. De tweede vraag, of de ontwikkeling van het bedrijf uit commercieel oogpunt beschouwd, belemmerd zal wor den, is evenmin met stelligheid te beantwoorden. Maar B Sr W. zijn van oordeel, dat, al ware dit wel mo gelijk en zou het antwoord toestemmend zijn, daarmede nog geenszins de vcroordeeling zou zijn uitgesproken van het ste lsel als zoodanig. De overheid heeft in haar zorg voor de behoeften van de burgerij en bij het kiezen van de lasten, die zij dientengevolge de bur- j gerij moet opleggen, niet uitsluitend tc letten op het commercieel juiste van de middelen, die zij daar toe aanwendt. Hierbij wordt geenszins voorbijgezien het zeer juiste van de opmerking, «lie de Directeur maakt, dat een minder verbruik van invloed is op den kostprijs. Daarom zal het streven moeten zijn, binnen de grenzen van de overheidstaak op een en ander zoo-, eel mogelijk te letten. Teneinde een juist beeld te kunnen scheppen, nam de Directeur voor zijn berekeningen de begrooiing voor iq 17, zooals die bij een normalen toestand er zou hebben uitgezien. De kolenprijs werd daarbij gesteld op f 11.50 Vooronderstellende dat het bedrijf een zuivere winst zal maken van pl.m. f 75000.— en aannemende dal op ilc bijproducten een winst wordt verkregen van pl.m. f 1- 50 J. - dan zou, bij een kostprijs van het gas van 5.» cent en een productie van 4.000.000 M*. pl.m. f 56500— winst moeten worden behaald. Dat deze cijfers den toestand niet te rooskleurig voorstellen, kan hieruit blijken, dat in normale tijden de winst veel hooger zou zijn geweest en het aandeel daarvan, be haald op de bijproducten, grooter. «Wanneer wij er nu aan herinneren, aldus B. ik VV.. dal de prijs van het gas reeds werd berekend naar hel uniform tarief van 8 ct, dan kan dit worden geconstateerd wan neer de meterhuur wordt afgeschaft en de prijs van het gas. voor de noodzakelijke behoefte blijft beneden den tegenwoordlgen prijs, dan zal daardoor reeds een billijker regeling worden getroffen dan wanneer de benoodigde gelden worien gevonden door verhooging van den factor der inkomstenbelasting. Al zou dus aanvankelijk ons principe in z:jn conse quenties niet kunnen worden doorgevoerj, dan nog achten wij het inslaan van den aangegeven weg raadzaam en het nemen van een proef in die richting gewenscht. Maar wij hebben vertrouwen, al kunnen wij op dit oogenblik dat vertrouwen niet met positieve cijfers staven, dat het mogelijk zal zijn een zoodanig tarief te ontwikkelen, dat de lagere klassen zelfs nog meer kunnen worden ontlast. Om nog een nader beeld te geven van 'hun ge- dachtengang, geven B. >k \V. een proeve van een tarief volgen, dat op het verbruik van een aantal in woners is toegepast. Uit de resultaten hiervan is de indruk versterkt, dat de praktijk geen teleurstelling zal Vooraf wijzen^zij er nog op, dat elke grensbepaling min of meer willekeurig is. Waar het hiei geldt het nemen van een proef, moet met voorzichtigheid woi te werk gegaan, aan de toekomst overlatende de juistheden tc corrigeeren. Ook moet de aandacht er op worden gevestigd, dat een kolenprijs van f 11.50 wel niet spoedig weer zal terug komen, vooral niet, nu in Duitschland reeds een kolenbclusting is ingevoerd. Meer waarschijnlijk wordt het geacht dat de prijs ongeveer f 20 zal bedragen en dan zou de kostprijs ongeveer 9 a 10 cent worden, en de uniformprijs van s cent moeten worden 11 a 12 cent. P« een tarief. Khsse-indeeling naar het inkomen Klasse I beneden f 800 belastbaar inkomen. II van f 800 - - 2000 III - 2000 - 6000 IV»- 6000 en hooger Indeeling naar liet gezin en het verbruik a. Van 2 personen 35 kub. M. 3.4 en 5 40 c. 6,7 en8 45 d. y en meer 50 - O K F M' M'- M'- 35 50 45 fiO 55, 70 M' M'. 65.80 j 75,90 M». 85 100 Klasse I ,8 1 11 8 8J qi 111 qè tol IV 9 10 ,1 9 loj 11 9i i? '3 '5 B. W. herhalen dat deze cijfers slechts worden gege ven ter vertolking van een gedachte, al hebben zij hoop, dat zij in hoofdzaak voor de practijk bruikbaar zullen zijn. Het is wel jammer, dat hieromtrent geen meerdere zekerheid kan worden gegeven, maar de administratie der bedrijven is, het spreekt van zelf, er niet op in gericht, de daarvoor noodige gegevens te verstrekken. Gelukkig daarom, aldus B. \V., dat 't ons niet in de eerste plaats Is te doen om thans in ieder geval de volle f 75.000 uit het bedrijf te balen, maar om den weg te wijzen waarlangs in het vervolg steun v.ni de bedrijven zal worden gevraagd. De juistheid van het stelsel en de billijkheid daarvan moet eerst in beginsel worden aangenomen, om daarna tot een becijfering te kunnen overgaan. Zooals tevoren is opgemerkt, is de kostprijs be rekend naar den normalen toestand en zijn daarop de andere cijfers gebaseerd. De vraag rijst nu, wat te doen voor 1918? Wan neer de algemeene gedachte hiervoren ontwikkeld, zou kunnen worden aanvaard, dan schijnt het 11. W. gera den, een middenweg te zoeken in verband met de hooge prijzen van de grondstoffen. Er wordt dan voldaan aan den eisch, da! de buitengewone lasten gedeeltelijk direct worden gedekt, er. Is het toch ook weer verant woord. ecu beroep te doen op de toekomst. Daarom stellen Burgemeester en Wethouders voor, te besluiten, dat de Raad zijn sympathie betuigt met de meergenoemde denkbeelden en B. W. uit- i'.oodigt die denkbeelden in concreten vorm te be lichamen en ter nadere behandeling voor te leggen. Maar ook nu nog was de begrooting niet kloppend te krijgen en hebben II. en W. zich genoodzaakt gezien het vermenigvuldigingscijfer van de Inkomsten belasting te verhoogen en te bepalen op 1.5. Teneinde de beteekenis hiervan duideiijk te maken, ontwierpen zij hel volgende staatje (waarbij geen rekening werd gehouden met evcntueeler. kinderaftrek). 0/0 0/0 van hei Werkelijk Belastbaar Verschuldigde inkomen. inkomen. belasting. ZlZ belastbaar inkomen. mkomen^ 700 100 3W ±o-53 ±3-76 1000 300 u 475 1.04 3.82 1600 1000 45!'7:' 2.81 4.50 2000 67 87® 339 4.84 3000 2400 12787' 4.26 5-37 5000 4400 249 °7J 4.58 5.66 7000 6400 37 7 ;7 7S 5.40 5-90 20.000 19.400 1353 37' 371 '137 6.76 6.97 50.000 49.400 7-4' 7-5' Eindelijk wenschen 11. W. nog op te merken, dat nog geen rekening is gehouden met de reeds gevoteerde bedragen voor het verstrekken van brandstof tegen lagcren prijs en voor de oprichting van de centrale keuken E11 wie vermag het te zeggen, welke cischen in de naaste toekomst nog aan de gemeentelijke schat kist zullen worden gesteld Daarom ook dient alle voorzichtigheid te worden betracht.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 1